ruzgarm
19-10-2007, 09:45
Referanduma zamlı tarife
Referandumda oy kullanmayacaklara uygulanacak para cezası 17 YTL olarak açıklandı. Bu, 22 Temmuz seçimleri için belirlenen cezanın iki katından fazla
22 Temmuz seçimlerinde Maliye Bakanlığı'nın belirlediği sınırın altında kaldığı için oy kullanmayanlara uygulanamayan 7.5 YTL'lik para cezası referandum için 17 YTL'ye çıkarıldı. Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Muammer Aydın, aradan henüz üç ay geçmesine karşın seçmeni oy kullanmaya zorlayacak para cezasının iki kattan fazla artmasının, rakamların belirlenmesinde uygulanan katsayının farklı olmasından kaynaklandığını söyledi.
YSK'nın, her seçim döneminde oy kullanmayan seçmenlere verilecek para cezasını belirleme zorunluluğu bulunuyor. 1986'da değiştirilen Milletvekili Seçimi Kanunu'nun 63. maddesi, genel seçimde sandığa gitmeyenlere "10 bin lira" ceza verilmesini içeriyor.
22 Temmuz'da uygulanamadı
YSK, 22 Temmuz seçiminden önce "Türk Ceza Kanunu'nun Uygulanması Hakkında Kanun" hükümleri uyarınca, bu rakamı günün koşullarına göre yeniden değerledi ve cezayı 7.5 YTL olarak saptadı.
Ancak mart ayında yayımlanan Maliye tebliğinde "8 YTL'nin altındaki para cezalarının, tahsilat için yapılacak masrafın bu rakamdan fazla tutması nedeniyle uygulanmayacağı" duyuruldu. YSK, bu hüküm nedeniyle 22 Temmuz'da 7.5 YTL'lik para cezasını uygulamadı.
Onay bekleniyor
YSK, 21 Ekim Pazar günü yapılacak referandum için de ceza miktarını yeniden değerledi. Bu işlem yapılırken, referandum kurallarını düzenleyen 1987 tarihli 3376 sayılı Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun'un 6. maddesi esas alındı. 1987 tarihli bu düzenlemede sandığa gitmeyenlere 12 bin 500 lira ceza verileceği hükme bağlanıyor.
YSK, önceki gün bu rakamı yeniden değerleme işlemine tabi tutarak ceza rakamını 17 YTL'ye çıkardı ve bu cezanın uygulanıp uygulanamayacağını Maliye Bakanlığı'na sordu. Henüz YSK'ya yanıt vermeyen bakanlığın, tebliğdeki 8 YTL'lik alt sınırın üzerinde olduğundan dolayı cezayı onaylaması bekleniyor.
YSK Başkanı Aydın, 4 Ekim'de Anadolu Ajansı'na, referanduma katılımın düşük olmasının meşruiyet sorunu yaratıp yaratmayacağı konusunda "Anayasa ve yasalarda seçmenlerin halkoylamasına katılımına ilişkin bir şart yok. Katılım yüzde 20 bile olsa, geçerli oyların yarısından bir fazlası sonuç için yeterli olur" dedi. Aydın'ın sözleri "seçmen sandığa gitmeyebilir" şeklinde yorumlandı. Hatta ana muhalefet partisi CHP, referandumda sandığa gitmeme çağrısı yaptı.
Muammer Aydın'ın "oy kullanmayana ceza yok" demek istemediğini belirten YSK çevreleri şu yorumu yaptı:
"Aydın, referandumda karar alınması için belirli düzeyde bir katılımın şart olmadığını söylemek istiyordu. Ancak sözleri yanlış anlamalara neden oldu."
Torbalar hazır
İzmir'de referandum için hazırlıklar tamamlandı. İl Seçim Kurulu, Kültürpark Atlas Pavyonu'nda düzenlediği torbaları, sandık kurulu başkanlarına dağıtmaya başladı. Referandum torbalarının içinde, oy pusulaları, tutanak, zarf, mühür, mürekkep gibi malzemeler bulunuyor.
Seçmen kartı olmayan oy kullanabilecek
ANKARA Milliyet
İçişleri Bakanı Beşir Atalay, vatandaşların seçmen bilgi kartlarının ellerine ulaşmasa dahi oy kullanacakları sandık bölgesinde bulunan seçmen listelerine göre sandık kurulu başkanlarına müracaat ederek oy kullanabileceklerini bildirdi.
Atalay, halkoylaması ile ilgili 81 il valiliğine genelge gönderdi. 17 Ekim akşamına kadar dağıtılması gereken "Seçmen Bilgi Kartları"nın birçok ilde vatandaşlara ulaşamadığı yönünde bakanlığa bilgi geldiğini bildiren Atalay, bu nedenle tüm mahalle ve köy muhtarlıklarının seçim günü akşamına kadar vatandaşlara nerede oy kullanacaklarına dair bilgi vermek amacıyla açık bulundurulmaları konusunda uyarılmaları gerektiğini belirtti.
YSK Başkanı: Artış katsayı farkından
YSK Başkanı Aydın, 22 Temmuz'da uygulanmayan cezanın Maliye onaylarsa referandumda uygulanacak olmasını şöyle değerlendirdi: "Seçim türlerine göre mevzuat değişiyor. Milletvekili Seçimi Kanunu'ndaki oranlarla 3376 sayılı (halkoylaması hakkında) yasadaki ceza oranı farklı. Maliye bu cezanın uygulanabileceğini belirtirse oy kullanmayanlara ceza verilir. YSK'nın yasaları uygulamak dışında tutumu yok."
'Yasayı uyguluyoruz'
22 Temmuz seçiminden önce "Para cezası yok, ama vatandaşların zaten yaptırımla değil sorumluluk bilinciyle hareket edeceğine inanıyoruz" diyen Aydın, referandumda sandığa gitmeyene ceza verilmesi konusunda da şunları söyledi: "Oy kullanmamak da demokratik bir hak. Ancak YSK'nın yasada para cezası öngörülmüşse ve uygulanabilir orandaysa, bunu uygulamama şansı yok. Ben de cezai yaptırım konulmasını çok doğru bulmuyorum, ama yasada bu var. YSK buna göre hareket ediyor."
Öte yandan 22 Temmuz seçiminde cezanın yanlış hesaplandığını iddia eden uzmanlar şunları söyledi: "Yeniden değerleme yapılırken 1988'e kadar yürürlüğe giren yasalardaki oran 14130 katına çıkarılıyor. Referandumun 1987'deki cezası 12 bin 500 lira. Ceza miktarı 17 YTL. Milletvekili Seçimi Kanunu'nda 1986'daki ceza miktarı ise 10 bin lira. 14130 ile çarpılırsa 14 YTL çıkıyor. Yani Maliye sınırının üzerinde. YSK, 1986'dan sonraki seçimlere mahsus çıkarılan yasalardaki rakamları baz alarak hesap yaptığından ceza uygulanmadı. Devletin milyonlarca YTL kaybı oldu."
Aydın bu iddiaya, "22 Temmuz'da ceza yaklaşık 7.5 YTL hesaplandı. 1986'daki rakam değil 20. dönem milletvekili seçimi için 1995'te çıkarılan yasadaki 250 bin lira baz alındı. Yıl değiştiğinde çarpılacak katsayı da değişiyor" diye yanıt verdi.
Aydın, "Neden 20. dönem seçimine ilişkin çıkarıldığı açıkça belirtilen bir madde baz alındı" sorusunu da "Çünkü bu düzenleme geçici madde olarak düzenlenmemiş. Genel bir hüküm olarak ceza arttırılmış" diye yanıtladı.
'Halk yanlış yönlendiriliyor'
Eski Adalet Bakanı Prof. Dr. Hikmet Sami Türk, para cezasının referanduma katılım oranını nasıl etkileyeceği ve referandumun sonuçlarına ilişkin olarak şunları söyledi:
"İlk olarak halkoylamasına katılmak, Anayasa'ya ve mevzuata göre de zorunlu. Buradaki para cezası şartı da bu yüzden var. Buna katılmama çağrısı yapmak doğru değil. Hukuk sistemimiz böyleyken aksi iddia edilemez. Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi parlamenter sistemle bağdaşmıyor. Bunun oylanacağı referandum için para cezasının olmadığı açıklanıyor halka. Halk yanlış yönlendiriliyor. Ben bu tablonun, referandumda 'evet' oyu çıkmasına ancak katılımın yine de düşük kalmasına neden olacağını düşünüyorum."
Referandumda oy kullanmayacaklara uygulanacak para cezası 17 YTL olarak açıklandı. Bu, 22 Temmuz seçimleri için belirlenen cezanın iki katından fazla
22 Temmuz seçimlerinde Maliye Bakanlığı'nın belirlediği sınırın altında kaldığı için oy kullanmayanlara uygulanamayan 7.5 YTL'lik para cezası referandum için 17 YTL'ye çıkarıldı. Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Muammer Aydın, aradan henüz üç ay geçmesine karşın seçmeni oy kullanmaya zorlayacak para cezasının iki kattan fazla artmasının, rakamların belirlenmesinde uygulanan katsayının farklı olmasından kaynaklandığını söyledi.
YSK'nın, her seçim döneminde oy kullanmayan seçmenlere verilecek para cezasını belirleme zorunluluğu bulunuyor. 1986'da değiştirilen Milletvekili Seçimi Kanunu'nun 63. maddesi, genel seçimde sandığa gitmeyenlere "10 bin lira" ceza verilmesini içeriyor.
22 Temmuz'da uygulanamadı
YSK, 22 Temmuz seçiminden önce "Türk Ceza Kanunu'nun Uygulanması Hakkında Kanun" hükümleri uyarınca, bu rakamı günün koşullarına göre yeniden değerledi ve cezayı 7.5 YTL olarak saptadı.
Ancak mart ayında yayımlanan Maliye tebliğinde "8 YTL'nin altındaki para cezalarının, tahsilat için yapılacak masrafın bu rakamdan fazla tutması nedeniyle uygulanmayacağı" duyuruldu. YSK, bu hüküm nedeniyle 22 Temmuz'da 7.5 YTL'lik para cezasını uygulamadı.
Onay bekleniyor
YSK, 21 Ekim Pazar günü yapılacak referandum için de ceza miktarını yeniden değerledi. Bu işlem yapılırken, referandum kurallarını düzenleyen 1987 tarihli 3376 sayılı Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun'un 6. maddesi esas alındı. 1987 tarihli bu düzenlemede sandığa gitmeyenlere 12 bin 500 lira ceza verileceği hükme bağlanıyor.
YSK, önceki gün bu rakamı yeniden değerleme işlemine tabi tutarak ceza rakamını 17 YTL'ye çıkardı ve bu cezanın uygulanıp uygulanamayacağını Maliye Bakanlığı'na sordu. Henüz YSK'ya yanıt vermeyen bakanlığın, tebliğdeki 8 YTL'lik alt sınırın üzerinde olduğundan dolayı cezayı onaylaması bekleniyor.
YSK Başkanı Aydın, 4 Ekim'de Anadolu Ajansı'na, referanduma katılımın düşük olmasının meşruiyet sorunu yaratıp yaratmayacağı konusunda "Anayasa ve yasalarda seçmenlerin halkoylamasına katılımına ilişkin bir şart yok. Katılım yüzde 20 bile olsa, geçerli oyların yarısından bir fazlası sonuç için yeterli olur" dedi. Aydın'ın sözleri "seçmen sandığa gitmeyebilir" şeklinde yorumlandı. Hatta ana muhalefet partisi CHP, referandumda sandığa gitmeme çağrısı yaptı.
Muammer Aydın'ın "oy kullanmayana ceza yok" demek istemediğini belirten YSK çevreleri şu yorumu yaptı:
"Aydın, referandumda karar alınması için belirli düzeyde bir katılımın şart olmadığını söylemek istiyordu. Ancak sözleri yanlış anlamalara neden oldu."
Torbalar hazır
İzmir'de referandum için hazırlıklar tamamlandı. İl Seçim Kurulu, Kültürpark Atlas Pavyonu'nda düzenlediği torbaları, sandık kurulu başkanlarına dağıtmaya başladı. Referandum torbalarının içinde, oy pusulaları, tutanak, zarf, mühür, mürekkep gibi malzemeler bulunuyor.
Seçmen kartı olmayan oy kullanabilecek
ANKARA Milliyet
İçişleri Bakanı Beşir Atalay, vatandaşların seçmen bilgi kartlarının ellerine ulaşmasa dahi oy kullanacakları sandık bölgesinde bulunan seçmen listelerine göre sandık kurulu başkanlarına müracaat ederek oy kullanabileceklerini bildirdi.
Atalay, halkoylaması ile ilgili 81 il valiliğine genelge gönderdi. 17 Ekim akşamına kadar dağıtılması gereken "Seçmen Bilgi Kartları"nın birçok ilde vatandaşlara ulaşamadığı yönünde bakanlığa bilgi geldiğini bildiren Atalay, bu nedenle tüm mahalle ve köy muhtarlıklarının seçim günü akşamına kadar vatandaşlara nerede oy kullanacaklarına dair bilgi vermek amacıyla açık bulundurulmaları konusunda uyarılmaları gerektiğini belirtti.
YSK Başkanı: Artış katsayı farkından
YSK Başkanı Aydın, 22 Temmuz'da uygulanmayan cezanın Maliye onaylarsa referandumda uygulanacak olmasını şöyle değerlendirdi: "Seçim türlerine göre mevzuat değişiyor. Milletvekili Seçimi Kanunu'ndaki oranlarla 3376 sayılı (halkoylaması hakkında) yasadaki ceza oranı farklı. Maliye bu cezanın uygulanabileceğini belirtirse oy kullanmayanlara ceza verilir. YSK'nın yasaları uygulamak dışında tutumu yok."
'Yasayı uyguluyoruz'
22 Temmuz seçiminden önce "Para cezası yok, ama vatandaşların zaten yaptırımla değil sorumluluk bilinciyle hareket edeceğine inanıyoruz" diyen Aydın, referandumda sandığa gitmeyene ceza verilmesi konusunda da şunları söyledi: "Oy kullanmamak da demokratik bir hak. Ancak YSK'nın yasada para cezası öngörülmüşse ve uygulanabilir orandaysa, bunu uygulamama şansı yok. Ben de cezai yaptırım konulmasını çok doğru bulmuyorum, ama yasada bu var. YSK buna göre hareket ediyor."
Öte yandan 22 Temmuz seçiminde cezanın yanlış hesaplandığını iddia eden uzmanlar şunları söyledi: "Yeniden değerleme yapılırken 1988'e kadar yürürlüğe giren yasalardaki oran 14130 katına çıkarılıyor. Referandumun 1987'deki cezası 12 bin 500 lira. Ceza miktarı 17 YTL. Milletvekili Seçimi Kanunu'nda 1986'daki ceza miktarı ise 10 bin lira. 14130 ile çarpılırsa 14 YTL çıkıyor. Yani Maliye sınırının üzerinde. YSK, 1986'dan sonraki seçimlere mahsus çıkarılan yasalardaki rakamları baz alarak hesap yaptığından ceza uygulanmadı. Devletin milyonlarca YTL kaybı oldu."
Aydın bu iddiaya, "22 Temmuz'da ceza yaklaşık 7.5 YTL hesaplandı. 1986'daki rakam değil 20. dönem milletvekili seçimi için 1995'te çıkarılan yasadaki 250 bin lira baz alındı. Yıl değiştiğinde çarpılacak katsayı da değişiyor" diye yanıt verdi.
Aydın, "Neden 20. dönem seçimine ilişkin çıkarıldığı açıkça belirtilen bir madde baz alındı" sorusunu da "Çünkü bu düzenleme geçici madde olarak düzenlenmemiş. Genel bir hüküm olarak ceza arttırılmış" diye yanıtladı.
'Halk yanlış yönlendiriliyor'
Eski Adalet Bakanı Prof. Dr. Hikmet Sami Türk, para cezasının referanduma katılım oranını nasıl etkileyeceği ve referandumun sonuçlarına ilişkin olarak şunları söyledi:
"İlk olarak halkoylamasına katılmak, Anayasa'ya ve mevzuata göre de zorunlu. Buradaki para cezası şartı da bu yüzden var. Buna katılmama çağrısı yapmak doğru değil. Hukuk sistemimiz böyleyken aksi iddia edilemez. Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi parlamenter sistemle bağdaşmıyor. Bunun oylanacağı referandum için para cezasının olmadığı açıklanıyor halka. Halk yanlış yönlendiriliyor. Ben bu tablonun, referandumda 'evet' oyu çıkmasına ancak katılımın yine de düşük kalmasına neden olacağını düşünüyorum."