ayran
28-07-2008, 14:57
Bir çoğumuzun başına gelmemiştir ama başına gelenler de bilir ki bu "illet" bir durumdur "chain suck".. Ve bu konuda bisiklet dünyasında hurafeler dolaşır durur..Bilen bilmeyen atıp tutar..İşte size bir "chain suck" yazısı..(İsteyen kesip saklasın )Bu benim ara ara başıma gelir. ( En son Coliseum Trophy'de bazı dik yokuşları bu yüzden çıkamadım. Benzer durumda bir çok arakadaş (İboOnly the registered members can see the link Bahadır) olduğunu görünce bu yazıyı yazma ihtiyacı doğdu) Özellikle yokuş çıkarken bir de bakarsınız ki zinciriniz ön (ayna) dişlinin alt dişlerine takılmış yukarıyaOnly the registered members can see the link kadroya doğru çıkmaktaOnly the registered members can see the link tabi bu durumda da arka vitesiniz de olması gerekenden daha fazla ileri (ve yukarı) doğru gerilmiş duruma geçiyor.. Tabi şanslıysanız zincir son anda dişliyi bırakır veya bunu hemen farkedip pedala abanmayı bırakmaz veya geri çevirmezseniz sonuç tam bir felaket. Kırılmış bir vitesOnly the registered members can see the link kopmuş veya yamulmuş bir zincir veya bazen de kırılmışOnly the registered members can see the link yamulmuş ön dişliler.. Kadroya verilen zarar da yanında hediyesi..
"Chain Suck" yani "zincir sıkışması" (malesef türkçe çevirisi ingilizcedeki etkiyi vermiyorOnly the registered members can see the link "zincir emilmesi" de diyemeyiz herhalde! ) kısaca zincirin ön (ayna) dişlinin alt dişlerinden kurtulamama durumudur. Bu bazen orta dişlide olduğu gibi en çok küçük dişlide (granny- babaanne dişlisi ! :) ) oluşur..Ama bu her zaman da oluşmaz.(hurafeleri yaratan durum) Genelde zincirin yük altındayken Only the registered members can see the link çamurluOnly the registered members can see the link ıslak kumlu koşullarda oluşur.Ama bazen çamurun yıkanması bile sorunu çözmez..İşin tuhaf tarafı bu "illet" yeni ekipmanlarda da görülebilir..Sadece MTB 'lerde değil yol bisikletlerinde bile görülebilir..Bu sıkışma 2 türlü olabilir:
1- tek dişlinin zinciri bırakmamasıOnly the registered members can see the link 2- Zincirin 2 (ayna) dişli arasına sıkışması (vites değişimi sırasında)..(bu çok ender görülen bir durumdur.Genelde çok düşük kalite Only the registered members can see the link dişli aralıkları standart dışı modellerde görülebilir)
Tek dişlide sıkışma genelde en küçük ayna dişlide oluşur (bende olduğu gibi).Bunun nedeni yükün (zincir gerilimi) daha dar bir alanda (daha az sayıda dişde) olmasından ve yükün sadece üst veya orta dişlerde değil alt dişlere de aktarılmasındandır. Tabi bu arada yüksek güçlerin aşındırması daha fazladır. Bu yüzden de küçük dişililer daha çabuk aşınır. Tabi bu arada bakımsızOnly the registered members can see the link yağsız veya sıkışmış zincir baklası da(frozen link- ingilizcelerini de yazıyorum ki aşina olunsun) veya ucu bükülmüşOnly the registered members can see the link çengel olmuş diş de bu duruma yol açabilir..Ama en yaygın neden az aşınmış dişli ve yeni (uzamamış) zincir artı yüksek sürtünme (çamur vs)üstüne de aşırı gerilim (yokuş) kombinasyonları alt dişleri aşırı yükler ve zincir dişliden kurtulamaz. Sonuç: "zincir sıkışması"..
Yeni dişli- yeni zincir kombinasyonunda zincir ve dişliler birbirine tam uyum sağlar..Zincirin bakla aralıklarıyla dişlinin aralıkları birbirine tam oturur..Bu durumda yük üst ve orta dişlere dağılır ve zincir alt dişlerden rahatlıkla kurtulur.
Eski dişli-eski zincir kombinasyonunda dişde yük gelen yerler uzayan zincire uyum sağlayarak aşınır. Yük yüzeyleri daha yatık olur.Bu durumda zincir gerilimi sadece üst dişlere biner.Altta ise zaten yatıklaşmış diş duvarları zincirden uzak kalır ve zincir rahatlıkla burdan kurtulur.
Eski dişli- yeni zincir durumunda bakla aralığı kısa olan yeni zincirOnly the registered members can see the link hafif kancalaşmış (ve yatıklaşmış) diş profilinde oyuğun (vadi) tabanına yakın yere oturur.Bu durumda gerilim alt dişlere transfer olur ve zincir halkaları dişlinin duvarına yapışır.Sonuç: Zincir sıkışması..
Bu arada zincir neden uzar? Zincirin baklarını yuvarlak halkalar birleştirir.Her baklada da bu halkaların içine oturan çıkıntılar vardır.Tümünün içinden de zincir pimi geçer. Pedala bastığımızda yük zincir halkasıyla bakla çıkıntısındadır. Zamanla halkanın içi ve bakla çıkıntısının dışı aşınır.(halkanın iç çapı artarOnly the registered members can see the link bakla çıkıntısının et kalınlığı azalır. Bir bakladaki 2 pim aralığı bu ikisinin toplam aşınma aralığı kadar uzaklaşır. Bazen toplamda boy uzaması Only the registered members can see the link 1 zincir boyunda (110-114 baklada) 1 bakla boyuna yaklaşabilir.(5-10mm)
Yine "illetimize" dönelim. Özellikle aluminyum dişliler aşınırken zincirin abandığı yüzeylerde yük sonucu ezilen yüzeyde dışa doğru çapaklar oluşur. Fakat bu genel inanışın tersine sıkışmanın asıl nedeni değildir çünkü bu çapak bakla içini dolduracak kadar hiçbir zaman büyümez.
Çamurlu koşullar sıkışmaya yol açar ama her çamur bu durmda eşit değildir . Bazı çamur türleri daha fazla sıkışmaya yol açabilir.Bazen de oldukça yeni dişli-yeni zincir kombinasyonu yokuşta ve çamurlu koşullarda sıkışma yapabilir.Şu veya bu marka zincir daha az sıkışma yapıyor lafı hurafelerden biridir. Ama Shimano dişlilerin daha az sıkışma yaptığı doğrudur.(özellikle 2 dişli arasına zincir girmesi seyrektir)
Bu "illetten" kurtulmak için neler yapılabilir? En küçük ayna dişlinizi değiştirin. En iyi yol budur.Hatta aluminyum yerine "baba" bir demir veya titanium( paranız yeterse!) dişli takın.(benim orta ve küçük dişlilerim demir.)Tornadan çıkmış (machined) dişliler presten çıkmışlara göre daha iyi sonuç verir.Tabi bunun demir olanını bulmak zordur..Tornadan çıkanlar (CNC vs) genelde aluminyum veya titaniumdur.
YamukOnly the registered members can see the link sıkışık Only the registered members can see the link yağsız zincirler de sıkışmaya yol açabilir. Zincirinizi temiz ve yağlı tutun (diyene bakın!!) Bu bakım "sıkışmayı" engellemez ama en azından aşınmayı geciktirir. Zincirinizi çok eskimeden (800-1200 km)uzamadan periyodik olarak değiştirin. Uzayan zincir dişlinizi hızla bozar.Şimdi diyeceksiniz ki madem yeni zincir-eski dişli kombinasyonu sıkışmaya yol açıyor neden yeni zincir takalım.? Tabi bu değişikliğin amacı tüm dişlilerin çabuk eskimesini engellemektir. Ayrıca zinciri iyice uzamışken değiştirmenin bir alemi yoktur. Zaten kaydırır. Bu durumda bırakın hepsi birlikte sonuna kadar aşınsın. Ama sık zincir değiştirmek daha ucuza gelir size..(eğer pahalı crank ve kaset dişliniz varsa tabi)Tabi bir de en pahalı zinciri kullanmanız gerekmez bence..(Üst kategoride bir yarışçıysanız bilemem)
Dişliyi değiştiremiyorsanız eğeleyin! : Kranklar yere paralelken dişli tarafından baktığınızda en çok aşınan dişler saat 4 ile 7 ve 10 ile 1 konumundadır.(bunun nedenini açıklamak gerekmez sanırım). KüçükOnly the registered members can see the link ince dişli sırtı yuvarlak bir eğe ile bu aşınmış dişlere biraz "profil katın".Aman dikkat bu eğeleme işini abartıp dişin yapısını bozmayın..Bazen de dişliyi dörtte bir (veya beşte bir tur ilerletip vidalamak da bir çözüm olabilir. Ama bu özellikle Shimano Hyperdrive dişlilerde vites geçişini çok az etkileyebilir. Ama son karar sizin tabi..
"Chain Suck" sızOnly the registered members can see the link güneşli günler hepinize..
"Chain Suck" yani "zincir sıkışması" (malesef türkçe çevirisi ingilizcedeki etkiyi vermiyorOnly the registered members can see the link "zincir emilmesi" de diyemeyiz herhalde! ) kısaca zincirin ön (ayna) dişlinin alt dişlerinden kurtulamama durumudur. Bu bazen orta dişlide olduğu gibi en çok küçük dişlide (granny- babaanne dişlisi ! :) ) oluşur..Ama bu her zaman da oluşmaz.(hurafeleri yaratan durum) Genelde zincirin yük altındayken Only the registered members can see the link çamurluOnly the registered members can see the link ıslak kumlu koşullarda oluşur.Ama bazen çamurun yıkanması bile sorunu çözmez..İşin tuhaf tarafı bu "illet" yeni ekipmanlarda da görülebilir..Sadece MTB 'lerde değil yol bisikletlerinde bile görülebilir..Bu sıkışma 2 türlü olabilir:
1- tek dişlinin zinciri bırakmamasıOnly the registered members can see the link 2- Zincirin 2 (ayna) dişli arasına sıkışması (vites değişimi sırasında)..(bu çok ender görülen bir durumdur.Genelde çok düşük kalite Only the registered members can see the link dişli aralıkları standart dışı modellerde görülebilir)
Tek dişlide sıkışma genelde en küçük ayna dişlide oluşur (bende olduğu gibi).Bunun nedeni yükün (zincir gerilimi) daha dar bir alanda (daha az sayıda dişde) olmasından ve yükün sadece üst veya orta dişlerde değil alt dişlere de aktarılmasındandır. Tabi bu arada yüksek güçlerin aşındırması daha fazladır. Bu yüzden de küçük dişililer daha çabuk aşınır. Tabi bu arada bakımsızOnly the registered members can see the link yağsız veya sıkışmış zincir baklası da(frozen link- ingilizcelerini de yazıyorum ki aşina olunsun) veya ucu bükülmüşOnly the registered members can see the link çengel olmuş diş de bu duruma yol açabilir..Ama en yaygın neden az aşınmış dişli ve yeni (uzamamış) zincir artı yüksek sürtünme (çamur vs)üstüne de aşırı gerilim (yokuş) kombinasyonları alt dişleri aşırı yükler ve zincir dişliden kurtulamaz. Sonuç: "zincir sıkışması"..
Yeni dişli- yeni zincir kombinasyonunda zincir ve dişliler birbirine tam uyum sağlar..Zincirin bakla aralıklarıyla dişlinin aralıkları birbirine tam oturur..Bu durumda yük üst ve orta dişlere dağılır ve zincir alt dişlerden rahatlıkla kurtulur.
Eski dişli-eski zincir kombinasyonunda dişde yük gelen yerler uzayan zincire uyum sağlayarak aşınır. Yük yüzeyleri daha yatık olur.Bu durumda zincir gerilimi sadece üst dişlere biner.Altta ise zaten yatıklaşmış diş duvarları zincirden uzak kalır ve zincir rahatlıkla burdan kurtulur.
Eski dişli- yeni zincir durumunda bakla aralığı kısa olan yeni zincirOnly the registered members can see the link hafif kancalaşmış (ve yatıklaşmış) diş profilinde oyuğun (vadi) tabanına yakın yere oturur.Bu durumda gerilim alt dişlere transfer olur ve zincir halkaları dişlinin duvarına yapışır.Sonuç: Zincir sıkışması..
Bu arada zincir neden uzar? Zincirin baklarını yuvarlak halkalar birleştirir.Her baklada da bu halkaların içine oturan çıkıntılar vardır.Tümünün içinden de zincir pimi geçer. Pedala bastığımızda yük zincir halkasıyla bakla çıkıntısındadır. Zamanla halkanın içi ve bakla çıkıntısının dışı aşınır.(halkanın iç çapı artarOnly the registered members can see the link bakla çıkıntısının et kalınlığı azalır. Bir bakladaki 2 pim aralığı bu ikisinin toplam aşınma aralığı kadar uzaklaşır. Bazen toplamda boy uzaması Only the registered members can see the link 1 zincir boyunda (110-114 baklada) 1 bakla boyuna yaklaşabilir.(5-10mm)
Yine "illetimize" dönelim. Özellikle aluminyum dişliler aşınırken zincirin abandığı yüzeylerde yük sonucu ezilen yüzeyde dışa doğru çapaklar oluşur. Fakat bu genel inanışın tersine sıkışmanın asıl nedeni değildir çünkü bu çapak bakla içini dolduracak kadar hiçbir zaman büyümez.
Çamurlu koşullar sıkışmaya yol açar ama her çamur bu durmda eşit değildir . Bazı çamur türleri daha fazla sıkışmaya yol açabilir.Bazen de oldukça yeni dişli-yeni zincir kombinasyonu yokuşta ve çamurlu koşullarda sıkışma yapabilir.Şu veya bu marka zincir daha az sıkışma yapıyor lafı hurafelerden biridir. Ama Shimano dişlilerin daha az sıkışma yaptığı doğrudur.(özellikle 2 dişli arasına zincir girmesi seyrektir)
Bu "illetten" kurtulmak için neler yapılabilir? En küçük ayna dişlinizi değiştirin. En iyi yol budur.Hatta aluminyum yerine "baba" bir demir veya titanium( paranız yeterse!) dişli takın.(benim orta ve küçük dişlilerim demir.)Tornadan çıkmış (machined) dişliler presten çıkmışlara göre daha iyi sonuç verir.Tabi bunun demir olanını bulmak zordur..Tornadan çıkanlar (CNC vs) genelde aluminyum veya titaniumdur.
YamukOnly the registered members can see the link sıkışık Only the registered members can see the link yağsız zincirler de sıkışmaya yol açabilir. Zincirinizi temiz ve yağlı tutun (diyene bakın!!) Bu bakım "sıkışmayı" engellemez ama en azından aşınmayı geciktirir. Zincirinizi çok eskimeden (800-1200 km)uzamadan periyodik olarak değiştirin. Uzayan zincir dişlinizi hızla bozar.Şimdi diyeceksiniz ki madem yeni zincir-eski dişli kombinasyonu sıkışmaya yol açıyor neden yeni zincir takalım.? Tabi bu değişikliğin amacı tüm dişlilerin çabuk eskimesini engellemektir. Ayrıca zinciri iyice uzamışken değiştirmenin bir alemi yoktur. Zaten kaydırır. Bu durumda bırakın hepsi birlikte sonuna kadar aşınsın. Ama sık zincir değiştirmek daha ucuza gelir size..(eğer pahalı crank ve kaset dişliniz varsa tabi)Tabi bir de en pahalı zinciri kullanmanız gerekmez bence..(Üst kategoride bir yarışçıysanız bilemem)
Dişliyi değiştiremiyorsanız eğeleyin! : Kranklar yere paralelken dişli tarafından baktığınızda en çok aşınan dişler saat 4 ile 7 ve 10 ile 1 konumundadır.(bunun nedenini açıklamak gerekmez sanırım). KüçükOnly the registered members can see the link ince dişli sırtı yuvarlak bir eğe ile bu aşınmış dişlere biraz "profil katın".Aman dikkat bu eğeleme işini abartıp dişin yapısını bozmayın..Bazen de dişliyi dörtte bir (veya beşte bir tur ilerletip vidalamak da bir çözüm olabilir. Ama bu özellikle Shimano Hyperdrive dişlilerde vites geçişini çok az etkileyebilir. Ama son karar sizin tabi..
"Chain Suck" sızOnly the registered members can see the link güneşli günler hepinize..