Vakkus
08-05-2006, 12:19
Türk tüketicisinin yol güvenliğinin ilk öğesi olan lastiklere yönelik bilinci her geçen gün artıyor. En azından, yüz bin kilometreyi aşmış bir lastik için, ‘Daha üzerindeki fitiller erimedi, beni yüz bin kilometre daha taşır’ şeklinde bilinçsiz açıklamalar yapan şoför sayısında ciddi bir düşüş var. Hatta kış ayları gelmeden aracını zorlu hava şartlarına hazır hale getirmek için lastik tipini değiştirenlere bile rastlıyoruz.
Otomobil üreticilerinin önerdiği lastik ebadının dışına çıkmamaksa en doğrusu. Ancak estetik kaygılar veya özel amaçlarla lastik ebadı değiştirilebilir. Lastiğin kesit genişliğini artırmak otomobilin viraj ve yol tutuş kabiliyetini olumlu etkileyebilir, ancak kesit genişliği artıkça ıslak zeminde kızaklama (aquaplannig) riski de artar. Bunun yanı sıra lastik profilinin değiştirilmesi sonucunda lastik çevresinde de değişim yaşanacağından kilometre saatinde hata payı artar. Farklı ebattaki lastiklerin otomobilin ön düzen ayarını bozacağı da unutulmamalıdır.
Lastik ömrünü artırabilirsiniz
Hava basıncı
Uygun olmayan hava basıncı ileride tamiri mümkün olmayan hasarlar yaratabilir. Ayrıca düzensiz ve erken aşınmaya sebep olur. Hava basıncı lastik soğukken ölçülmeli ve mutlaka araç üreticilerinin belirlediği basınç değerleri uygulanmalıdır. Düşük şişirme basıncı lastiğin iki omzunda, yüksek şişirme basıncıysa taban merkezinde çevresel ve düzensiz aşınmaya sebep olabilir.
Rot ayarı
Aracınızın mekanik ve süspansiyon sistemlerindeki bozukluklar nedeniyle direksiyon ve araç yönü aynı olmayabilir. Ön düzen bozukluğu lastiklerinizde ekonomik kayba neden olmakla kalmaz aynı zamanda aracınızın süspansiyon ve döner aksamına da zarar vererek zaman içersinde yüksek mekanik tamir ve bakım masrafına yol açar.
Balans ayarı
Jant ve lastiğinizin uygun olarak eşlenmemesi hızlı sürüş esnasında zıplama, vuruntu, salgı ve yalpa gibi konforsuzluklar hissetmenize neden olabilir.
Yer değiştirme
Lastiklerin, araçta takılı oldukları her değişik pozisyonda değişik aşınma hareketine maruz kaldıklarından, periyodik olarak yerlerinin değiştirilmesi ömürlerini artıracaktır. Birbirine çapraz konumdaki lastiklerin değiştirilmesi lastik üreticilerinin tavsiyesidir.
Diş derinliği
Zamanla lastiğiniz üzerindeki desen aşınarak kullanılmaz seviyeye gelir. Aşınmış lastikler aracın performansını düşürdüğü gibi yakıt tüketimini artırır. Diş derinliği 1.6 mm'nin altına inmiş lastikleri kullanmak, can ve mal emniyeti bakımından tehlikedir.
Yük miktarı ve yükleme biçimi
Araç üreticilerinin belirlediği taşıma kapasitesi (istiap haddi) üzerinde yükleme yapma, lastiğinizin çabuk ısınmasına, yanak, omuz ve topuk bölgelerinde yarılmaya ve hızlı aşınmaya neden olur.
Fren ayarı
Fren sistemi araç üreticilerinin tavsiye ettiği aralıklarda kontrol edilmelidir. Ayarsız frenler, lastiklerde düzensiz ve hızlı aşınmalara sebep olabilir. Ani ve sert frenlemelerde
kuvvet dağılımı lastiğe göre farklı olacağından, blok tipi aşınma olması ihtimali artar. Bu durumda lastikte yalpalama başlar.
Araç hızı
Araç kullanım hızı artıkça lastiğin sıcaklığı da yükselir. Bu sebeple sırt kauçuğu normale göre daha çok aşınma gösterir. Ayrıca standart üstü hızlar yarılma riskini de artırır. Bu nedenle lastik üzerinde yazan hız sınırlamaları aşılmamalıdır.
Aman dikkat!
1. Bozuk ve taşlı yollarda yüksek hız yapmayın. Ayrıca ani ve sert frenden aracı hızlı kaldırıp patinaj yapmaktan kaçının.
2. Lastiğinizi keskin kaldırım kenarlarına sürtmekten kaçının.
3. Otomobilinizi kullanırken yoldaki çukurlara ve tümseklere dikkat edin kaldırıma park etmekten kaçının.
4. Sıcak havada ve ağır yükleme halinde yüksek sürat yapmayın. Aracınızda uygun olmayan yüklemeden kaçının.
5. Araç ve lastikle ilgili ayarsızlıkları (balans bozukluğu rot ayarsızlığı vs) giderin.
8. Araç üreticisi tarafından onaylanmış ebattaki lastik ve jantları kullanın.
9. Lastiklerinizi mümkünse her kullanımdan önce gözle kontrol edin. Lastiğe çivi taş cam gibi yabancı maddeler batmışsa bunları çıkarın.
10. Bijon somunlarının sıkılığını düzenli olarak kontrol edin. Gevşek bijonlar lastiğin düzensiz aşınmasına yol açabilir.
11. Lastik şişirme basınçlarını iki haftada bir kontrol edin basınç düşmüşse uygun seviyeye getirin.
12. Karlı ve buzlu havalarda daha iyi çekiş sağlayacağı düşüncesiyle lastik havasını kesinlikle azaltmayın.
13. İki haftayı aşan park etmelerde lastik havasını 7.5 PSI artırın ve otomobili takoza alın.
Otomobil üreticilerinin önerdiği lastik ebadının dışına çıkmamaksa en doğrusu. Ancak estetik kaygılar veya özel amaçlarla lastik ebadı değiştirilebilir. Lastiğin kesit genişliğini artırmak otomobilin viraj ve yol tutuş kabiliyetini olumlu etkileyebilir, ancak kesit genişliği artıkça ıslak zeminde kızaklama (aquaplannig) riski de artar. Bunun yanı sıra lastik profilinin değiştirilmesi sonucunda lastik çevresinde de değişim yaşanacağından kilometre saatinde hata payı artar. Farklı ebattaki lastiklerin otomobilin ön düzen ayarını bozacağı da unutulmamalıdır.
Lastik ömrünü artırabilirsiniz
Hava basıncı
Uygun olmayan hava basıncı ileride tamiri mümkün olmayan hasarlar yaratabilir. Ayrıca düzensiz ve erken aşınmaya sebep olur. Hava basıncı lastik soğukken ölçülmeli ve mutlaka araç üreticilerinin belirlediği basınç değerleri uygulanmalıdır. Düşük şişirme basıncı lastiğin iki omzunda, yüksek şişirme basıncıysa taban merkezinde çevresel ve düzensiz aşınmaya sebep olabilir.
Rot ayarı
Aracınızın mekanik ve süspansiyon sistemlerindeki bozukluklar nedeniyle direksiyon ve araç yönü aynı olmayabilir. Ön düzen bozukluğu lastiklerinizde ekonomik kayba neden olmakla kalmaz aynı zamanda aracınızın süspansiyon ve döner aksamına da zarar vererek zaman içersinde yüksek mekanik tamir ve bakım masrafına yol açar.
Balans ayarı
Jant ve lastiğinizin uygun olarak eşlenmemesi hızlı sürüş esnasında zıplama, vuruntu, salgı ve yalpa gibi konforsuzluklar hissetmenize neden olabilir.
Yer değiştirme
Lastiklerin, araçta takılı oldukları her değişik pozisyonda değişik aşınma hareketine maruz kaldıklarından, periyodik olarak yerlerinin değiştirilmesi ömürlerini artıracaktır. Birbirine çapraz konumdaki lastiklerin değiştirilmesi lastik üreticilerinin tavsiyesidir.
Diş derinliği
Zamanla lastiğiniz üzerindeki desen aşınarak kullanılmaz seviyeye gelir. Aşınmış lastikler aracın performansını düşürdüğü gibi yakıt tüketimini artırır. Diş derinliği 1.6 mm'nin altına inmiş lastikleri kullanmak, can ve mal emniyeti bakımından tehlikedir.
Yük miktarı ve yükleme biçimi
Araç üreticilerinin belirlediği taşıma kapasitesi (istiap haddi) üzerinde yükleme yapma, lastiğinizin çabuk ısınmasına, yanak, omuz ve topuk bölgelerinde yarılmaya ve hızlı aşınmaya neden olur.
Fren ayarı
Fren sistemi araç üreticilerinin tavsiye ettiği aralıklarda kontrol edilmelidir. Ayarsız frenler, lastiklerde düzensiz ve hızlı aşınmalara sebep olabilir. Ani ve sert frenlemelerde
kuvvet dağılımı lastiğe göre farklı olacağından, blok tipi aşınma olması ihtimali artar. Bu durumda lastikte yalpalama başlar.
Araç hızı
Araç kullanım hızı artıkça lastiğin sıcaklığı da yükselir. Bu sebeple sırt kauçuğu normale göre daha çok aşınma gösterir. Ayrıca standart üstü hızlar yarılma riskini de artırır. Bu nedenle lastik üzerinde yazan hız sınırlamaları aşılmamalıdır.
Aman dikkat!
1. Bozuk ve taşlı yollarda yüksek hız yapmayın. Ayrıca ani ve sert frenden aracı hızlı kaldırıp patinaj yapmaktan kaçının.
2. Lastiğinizi keskin kaldırım kenarlarına sürtmekten kaçının.
3. Otomobilinizi kullanırken yoldaki çukurlara ve tümseklere dikkat edin kaldırıma park etmekten kaçının.
4. Sıcak havada ve ağır yükleme halinde yüksek sürat yapmayın. Aracınızda uygun olmayan yüklemeden kaçının.
5. Araç ve lastikle ilgili ayarsızlıkları (balans bozukluğu rot ayarsızlığı vs) giderin.
8. Araç üreticisi tarafından onaylanmış ebattaki lastik ve jantları kullanın.
9. Lastiklerinizi mümkünse her kullanımdan önce gözle kontrol edin. Lastiğe çivi taş cam gibi yabancı maddeler batmışsa bunları çıkarın.
10. Bijon somunlarının sıkılığını düzenli olarak kontrol edin. Gevşek bijonlar lastiğin düzensiz aşınmasına yol açabilir.
11. Lastik şişirme basınçlarını iki haftada bir kontrol edin basınç düşmüşse uygun seviyeye getirin.
12. Karlı ve buzlu havalarda daha iyi çekiş sağlayacağı düşüncesiyle lastik havasını kesinlikle azaltmayın.
13. İki haftayı aşan park etmelerde lastik havasını 7.5 PSI artırın ve otomobili takoza alın.