Editor
15-04-2010, 01:27
Anadolu’da yaşayan HIV pozitifler
'HIV ile Yaşayan Bireyler İçin Destek Hizmetlerinin Yaygınlaştırılması Projesi'nin sonuçları açıklandı. On ilde yapılan Anadolu Proje'sinden çarpıcı sonuçlar çıktı.
Only the registered members can see the linkİlişkili fotoğrafları göster (Only the registered members can see the link)
Anadolu Proje'si, Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı (UNAIDS) desteği ile İstanbul başta olmak üzere HIV pozitiflerin yoğun olarak yaşadığı illerde Pozitif Yaşam Derneği tarafından yürütüldü.
HIV ile yaşayan kişilerin tedaviye ve sosyal güvenliğe erişimi ile ilgili problemlerin, uğradıkları ayrımcılık ve damgalanmayı tespit ederek, bölgesel farklılıklar açısından değerlendirmek amacıyla 2008–2009 arasında 1 yıl süreyle yürütülen proje kapsamında 163 HIV ile yaşayan kişiye ulaşıldı.
Anadolu Projesiyle Türkiye’de en fazla HIV ile yaşayanların bulunduğu 10 ilde (İstanbul, İzmir, Antalya, Adana, Ankara, Kayseri, Mersin, Bursa, Kocaeli, Trabzon) HIV pozitif kişilere ulaşmak, HIV tedavisi ve hakları konusunda onları bilgilendirmek ve destek hizmetlerine yönlendirmek, mevcut durumlarını analiz etmek ve yaşadıkları sorunlara çözümler üretmek hedeflendi.
HIV POZİTİFLERİN UĞRADIĞI HAK İHLALLERİ
Projede aynı zamanda hedeflenen illerdeki HIV pozitifleri takip ve tedavisini yapan kliniklerin teknik ve fiziki koşulları hakkında veri toplama ve gözlem yapma fırsatı ile birlikte yerel yönetimlerin HIV/AIDS konusuna yaklaşımlarını öğrenme ve bu kuruluşlarda farkındalık yaratmak amaçlandı. Proje sonuçlarının açıklandığı toplantıda HIV pozitiflerin uğradığı hak ihlallerinin altı çizildi.
Sağlık kurumlarında, işyerlerinde, okullarda, diğer kamusal alanlarda, medyada ve sosyal çevrelerinde ayrımcılığa uğraması HIV pozitif bireyleri aşağıda özetlenen ihlallerle karşı karşıya bırakmaktadır. Mülkiyet ve barınma hakkı ihlalleri nedeniyle ev, semt-şehir değiştirme ve toplumdan izole bir yaşam, işten atılma veya bırakmaya zorlama nedenleriyle çalışma hakkının ihlali, eğitim ve öğrenim görmeye devam edememe nedeniyle eğitim görme hakkı ihlali, isimlerinin açık şekilde medyada yer alması ile özel hayatın mahremiyeti ihlali, tedaviye erişimin önündeki engellerin kalkmaması, tedavilerini aksatması veya reddi, başka bir şehirde tedavi almak durumda kalmak, sığınmacılar ve diğer yabancı uyrukluların tedaviye erişememeleri, yeşil kart çıkartma prosesindeki güçlükler nedeniyle tedaviyi aksatma, hastanelerde uygulanan eksik ve yanlış tedaviler / bilgilendirmeler ile HIV pozitiflerin sağlık hakkı ihlali ve kimi zaman yaşama hakkı ihlalleri.
DESTEK HİZMETLERİ YAYGINLAŞTIRILMALI
Pozitif Yaşam Derneği (PYD) yönetim kurulu üyesi Tekin Tutar, hastanelerdeki hasta hakları birimleri, sosyal hizmet uzmanları, psikolog ve psikiyatristler ile valilik ve kaymakamlıklar bünyelerindeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına HIV ile yaşayan kişilerin ulaşmasını ve böylece kişilerin maddi ve manevi yönden güçlendirilmelerini sağlamaya yönelik çalışmaların yapılması gerektiğini vurguladı.
“HIV pozitif bireylere sağlanan destek hizmetlerinden sadece PYD’ye ulaşanlar yararlanabilmektedir. Oysa ki destek hizmetlerinin sağlık sistemi içine dahil edilmesi ve yaygın bir destek sisteminin oluşturulması gerekmektedir” dedi.
Tutar’a göre destek hizmetlerinin yaygınlaştırılmasının önemi ise söyle:
“HIV pozitif kişilere yönelik danışmanlık ve destek hizmetlerinin yaygınlaştırılmasının kişilerin HIV statülerini kabullenmeleri ve HIV ile yaşama becerilerini geliştirmelerini kolaylaştıracağı düşünülmektedir. Bunun aynı zamanda yaşadıkları sorunların tespitini ve çözümlenmesini de sağlayacak bir unsur olduğu da yapılan çalışmalarda tescillenmiştir. Bu kişilerin ulaşabileceği bir destek mekanizmasının yoksunluğu sadece HIV ile yaşayanları değil aynı zamanda onların yakınlarını, doktorlarını ve aslında tüm toplumu olumsuz etkilediği gözlemlenmiştir.
İller bazında bakıldığında hastane-destek hizmetleri arasındaki işbirliğinin, HIV pozitif kişilerin sorunlarını çözerek yaşam kalitelerini arttırdığı görülmüştür. İzmir, Antalya ve Kayseri illerindeki işbirliği sayesinde kişilere daha fazla ulaşılabilmiştir. Eğitim düzeyi düşük ve kırsal kesimde yaşayan HIV pozitif bireylere ulaşmada doktorların gayretleriyle olumlu neticeler alınmıştır. Kayseri ilinde ulaşılan kişilerde doktor yönlendirmesi etkin olarak varlık göstermiş ve ulaşılması neredeyse imkânsız olduğu düşünülen kişilere bu sayede ulaşılmıştır.”
Only the registered members can see the link
ÇÖZÜM İÇİN İŞBİRLİĞİ
Pozitif Yaşam Derneği Başkanı Arzu Kaykı ise ''Yaşanan sorunlara çözümler geliştirmeye yönelik Sağlık Bakanlığı başta olmak üzere ilgili tüm kurum ve kuruluşların işbirliği içinde çalışmalar yapılması ve böylece tedaviye erişimin önündeki engellerin ortadan kaldırılması sağlanmalıdır. Bu hem HIV pozitif bireylerin yaşamlarını hem de toplum sağlığını olumlu etkileyecektir. Tüm işbirliklerine açığız” dedi.
TEDAVİ HERKESİN HAKKI
Enfeksiyon hastalıkları uzmanları gibi Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanı Dr. Ercan Bal, tüm HIV ile yaşayanların tedavie kesintisiz ve engelsiz ulaşımına vurgu yaptı. Bal, bakanlık çalışmalarının sosyal güvenlik aranmaksızın ve ücretsiz tedaviye erişim yönünde olduğunu söyledi.
114 HIV POZİTİF İLE YAPILAN ANKET SONUÇLARI
Katılımcıların yüzde 45,5’i hastaneye veya doktora başka rahatsızlıklar nedeniyle gittikleri anda birazda tesadüfi bir şekilde HIV taşıdıklarını öğrenmişlerdir. Anti- HIV testi yaptırma nedenlerinden şüphelenme ve kan bağışı sırasında ortaya çıkması diğer illerde daha ağırlık kazanırken, İstanbul’da yaşayanlar için eşinde/partnerinde HIV’in olması nedeniyle test yapılması, işyerinden istenen veya kendilerinin yaptıkları rutin kontroller sonucu ve evlilik/ ilişki öncesi yapılan testlerden dolayı öğrenme öne çıkmaktadır.
HIV TANISI BAŞKALARIYLA PAYLAŞILIYOR
Tanının kendisinden habersiz başkaları ile paylaşıldığını belirten katılımcıların oranı yüzde 28’dir. Özellikle eş, akraba, arkadaş gibi yakın çevre olmak üzere hastane personeli ve doktorlar tanı konan kişiden izin alınmadan bilgilendirilebilmektedir. Diğer illerde, tanının katılımcının izni olmadan paylaşılma oranı İstanbul’da yaşayanlara göre daha fazladır. Katılımcıların büyük bir çoğunluğu gittikleri tanı merkezinde olumsuz bir davranışla karşılaşmadıklarını belirtmişlerdir. Dışlama, uzak durma, deşifre edilme gibi olumsuz tutumlarla karşılaşan katılımcılar mevcuttur.
YANLIŞ BİLGİLENDİRME YAPILIYOR
Katılımcıların sadece yüzde 38’i tanıyı açıklayan sağlık görevlisinin kendisine doğru bilgiler verdiğini belirtmektedir. Yüzde 42 oranında katılımcı hiçbir şekilde bilgilendirilmediklerini belirtirken, yüzde 8 oranında katılımcı yanlış bilgilendirildiklerini düşünmektedir. Özellikle HIV’in tedavisi olmayan bir hastalık olarak aktarılması, kesin ölümle sonuçlanacağı, çocuklarına sarılmamaları, cinsel hayatlarını bitirmeleri gerektiği gibi yanlış bilgilere maruz kaldıklarını belirtmektedirler. Diğer illerde yaşayan katılımcıların İstanbul’da yaşayanlara oranla, tanıyı açıklayan kişiler tarafından daha doğru bilgilendirildikleri görülmektedir. Katılımcıların yüzde 48’i hastanede kendilerini rahatsız edecek davranışlara maruz kaldıklarını belirtmişlerdir.
SAĞLIKÇILAR MAHREMİYET HAKKINI İHLAL EDİYOR
Özellikle doktorlar ve sağlık personeli tarafından mahremiyet haklarının ihlal edilmesi ve tedavi/ ameliyat ihtiyaçlarının reddedilmesi en çok yaşadıkları sıkıntılar olmaktadır. Bu tür davranışlara maruz kalan katılımcıların yüzde 3’ü tedavilerini aksatmış veya geciktirmişlerdir. Diğer illerde yaşayan katılımcıların hastanelerde hak ihlaline ve kötü muameleye maruz kalma oranları İstanbul’da yaşayan katılımcılara göre daha yüksektir. Enfeksiyon servisindeki sağlık personelinin davranışlarından memnun olan katılımcıların oranı yüzde 72’dir. Katılımcıların sadece yüzde 47’lik kısmı gittikleri hastanenin diğer bölümlerindeki personellerin davranışlarından memnun kalmaktadır.
Kaynak (Only the registered members can see the link)
'HIV ile Yaşayan Bireyler İçin Destek Hizmetlerinin Yaygınlaştırılması Projesi'nin sonuçları açıklandı. On ilde yapılan Anadolu Proje'sinden çarpıcı sonuçlar çıktı.
Only the registered members can see the linkİlişkili fotoğrafları göster (Only the registered members can see the link)
Anadolu Proje'si, Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı (UNAIDS) desteği ile İstanbul başta olmak üzere HIV pozitiflerin yoğun olarak yaşadığı illerde Pozitif Yaşam Derneği tarafından yürütüldü.
HIV ile yaşayan kişilerin tedaviye ve sosyal güvenliğe erişimi ile ilgili problemlerin, uğradıkları ayrımcılık ve damgalanmayı tespit ederek, bölgesel farklılıklar açısından değerlendirmek amacıyla 2008–2009 arasında 1 yıl süreyle yürütülen proje kapsamında 163 HIV ile yaşayan kişiye ulaşıldı.
Anadolu Projesiyle Türkiye’de en fazla HIV ile yaşayanların bulunduğu 10 ilde (İstanbul, İzmir, Antalya, Adana, Ankara, Kayseri, Mersin, Bursa, Kocaeli, Trabzon) HIV pozitif kişilere ulaşmak, HIV tedavisi ve hakları konusunda onları bilgilendirmek ve destek hizmetlerine yönlendirmek, mevcut durumlarını analiz etmek ve yaşadıkları sorunlara çözümler üretmek hedeflendi.
HIV POZİTİFLERİN UĞRADIĞI HAK İHLALLERİ
Projede aynı zamanda hedeflenen illerdeki HIV pozitifleri takip ve tedavisini yapan kliniklerin teknik ve fiziki koşulları hakkında veri toplama ve gözlem yapma fırsatı ile birlikte yerel yönetimlerin HIV/AIDS konusuna yaklaşımlarını öğrenme ve bu kuruluşlarda farkındalık yaratmak amaçlandı. Proje sonuçlarının açıklandığı toplantıda HIV pozitiflerin uğradığı hak ihlallerinin altı çizildi.
Sağlık kurumlarında, işyerlerinde, okullarda, diğer kamusal alanlarda, medyada ve sosyal çevrelerinde ayrımcılığa uğraması HIV pozitif bireyleri aşağıda özetlenen ihlallerle karşı karşıya bırakmaktadır. Mülkiyet ve barınma hakkı ihlalleri nedeniyle ev, semt-şehir değiştirme ve toplumdan izole bir yaşam, işten atılma veya bırakmaya zorlama nedenleriyle çalışma hakkının ihlali, eğitim ve öğrenim görmeye devam edememe nedeniyle eğitim görme hakkı ihlali, isimlerinin açık şekilde medyada yer alması ile özel hayatın mahremiyeti ihlali, tedaviye erişimin önündeki engellerin kalkmaması, tedavilerini aksatması veya reddi, başka bir şehirde tedavi almak durumda kalmak, sığınmacılar ve diğer yabancı uyrukluların tedaviye erişememeleri, yeşil kart çıkartma prosesindeki güçlükler nedeniyle tedaviyi aksatma, hastanelerde uygulanan eksik ve yanlış tedaviler / bilgilendirmeler ile HIV pozitiflerin sağlık hakkı ihlali ve kimi zaman yaşama hakkı ihlalleri.
DESTEK HİZMETLERİ YAYGINLAŞTIRILMALI
Pozitif Yaşam Derneği (PYD) yönetim kurulu üyesi Tekin Tutar, hastanelerdeki hasta hakları birimleri, sosyal hizmet uzmanları, psikolog ve psikiyatristler ile valilik ve kaymakamlıklar bünyelerindeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına HIV ile yaşayan kişilerin ulaşmasını ve böylece kişilerin maddi ve manevi yönden güçlendirilmelerini sağlamaya yönelik çalışmaların yapılması gerektiğini vurguladı.
“HIV pozitif bireylere sağlanan destek hizmetlerinden sadece PYD’ye ulaşanlar yararlanabilmektedir. Oysa ki destek hizmetlerinin sağlık sistemi içine dahil edilmesi ve yaygın bir destek sisteminin oluşturulması gerekmektedir” dedi.
Tutar’a göre destek hizmetlerinin yaygınlaştırılmasının önemi ise söyle:
“HIV pozitif kişilere yönelik danışmanlık ve destek hizmetlerinin yaygınlaştırılmasının kişilerin HIV statülerini kabullenmeleri ve HIV ile yaşama becerilerini geliştirmelerini kolaylaştıracağı düşünülmektedir. Bunun aynı zamanda yaşadıkları sorunların tespitini ve çözümlenmesini de sağlayacak bir unsur olduğu da yapılan çalışmalarda tescillenmiştir. Bu kişilerin ulaşabileceği bir destek mekanizmasının yoksunluğu sadece HIV ile yaşayanları değil aynı zamanda onların yakınlarını, doktorlarını ve aslında tüm toplumu olumsuz etkilediği gözlemlenmiştir.
İller bazında bakıldığında hastane-destek hizmetleri arasındaki işbirliğinin, HIV pozitif kişilerin sorunlarını çözerek yaşam kalitelerini arttırdığı görülmüştür. İzmir, Antalya ve Kayseri illerindeki işbirliği sayesinde kişilere daha fazla ulaşılabilmiştir. Eğitim düzeyi düşük ve kırsal kesimde yaşayan HIV pozitif bireylere ulaşmada doktorların gayretleriyle olumlu neticeler alınmıştır. Kayseri ilinde ulaşılan kişilerde doktor yönlendirmesi etkin olarak varlık göstermiş ve ulaşılması neredeyse imkânsız olduğu düşünülen kişilere bu sayede ulaşılmıştır.”
Only the registered members can see the link
ÇÖZÜM İÇİN İŞBİRLİĞİ
Pozitif Yaşam Derneği Başkanı Arzu Kaykı ise ''Yaşanan sorunlara çözümler geliştirmeye yönelik Sağlık Bakanlığı başta olmak üzere ilgili tüm kurum ve kuruluşların işbirliği içinde çalışmalar yapılması ve böylece tedaviye erişimin önündeki engellerin ortadan kaldırılması sağlanmalıdır. Bu hem HIV pozitif bireylerin yaşamlarını hem de toplum sağlığını olumlu etkileyecektir. Tüm işbirliklerine açığız” dedi.
TEDAVİ HERKESİN HAKKI
Enfeksiyon hastalıkları uzmanları gibi Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanı Dr. Ercan Bal, tüm HIV ile yaşayanların tedavie kesintisiz ve engelsiz ulaşımına vurgu yaptı. Bal, bakanlık çalışmalarının sosyal güvenlik aranmaksızın ve ücretsiz tedaviye erişim yönünde olduğunu söyledi.
114 HIV POZİTİF İLE YAPILAN ANKET SONUÇLARI
Katılımcıların yüzde 45,5’i hastaneye veya doktora başka rahatsızlıklar nedeniyle gittikleri anda birazda tesadüfi bir şekilde HIV taşıdıklarını öğrenmişlerdir. Anti- HIV testi yaptırma nedenlerinden şüphelenme ve kan bağışı sırasında ortaya çıkması diğer illerde daha ağırlık kazanırken, İstanbul’da yaşayanlar için eşinde/partnerinde HIV’in olması nedeniyle test yapılması, işyerinden istenen veya kendilerinin yaptıkları rutin kontroller sonucu ve evlilik/ ilişki öncesi yapılan testlerden dolayı öğrenme öne çıkmaktadır.
HIV TANISI BAŞKALARIYLA PAYLAŞILIYOR
Tanının kendisinden habersiz başkaları ile paylaşıldığını belirten katılımcıların oranı yüzde 28’dir. Özellikle eş, akraba, arkadaş gibi yakın çevre olmak üzere hastane personeli ve doktorlar tanı konan kişiden izin alınmadan bilgilendirilebilmektedir. Diğer illerde, tanının katılımcının izni olmadan paylaşılma oranı İstanbul’da yaşayanlara göre daha fazladır. Katılımcıların büyük bir çoğunluğu gittikleri tanı merkezinde olumsuz bir davranışla karşılaşmadıklarını belirtmişlerdir. Dışlama, uzak durma, deşifre edilme gibi olumsuz tutumlarla karşılaşan katılımcılar mevcuttur.
YANLIŞ BİLGİLENDİRME YAPILIYOR
Katılımcıların sadece yüzde 38’i tanıyı açıklayan sağlık görevlisinin kendisine doğru bilgiler verdiğini belirtmektedir. Yüzde 42 oranında katılımcı hiçbir şekilde bilgilendirilmediklerini belirtirken, yüzde 8 oranında katılımcı yanlış bilgilendirildiklerini düşünmektedir. Özellikle HIV’in tedavisi olmayan bir hastalık olarak aktarılması, kesin ölümle sonuçlanacağı, çocuklarına sarılmamaları, cinsel hayatlarını bitirmeleri gerektiği gibi yanlış bilgilere maruz kaldıklarını belirtmektedirler. Diğer illerde yaşayan katılımcıların İstanbul’da yaşayanlara oranla, tanıyı açıklayan kişiler tarafından daha doğru bilgilendirildikleri görülmektedir. Katılımcıların yüzde 48’i hastanede kendilerini rahatsız edecek davranışlara maruz kaldıklarını belirtmişlerdir.
SAĞLIKÇILAR MAHREMİYET HAKKINI İHLAL EDİYOR
Özellikle doktorlar ve sağlık personeli tarafından mahremiyet haklarının ihlal edilmesi ve tedavi/ ameliyat ihtiyaçlarının reddedilmesi en çok yaşadıkları sıkıntılar olmaktadır. Bu tür davranışlara maruz kalan katılımcıların yüzde 3’ü tedavilerini aksatmış veya geciktirmişlerdir. Diğer illerde yaşayan katılımcıların hastanelerde hak ihlaline ve kötü muameleye maruz kalma oranları İstanbul’da yaşayan katılımcılara göre daha yüksektir. Enfeksiyon servisindeki sağlık personelinin davranışlarından memnun olan katılımcıların oranı yüzde 72’dir. Katılımcıların sadece yüzde 47’lik kısmı gittikleri hastanenin diğer bölümlerindeki personellerin davranışlarından memnun kalmaktadır.
Kaynak (Only the registered members can see the link)