Bİlgİsayar VİrÜslerİ Nedİr?

[®adakoglu]

İNSANI HASTA YAPAR MI?



"Popüler virüsler nedir, nasıl korunulur?

Tüm merak ettiğiniz yanıtlar bu sayfada!!

Bilgisayarlar hızla hayatımızın bir parçası haline gelirken bu sevimli makinalarla birlikte kimi olumsuzluklar da kapımız çalıyor. Bu davetsiz misafirlerin başında ise bilgisayar virüsleri geliyor; ancak pek çok kişi özellikle de yeni bilgisayar kullanıcıları bu konuda pek bilgili değil. Hatta pek çoğumuz Hollywood yapımı bilimkurgu filmler sonucunda onların canlı organizmalar olduğunu bile düşündük. Fakat bilgisayar virüslerinin canlı olması (ve de kullanıcılara hastalık bulaştırması!) söz konusu değil. Çünkü onlarda sadece küçük birer yazılımdır. Tabii ki bunlar diğer bilgisayar yazılımlarından biraz farklılar. Bu farkların başında kendilerini kopyalamaları geliyor. Tıpkı biyolojik virüslerin DNA'lar ile çoğalmaları gibi bilgisayar virüsleri de kendilerini başka programlara yada boot'a kopyalayarak çoğalırlar. Diğer bir özellikleri ise çalışmaları için kullanıcıya bağlı olmamaları yani aktif bir yapıya sahip olmaları. Böylelikle kullanıcının onayını yada emrini beklemeden hareket ederler. Bilgisayar sistemlerine zarar vermeleri de kullanıcının istemediği zamanlarda istemediği şeyler yapmasıyla olur. Virüsler varlıklarını devam ettirebilmek amacıyla sürekli olarak kendilerini kopyalarlar ve böylelikle tüm dünyadaki bilgisayarlara yayılma şansı bulurlar. Her geçen gün virüslerin sayısı katlanarak artıyor. 1983 yılında bilgisayar virüslerine isim babalığı yapan Friedrich Cohen bile onların gün gelip de onbinlerle ifade edileceğini düşünmemişti herhalde. Ancak bugün sayıları giderek artıyor ve bunun temelinde de psikolojik durumları hala tartışılan bilgisayar programcıları geliyor! Kimileri aşklarını duyurmak, kimileri nükleer denemeleri protesto etmek, kimileri ise sadece eğlence amacıyla virüs yazıyor. Bir bilgisayar virüsü programlamak için sanılanın aksine bilgisayar dehası olmaya gerek yok, sıradan bir programcı hatta programcılığa meraklı 9-10 yaşlarında bir çocuk bile rahatça bir virüs yapabilir. Fakat virüsünün dünyaya yayılıp, adını duyurması virüsün kaynak kodunun (source code) kalitesine bağlıdır.

Virüsleri kabaca dört grupta inceleyebiliriz. File (Dosya), Trojan (Truva), Makro ve Boot virüsleri.

* Boot virüsleri : Disketlerin Boot Sector ya da sabit disklerin Master Boot Sector denilen ilk sektörlerine kendilerini kopyalarlar. Daha sonra kendilerini yine kopyalayarak diğer bilgisayarlara ulaşırlar. Temizlemesi en kolay virüs türüdür.

* Dosya (File) virüsleri : Bunlar ise çalıştırılabilir programlara (uzantıları . exe, com gibi olanlar) bulaşırlar ve bunlardan diğer dosyalara kendilerine kopyalarlar. Böylelikle de bulaştıkları dosyanın uzunluğunu artırırlar; ancak günümüzde dosya uzunluğunu artırmadan da bulaşan virüsler var. Virüs eklentisi genellikle dosyanın sonunda ve nadiren de ortasında olur. Virüs hafızada kalabilir (resident virus) ya da doğrudan çalıştırıldığında (direct action virus) etki gösterebilir. Yada her iki özelliği de kullanabilir.

* Trojan'lar (Truva Atları) : Truva atı olarak nitelendirilen Trojan'lar ise diğer virüslerden farklıdırlar. Aslında bunları virüs kategorisini koymak pek de mantıklı değil. Virüsler yapı itibariyle kendilerini başka yerlere kopyalama, yani "bulaşma" özelliğine sahiptirler. Truva'lar ise genellikle bunu yapmazlar. Son zamanlarda gündemde bir hayli yer edinmeleri ise Internet'in yaygınlaşması ile oldu. Bildiğinizi gibi eski bir öyküye göre Truvalılar'ı yenemeyen Yunanlılar tahtadan dev bir at yaparak bunu savaş tazminatı olarak Truvalılar'a verirler ve kentin kuşatmasını kaldırırlar. Truva atı denilen atın içine gizlenmiş Yunanlı askerler gece olduğunda şehrin kapılarını açarlar ve eğlenceye dalmış olan Truvalıları öldürürler. Şimdi tarihi efsanelerin ne ilgisi var virüslerle demeyin!! Modern çağda siz Truvalılar oluyorsunuz ve Yunanlılar bir sürü Truva tı ile sizin bilgisayarınıza musallat oluyorlar. Truva'lar bir şekilde size ulaştırılır ve çalıştırdığınız andan itibaren bilgisayarınız 2. kısmı elinde bulunan kişinin kontrolü altına girer.

* Makro virüsleri: Word, Excel gibi makro kullanıma olanak tanıyan programların dosyalarına bulaşan virüslerdir. Yapılarını makrolardan aldıkları için bu adla anılırlar. Son dönemdeki pek çok "ünlü" virüs makro virüsleridir.

Bilgisayar virüsleri sisteminize bulaştıktan sonra bilgisayarınızda kuluçkaya yatarak zarar verecekleri zamanı beklerler (çoğunun içlerinde "time-bomb" denilen zamanlama ayarları vardır); ancak bu zararlar tamamen programlara yöneliktir. Yani bilgisayar virüsleri donanım (hardware) parçalarına fiziksel zarar veremezler. Size yapabilecekleri en büyük kötülük programlarınızı, verileriniz silmek olacaktır. Bunun dışında geçici olarak klavyenizi kullanmanızı engelleyebilir, ekrana değişik yazılar yazabilir (çok aç olduğu için sürücünüze hamburger koymanızı istemesi gibi) ya da yazıcınıza sizin istemediğiniz emirler gönderebilirler. Onlardan kurtulmak yerine hiç karşılaşmamayı deneyin!! Bunun için öncelikle sadece orjinal program kullanmaya başlayın yani korsan yazılım (yasadışı programlar) almayın. Çünkü virüslerin büyük bir kısmı bu yasadışı kopyalarla dağılır. Bunun dışında sürücünüzde disket varken bilgisayarınızı reset'lememeniz ya da size ait olmayan disketleri bilgisayarınızda kullanmamanız da bazı önlemler olabilir. Tüm bunları yapmanıza karşın bir gün başınız onlarla derde girerse piyasada rahatlıkla bulabileceğiniz anti-virüs programlarını kullanarak bilgisayarınızı virüsten kurtarabilirisiniz.

MODA VİRÜSLER. . .

Bilgisayar virüslerinin de modası mı olur?" diye şaşırmayın. Her dönem popüler olan ve pek çok kişinin canını yakan virüsler vardır. Mesela Michelangelo, Cansu, Yandan Çarklı, Mumcu, Şair, Crazy bir zamanların gayet moda virüsleriydi. Aslında size musallat olan moda bir virüsse işiniz daha kolay, çünkü neredeyse tüm anti-virüs üreticileri bu virüsü temizleyen yeni sürümlerini anında çıkartırlar. Böylelikle siz de rahatlıkla virüsden kurtulursunuz. Asıl tehlikeli olan kıyıda, köşede kalmış bir virüse ya da moda

Neymiş bakalım bu yeni virüsler: Melissa, Netbus, CIH, Class, Ethan, Back Orifice ve Happy99.

MELISSA

* Nedir? İşte en popüler virüsümüz!! Melissa bir Word 97 makro (macro) virüsü. Oldukça tehlikeli bir virüs, çünkü e-mail yoluyla çok hızlı olarak yayılabiliyor. Word 97 dökümanlarına ve Word 97 ile Word 2000'in NORMAL. DOT dosyasına bulaşıyor. Virüsün kodu Melissa isimli bir makro bulunduğundan bu adla anılıyor.

* Diğer İsimleri? Basında "***** Virüsü" olarak da tanınmasının nedeni pek çok kişiye *****grafik içerikli sitelerden gönderilen e-mail'ler sonucu bulaşmasından kaynaklanıyor. Ayrıca W97M/Melissa, Kwyjibo isimleriyle de tanınıyor.

* Nasıl Bulaşıyor? Melissa virüsü bulaşmış bir Word dökümanını ilk kez çalıştırdığınızda virüs, sistemde MS Outlook olup, olmadığını kontrol ediyor. Eğer varsa adres defterinde (address book) yer alan 50 e-mail hesabına (account) mektup göndererek yayılıyor. Virüs tarafından gönderilen mektupların "subject" kısmı şu şekilde oluyor : "Important Message From {virüsün bulunduğu bilgisayarın sahibinin adı}". Mektubun "body" kısmında yani içeriğinde ise "Here is that document you asked for . . . don't
show anyone else :-)" yazılı. Virüslü Word dökümanu bu mektuba iliştiriliyor ve açıldığı zaman yine 50 kişiye kendisine gönderiyor. Bu böyle döngü içinde geliştiğinden çok kısa bir süre içinde inanılmaz bir hızla yayılabiliyor. E-mail metodu ile kendisini klonlamayı sadece virüslü döküman ilk çalıştırıldığında yapıyor. Eğer bilgisayarınızda virüslü bir döküman varsa Windows Registry'e baktığınız zaman şu satırı görebilirsiniz :

"HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Office\Melissa?". Virüs, e-mail ile başka adreslere ulaştıktan sonra bu anahtar değere ". . . by Kwyjibo" ekleniyor. Eğer virüs registry'de bu ibareye rastlarsa e-mail kullanarak kendisini başkalarına göndermiyor. Bir de eğer sistemde Outlook yoksa virüs yine kopyalama işlemine başlamıyor. Bununla birlikte virüsün bulaştığı bilgisayarda açılan tüm Word dosyalarına bulaşıyor (diğer Word 97 virüsleri gibi).

* Etkileri Neler? Yaptığı en önemli iş e-mail yoluyla çok hızlı bir şekilde yayılması. Bunun dışında ayrıca eğer dakika o günkü tarihle uyuşuyorsa (mesela saat 9:30 ise ve günlerden de ayın 30'u ise) metine şöyle bir tümce ekliyor : "Twenty-two points, plus triple-word-score, plus fifty points for
using all my letters. Game's over. I'm outta here. "

* Ne Zaman Ortaya Çıktı? İlk olarak Mart 1999'ta görüldü.

CIH

* Nedir? 32-bit Winwods 95, 98 ve Windows NT dosyalarına (. EXE uzantılılara) bulaşan bir virüstür.

* Diğer İsimleri? Win95/CIH ve Space Filler.

* Nasıl Bulaşıyor? CIH virüsü bulaşmış bir dosya Windows'ta çalıştırıldığında virüs aktif hale gelip, o bilgisayara bulaşıyor ve hafızada kalıyor (memory resident). Bundan sonra, açılan (yani çalıştırılan) ve kopyalanan tüm 32-bit EXE dosyalarına bulaşıyor. Virüsün boyutu oldukça küçük (1000 byte). Virüsün oldukça ilginç bir özelliği var. Bulaştığı dosyaların uzunluğunu değiştirmiyor. 32-bit EXE dosyalarında bulunan boş alanları (PE Format) kendi kodu için kullanıyor. Böylelikle dosya virüslerinin en büyük belirtisi olan dosya uzunluğunun artması olayını devre dışı bırakabiliyor. Eğer kendisini kopyalamak için tek bir boşluk bulamazsa, küçük parçalara bölünerek dosyadaki mevcut tüm boşluklardan yararlanıyor. Virüsün kod kısmında yer alan "CIH" sözcüğünden dolayı bu adla anılıyor.

* Etkileri Neler? Oldukça tehlikeli bir "time-bomb" (zaman bombası) var. Virüs, her ayın 26'sında (bazı varyasyonları sadece Nisan ayında) BIOS flash memory chip'ne zarar verebiliyor. Böylelikle 486 ve üstü bilgisayarları etkileyebiliyor. Eğer chip yazılabilir (write-enabled) ise virüs buraya alakasız şeyler yazıyor. Eğer böyle bir şey gerçekleşirse bilgisayarınız anakart (motherboard) yenilenene ya da chip'te saklanan bilgiler restore edilene dek kullanılmaz oluyor. Sevgili virüsümuz, her türlü BIOS korumasını da aşıyor! Virüs tüm bu gıcıkllığı yapmasının yanı sıra sabit disk'teki (harddisk) bilgileri de okunmaz (unreadable) hale getiriyor. Benim bugüne kadar gördüğüm en TEHLİKELİ ve de ZARARLI virüslerden biri, hatta birincisi!!! CIH, bu günlerde en çok dikkat edilmesi gereken virüs!!!!

* Ne Zaman Ortaya Çıktı? Haziran 1998'de camiaya girdi!

* Varyantları neler? CIH'ın varyantlarını anlatmadan önce sanırım "varyant"ın ne olduğundan bahsetmem gerek. Bir virüs yazmanın zor olmadığını söylemiştim. Bir virüsün koduyla oynayıp ona benzer başka bir virüs yaratmak da zor değil!! Bir virüsün koduna sadık kalınarak (bazı küçük değişikler yaparak tabii) yaratılmış virüslere, ilk virüsün varyantları denir. İşte bizim CIH'ın da üç tane varyanı var: 1. 2, 1. 3 ve 1. 4. 1. 2 ve 1. 3 sadece Nisan 26'da zarar verirken 1. 4 çok daha gaddar!! 1. 4 her ayın 26'sında marifetlerini gösteriyor. Ve işin kötüsü varyant 1. 4, bilgisayar kullanıcıları arasında daha yaygın!

NETBUS

* Nedir? Netbus, klasik anlamda bir virüs değil. Aslında bir "Trojan". Win32 tabanlı olan Netbus, Windows 95, Windows 98 ve Windows NT sistemlerinde etkili olabiliyor. Aktif hale geldiği bilgisayarın başkalarınca yönetilebilmesine olanak sağlar.

* Diğer İsimleri? Backdoor. Netbus.

* Nasıl Bulaşıyor? Genellikle Internet kullanıcıları arasında yaygındır. Çünkü Internet üzerinde dosya alış, verişi yapan kişiler rahatlıkça Netbus'lı bir program download edebilir. Netbus'ı sisteminizde çalıştırdığınızda Windows Registry'e bir kayıt ekleyerek sürekli aktif hale gelir. Ancak kullanıcı bunu göremez. Sadece Netbus'ı çekmekle aktif hale getirmezsiniz. Netbus'ın aktif olması için mutlaka çalıştırılması gerekir.

* Etkileri Neler? Netbus, "remote administration trojan" (uzaktan yönetim truvası) denilen sınıfa girmektedir. Yani başka birisinin, sizin bilgisayarınızı kontrol etmesini sağlar. Eğer Netbus aktifse ve Internet'e bağlıysanız "Netbus Client" programına sahip olan kişi bilgisayarınız sanki onun yanındaymış gibi hemen herşeyi yapabilir: İstediği bilgileri okur (şifreniz dahil!), ekrana istediği bir mesajı yazdırabilir, dosyalarınıza canı ne istiyorsa onu yapabilir, CD sürücünüzü açabilir, mouse'unuzu kontrol edebilir. . . Kısacası ne istiyorsa onu yapar. Bir arkadaşımın ricası üzerine (çalışıp, çalışmadığını merak ediyordu!) Netbus'ı kendi bilgisayarımda çalıştırdım. Bir süre sonra arkadaşım sinir krizleri geçirmemi sağlayacak kadar "pislik" yapmıştı!! Bir de Netbus bulaşan kişinin bundan haberi olmadığını hesaba katarsanız, durumu siz düşünün!!

* Ne Zaman Ortaya Çıktı? Ver 1. 5'i Mart 1998'de, Ver 1. 6'sı Ağustos 1998'de ve Ver 1. 7'si ise Kasım 1998'de doğdu!

* Varyantları neler? Bu afacanın 3 tane sevimli varyantı var.

Netbus Ver 1. 5 (473, 088 byte).
Neetbus Ver 1. 6 (472, 576 byte).
Netbus Ver 1. 7 (494, 592 byte).

Uzunlukları illa bu kadar olacak diye bir kural yok tabii! Netbus başka bir programa enjekte de edilebilir (o programa eklenir, ama siz programı çalıştırdığınızda Netbus'ın da çalıştığına dair bir ipuçu göremezsiniz). Böylelikle fark etmeniz çok zor olur.

Kendim Nasıl Temizleyebilirim? Aslında her virüsü kendi kendinize temizlemeniz mümkün. Ancak bu sizin bilgisayar bilginizle sınırlıdır!! "Kendim Nasıl Temizleyebilirim?" başlığı altında en acemi kullanıcıların bile temizleyebileceği virüsleri/truvaları anlatacağım. Netbus da kolaylıkla kurtulabileceğiniz bir bela! Eğer Windows Registry'i nasıl değiştirebileceğinizi biliyorsanız, Registry'e girip Netbus'ın ekledi satırları kaldırın. Ardından bilgisayarınızı yeniden çalıştırın ve son olarak Netbus dosyasını silin (yerini Registry'de görebilirsiniz). Ayrıca piyasada pek çok Netbus koruyucusu program var. Netbus Protector bunların başında geliyor.

BACK ORIFICE veya BO TROJAN

* Nedir? Tıpkı Netbus gibi Win32 tabanlı bir Truva'dır. Windows 95 ve Windows 98'de çalışır. Netbus gibi Windows NT'de de çalışmaz. BO'nun kullanıcı tarafından en az bir kez çalıştırılmış olması gerekir.

* Diğer İsimleri? BO, Backdoor. BO.

* Nasıl Bulaşıyor? Çalıştırıldığı zaman Windows Registry'e kayıt yaparak sürekli aktif hale gelir. Uzunluğu 124, 928 byte'tır. Tabii ki boyutu bundan fazla da olabilir. Netbus gibi "remote administration trojan"dır. Aktifse ve Internet üzrindeyseniz Back Orifice Client programı olan kişi kontrolü ele alabilir.

* Etkileri Neler? Netbus için yazdıklarım burada da aynen geçerli.

* Ne Zaman Ortaya Çıktı? Ağustos 1998.

* Kendim Nasıl Temizleyebilirim? Netbus için yazdıklarım burada da aynen geçerli.

CLASS

* Nedir? Word 97 dökümanlarına bulaşır (ayrıca Normal. dot). Virüs kodu 2 makrodan oluşmakta. Bu makrolar, bulaştığı dökümanın "ThisDocument" modülünde bulunur. Makrolarının isimleri ise :
"AutoOpen" ve
"ViewVBCode".
Normal. dot'da bu isimler "AutoClose" ve "ToolsMacro" şeklinde de olabilir.

* Diğer İsimleri? W97M/Class, Word97. Class.

* Nasıl Bulaşıyor? Virüs, C sücüsünün root'unda CLASS. SYS isimli bir dosya yaratır. Makrolar bu dosyada yer almaktadır ve başka bir dosyaya bulaşacağı zaman makroları buradan alır. Virüs kodu her bulaştığı zaman farklıdır; çünkü o an ki tarih, saat, kullanıcı adı, kullanılan yazıcı gibi bilgileri de içerir.

* Etkileri Neler? Her ayın 31'inde şu mesajı görüntüler :

This Is Class
o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o
o VicodinES /CB /TNN o
o o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o

* Ne Zaman Ortaya Çıktı? 1998 Aralık'ı.

* Varyantları neler? Class D ve Class B olmak üzere 2 varyantı söz konusudur. Class D, Haziran'dan Aralık'a her ayın 14'ünde şu mesajı verir :

I Think XXXXXX is a big stupid jerk!
VicodinES Loves You / Class. Poppy

Buradaki xxxxxx kısmına tahmin edeceğiniz gibi kullanıcının adı yazılır! Ayrıca Windows User (kullanıcı) adını rastgele olarak "Dr. Diet Mountain Dew"e çevirir.

Class B de tıpkı D gibidir; ancak isim değiştirme olayını yapmaz.

ETHAN FROME

* Nedir? Word 97 dökümanlarına ve W97'nin "Normal. dot" dosyasına bulaşır. "Document_Close" isimli tek bir makrodan oluşur. Virüslü dosyanın "ThisDocument" modülündedir. Diğer İsimleri?

* Nasıl Bulaşıyor? Root dizinde ETHAN. ___ isimli bir dosya yaratır. Dosya gizli (hidden) modda yaratılır. Eğer "Class. sys" dosyası varsa siler. Kısacası CLASS virüsüne oldukça benzer ve eğer o varsa çalışmasını engeller.

* Etkileri Neler? Virüs rastgele bir kontur çalıştırır ve belirlediği zaman, bulaştığı dosyanın adını "Ethan
Frome", yazarını da "EW/LN/CB" olarak değiştirir.

* Ne Zaman Ortaya Çıktı? Ocak 1999'da çıktı.

HAPPY99

* Nedir? Win32 tabanlı bir Truva'dır. Çalıştırıldığı zaman küçük sayılabilecek bir ekran içerisinde havai fişek efekti gösterir. Tarz olarak Netbus ve BO'ya benzese de amacı onlardan farklıdır.

* Diğer İsimleri? win32. ska. a, ska, wsock32. ska ve ska. exe.

* Nasıl Bulaşıyor? Happy99 isimli (başka bir isim altında da olabilir) programı çalıştırdığınız an aktif olur ve "SKA. EXE" ve "SKA. DLL" isimli iki dosya yaratır. Orjinal WSOCK32. DLL dosyanızı WSOCK32. SKA adı altında kaydeder ve gerçek WSOCK32. DLL yerine modife edilmiş dosyayı geçirir. Eğer o an Wsock32. dll kullanılıyorsa bu değişiklikleri yapamaz; ama Windows Registry'sine girerek bilgisayar ilk boot edilkten sonra bunların yapılmasını sağlar. Uzunulupu 10. 000 byte'dır.

* Etkileri Neler? Happy99 aktif olduktan sonra kullanıcının e-mail ve newsgroup işlemlerini izleyerek onlara SKA. EXE dosyasının bir kopyasını HAPPY99 adı altında gönderir. Her bir adrese sadece bir kere gönderir. Atılan ilk mail'in subject'ini kullanarak ayrı bir mail atar, yani kullanıcının attığı mail'le göndermez Happy99'u. LISTE. SKA adlı dosyada kimlere atıldığı tutulur. Herhangi bir zararı yoktur, sadece yayılır.

* Ne Zaman Ortaya Çıktı? Ocak 1999.

* Kendim Nasıl Temizleyebilirim? Öncelikle Windows\System dizinine girin ve şu dosyaların olup, olmadığına bakın :

1. SKA. EXE
2. SKA. DLL
3. WSOCK32. SKA

Eğer bu dosyalar varsa Happy99'unuz hayırlı, uğurlu olsun!! SKA. EXE, SKA. DLL ve WSOCK32. DLL dosyalarını silin. WSOCK32. SKA dosyasının adını WSOCK32. DLL olarak değiştirin (Internet programlarını bu işlemi yaparken kapalı olsun -browser, e-mail composer gibi-)ve "Bir zamanlar Happy99 diye bir Truva'm vardı, ruhuna el fatiha. . . " deyin!.

İşte "moda" virüslerimiz bunlar. . . Mümkün olduğunca sade; ama aynı zamanda da tüm gerekli detaylı verecek şekilde tanıtmaya çalıştım.

Piyasada pek çok anti-virüs bulunmakta. F-prot, Dr. Solomon, McAffe's Scan,

· Windows için tasarlanmış bir anti-virüs programınız mutlaka olsun; ama en azından bir tane de DOS üzerinde çalışan anti-virüs bulundurun. Düşünün ki bir virüs sonucu Windows'unuza da bulaştı ve Win sürümü anti-virüs programınız sağlıklı olarak çalışmıyor. Böyle bir anda tek kurtuluşunuz DOS anti-virüsü olacaktır.

· Elinizdeki anti-virüs programlarına sonuna dek güvenmeyin. Bugün 23. 000'ün üzerinde virüs var. Sadece 4.000 civarında Macro ve Trojan virüsü söz konusu. Anti-virüs üreticilerinin sitelerini gezerek yeni virüsler hakkında bilgi edinin.

· Sisteminizi boot ederken disket sürücüsünde disket olmamasına dikkat edin. Böylelikle çoğunlukla boot virüslerinin önüne geçersiniz. Eğer boot virüsü olan bir disket varken boot ederseniz, virüs aktif hale gelir ve RAM'de saklanır. Genellikle hafızanın üst kısımlarında saklandıkları için DOS'un gördüğü hafıza miktarı düşecektir (Mesela 640K yerine 639K görürsünüz). Bu şekilde boot virüslerinden haberdar olabilirsiniz. Ancak "stealth" virüsleri de hesaba katmak lazım. . .

· Bilgisayarınızda ilk kez çalıştıracağınız bir programı muhakkak elinizdeki programlarla kontrol edin.

· Eğer tüm çabalarınıza rağmen sisteminize bir virüs bulaşmışsa, yapacağınız ilk şey soğukkanlı olmak! Eğer paniklerseniz muhtemelen virüsten kurtulmak için format atmak gibi gereksiz arayışlara yönelebilirsiniz. Öncelikle virüsün ne tür bir virüs olduğunu, özelliklerinin ne olduğunu bulmaya çalışın. Piyasadaki her virüs zarar verir diye bir kural yok. Belki de tamamen zararsız ya da kolayca temizlenebilecek bir virüs için kıymetli verilerinizi kaybedebilirisiniz!

· Sizin için önemli olan tüm programların ve her şeyden önemlisi verilerin yedeğini MUHAKKAK alın. Haydi programlar neyse; ama kişisel verilerinizi tekrar bulma şansınız yoktur!

· Mutlaka write-protect'i açık olan "temiz" bir sistem disketi bulundurun. Mümkünse virüs taraması yapmadan önce sistemi böyle bir disketle açın.

· F-Prot kullanıcısıysanız ve sisteminizde virüs olmamasına rağmen, illa bir "virüs var!" mesajı göreyim, hem de tecrübe kazanmış olurum diyorsanız, alın size bir test virüsü. . . Bir text editörü ile şu satırı yazın:

X5O!P%@AP[4\PZX54(P^)7CC)7}$EICAR-STANDARD-ANTIVIRUS-TEST-FILE!$H+H*

Dosyaya istediğiniz ismi verin; ama uzantısı COM olsun (ASC-II olarak kaydedin, dosya uzunluğu 68 byte olacaktır). Şimdi taratın bakalım F-Prot ile!

VİRÜS OLDUĞUNU NASIL ANLARIM??. . .

Eğer bu yazıyı 5 yıl önce yazıyor olsa idim yanıtım çok kısa ve basit olurdu. Dosya virüsleri dosya uzunluğunu arttırır, Boot virüsleri ise hafızayı azaltır! Ancak günümüzde "Stealth" virüsler, dosya uzunluğunu artırmayan virüsler, "worm"lar derken virüs teknolojisinin de geliştiğini görüyoruz. Eğer sisteminiz hiçbir neden yokken yavaşlamaya başlamışsa, anlamsız hata mesajları veriyorsa, disk ışık(lar)ı gereğinden fazla yanıyorsa, bazı dosyalar durup dururken kayboluyorsa sisteminizde muhtemelen bir virüs vardır (kesinlikle var demiyorum!). Evet, virüslerden korkmayın; ama korunmayı da ihmal etmeyin virüslerden uzak durun ama virüssüz kalmayın gibi gereksiz ve tuhaf bir sözle yazımı noktalıyor ve size virüssüz günler diliyorum...

[®adakoglu]

En basit şekilde virüsler boyut olarak çok küçük program parçacıkları olarak nitelendirilebilirler ve çoğu zaman kendi başlarına bulunmazlar. Saklanma amaçlı olarak kendilerini genelde yayılabilecekleri yani, çalıştırılabilir dosyaların arkasına eklerler. Böylece türüne göre enfeksiyon kapmış olan dosyaya ulaşıldığı zaman virüsler kullanıcıya fark ettirmeden kendini kopyalama ya da bazı dosyaları bozma gibi istedikleri işlemi gerçekleştirirler ve daha sonra hiç bir şey yokmuş gibi asıl dosyayı çalıştırmaya devam ederler.

Sonuçta verecekleri zarara göre ya ilk çalıştırmada faaliyete geçerler ya da olabildiğince yayılmayı bekleyip belirli bir zaman sonra toplu zarar verme yolunu seçebilirler. Sayıları çok az olan zararsız virüslerin yanında çoğu sabit diski formatlama, belirli dosyalara zarar verme ve Bios’u silme gibi maddi zararlara yol açabilirler. Boot virüsleri, dosya virüsleri, Macro/Mail virüslerin yanında son zamanlarda yapıca diğerlerine benzemese de popülaritesi iyice artan başka virüs şekilleri de Internet’ten yayılan Trojan ve Baçkdoor’lardır. Türleri ne olursa olsun sonuçta virüslerin amacı o bilgisayara bir yoldan zarar vermektir.

BOOT VİRÜSLERİ: Adı üzerinde sabit disk ya da floppy disk gibi herhangi bir yazılabilir medyanın Boot sektörüne kendini yazar ve daha sonra bu diskten her boot edilişinde kendini hafızaya atarak çeşitli zararlar vermeyi sürdürür. Bir bilgisayardan diğerine disket yoluyla buluşabilir.

Enfekte bir disket ile başlatılan bir sistem virüsü doğrudan kapar. Bu tür virüslerin silinebilmesi için sistemin temiz olduğuna inandığınız bir Boot disketi ile başlatılması ve öyle temizlenmesi gerekir.

DOSYA VİRÜSLERİ: Bu tür virüsler Boot virüslerine göre daha hızlı yayılabilirler. Sonuçta virüsün bulaşması için Boot etmeye gerek yoktur. Virüslü dosyaya herhangi bir şekilde erişilmesi virüsün aktif hale geçmesi için yeterli olur. Enfekte olmuş dosyalar her çalıştırıldığında tesadüfi olarak kendini bir başka çalıştırılabilir dosyaya kopyalayacaktır. Böylece yayılmasını sürdüren virüs sabit diskte belirli bir sayıya ulaştığı zaman yada belirli bir gün ve tarihte sisteme zarar verirler.

Temizlenmesi nispeten daha kolaydır. Virüsü tanıyan bir vürüs temizleme programı virüsü kolayca dosyadan sökebilir. Ancak virüslerin türüne göre bazıları dosyalara eklenmek yerine orijinal dosyanın üzerine kendini kopyaladığından bu tür dosyalardaki virüsün kaldırılması dosyanın çalışamaz hale gelmesine do yol açabilir. Bu durumda yapılması gereken dosyanın tümden silinmesidir.

MACRO/MAİL VİRÜSLERİ: Aslında bir dosya virüsü olmasına rağmen çalışma prensibi ve verdiği zararlar açısından ayrıca değerlendirilirler. Office paketlerinin yaygınlaşması ile ortaya çıkan bu virüs tipi aslında bir makrodur ve belge içinde makroların çalıştırılmasına izin vermediğiniz sürece zararlı olamaz. Ancak sürekli makrolar ile çalışan bir kullanıcının bunu ayırt etmesi de pek kolay olmayacaktır.

Genelde kendilerine Template’lere atarak çoğalırlar. Kendini normal.DOT’a yazan bir virüs kolaylıkla tüm diğer DOC dosyalarına da bulaşabilir. Office bünyesinde Word belgelerinde kelimelerin yerini değiştirmek, silmek yerine başkansını koymak ya da olmadık mesajlar eklemek Excel belgelerinde ise hesap tabloları ile oynamak gibi değişiklikler yaparak işgücü kaybına yol açabilirler. Temizlemek için özel geliştirilmiş makro temizleyici programlar kullanılabilir.

TROJAN VE BACKDOOR’LAR: Yapı ve tanım olarak bakıldığında bir virüse benzemeselerde verebilecekleri zararlar göz önüne alındığında en tehlikeli virüsler içinde sayılabilirler. Internet’in gelişimi ile ortaya çıkmışlardır.

Genelde ağ üzerinden bir diğer bilgisayara diğer virüslerde olduğu gibi saklanarak gelirler. Internet’ten alınan ve aslında sadece paravan olan bir oyun ya da uygulama çalıştırıldığı zaman virüsün Server parçası kendini Windows’un sistem klasörü altına kopyalar, çalışır ve gizlenir. Kendini System Tray’de gizleyen ya da ismini bir sistem dosyası gibi gösteren bu parça ağ üzerinde bir port açar ve gelecek bilgileri bekler. Virüsün Client tarafı ile bu bilgisayara bağlanıldığında klavyede yazılan karakterlerin ya da ekrandaki görüntünün görülmesinden, fare hareketlerine müdahaleye, sabit diske tam ulaşımdan CD-Rom’un kapağının açılıp kapanmasına kadar tüm aktiviteler gerçekleştirilebilir. Bu yöntem ile her tür şifrenin ve kredi kartı bilgilerinin elde edilebileceği düşünülürse verebileceği zararın büyüklüğü ortaya çıkacaktır. Bu programlar için yapılmış özel programlar kullanılarak bu tip virüslerin temizlenmesi mümkün olabilmektedir.

WORM: Dosyadan dosyaya geçmek yerine tüm sisteme oradan da bilgisayardan bilgisayara bulaşan ve kendi kendine çoğalabilen virüs programıdır. Türkçe anlamı kurt olan worm, oldukça tehlikeli bir virüs programıdır. Worm virüsü network'ü kullanarak TCP/IP, e-mail gibi yollarla diğer bilgisayarlara yayılmak üzere tasarlanmıştır. Worm'un esas amacı, network üzerinde yer alan olabildiğince çok makinaya yayılabilmek. The prototypical worm infects (or causes its code to run on) a target system only once; after the initial infection, the worm attempts to spread to other machines on the network.



VİRÜSLER KESİNLİKLE FİZİKSEL DONANIM SORUNU YARATMAZ!

Sonuç olarak bilinmesi gereken virüslerin ne olursa olsun bilgisayarda fiziksel bir donanım arızası yaratamayacağıdır. Olabilecek tüm hasarların boyutu, veri ve zaman kaybı ile sınırlı kalır. Yine de bazı Flash BIOS’a sahip sistemlerde BIOS’un virüsler tarafından tekrar Eprom’lanıp bozulması sonucu bilgisayarın ana kartının ya da BIOS’unun değişmesi gerekebilir.

Ancak sonuçta burada da fiziksel olarak zarar gören bir donanım yoktur ve problem yine tamamen yazılımsaldır. Virüsün türü ne olursa olsun temizlenmesi ya da virüsten tamamen korunulması için gereken programlara ise anti-virüs programları adı verilir.

Piyasada bulunan anti-virüs programları kendi aralarında çeşitli özellikleri ile birbirinden ayrılırlar. Genelde virüsü imzasını takip ederek tespit edip temizleyen virüs tarama programlarının yanı sıra virüsün oluşturabileceği aksiyonları engelleyerek koruma sağlayan virüs bekçileri tipinde programlar da bulunur. Genelde çoğu anti-virüs programı temiz bir açılış disketi yapılmasını gerektirir. Aksi halde virüs bulaşmış bilgisayarlarda bu tip antivirüs programlarının çalışması pek mümkün olmayacaktır.

Sisteminiz virüslü ise temiz açılış disketlerinin oluşturulması için virüs bulaşmamış bir sisteme ihtiyaç duyulacaktır. Ya da henüz sisteminiz temiz ise şimdiden bir açılış disketi yapıp bir kenarda saklayabilirsiniz.

[®adakoglu]

1. Bilgisayar virüsü nedir? Nasıl bulaşır?

2. Kaç çeşit bilgisayar virüsü vardır?

3. Bilgisayar virüslerinin olası zararları nelerdir?

4. Virüsler sadece PC'lere mi bulaşır?

5. Dünyada kaç tane virüs var?

6. Virüsler nasıl bu kadar hızlı yayılıyor?

7. "Truva atı" (Trojan Horse) nedir? Bir virüsten farkı var mı?

8. Virüsler programların yanında veri dosyalarını da bozabilir mi?

9. Macro virüsü nedir?

10. Bilgisayarımın virüs kapıp kapmadığını nasıl anlarım?Bunu saptayan programlar varmı?

11. Bilgisayarım virüslendi. Nasıl temizleyeceğim?

12. Virüslerden korunma yolları nelerdir?

13. Internet'ten aldığım e-posta'dan bilgisayarım virüs kapabilir mi?

14. Internet'teki web sitelerine girdiğimde bilgisayarım virüs kapabilir mi?

15. Internet'teki bir dosya arşivinden aldığım programlar virüslü olabilir mi? Bunlar ne kadar güvenli?

16. Virüsleri kimler yazar?
1.Bilgisayar virüsü nedir? Nasıl bulaşır?

Bilgisayar virüsleri, aslında "çalıştığında bilgisayarınıza değişik şekillerde zarar verebilen" bilgisayar programlarıdır. Eğer bu programlar (ya da virüs kodları) herhangi bir şekilde çalıştırılırsa, programlanma şekline göre bilgisayarınıza zarar vermeye başlar. Ayrıca, tüm virüs kodları (bilinen adıyla virüsler) bir sistemde aktif hale geçirildikten sonra çoğalma (bilgisayarınızdaki diğer dosyalara yayılma, ağ üzerinden diğer bilgisayarlara bulaşma vb gibi) özelliğine sahiptir.

Bilgisayar virüslerinin popüler bulaşma yollarından birisi "virüs kapmış bilgisayar programları"dır. Bu durumda, virüs kodu bir bilgisayar programına (sözgelimi, sık kullandığınız bir kelime işlemci ya da beğenerek oynadığınız bir oyun programı) virüsü yazan (ya da yayan) kişi tarafından eklenir. Böylece, virüslü bu programları çalıştıran kullanıcıların bilgisayarları "potansiyel olarak" virüs kapabilirler. Özellikle internet üzerinde dosya arşivlerinin ne kadar sık kullanıldığını düşünürsek tehlikenin boyutlarını daha da iyi anlayabiliriz.

Virüslenmiş program çalıştırıldığında bilgisayar virüs kodu da, genellikle, bilgisayarınızın hafızasına yerleşir ve potansiyel olarak zararlarına başlar. Bazı virüsler, sabit diskinizin ya da disketlerinizin "boot sector" denilen ve bilgisayar her açıldığında ilk bakılan yer olan kısmına yerleşir. Bu durumda, bilgisayarınız her açıldığında "virüslenmiş" olarak açılır. Benzer şekilde, kendini önemli sistem dosyalarının (MSDOS ve windows için COMMAND.COM gibi) peşine kopyalayan virüsler de vardır.

Genellikle her virüsün bir adı vardır (Cansu, Michaelangelo, I Love You, Win/CIH vb gibi).
2. Kaç çeşit bilgisayar virüsü vardır?

Bilgisayar virüslerini, genel olarak 2 grupta toplamak mümkün:

* Dosyalara bulaşan virüsler
* Bilgisayarın sistem alanlarına bulaşan virüsler

İlk gruba girenler, genellikle, kullanıcının çalıştırdığı programlara (sözgelimi, DOS için .EXE ve .COM) bulaşır. Bazen, başka tür sistem dosyalarına da (.OVL, .DLL, .SYS gibi) bulaşabilirler. Programların virüslenmesi iki yolla olur: Ya virüs kodu bilgisayarın hafızasına yerleşmiştir ve her program çalıştırılışta o programa bulaşır; ya da hafızaya yerleşmeden sadece "virüslü program her çalıştırılışında" etkisini gösterebilir. Ancak, virüslerin çoğu kendini bilgisayarın hafızasına yükler.

İkinci gruba giren virüsler ise, bilgisayarın ilk açıldığında kontrol ettiği özel sistem alanlarına (boot sector) ve özel sistem dosyalarına (command.com gibi) yerleşirler.

Bazı virüsler ise her iki şekilde de zarar verebilir. Bazı virüsler, virüs arama programları tarafından saptanmamak için bazı "gizlenme" teknikleri kullanırlar (Stealth Virüsleri). Bazı tür virüsler ise, çalıştırıldığında kendine benzer başka virüsler üretir (Polymorphic virüsler). (Bu tip virüslein ilk örneklerinden olan Dark Avanger ve Cascade bilgisayar sistemlerine ciddi zararlar vermişlerdir).
3. Bilgisayar virüslerinin olası zararları nelerdir?

Bilgisayar virüsleri,

· Ekranınıza can sıkıcı mesajlar çıkararak çalışmanızı bölebilir/engelleyebilir.

· Bilgisayarınızın hafızasını ve/veya disk alanını kullanarak bu kaynaklara verimli olarak erişiminizi engelleyebilir.

· Kullandığınız dosyaların içeriklerini bozabilir/silebilir.

· Kullandığınız bilgisayar programlarını bozabilir, çalışmalarını yavaşlatabilir.

· Sabit diskinizin tamamını ya da önemli dosyaların olduğu kısımlarını silebilir.
4. Virüsler sadece PC'lere mi bulaşır?

Hayır, sadece PC'lere bulaşmaz; ancak en çok dos ve windows işletim sistemi ile çalışan PC'lere bulaştığını söyleyebiliriz. Macintosh virüsleri de bir hayli yaygındır. Unix işletim sistemi ile çalışan bilgisayarlarda virüs bulaşma vakaları oldukça azdır.
5. Dünyada kaç tane virüs var?

Buna kolayca cevap vermek güç. Şu anda basit bir virüs temizleme programı 50.000’den fazla virüs temizleyebilmekte olduğuna göre sayısı daha da fazladır.
6. Virüsler nasıl bu kadar hızlı yayılıyor?

Eskiden en popüler virüs bulaşma yolu, bir bilgisayardan diğerine "disket" ile dosya aktarımı idi. Günümüzde ise, bilgisayar ağlarının oldukça yoğun kullanılması, herkese açık (anonim) dosya arşivleri ve internet üzerindeki popüler etkileşimli ortamlar (IRC, ICQ, Web gibi) virüslü programların yayılması için oldukça uygun ortamlardır. Ayrıca, e-mail yoluyla gelen programların kontrolsüz çalıştırılması da bir başka potansiyel tehlike olarak karşımızdadır.
7. "Truva atı" (Trojan Horse) nedir? Bir virüsten farkı var mı?

Truva atı da aslında "virüs" ile eşdeğer. Tek farkı, ilk anda aldığınız programın yararlı bir şeyler yaptığını sanıyorsunuz ancak zararlı olduğunu daha sonra anlıyorsunuz. Sözgelimi, sadece bir virüs bulaştırmak için yazılmış bir oyun programı. Oyunu çalıştırıp oynuyorsunuz; ve sonra ..........
8. Virüsler programların yanında veri dosyalarını da bozabilir mi?

Bazı virüsler, doğrudan data dosyalarını bozabilirler. Birçok virüs, .DAT, .OVR, .DOC gibi çalıştırılabilir olmayan dosyaları hedef alıp bozabilmektedir. Ancak bilgisayar virüsleri de bir çeşit "bilgisayar programları" olduğundan, virüsün yayılabilmesi için mutlaka virüs kodunun çalışması lazım.
9. Macro virüsü nedir?

Bazı programların, uygulama ile birlikte kullanılan "kendi yardımcı programlama dilleri" vardır. Sözgelimi, popüler bir kelime işlemci olan "MS Word", "Macro" adı verilen yardımcı paketlerle yazı yazma sırasında bazı işleri otomatik ve daha kolay yapmanızı sağlayabilir. Programların bu özelliğini kullanarak yazılan virüslere "macro virüsleri" adı verilir. Bu virüsler, sadece hangi macro dili ile yazılmışlarsa o dosyaları bozabilirler. Bunun en popüler ve tehlikeli örneği "Microsoft Word" ve "Excel" macro virüsleri. Bunlar, ilgili uygulamanın macro dili ile yazılmış bir şekilde, bir word ya da excel kullanarak hazırladığınız dökümana yerleşir ve bu dökümana her girişinizde aktif hale geçer. Macro virüsleri, ilgili programların kullandığı bazı tanımlama dosyalarına da bulaşmaya (normal.dot gibi) çalışır. Böylece o programla oluşturulan her döküman virüslenmiş olur. Microsoft Office (word, excel vb) macro virüsleri ile başetmek ve korunmak için, Only the registered members can see the link adresinde gerekli bilgiler bulunabilir.
10. Bilgisayarımın virüs kapıp kapmadığını nasıl anlarım? Bunu saptayan programlar var mı?

Eğer bilgisayarınıza virüs bulaşmışsa, bu durumda bilgisayarınızda "olağan dışı" bazı durumlar gözlemleyebilirsiniz. Bazı virüsler, isimleri ile ilgili bir mesajı ekranınıza getirebilir. Bazıları makinanızın çalışmasını yavaşlatabilir, ya da kullanılabilir hafızanızı azaltır. Bu son iki sebep sırf virüs yüzünden olmasa da gene de şüphelenmekte fayda var.

Bilgisayarınızın virüs kapıp kapmadığını saptayan "anti-virüs" programları da var. Bu programlar, bilgisayarınızın virüs kapabilecek her tarafını (hafıza, boot sector, çalıştırılabilir programlar, dökümanlar vb) tararlar. Bu programların virüs saptama yöntemleri 2 türlüdür:

· Kendi veritabanlarındaki virüslerin imzalarını (virüsün çalışmasını sağlayan bilgisayar programı parçası) bilgisayarınızda ararlar.

· Programlarınızı, virüs olabilecek zararlı kodlara karşı analiz edebilirler.

Günümüzdeki popüler anti-virüs programlarının veri tabanlarında 1000lerce virüs imzası ve bunların varyantları vardır. Bu veri tabanları, yeni çıkan virüsleri de ekleyerek sık aralıklarla güncellenir. Bütün virüs programları 3 temel işleve sahiptir :

1. Virüs Arama, bulma (virus scanner)

2. Bulunan virüsü temizleme (virus cleaner)

3. Bilgisayarınızı virüslerden korumak için bir koruyucu kalkan oluşturma (virus shielder)

Virüs kalkanları, bilgisayarınız her açıldığında kendiliğinden devreye giren, ve her yeni program çalıştırdığınızda, bilgisayarınıza kopyaladığınızda (başka bir bilgisayardan, internet üzerinden, disketten vb) bunları kontrol eden ve tanımlayabildiği virüs bulursa sizi uyaran ve virüs temizleme modülünü harekete geçirebilen araçlardır.

Bazı popüler anti virüs programları, üretici şirketler ve web adresleri şunlardır :

· McAfee Associates, Inc. Only the registered members can see the link

· IBM Anitvirus Only the registered members can see the link

· Norton Antivirus Only the registered members can see the link

· F-Prot Only the registered members can see the link

· Thunderbyte Antivirus Only the registered members can see the link

Bu programlar genellikle "shereware" dir. Bazılarının kısıtlı kullanımlı "freeware" sürümleri de vardır. Macintosh, OS/2 ve Windows için bu tip programları yerel Raksnet Tucows arşivinden de alabilirsiniz. Adresi: Only the registered members can see the link
11. Bilgisayarım virüslendi. Nasıl temizleyeceğim?

Bir programın virüslü olduğundan şüpheleniyorsanız, bu durumda, öncelikle sakin olun. Yapacağınız ilk iş, o an kullandığınız tüm uygulamaları kapatmak, yaptığınız işleri saklamak. Ardından, bir antivirüs programı ile bilgisayarınızı (gerekirse disket(lerin)izi tarayın. Her zaman için, kullandığınız antivirüs programının yeni bir sürümünü elde etmeye çalışın.

Eğer bilgisayarınızın sistem alanları da etkilenmişse, bu durumda bilgisayarınızı kapatın. Ardından, bilgisayarınızı "temiz bir sistem disketi" ile açın. Daha sonra, bir virüs tarama/temizleme programı ile bilgisayarınızı tarayın.
12. Virüslerden korunma yolları nelerdir?

En iyi korunma yolu, şüpheli programları, güvenmediğiniz internet sitelerinden aldığınız programları hemen kontrol etmeden çalıştırmamak. Dışardan bir program aldığınızda "MUTLAKA BIR VIRUS TARAYICI ILE" kontrol edin.

Ancak, bu korunma önlemi de yetmeyebilir. Virüsler yanında, çalıştırdığınızda bilgisayarınızın önemli dosyalarını silen, disklerinizi formatlamaya çalışan ve ilk anda yararlı gibi görünen (sözgelimi ilk anda bir oyun programı olduğunu sanırsınız) programlar da var. Bu programlar, genellikle, illegal programların bulunduğu birtakım kontrolsüz FTP sitelerinde, web sitelerinde bulunmaktadır. Bu tip programların dağıtıldığı önemli yerlerden biri de haber gruplarıdır (usenet news). Aldığınız bir mailin sonuna eklenen ve "lütfen ilişikteki kısa programı çalıştırın, size çok güzel bir yeni yıl kutlaması mesajı veriyor" gibi bir mesaj görür, eklenmiş programı alır ve çalıştırırsanız başınız muhtemelen dertte olacak demektir. Programı alırsınız, içinden hiç virüs çıkmaz. Ama, aldığınız program, çalıştırıldığında, aslında makinanıza ciddi zararlar veren bir algoritmayı doğrudan çalıştırıyor olabilir. Bu yüzden, çok dikkatli olmak gerekir.

Önemli dosyalarınızın (sistem dosyaları, önemli kişisel dosyalar vb) yedeklerini almaya çalışın. Şüpheli birşekilde aldığınız bir programı hemen silin.

Bilgisayarınıza, eğer imkanınız varsa, bir virüs koruyucu kalkan programı yükleyin. Bu da, sizi bir miktar koruyacaktır. Bu programların seçenekleri ile biraz oynayarak tam kullanımını öğrenin. Bazıları, disk formatlama, dosya silme vb gibi konularda kullanıcıyı uyaran özelliklere sahiptir.


13. Internet'ten aldığım e-posta'dan bilgisayarım virüs kapabilir mi?

Bu soruya günümüzde kolayca "hayır" demek ne yazık ki tam mümkün değil. e-posta programları ve protokoller çok gelişti. Ama gene de, e-mail ile virüs bulaşmasının çok çok zor olduğunu söyleyebiliriz. Öncelikle,

· Sadece düz yazı içeren bir e-postayı okumakla sisteminize virüs filan bulaşmaz.

· Eğer aldığınız e-posta ile birlikte bir "attachment (eklenmiş dosya)" varsa (eklenmiş dosya, herhangi bir çalıştırılabilir (executible) dosya olabilir), mailinizi okuyup gelen dosyayı diskinize saklamakla "o dosya virüslü dahi olsa" yine virüs bulaşmaz. Tabii, eklenmiş dosyayı çalıştırırsanız ve o dosya da virüslü ise, sisteminize virüs bulaşabilir. Bu tamamen sizin sorumluluğunuz.

· Yıllar içinde mail programları oldukça gelişmiştir. bazı özel tekniklerle, mail içine "doğrudan çalıştırılabilir kod" ekleme olanağı vermektedir. Daha çok yeni olan bu kullanım, tüm potansiyel virüs saldırılarına açıktır. Dolayısıyla, size gelen bir maili okumadan önce, "konusuna" ve "kimden gönderildiğine" ayrıca "uzunluğuna" bakıp ona göre bir karar verebilirsiniz. Kullandığınız mail programı, bazı seçeneklerini değiştirirseniz, maili okumak için açtığınız anda, sizin onayınızı almadan, aslında bir program olan ilgili kod çalışmaya başlayabilir.
14. Internet'teki web sitelerine girdiğimde bilgisayarım virüs kapabilir mi?

Hayır, bulaşmaz. web sayfalarını oluşturmada kullanılan HTML, sabit diske yazma/silme vb yapılmasına izin vermez. Bunun yanında, web sayfalarında çok kullanılan Java ve JavaScript ile yazılmış web uygulamaları da diskinize kesinlikle hiçbirşey yazmaz, hiçbirşeyi silmez. Bu yüzden, gönül rahatlığı ile web üzerinde dolaşabilirsiniz. Ancak, rastladığınız programları alıp kontrolsüz çalıştırırsanız o zaman durum değişir!
15. Internet'teki bir dosya arşivinden aldığım programlar virüslü olabilir mi? Bunlar ne kadar güvenli?

Güvenilir dosya arşivlerinden alınan programlarda virüs olması ihtimali yok denecek kadar azdır. Bunlar genellikle, popüler bilgisayar dergilerinin arşiv siteleri; tanınmış yazılım şirketleri, yansıları dünyanın pek çok yerinde tutulan Simtel, Cica, Tucows, Winsite gibi sitelerdir. Zaten bir siteye girdiğinizde o sitenin muhteviyatı size bazı ipuçları verir. Eğer illegal programların ve “*****” olarak adlandırılan bazı programların olduğu bir sitede iseniz virüslü program alma ihtimaliniz son derece yüksek!!!
16. Virüsleri kimler yazar?

Bilgisayar kullanan 100 milyonlarca kişi arasından, doğal olarak, böyle kötü niyetli kişiler çıkıyor. Virüs yazan kişiler, genellikle iyi programlama ve bilgisayar donanım bilgisi olan, ve bu bilgilerini dışa vurmak için "kötü yollar" seçen insanlardır.

[®adakoglu]

Sabit Diskleri, CDleri ve disketleri kesinlikle virüslerden korumak gereklidir. Virüsler, genellikle bilgisayara zarar vermek amacıyla yazılmaktadır. Bilgisayarın işleyişinin kesilmesine, dosyaların silinmesine, sistemin yavaşlamasına yol açar. Virüsler, disketlerde bulunan programların içinde gizlenmiş olarak bulunur. Disket, disket sürücüye takılıp, virüslü dosya veya disket okutulduktan ya da içindeki programlar çalıştırıldıktan sonra bilgisayara geçer.



Virüslerden korunmak için virüs arama ve temizleme programlarını kullanmak gerekiyor. Her gün yeni virüsler yazılıp, dağıtılıyor. Bunun için de bilgisayarımızdaki virüs arama ve temizleme programlarını güncellemek gerekiyor.



Virüsler ayrıca modemle iletişim sırasında veya internet ortamından da geçebilir. Ayrıca kopya programlarda da virüs bulunabilir.