Filtreli İnternet Gerçeği

İnternet kullanıcıların tüm itirazlarına rağmen, güvenli internet uygulaması yarın başlayacak. 22 Kasım dönemi olarak da anılan bu uygulama bazı kullanıcılara göre, temiz internet’in başlangıç tarihiyken bazı kullanıcılara göreyse sansürün ta kendisi.
İddialar, Sorular ve Gerçekler
Engellemek için insanların sokağa döküldüğü yeni internet sistemiyle ilgili neler biliyorsunuz? Gerçekten yarından itibaren internet sansürlenecek mi? DNS ayarlarınızı değiştirdiğiniz için mahkeme karşısına mı çıkacaksınız? Tüm yönleriyle 22 Kasım gerçeğini masaya yatırdık. İnternet’in yeni yüzünü bu yazımızda görebilirsiniz…
Filtreli İnternet Nedir?
Özgürlükler dünyası olarak adlandırılan internet 5 yıl önce bu unvanını kaybetmeye başladı. İlk başlarda her türlü bilginin ve içeriğin rahatça erişebildiği bu platform kısa sürede çocuk *****su şebekelerinin oyuncağı haline geldi. Uluslararası anlaşmalarla internet’e karşı ilk sınırlandırma yasadışı *****ları engellemek için hazırlandı. Zamanla bu içerikler gelişip, korsan ve yasadışı siyasi görüşler içinde uygulandı.
Türkiye’deki Sistem Nasıl İşleyecek?
Geçtiğimiz yıllarda YouTube’un engellenmesiyle başlanan filtreli internet çalışmalarının temelinde iki neden bulunuyordu. Bunlardan birincisi, korsana savaş vermek için yasadışı içerik sağlayan sitelerin engellenmesi. Diğer temeldeyse Türk büyüklerini koruma kanunu yer alıyor. Atatürk’e hakaret eden videolar ı sildirmek yerine, mahkemeler sitelerin kapanma kararını uygulamıştı. Peki, niye Türkiye’de içerik sildirmek yerine komple siteler kapatılıyor?
Bu ilginç uygulama ülkemizde internet yasalarının hâlâ oturmamasından kaynaklanıyor. Mahkemeler özellikle Türkiye’de Ofisi bulunmayan sitelerle iletişime geçemedikleri için yasal tedbir olarak ilgili içerik silinene kadar siteyi engelleme cezası veriyor. Televizyonlarda bir dönem çok görülen kanal kapatma cezasının dijital versiyonu olan bu uygulama zamanla büyük bir karmaşaya neden oldu. Geçtiğimiz yılın başında bu sorunları engellemek için BTK’ya güvenli internet oluşturma emri verildi.

Türkiye’deki sistem, İran ve Çin’deki kadar uç düzeyde uygulanmayacak. Güvenli internet sistemimiz ABD’de ve Avrupa’daki kadar oto kontrol dayalı da olmayacak. BTK’nın alt komisyonlarla birlikte belirlediği kelimeler zincirine takılan ya da şikayet almış olan siteler kara listeye alınarak engellenecek.

22 Kasım’da Neler Değişiyor?
Yarın başlayacak olan sistemin esas amacı, devletin televizyon ve gazetelere getirdiği üst denetim olgusunu sanal dünyaya yansıtmaktı. BTK, çocukların ve ailelerin tercih ettikleri filtre doğrultusunda güvenli internet kullanmasını hedefliyor. İlk başta, çocuk, aile, yurtiçi paketi olarak adlandırılan sistem halkın yoğun tepkisi üzerine, çocuk ve aile paketi olarak değiştirildi. Çocuk paketini kullanan vatandaşların internet ağlarında, şiddet, terör, politika ve cinsel içerikli siteler bulunmayacak.
Aile paketindeyse, cinsel ve terör içerikli siteler engellenecek. Hiçbir paketi tercih etmeyen kullanıcılar ise şu anda kullanmaya devam ettikleri standart paketi kullanmaya devam edecek. Sistem engellemeleri, internet servis sağlayıcı üzerinden yöneteceği için, DNS’le yasadığı delmek eskisi kadar kolay olmayacak.

Mevcut sistemde, kullanıcılar DNS’lerini değiştirecek yasaklı sitelere girebiliyordu. İnternet’in bölgelere ayrılmasını sağlayan DNS sistemi servis sağlayıcılar bir iç ağ oluşturma imkanı da sunuyor. Normalde bilgisayarınız servis sağlayıcınızın sunduğu standart DNS adresini kullanır. Önceki uygulamalarda, bu DNS’in üzerinde yasaklamalar yapıldığı için kullanıcılar ağlarını değiştirip başka bir bölge ya da özel ağ üzerinden internet’e bağlanabiliyordu. Güvenli internet sistemindeyse yasaklamalar sitelerin internet’e çıkış yaptığı IP’ler üzerinden yapılacak. WikiLeaks’e uygulanan bu sistem, sitenin zaten ülkenizdeki internet ağına hiç ulaşamamasını sağlıyor.
İnsanlar Neden Sisteme Karşı Çıktı?
Geçtiğimiz Nisan ayında sistemin ilk kez duyulmasından sonra, internet kullanıcılarının filtreli sisteme karşı tepkileri giderek arttı. Bu tepkiler sonucunda sistem Ağutos ayından Kasım’a ertelendi. İsteyen seçim yaparak güvenli internet’e geçebileceği bu sistem neden bazı kullanıcılar tarafından, ‘sansür’ olarak adlandırılıyor? Madalyonun öteki yüzünden baktığımızda, sistemin standart ayarları göze çarpıyor. Hiçbir filtre uygulamasını seçmezseniz sistem otomatik olarak sizi ‘standart internet’ modeline geçiriyor. Aslında şu anda servis sağlayıcınızın sağladığı DNS’lerle kullandığınız model, yarından itibaren de devam edecek.
Standart paketi yakından incelersek zaten şu anda binlerce sitenin engellenmiş olduğunu görüyoruz. İnternet kullanıcılarının birçoğu farklı DNS adreslerini kullandıkları için bu engellemelerden haberdar değil. Hemen zaten farklı DNS kullanıyorum bu filtre beni vurmaz diye düşünmeyin.

BTK’nın, hazırladığı bildiriye göre filtreyi aşmaya çalışmak suç sayılacak. BTK Başkanı Tayfun Acarer kendine gelen tepkiler üzerine bu maddenin yanlış yorumladığını, hiçbir vatandaş hakkında DNS adresini değiştirdiği için yasal işlem başlatılmayacağını açıkladı. Halk ayrıca, filtre sisteminin neye göre değişeceği konusunda da emin değil. Çok sevdikleri ve zararsız olan sitelerin filtreye takılmasından çekiniyor. Karşıt görüşlü kişilerin diğer iddialarına göre devlet yeni sistemle vatandaşları yaptıkları arama ve girdikleri sitelere göre fişleyecek.
İddialar İçin BTK Ne Dedi?
Güvenli internet programının arkasındaki Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), sansür iddialarının asılsız buluyor. Kurul Başkanı Dr.Tayfun Acarer güvenli interneti tanıttığı toplantılarda, olayların yanlış yorumlandığını iddia ediyor. Peki, BTK yönetimi bu iddialara nasıl cevaplar verdi? Acarer’e göre ortada bir sansür yok sadece seçme hakkı var. Halkın filtreyi isterse seçeceğini belirten BTK yönetimi halkı korkmaması için telkin etmeye çalışıyor.
Fişlenme iddialarını da yalanlayan kurul ellerinde bu tarz bir sistemin kullanmadığını da iddia ediyor. BTK başkanı bizzat DNS sistemini değiştirmenin yasadışı olmadığını basın mensuplarına defalarca açıkladı. Tüm olumsuz iddialara cevap veren BTK tek bir konuda sessizliğini bozmuyor. Peki, hangi sitelerin kara listeye gireceğini kim karar verecek? Bu sorunun yanıtı tam olarak belli değil. Normalde, oluşturulan şikayet sistemine göre anti virüs firmalarının yaptığı gibi siteler incelemeye alınıp engellenecek. Özetle en çok şikayet alan sitenin kara listeye girmesi daha kolay olacak.
Filtre Nasıl Çalışacak?
İnternet filtresinin nasıl çalışacağı kullanıcılar tarafından bilinmiyor? Çocuk filtresine geçtiğiniz zaman, bundan sonra sosyal ağlara ve ****** resimlere veda mı edeceksiniz?
Güvenli internet’i kullanmak için normal sınırlandırma programlarının çalışma prensibe benzer bir sistem kullanacaksınız. İnternet servis sağlayıcınızın size sunduğu şifreyi kullanarak isteseniz filtre sistemini çalıştırabileceksiniz. Filtreyi açıp, kapatmak sizin elinizde olacak. Özel web tabanlı sistemi kullanarak seçtiğiniz filtreyi kapatabileceksiniz.
Güvenli İnternet’le İlgili Bilinmeyen Gerçekler
Filtreli internet’e geçiş yapmak istiyorsunuz ama size sunulan seçenekleri yeterli bulmuyorsunuz. Peki, bu durumda ne yapabilirsiniz? Sistemin gerçek işleme prensibine bakarsak aslında pek bahsedilmeyen özel filtre seçeneğiyle karşılaşacaksınız. Terör haberleri ya da Türk büyüklerine hakaret canınızı sıkıyorsa, özel filtreyi sistemini seçerek internet’in nasıl sınırlandıracağını belirleyebilirsiniz.
İş yerleri ya da çok kişinin kullandığı bilgisayarlar için bu özel filtre seçeneği faydalı bir hizmet olacak. Siteniz kara listeye girerse bu durumdan kurtulmanız içinde şansınız bulunacak. İlgili kurumla iletişime geçip sitenizin engelleme nedenlerini öğrenme hakkınız bulunuyor. Zararlı içeriği siteden kaldırırsanız BTK sizi yasal olarak kara listeden çıkarmak zorunda.