Fethiye'de Doğal Yaşam

Fethiye'de Doğal Yaşam




Her şey doğal: Taş, kerpiç ve ahşap evler organik tarım alanlarının ortasına gizlenmiş. Hasat yapmak da mümkün, zeytinyağı ve şarap üretmek de... Ya da kuş ve su sesleri arasında uzanıp kitap okumak. Fethiye'deki Yanıklar köyü, doğal bir yaşamın katıksız örneğini sunuyor.


Fethiye'ye 15 kilometre mesafedeki Yanıklar köyünün kumsalı, Akdeniz'in en güzel ada ve koylarıyla iç içe. Bu sahil koruma altındaki Caretta caretta kaplumbağalarının üreme alanı aynı zamanda.


Birçok kent insanı yorgun argın kendini evine attığında sık sık şuna benzer düşüncelere kapılır: Şöyle şehir gürültüsünden uzak, yemyeşil ağaçlar arasında, kenarından dere akan, deniz yakınında, kümesten yumurtanın alındığı, dalından kopmuş sağlıklı yiyeceklerin olduğu sakin bir yerde gitsek… Yıllardır bu arzuyla gidilen sahil beldeleri ve doğal alanlar, zamanla, aynı istekle gelenlerle kalabalıklaştı ve betonlaştı. İkinci konutlar ve oteller bu sakin, yemyeşil ağaçlar içindeki yerleri de şehirleştirdi. Meyve bahçeleri tatil sitelerine dönüştü. Sonuç olarak doğal bir tatil geçirilebilecek çok az yer kaldı.


Yanıklar köyünde hem doğayla hem de denizle iç içe pek çok aktivite alternatifi mevcut. Pastoral Vadi tatilini zenginleştirmek için, yakın bölgedeki duraklara da uğranabilir. Fethiye'deki Yassıca Adası, mavi tur teknelerinin en çok rağbet ettiği yerlerin başında geliyor.



Yine de tam anlamıyla 'doğal' bir tatil geçirilecek yerler de yok değil. Fethiye'nin Yanıklar köyündeki 'Pastoral Yaşam Projesi' kırla kent insanı arasındaki organik bağların kurulması için atılmış önemli bir adım. Bu kapsamda doğal alanlardaki tarımsal üretimden bölgedeki mimari dokunun korunmasına kadar pek çok önlem alınıyor.

Yanıklar köyüne ulaşmak için Muğla istikametinde, Fethiye'den 15 kilometre ilerlemek gerekiyor. Köyde sebze ve meyve yetiştiren ona yakın çiftçi uluslararası sertifikalı organik tarım yapıyor. Toros Dağları'nın derin kanyonlarından, ağaçların ve kayaların dibinden çıkan su ile beslenip gelen Kargı Çayı köyün içinden geçip sahilinden Akdeniz'e akıyor. Köyün kumsalı koruma altındaki Caretta caretta kaplumbağalarının üreme alanı, Karaot diye bilinen bölümün tam arkasındaki tatlı su gölünde ve civarındaki geniş sazlık alanda birçok canlı ve endemik bitki bulunuyor.


Kargı Çayı, köyün içinden geçerek Akdeniz'e dökülüyor. Çay üzerinde yüzen ördekler arasında balık tutulabiliyor. Kumsalın hemen gerisinde endemik sığla ağacı ormanı bulunuyor. Bundan ötürü bölge doğal sit olarak koruma altına alınmış. Bunların yanında Fethiye ve çevresinin diğer doğal ve tarihi zenginliklere, sahilden içlere doğru gittikçe karşınıza çıkan geleneksel yaşamı korunmuş köylere ulaşılabiliyor. Dalaman Havaalanı'nın çok yakınında, pek çok turistik tesisin arasında bu denli doğal ve korunmuş bir alana rastlamak çölde vaha göremek gibi.

Yanıklar köyü de, ziyaretçi sayısı arttıkça doğal yapısından uzaklaşan diğer turistik yerlere benzemek istemiyor. Bu yüzden köy muhtarı özellikle betonlaşmaya karşı, bölge büyük oteller ve villalarla dolmasın istiyor. Eğer böyle olursa köydeki tarım arazileri satılacak ve gençler işsiz kalacak. O zaman da ancak villalarda veya büyük otellerde bahçıvan, garson, bulaşıkçı olarak iş yapabilecekler.

Köyün korunması için atılan bir diğer önemli adım da Pastoral Yaşam Projesi. Projenin mimarı Ahmet Kizen, yıllar evvel kent hayatından sıkılıp Fethiye'ye gelmiş, on yıl evvel de Yanıklar köyünde, Kargı Çayı kenarında, 42 dönümlük bir yer alıp köye yerleşmiş. Arazisini zeytin, portakal, limon, nar, incir, greyfurt ağaçları, şaraplık bağları, koyunları, atları, tavukları, ördekleri ile bir çiftliğe çevirmiş ve organik üretime başlamış. Pastoral Vadi adını verdiği çiftliğinde ekolojik turizmin gelişmesine çabalıyor.

Organik tarımı bütün köye yaymak, geleneksel mimari dokuyu günümüz koşullarına uyarlamak, eski taş ve kerpiç evleri onararak turizme açılmasına önayak olup köy pansiyonculuğunu başlatmak, el sanatlarının korunup yaşatılmasını sağlamak Pastoral Yaşam Projesi'nin başlıca amaçları. Kent insanın bu dokuyu bozacak şekilde bölgeye yerleşmesindense kırsalda ziyaretçi olması, tatilini geçirmesi, buradaki sağlıklı, organik ürünlerden yıl boyunca faydalanması amaçlanıyor. Kırla kent arasında sürdürülebilir, korumacı bir bağ kurulmaya çalışılıyor.


Orman yürüyüşleri, Pastoral Vadi'de kalanlar için doğayla iç içe zaman geçirme faaliyetlerinden biri.


Pastoral Vadi, Kargı Çayı kenarında 42 dönümlük bir arazide kurulmuş. Bu sayede tesisin kenarındaki çayda kanoya binilebilir.


Yanıklar köyünün doğallığında bir tatil geçirmek için iki alternatif bulunuyor. Yonca Lodge ve Pastoral Vadi isimli iki tesis, Pastoral Yaşam Projesi'nin de kurucusu ve yöneticisi konumunda. Pastoral Vadi, Kargı Deresi kenarında, yamaçları çam ormanları ile kaplı vadi içinde kurulmuş bir ekolojik yaşam çiftliği. Burada, dalından meyveleri koparıp yiyebiliyor, toprak ve bakır kaplarda sadece odun ateşinde pişen organik ürünlerle besleniyorsunuz. Yonca Lodge ise Pastoral Vadi'ye 5 kilometre uzaklıkta, köyün sahilinde yer alıyor. Akdeniz'in en güzel ada ve koylarıyla iç içe olan Yonca Lodge geniş bir meyve bahçesi içinde kurulu küçük bir otel. Bir yanı sığla ağacı ormanı, diğer yanından dere akıyor.

Yaz aylarında buraya gelindiğinde denizin keyfi çıkarılırken, sonbaharda yetişen ürün bolluğu cezp ediyor. Ilık kış ayları ve doğanın uyandığı ilkbaharda da vadi ziyarete açık. Tesisler yöresel mimari özellikleri ve malzemelerle yapılmış taş, kerpiç ve ahşap evlerden oluşuyor.

Yanıklar köyüne geldiğiniz mevsime göre birbirinden farklı aktiviteler yapabilirsiniz. Örneğin çiftlik takvimine göre ekim-dikim, sulama, çapa yapma işlerine katılmanız mümkün. Tüm bunları evinizin önünde size ayrılmış bahçede ya da çiftliğin tarım alanlarında yapabilirsiniz. Ürünlerin toplanması ve işlenmesi de bir diğer alternatif. Şarap yapmak, geleneksel yöntemle zeytin sıkımı ile yağ üretmek, reçel yapmak, turşu kurmak, erişte kesmek gibi işler tatili doğal bir dinlenceye dönüştürebilir. Geleneksel el sanatlarına meraklıysanız, çanak-çömlek atölyesinde ve kilim tezgâhında becerilerinizi geliştirebilirsiniz. Hiçbir etkinliğe katılmadan bu sakin ortamda kafamı dinleyeceğim, hamağa uzanıp kuş ve su sesleri arasında kitabımı okuyacağım diyenler için de uygun bir alan. Eğer sahilde kalınırsa aktiviteler yine çeşitleniyor. Derede balık tutma, kumsalda uçurtma uçurma, deniz kenarında ve orman içinde yürüyüş, minderi ağaç gölgesine atıp kitap okuma, hamaklarda tembellik...



Pastoral Vadi'de yiyeceklerinizi taze taze dalından toplayabilirsiniz. Burada en gözde ulaşım araçlarının başında bisiklet geliyor.



Sadece aktiviteler değil yemekler de tamamen doğal. Yumurtalar kümesten, yeşillikler ve bazı sebze meyveler bahçeden, balıklar önünüzdeki denizden geliyor. Haftanın belli günleri yörenin 'keşkek' gibi özel yemekleri hazırlanıyor. Eğer bu organik yiyeceklerden kopmak istemiyorsanız, yıl boyunca evinizde bulundurabilirsiniz. Bölgede üretilen tüm ürünleri internetten sipariş edebilirsiniz.


Eğer sahildeki Yonca Lodge tesisinde kalmıyorsanız, vadi içindeki havuzda da serinlemek mümkün. Pastoral Yaşam Projesi kırsal ve sahil beldelerindeki betonlaşmaya, doğa tahribatına, sağlıksız tarıma ve çarpık kitle turizmine gerçekçi bir alternatif. Ancak eski örneklere bakınca iyimserliğin dozu azalıyor. Çünkü Yanıklar köyü önemli değerleri ile büyük otel ve ikinci konutlar için iştah kabartıyor. Ayrıca daha büyük bir tehlike ile karşı karşıya: Fethiye'deki yat ve tekne bakım alanının Yanıklar'ın Karaot kumsalına taşınması söz konusu. Ne köylü, ne sit durumu göze alınmaksızın resmi izinler verilmiş durumda, şimdilik tek engel çevre değerleri. Şayet durdurulmazsa, Karaot kumsalı halka kapatılacak ve bir tersane olacak. Göl kuruyacak. Denizkaplumbağaları gelmez olacak, Yanıklar köyü bir çöplüğe dönüşecek. Tüm bu olumsuz gelecek senaryolarına rağmen, şu anda, her şeyiyle tamamen doğal bir sığınak Yanıklar köyü. Gitmek ve yaşamak için doğru ve tek zaman sizin için de şimdi olabilir.