Viyana kuşatmasının başarısızlığa uğramasıyla da öldürülmüş. Tarihçiler, sadrazamın öldürülmesiyle Osmanlının Avrupa’daki Fetih Döneminin de kapanmış olduğunu yazarlar.
Merzifon, Kara Mustafa Paşa tarafından yaptırılan onlarca eserle mamur kılınmış. Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir.
Bu eserlerin büyük bölümü de ayakta.Kara Mustafa Paşanın, (Sadrazam Vekilliği sırasında 1666 yılında Merzifon’da yaptırdığı Paşa Camii, Merzifon’un bügün de en büyük camisidir. Avlusundaki iki tarihi çınarda zamana meydan okuyan anıtlar gibi camiyi süslemektedir.
Merzifon’un doğusunda, ilçeye yaklaşık bir buçuk kilometre uzaklıktaki Marınca (Kara Mustafa Paşa) Köyünden Annesi Abide Hatun adına yaptırdığı Abide Hatun camii köyün alt kısmında, girişinde yapılmıştır. Ahşap üzerine kök boyalarla yapılmış tavan süslemeleri ile ahşap işlemeciliğinin seçkin örneklerinden olan kapısı görülmeye, incelenmeye değer güzelliktedir. Camii içinde sonradan oluşturulan kitaplıkta Kara Mustafa Paşanın yağlı boya, temsili bir resmi ile yedi tane el yazması kitap bulunmaktadır. Bunların birisi defter niteliğindedir.
Merzifon’un Hacıbalı Mahallesindeki Paşa Hamamı (1680), Paşa Camiinin doğusunda, hemen yakınındaki, karşılıklı iki yapı olan Taşhan ve Bedesten de Kara Mustafa Paşa tarafından yaptırılan diğer eserler arasındadır.Kara Mustafa Paşa tarafından Merzifon’da kırdört çeşme yaptırılmış. Bunların çok azı bugüne ulaşabilmiş.
Merzifon daki diğer tarihi yapılar :
Selçuklu mimarisiyle yapılmış Sultaniye Medresesi (Şimdiki Çınar Oteli ile Çelebi Sultan Mehmet Camii arasındaki yapı), Amasya Mutasarrıfı, Şair Ziya Paşa tarafından 1866 yılında Sultaniye Medresesinin kapı girişi üzerine kurdurulmuş Saat Kulesi, mimarisinden ve çok eski olmasından dolayı Bizanslılar Döneminden kalma olduğu kiliseden bozularak yapıldığı, eskiden beri abartılarak söylenegelen Eski Hamam, Eski Hamamın yüz metre kadar doğusunda, toprak düzeyinden dört metre kadar aşağıda akmakta olan pınara kurulmuş ve halk arasında Çukur Pınar denilen çeşme, Sultaniye Medresesinin yanında olması nedeniyle halk arasında, Medreseönü Camii diye adlandırılan ve Fatih Sultan Mehmet’in babası, İkinci Sultan Murat Han tarafından ahşap ağırlıklı olarak yapılmış olan ve işlemeli tavan direkleri ile İskender Haki tarafından yazılmış hatları görülmeye değer güzellikte sanat ürünleri olan Medreseönü Camii, Çifte Hamam ( 1462), Tuz Pazarı Hamamı, Sofular Camii, Çay Camii, Tacettin Paşa Camii (Çukur Şadırvan Camii), Doğan Sineması (Eski Kilise), şimdilerde düğün salonu olarak kullanılan Yokuşbaşı Mahallesindeki Kilise, Gazimahbup Mahallesindeki Camii Eyüp Camii, (ahşap tavan işlemeleriyle ünlüdür.)Bozacı Camii (1452) Alaca Minare Camii (1501) , Yirmibeşlüle Camii, Hacı Hasan Camii, Fenerli Camii...
