Ayancık ve çevresinin tarihi; yazılı kaynak, söylence ve yakıştırmalara göre: Ayancık ve çevresinde yaşayan ilk kavimler Pafloganyalılar, Amazonlar, Akarlar ve Dor'lardır. İlk çağda Paflagonya, Batı Karadeniz bölümünde Britanya, Pontusye, Galatya arasında kalan yerdir. Paflagonyalılar bu bölgede bilinen ilk yerli halktır. Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir.
M.Ö.1200 yıllarına kadar Etiler'e bağlı, onların korumaları altında yaşamışlardır. Ayancık ve çevresi 11. yüzyıl sonlarında ilk kez Danişmentoğulları'nın egemenliğine girmiştir. Bölge 1204'te Anadolu Selçukluları'nın , 1259'da Pervaneoğulları'nın , 1292'de Candaroğulları'nın eline geçmiştir. 1460 yılında Fatih Sultan Mehmet, Trabzon seferine giderken Sinop ve çevresini kesin olarak Osmanlı Devleti'ne bağlamıştır.
Görülmeli-Gezilmeli
Yörenin sahip olduğu deniz kıyıları, turizm sezonunun kısalığına rağmen turizm hareketlerinin odak noktasını oluşturmaktadır. Tüm sahil kesimi, konaklama tesisleri, kampingler ve günü birlik tesisler gibi yatırımların gerçekleştirilmesine müsaittir. Ayancık ilçesi çevresinin dağlık ve ormanlık alanlardan oluşması ve Küre Dağlarının yüksek tepelerinin ilçe sınırlarında olması nedeni ile orman içi pek çok dinlenme alanı ve yaylalara sahiptir.Bu yaylaların en önemlileri Çangal , Akgöl ve Karlık Yaylalarıdır.
Angal
Ayancık-Kastamonu yolunun 25.km'sinde yoldan 3km içeride bulunan Çangal; orman içindeki açıklık alana kurulmuş bir yerleşim yeridir. Burada Orman İşletmesine ait idare binaları, misafirhane ve lojmanlar bulunmaktadır. Binalar tek katlı olup arazi üzerinde dağınık vaziyettedir. Küçük bir tatil köyü havası yaratılmıştır. Tesisler Ayancık Kereste Fabrikasını kuran Belçikalı ve Almanlar tarafından 1930'lu yıllarda inşa edilmiştir. Etrafındaki geniş köknar ormanları ve yakın köylerle birlikte kış turizmi, av ve dağ turizmi için uygun olup, tesis yapımına oldukça müsaitttir.
Akgül
Ayancık ilçesinin güneyinde Ayancık-Kastamonu yolunun 31.km'sinde, yoldan 5km içeride bulunan Akgöl, 1200 metre yüksekliktedir. Etraftaki sık köknar ormanları içinden akan iki çayın birleşerek oluşturduğu göl ortalama 3 dönümlük alanı kaplamaktadır. Gölün yanında orman işletmesine ait bir tesis bulunmaktadır. Günü birlik piknik için uygun olan göl civarındaki orman içlerinde piknik masaları ve ızgara yerleri bulunmaktadır. Çevre ormanlarda yaban domuzu, ayı, kurt, çakal ve tavşan gibi av hayvanları mevcuttur. Akgöl'e ulaşmak için inilen 5km lik yol stabilize olup buradan da İnaltı bölgesine dogru yol devam etmektedir. Bu yol üzerinde bulunan Alabalik Tesisleri, İnaltı Mağarası; safari ve yürüyüşler için de müsaittir. Kış mevsiminin uzun geçtigi bölgede küçük kayak pistleri, yayla , av ve dağ turizmine yönelik tesisler yapılmasına uygun yerler mevcuttur.
İnaltı Mağarası
İnaltı Köyü köyün hemen arka yamacında bulunan mağara ile ünlenmiştir. Mağaranın oldukça büyük olan ağzı köyden görülebilmektedir. Yaklaşık 500 metrelik bir tırmanıştan sonra mağaraya ulaşılmaktadır. Mağaranın aydınlatılması ve çevre düzenlemesi yapılarak ziyaretçilerin hizmetine sunulmuştur. Civarında Kanyon, Akgöl, Karlık Yaylası ve Düdeni gibi doğal güzelliklerin de bulunması mağaranın önemini daha da arttırmaktadır.
Arkeoloji
İstefan Kral Mezarları
Ön tarih devirlerinden kalan ve henüz hiç bir bilimsel araştırmanın yapılmadığı İstefan Yöresi'nde özellikle kaya mimarisi önemlidir. Burada Pontus Kralları'na ait kaya mezarları vardır.
İstefan Sulu Kulesi
İstefan Burnu'nun batı yakasında, toprak altında olup, içi toprak ve su dolu haldedir. Galerilerinden biri toprak üstündedir.
Ayancık Kilisesi (ESKİ CEZAEVİ)
Şehir merkezinde, Gazhane caddesi üzerinde olup cezaevi olarak kullanılmıştır.
Ayancık Çarşı Camii (YALI CAMİİ)
1891 yılında Ömer Seyfettin'in hikayesini anlattığı cami, Ayancık'ın ilk camisidir. Bilinmeyen bir nedenle yıkılmış ve yerine 1908 yılında şimdiki Yalı Camii yapılmıştır.
Yalı Hamamı
Ne zaman ve kim tarafından yaptırıldığı bilinmeyen hamam, 10 yıl öncesine kadar işletilmiştir. Şu anda faal durumda değildir.
Kültür
Köy Evleri
Ayancık ve yöresinin köy evleri mimari özellikleri bakımından diğer yörelerden belirgin farklılıklarla ayrılmaktadırlar. Bu evler bölgede çok yaygın olan Kestane ağaçlarından yapılmış, bir veya iki katlı, verandalı, bazıları dekoratif çıkıntılara sahip, ahşap üzerleri oyularak süslenmiş, çatılı evlerdir.
Kalasların ahşap çivi ve takozlarla birbirine tutturulmasıyla yapılan bu evlerin, çatı döşemesinde (bölgedeki fay kırıklarından elde edilen) yassı taşların kullanılması, kalasların oturmasına ve binanın daha da sağlam olmasına katkı sağlamaktadır.
