Fatih Sultan Mehmet’in Yargılandığı Türkiye’nin En Eski Mahkeme Binası Müze Oldu..
Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir.
Fatih’in yargılandığı bina adaletin sembolü oldu CUMARTESİ
Fatih Sultan Mehmet’in yargılandığı rivayet edilen Türkiye’nin en eski mahkeme binası artık tarihteki adalet anlayış? ?ndan örnekler sunan bir müze oldu. TOKİ tarafından restore edilen Fatih’in Mahkemesi’nde bundan sonra fermanlar ve eski mahkeme belgeleri sergilenecek
Üsküdar Gülfem Hatun Mahallesi’nde kısa bir süre ö ncesine kadar halı dükkanı olarak kullanılan yer aslında Türkiye’nin en eski mahkeme binasıydı. Üsküdar Belediyesi tarafından kamulaştırıldıktan ve birinci derece tarihi eser olarak tescil ettirildikten sonra Toplu Konut İdaresi (TOKİ) taraf? ?ndan restore ettirilen bu özel yapı geçtiğimiz hafta ziyarete açıldı.
Halk arasında Fatih Sultan Mehmet’in Rum mimara uyguladığı haksız cezadan dolayı Kadı Hızır Çelebi tarafından yargılandığı yer olması sebebiyle Fatih Mahkemesi olarak adlandırılan bina bundan böyle sergi ve toplantı gibi birçok etkinliğe ev sahipliği yapacak.
Tarihi bilgilere göre binanın bulunduğu sokağın bugünkü adı tıpkı tarihi kayıtlarda olduğu gibi ‘Eski Mahkeme Sokak’. Fatih’in Mahkemesi daracık sokağ? ?n hemen başında kırmızı rengi ve farklı yapısıyla dikkat çekiyor. Erken dönem Osmanlı mimarisi özelliklerini taşıyan Fatih Mahkemesi’nin kim tarafından, hangi tarihte yaptırıldığı ne yazık ki bilinmiyor. Tarihçiler, Kadı Efendi’nin görev bölgesini dikkate alarak mahkemeye yakın bir yerde yeniç erilerin kolluk beklemesinden dolayı buranın bir mahkeme binası olduğu kanaatini taşıyor.
PADİŞAHA CEZA VEREN KADI
Binanın halk aras? ?nda Fatih Mahkemesi olarak bilinmesinin sebebi, Fatih Sultan Mehmet’in burada muhakeme edildiğine inanılması. Rivayete göre, Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’da bir bina yapılmasını arzu eder. Bir Rum mimarı görevlendirir ve nasıl bir bina istediğini tarif eder. Mimar, Fatih Sultan Mehmet’e sormadan onun isteklerine aykırı bazı tasarruflarda bulunur. Bu duruma öfkelenen Fatih Sultan Mehmet mimarın elinin kesilmesini emreder. Kendisine haksızlık edildiğine inanan Rum mimar, hakkını aramak için İstanbul’un ilk hakimi ve belediye başkanı Kadı Hızır Çelebi’ye müracaat eder. Davacının talebini inceleyen hakim padişahı mahkemeye çağırır. Mahkemede hem Osmanlı hükümdarı Fatih Sultan Mehmet hem de Rum mimar dinlenir. Kadı Hızır Çelebi, mimarı haklı, padişahı haksız bularak yürürlükte olan hukuk kuralları doğrultusunda Fatih Sultan Mehmet’in de elinin kesilmesine hükmeder. Bu hüküm, Rum mimarda b? ?yük bir şaşkınlık ve hayranlık uyandırır. Gönlü bu cezanın uygulanmasına razı olmaz. Dönemin hukuk kuralları çerçevesinde kesilen eline karşılık diyet talep eder. Fatih Sultan Mehmet elini kestirdiği Rum mimarın gönlü nü alacak ve ömrünün sonuna kadar geçimini temin edecek şekilde diyet ödemeyi kabul eder. Sonra da, Padişah’la devletin farklı bir dine mensup tebaası aras? ?nda fark gözetmeyerek hukukun gereğini yapan Kadı Hızır Çelebi’yi adalet terazisine gösterdiği hassasiyetten dolayı takdir eder. Hızır Çelebi de, Fatih Sultan Mehmet’e, aynı üslupla padişahlık otoritesini kullanmaya kalkış mayıp adaletin hükmüne rıza göstermesinden duyduğu memnuniyeti dile getirir.
Restoreden önce halıcıydı
TARİHİ kayıtlarda binanın hangi tarihten itibaren mahkeme binası olarak kullanıldığına dair bir kayıt bulunmuyor. Ancak mevcut binanın mimari tarzından ve inşaat üzerinde yapılan teknik incelemeden hareketle 16. yüzyılın sonu ile 17. yüzyılın başlarında inşa edildiği kabul ediliyor. 18. yüzyıldaki belgelerde binanın zemin katının zindan, üst katının ise mahkeme salonu olarak kullanıldığı belirtiliyor. Bina, İstanbul’da varlığını sürdüren en eski mahkeme binası olması sebebiyle de özel bir öneme sahip. Uzmanların ifadesine göre, mimari dokusu, fonksiyonu, hacmi ve tarihi değeri itibarıyla İstanbul’da bir eşi daha bulunmayan bina, hukuk tarihi açısından da çok büyük bir zenginlik. Günümüze şah? ?s mülkü olarak ulaşan bina uzun yıllar ofis, terzi, kuaför, halıcı gibi çeşitli ticari sebeplerle kullanılmış. Üsküdar Belediyesi tarafından satın alınıp restore ettirilerek bugünkü şekline kavuşturulan bina, bundan sonra çeşitli etkinlik ve çalışmaların yapıldığı Üsküdar Araştırmalar Merkezi olarak hizmet verecek.
