ADSL Nedir ? ADSL Nasıl Çalışır ?

ADSL Nedir ?
Asymmetric Digital Subscriber Line ya da kısaca ADSL (Asimetrik Sayısal Abone Hattı) sıradan telefon hatları üzerinden genişband erişimi sağlayan bir bakır devre transmisyon teknolojisi olarak Internet kullanıcıları tarafından tüm dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır. ADSL tümüyle bir Internet teknolojisi olarak geliştirildiğinden hem ev kullanıcılarına hem de işletmelere çok çeşitli avantajlar sağlamaktadır. Yüksek Hız Sabit Ücret Sürekli Bağlantı Aynı Telefon Hattı Üzerinden Konuşma Paylaşılmayan Özel Hat Sayısal Teknoloji Güvenli Internet Erişimi Mevcut telefonlar için kullanılan bakır teller üzerinden yüksek hızlı veri, ses ve görüntü iletişimini aynı anda sağlayabilen bir modem teknolojisidir. ADSL, mevcut telefon hattını daha etkili kullanmak amacıyla sayısal verileme tekniği ile aktarılabilecek veri yeterliliğinin arttırılması yoluyla kullanıcıya geniş veri aktarım olanağı sağlamaktadır. Dolayısıyla bu teknoloji sayısal veri ve ses bilgilerini aynı anda kullanmamıza olanak sağlar. Ses ve veri bilgilerinin birbirlerini etkilememeleri için splitter/ayırıcı kullanılması gereklidir.

ADSL Nasıl Çalışır ?
Telefon abonesinin kullanmakta olduğu telefon hattının bir ucu telefon hizmetinin verilmekte olduğu Telekom santrallerinde bağlı bulunmaktadır. Bir abonenin ADSL hizmeti alabilmesi için, öncelikle hattının bağlı bulunduğu Telekom santralinde uygun cihazların kurulu bulunması gerekmektedir. Uygun cihazlar kurulu ise, telefon hattının telekom satralindeki ucu bu cihazlara bağlanır. Bu cihazlar, hem hızlı veri iletişimi sağlarken, aynı zamanda bir filtre görevi görerek ses ile veriyi birbirinden ayırır. Telefon aramalarında santral üzerinden standart telefon hatlarına ulaşırken, veri de İnternet Servis Sağlayıcıların internet bulutlarına taşınır. Abonenin de telefonuyla aynı anda hızlı internet kullanabilmek için evinde veya işyerindeki telefon hattını, splitter denilen filtreleme aparatı ve ADSL Modem / Router'a bağlaması gerekmektedir.
ADSL
Kullanıcıya bağlantı telefon hatları üzerinden modem ile dial-up bağlantı şeklindedir.ADSL hayatımıza çok geç girmesi daha önce interneti verimli kullanmamızı etkiledi,DÜşük hızlarda çok para ödeyerek interneti kullanmak zorunda kaldık.Bugün itibariyle gerek Türk Telekom gerekse özel sektör ADSL hizmeti vermeye başladı, önümüzdeki dönemde hem hizmet kalitesi, hem de fiyatlar açısından daha güzel gelişmeler bekleyebiliriz.
Ülkemizde internet 1996-1997 yıllarında kullanıcıya ulaşmaya başladı.Bu kadar geç gelmesinin nedeni sermaye yetersizliği , alt yapı eksikliği, ve bürokrasiden kaynaklıdır.Geç ulaşmasına rağmen internet hayatımıza çok güzel bir renk kattı, hayatla olan paylaşımlarımızı arttırdı.
ADSL binlerce kişinin tercih ettiği bağlantı türü olunca, bu teknoloji hakkında kapsamlı bir yazı hazırlamak gereği ortaya çıktı. Karşınızda oldukça kapsamlı bir ADSL yazısı var, ister ADSL almayı düşünüyor olun, ister halihazırda kullanıyor olun bu yazıda faydalı bir şeyler bulacağınıza inanıyorum.
İsterseniz, ADSL’i anlatmaya başlamadan önce İnternet’e bağlanabilmek için elimizde olan diğer seçenekleri kısaca inceleyelim:
Kiralık hat
Bu seçenek sadece kurumsal kullanıcılar için geçerli. İş yerinizle servis sağlayıcı arasında Telekom’un data hatları üzerinden sabit bir bağlantı sağlanıyor.
Servis sağlayıcıya İnternet bağlantısı için bir ücret öderken, Telekom’a da data hattı için ayrı bir ücret ödeniyor. Maliyetleri topladığınızda en düşük hızdaki bağlantılar için dahi aylık yüzlerce dolar para ödenmesi gerekiyor, ayrıca bağlantı için alınacak özel modemler/yönlendiriciler de yine yüzlerce dolara mal oluyor. Kurumsal kullanıcılar için uzun bir süre bu tip bağlantı tek seçenek olarak görülüyordu ancak ADSL bu durumu değiştirebilir.
Kiralık hatların ADSL’e göre avantajı senkron olması, yani 128 kbps bir hat aldığınızda bu 128 kpbs gönderim ve alım yapabileceğiniz anlamına geliyor (oysa ADSL’de indirim hızı yüksek ama gönderim hızları düşük 2048 / 512 gibi).
Ayrıca kritik uygulamalarda kiralık hatlar daha güvenli, bir kere çalışır hale gelince, kolay kolay sorun yaşamıyorsunuz.

Splitter Nedir? Ne İşe Yarar?

Splitter kelimesinin Türkçe olarak direk karşılığı “frekans ayırıcı”dır.Bir nevi filtre görevi görür ve ses ile veriyi birbirinden ayırır.Daha geniş tanımı ile internet bağlantısı ile telefon konuşmalarını birbirinden ayıran ve bu bağlantıların birbirinden etkilenmemesini sağlayan cihaza splitter dedir.

Ses frekansı ile veri frekansı birbirinden her ne kadar farklı olsa da elektromanyetik dalgalar sesli görüşmelerin yada internet bağlantısının kalitesini bozabilmektedir.Sizde evinizde hem telefon hemde internet kullanıyorsanız ve resimde gördüğünüz gibi bir cihaz ile ana hattan gelen bağlantı ikiye ayrılarak biri telefona gidiyor diğeri de modeme geliyor ise kullandığınız bu ayırıcı Splitter’dır.
Teknik Olarak Splitter

Splitter kullanmadığınız takdirde internete girdiğiniz zaman telefon hattınız meşgul olacaktır yada telefon kullandığınız zaman internet hattını meşgul olacaktır.
2 farklı ana gruba ayrılan Splitter, elektronik ve analog olarak gruplandırılmaktadır.Elektronik splitter içinde gelişmiş filtre sistemi olan ve frekans ayırımı tam yapan elektronik cihazdır. Analog splitter ise sadece bir filtredir ve içinde kondansatör tabir edilen küçük bir parça vardır.
Splitter kullanılmayan sistemlerde hem telefondan aşırı bir cızırtı duyulur ve sağlıklı görüşme yapılamaz, hem de internet hattı sağlıklı olmadığı için sık sık hattan düşmeler, hızlarda sorunlar yaşanır.

DSL ve ADSL Arasındaki Farklar Nelerdir?

DSL’in açılımına baktığımız vakit “Digital Subscriber Line” olduğunu görürüz. Türkçe karşılığı ise “Dijital Abone Hattı” dır.ADSL’in açılımı “asimetric digital subscriber line” dır.Türkçe karşılığı ise “Asimetrik Dijital Abone Hattı” dır.

Asimetrik DSL yani ADSL ile birlikte veri alım ve gönderim hızlarının birbirinden farklı olmaktadır.Diğer bir değişle veri alım, veri gönderimden hızlı olmaktadır.Durumu daha iyi anlayabilmek için aşağıdaki tabloyu incelemelisiniz.

ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line)
VDSL (Very-High Bitrate Digital Subscriber Line)
SHDSL (Symmetric Digital Subscriber Line)

Sayısal Abone
Hat Türü Maksimum Hız Azami
Mesafe
Download Upload
ADSL
8 Mbps
1 Mbps
5 km
SHDSL
2,3 Mbps
2,3 Mbps
8 km
VDSL
16 Mbps
16 Mbps
1,2 km
ADSL’in Avantajları

ADSL ile internete bağlandığınızda telefon hattınız meşgul olmaz ve hem telefonu hemde interneti aynı anda kullanabilirsiniz.
ADSL ile daha hızlı internet kullanımına sahip olursunuz.Yani dial-up’a göre ADSL ile daha yüksek hızlarda veri gönderip alabilirsiniz.

NAT Nedir? Ne İşe Yarar?

işte ADSL yönlendiricilerimizde gördüğümüz NAT (Network Adress Translation – Ağ Adres Çevrimi) özelliğinin ne olduğunu, nasıl çalıştığını, ne tür NAT çeşitleri olduğunu göreceğiz. Tabi NAT sadece ADSL yönlendiricilerde vardır diyemeyiz. Sırf NAT yapan cihazlar olduğu gibi büyük yönlendiriciler hatta Windows’ta kullandığımız Internet Bağlantı Paylaşımı (Internet Connection Sharing – ICS) gibi yazılımlar da NAT yapabilir. Yazıda IP adreslerinden sıklıkla bahsedeceğiz ama IP adresinin özelliklerine girmeyeceğiz. Bunu TCP/IP başlığı altında başka bir makalemizde anlatmak daha doğru olacaktır. Tabi bunu bilmemek NAT’ın ne olduğunu anlamamıza engel olmayacaktır.

Nedir bu NAT sorusuna gelmeden önce NAT’ın nasıl çalıştığını anlamakta fayda var. Zaten ondan sonra ne olduğunu anlayacağız. İnternette TCP/IP iletişim kuralları topluluğunu kullanarak haberleşiriz. Topluluk diyorum çünkü içinde birçok iletişim kuralını barındırır (TCP, UDP, ICMP, IP vs). Bu kuralların da nereye gideceklerini bilmeleri için bir adrese ihtiyaçları olacaktır. Buna da IP adresi diyoruz. IP adresi diyince burada NAT’ı ilgilendiren bölüme geliyoruz.NAT

İnternette kullandığımız IP adreslerini internet servis sağlayıcılar ICANN adlı firmadan satın alırlar. Tabi dünyada 6 milyara yakın insan olduğunu ve her geçen gün insanların ve internete girenlerin sayısını arttığını düşünürsek IP adresleri yetmeyecektir. 90’lı yıllarda bunu görenler zaten şuan IP sürüm 6’yı geliştirmekle uğraşıyorlar. IPv6 trilyonlara varan IP adresi kullanmamıza olanak sağlayacak. Bu biraz uzun sürecek çünkü tüm internet altyapısının değişmesi gerekecek. Biz hali hazırda IP sürüm 4 kullanıyoruz. IPv4 ile 4,294,967,296 IP adresiniz olabilir. Ama IP adreslerinin sınıflara (class) ayrılmış olması, bazı adreslerin çoklu gönderim (Multicasting) için, bazılarının da test amaçlı kullanılmasından dolayı bu sayı 3,2 milyara kadara düşmektedir. Sürüm 5 ise deneysel amaçlarla hazırlanmış fakat kullanılmamıştır. IPv4’ün sayısının muhtemel yetersizliğini engellemek içinde kurumlar, ev kullanıcıları vs için NAT, servis sağlayıcılar ve yönlendirmede kullananlar içinde CIDR gibi teknolojiler geliştirilmiştir (CIDR yönlendirmede kullanılan bir teknolojidir – Classless Inter Domain Routing – Sınıfsız Alanlararası Yönlendirme). Peki, nasıl çalışıyor ve bu NAT bize nasıl bir kolaylık getirdi?

İnternette gideceğimiz yeri bulmak için IP adresleri kullanırız. Ama her IP adresini internet ortamında kullanamıyoruz. Bazı özel IP adresleri vardır. Bu adresler, daha doğrusu IP adres aralıkları kendi yerel ağlarımızda kullanmamız için ayrılmıştır. Bunlar Address Allocation for Private Internets (özel internetler için adres payı) diye tanımlanır, kısaca Private Adresses (özel adresler) diyoruz. İnternette kullandıklarımıza da Public (Halka Açık) Addresses diyoruz (başka deyişlerde mevcuttur. Mesela Real – Gerçek- IP, Registered-Kayıtlı – IP gibi).Özel IP adresleri:
10.0.0.0 ile 10.255.255.255
172.16.0.0. ile 172.31.255.255
192.168.0.0 ile 192.168.255.255 arasındadır.Bunlar dışında da başka amaçlar için özel adresler vardır. Ama bizi ilgilendirmiyor. Hiçbir şekilde internette 10.4.34.98 veya 192.168.40.50 gibi adresler göremezsiniz. NAT bu adreslerin internete çıkmasına olanak sağlayan teknolojidir.

@mehmetkarahanlı@




Server Nedir?

Kısaca server nedir açıklayacak olursak: ağdaki istemcilere veri, dosya ve kaynak paylaşımı yapan, genelde üstün donanımsal özelliklere sahip olan hizmet sağlayıcı bilgisayarlara server yani sunucu denir. Serverlar bir ağı yönetmek, veritabanı barındırmak, dosya ya da uygulama paylaşmak, eposta yada web sayfaları barındırmak gibi çeşitli amaçlar için kullanılabilirler.

Server Türleri Nelerdir?

Serverlar kullanım amacına yönelik özelleştirilmiş uygulamalar ve donanımlar barındırırlar. Dolayısı ile kullanım amaçları server türlerini belirler. Aşağıda yaygın kullanıma sahip server türleri açıklanmıştır.

Web Server (Web Sunucusu)

Web server, web sitelerini barındırmak, istemcilerden gelen talepleri çözümleyip yanıtlamak için özelleştirilmiş sunuculardır. Web sunucuları barındırılacak olan web sitesinin kodlandığı betik dili ve kullandığı teknolojilere özelleştirilerek de kullanılır. Bu özelleştirilmelere Linux web server ya da Windows web server örnek verilebilir.
Server Nedir – Server Türleri – Server KasalarıFile Server (Dosya Sunucusu)

File server, temel amacı dosya paylaşımı olan ve genellikle yüksek sabit disk kapasitesine sahip sunucu türüdür. Sunucudaki dosyaların paylaşıma açılması, istemcilerin yetkilendirilmesi ve güvenlik dosya sunucusunun görevleridir.

Database Server (Veritabanı Sunucusu)

Database server, ağ üzerinde veritabanı hizmetleri vermek için özelleştirilmiş sunucu türüdür. Veritabanı sunucusu ile istemciler sunucu üzerinde tutulan verilere, verilen yetkiler doğrultusunda erişip çeşitli sorgulamalar yapma olanağına sahip olurlar. Daha önce sıkça bahsettiğimiz SQL Server, Oracle ve MySQL yaygın kullanıma veritabanı sunucularıdır.

Mail Server (Eposta Sunucusu)

Mail server, temel eposta hizmeti sağlamak için yapılandırılmış sunucu türüdür. Kullanıcı yönetimi, kullanıcıları e-posta gönderip alması gibi temel hizmetleri sağlar.
Proxy Server (Vekil Sunucu)

Proxy Server, ağ üzerindeki trafiği azaltmak ve yanıt süresini kısaltmak için kullanılan sunuculardır. İstemciler vekil sunucu üzerinden internete erişir. Proxy server yoğun talep alan sayfaları ön belleğine alarak talepte bulunan istemcilere ön bellekteki veriyi gönderir. Erişime engellenecek web siteleri de yine vekil sunucu üzerinden engellenebilir. Proxy server ile ağda virüs yayılmasının önüne geçilebilir.

Switch Nedir?

Switch nedir sorusuna kısa bir cevap vermek gerekirse “anahtarlamalı veri iletimi gerçekleştiren ağ bağlantı cihazıdır” diyebiliriz. Anahtar cihazı anlamına gelen switch, veriyi gönderen cihaz ile alan cihaz arasında yol kurarak iletim gerçekleştirir. Switch’ ler MAC (media access control) adresleri tablosu sayesinde portlarına bağlı cihazların MAC adreslerini bilirler ve veriyi ilgili port aracılığı ile alıcı cihaza gönderirler.
Daha önce ağ topolojileri konusunda değindiğimiz yıldız topolojisinin merkezinde switch kullanılır. Switch kullanılan bir ağda gönderici veriyi switch’ e gönderir. Switch gelen veri içerisindeki alıcı bilgisini MAC adresleri tablosundan kontrol eder ve ilgili port üzerinden alıcıya teslim eder. Switch üzerinde alıcının MAC adresi bulunamazsa veri tüm portlara gönderilir.
Yaygın kullanılan switch’ lerde portlar RJ45 konnektörlerine uyumludur ve switch ile sağlanan ağ bağlantılarında çift burgulu kablolar kullanılır.
Switch’ ler bant genişliğini ağdaki tüm cihazlara adar. Yani switch’ e gelen hat 100 mbps genişliğinde ise bağlı her cihazın bant genişliği 100 mbps demektir.
Hub Nedir?

Hub, bağlı cihazlar arasında veri iletimi gerçekleştirmek için kullanılan, yönetimsel özellikleri bulunmayan ağ bağlantısı cihazlarındandır. Ağ üzerindeki iki cihaz haberleşeceği zaman, gönderici veriyi hub’ a gönderir. Hub ise alıcı gözetmeksizin veriyi ağdaki tüm cihazlara iletir, sadece alıcı cihaz veriyi alır. Veriyi ağın tamamına dağıttığı için ağın trafik yoğunluğunu yüksek, performans düşüktür.
Hub’ lar, ağın bant genişliğini bağlı cihazlara eşit dağıtır. Yani 5 cihazın bağlı olduğu ağın bant genişliği 100 mbps ise, her bir cihazın bant genişliği 20 mbps olur. Bu sebeple yüksek bant genişliği ve performans gerektiren, büyük ölçekli ağlarda hub kullanılmaz.
Hublar aktif ve pasif olmak üzere 2 sınıfa ayrılır. Aktif hub, kendisine gelen sinyali güçlendirerek iletir. Pasif hub ise gelen sinyali olduğu gibi ağdaki cihazlara iletir. Bu sebeple aktif hub, uzun mesafede kablo kayıplarını gidermek için kullanılır.
Hub ve Switch ResimleriSwitch ile Hub Arasındaki Farklar Nelerdir?

Switch ile hub arasındaki farklar aşağıda listelenmiştir;

Hub eski bir teknolojidir, switch güncel ihtiyaçlara cevap verebilen yeni bir teknolojidir.
Hub programlanamaz, switch programlanabilir.
Hub ucuzdur, switch daha pahalıdır.
Hub yayın haberleşme yapar, switch anahtarlama yöntemini kullanır.
Hub bant genişliğini tüm cihazlara böler, switch’ te hız bölünmez.
Hub half-duplex iletim yapar, switch full-duplex iletim yapar.
Hub’ da güvenlik seviyesi düşüktür. Switch daha güvenlidir.

Access Point Nedir? (Erişim Noktası)

Öncelikle access point nedir sorusunu cevaplandıralım. Access point (erişim noktası), kablosuz sinyal dağıtıcıdır. Mevcut kablolu ağı kablosuza dönüştürmek ya da kablosuz ağın etki alanını genişletmek ve güçlendirmek için kullanılan ağ bağlantı cihazıdır. Access point modem işlevlerine sahip değildir, yani internet erişimi için tek başına kullanılmaz.
Access Point Nedir? Kablosuz Erişim Noktası Nedir?Access point‘ ler kullanılacak ortamlara göre 2 türde üretilirler. Ev, ofis gibi kapalı ve duvarların bulunduğu iç mekanlarda kullanılacak türe iç ortam erişim noktası denir. Bahçe, teras, sokak ve kampüs gibi açık alanlarda kullanılacak türe de dış ortam erişim noktası nedir. Bu iki tür arasındaki en belirgin fark, dış ortam erişim noktalarının hava koşullarına ve tozlanmaya karşı daha dayanıklı olmasıdır.
Yaygın kullanıma sahip access point markaları Cisco, TP-Link ve Airties’ dir. Bu marka ürünlerin ısınma ve kilitlenme problemleri diğer marka ürünlere kıyasla daha düşüktür.
Access Point Ne İşe Yarar?

Access point‘ lerin çeşitli işlevleri vardır. Modem ya da switch üzerinden aldığı kablolu ağ bağlantısını kablosuz (wireless) bağlantıya dönüştürür. Yani kablosuz bağlantı bulunmayan ortama kablosuz ağ bağlantısı sağlar.
Access point ayarları yapıldığı takdirde, kablosuz ağ sinyalini güçlendirme işlevine de sahiptir. Mevcut olan kablosuz ağ sinyalini alıp güçlendirerek ortama geri iletir. Böylece kablosuz ağın etki alanını genişletmiş ve güçlendirmiş olur.

VPN Nedir, Nasıl Çalışır?

VPN nedir sorusuna verilebilecek pek çok cevap vardır. VPN temel yapısı itibariyle belirgin özelliklere sahip bir çeşit coğrafi ağ türüdür. Aynı zamanda düşük maliyetli WAN oluşturma yöntemi ifadesi de VPN için uygundur. Temel amacı coğrafi olarak farklı noktalardaki yerel ağ bağlantılarını (LAN) birbirlerine aynı ağ yapısıymış gibi bağlamaktır.
VPN (Virtual Private Network) Sanal Özel Ağ anlamına gelen kelimelerin ilk harflerinden oluşturulmuş bir kısaltmadır ve bir çeşit bilgisayar ağını ifade eder.
VPN internet bağlantısını kullanarak birbirinden uzak iki ağı birleştirmeye yarar. Bunu yaparken de tünel denilen ve verilerin güvenli bir şekilde internet üzerinden iletilmesini sağlayan bir yapı oluşturur. VPN tünelinden veriler şifrelenmiş bir biçimde gönderilir. VPN ağı dinleniyor olsa bile gönderilen veri şifreli olduğu için dinleyici bu veriyi anlamlandıramaz. Böylece ağın güvenliği sağlanmış olur.
VPN Nedir, Nasıl Çalışır?Site to Site VPN, birbirinden uzakta ve çok sayıda istemci barındıran iki ağı aynı ağa bağlı hale getirmek için kullanılan VPN türüdür.
Remote Access VPN ise mobil ve tekil istemcilerin merkezdeki (kurum merkezi yada VPN server) ağa bağlanması için oluşturulan bağlantı yöntemidir.
VPN ne için kullanılır?

VPN sanal özel ağ yapısı ile bir çok sebeple kullanılabilir. Özellikle sıradan internet kullanıcılarının yasaklı sitelere giriş için kullandığı VPN’ in kullanım amaçları aşağıda listelenmiştir.
Kurum ağına dahil olmak: Coğrafi olarak birbirinden uzaktaki kurum ve bağlı birimleri (site to site) aynı ağa bağlamak için VPN kullanılır. Örneğin KYK yurtlarında öğrencilere sağlanan KYK wifi hizmeti bir çeşit VPN ‘dir. Tüm ülkeye yayılmış olan yurtlardaki öğrenciler temelde aynı ağ üzerinden internete erişir.
Yasaklı sitelere giriş: VPN, yasaklı sitelere giriş için kullanılabilecek yöntemlerden biridir. VPN sunucular farklı ülkelerde barındırılabildiği için VPN sunucusuna (remote access) bağlanan bir kullanıcı da bu sunucu üzerinden herhangi bir engele takılmadan yasaklı sitelere giriş yapabilir.
Ülke sınırlılıklarını aşmak: Ülkeye özel hizmetlere erişmek için de VPN kullanılır. Örneğin sadece ABD’ ye hizmet veren Netflix’i kullanmak için ABD’ de sunucusu bulunan bir VPN servisi kullanılabilir.