Çocuk sinüzitlerini hafife almayın!
Erişkinlerde çok iyi bilinen sinüzit hastalığının çocuklarda da sık rastlanılan önemli bir sağlık sorunu olduğunu, fakat çoğu kez gözden kaçırılarak ihmal edildiğini belirten Doç. Dr. Erhun Şerbetçi, "Sinüzit ihmale gelmez. İşitme kaybı ile sonlanabilecek orta kulak iltihaplanmaları ya da kronik akciğer sorunlarına yol açabilir" diyerek aileleri uyardı.
Çocuklarda, 10 günden fazla süren üst solunum yolu enfeksiyonlarında hemen sinüslerinin hastalandığı söyleyen Nişantaşı KBB Grubu Uzmanı Doç. Dr. Erhun Şerbetçi, "Çocuk sinüslerinin gelişimleri 20 yaşına kadar sürüyor. Erişkinlerdekinin aksine, çocuk sinüzitlerinin belirtileri ve nedenleri daha belirsiz ve karışık olabilir. Sadece tanı ve tedavisindeki güçlükler nedeniyle değil fakat göz ve kafa içi yayılmalarına yol açma riski nedeniylede erişkin sinüzitlerinden farklılık gösterirler" dedi.
Çocuk sinüzitlerinin inatçı ve sık sık tekrarlayabilen bir hastalık olduğunu vurgulayan KBB ve Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Erhun Şerbetçi, sinüzitin yazın iyileştiğini ancak kışın yeniden tekrarladığını da sözlerine ekledi.
Doç. Dr. Şerbetçi, çocukların sinüzit olup olmadığını anlayabilmek ailelerin için bazı belirtilere dikkat etmesi gerektiğini söyleyerek, şu önerilerde bulundu:
-10–14 günden fazla süren soğuk algınlığı (nezle/grip), bazen hafif ateş yükselmesi ile birlikte olabilir.
-Burun tıkanıklığı, horlama,
-Koyu kıvamlı, sarı-yeşil renkli burun akıntısı,
-Geniz akıntısı, bazen boğazda yanma ile kendini belli edebilir.
-Nefeste kötü koku, mide bulantısı ve/veya kusma,
-İnatçı öksürükler,
-Baş ağrısı (genelde 6 yaşından büyüklerde),
-Huzursuzluk, bitkinlik, kişilik değişimleri,
-Gözlerin çevresinde şişme, gözaltlarında morluk.
Küçük çocukların bağışıklık sistemleri henüz tam gelişmemiş olduğundan, özellikle 7 yaşına kadar çocuklar burun, sinüs ve kulak enfeksiyonlarına daha yatkındırlar. Çoğunlukla nezle gibi virüslerle olan, sıradan üst solunum yolu enfeksiyonlarını takiben başlar. Eğer çocukta burun içerisinde geniz eti ve bazı yapısal başka etkenler de varsa sinüzit daha inatçı hale gelir. Üst solunum yolu alerjileri de sinüzite eğilim yaratan etkenlerin başında gelir. Çoğu üst solunum yolu ilaç kullanılmasa bile kendiliğinden iyileşir ama eğer çocuk bir hafta-on günlük bir süre sonrasında da halen hasta ise sinüzit açısından mutlaka değerlendirmek gerekir. Çocuğun bilinen çevresel alerjenlerden ve sigara dumanı gibi kirliliğe yol açan maddelerden uzak tutulması, varsa reflü hastalığının tedavi edilmesi ile sinüs enfeksiyonu riski azaltılabilir.
Sinüzitin Tanısı
KBB Uzmanı tarafından çocuğun kulakları, burnu ve boğazı muayene edilir. Olası tanıya götürebilecek şekilde hastalığı hakkında aileden bilgi alınır. Muayene esnasında burnun içerisini ve geniz bölgesini görebilmek için özel ince endoskopların kullanılması ile kesin tanı konulabilir. Bu endoskopik muayene; çocukla güvene dayanan, bir iletişim kurabilen her deneyimli uzman tarafından muayenehane koşullarında ve her yaşta çocuğa rahatlıkla yapılabilir. Sık olmayarak sinüslerin durumunu değerlendirebilmek amacıyla 'Bilgisayarlı Tomografi' de istenebilir.
SİNÜZİT NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Akut Sinüzit
Bir üst solunum yolu enfeksiyonu gibi henüz başlamış sinüzitlerde çoğu çocuk antibiyotik tedavisine oldukça iyi yanıt verir. Akıntı kesici ilaçlar ve burun açıcı spreylerin kısa dönem kullanımı ile burun açıklığı sağlanabilir. Tuzlu su damlaları veya spreyleri ile akıntıların kıvamı yumuşatılabilir ve mukozanın iyileşmesi hızlandırılabilir. Eğer çocukta akut sinüzit varsa, bu tedavi ile belirtilerde birkaç gün içinde düzelme başlar. Ancak burada belirgin düzelme olsa da, özellikle antibiyotik tedavisini sonuna kadar tamamlamak çok önemlidir. Bu aşamada ayrıca sinüzitin ağırlaşmasına katkıda bulunabilecek alerji veya diğer hastalıklar da tedavi ve takip edilmelidir.
Kronik Sinüzit
Eğer çocuğun sinüzit belirtileri 2–3 ay kadar sürüyorsa bu duruma kronik yani 'müzmin sinüzit' diyoruz. Eğer çocukta kronik sinüzit varsa veya senede 4–6 defa tekrarlayan akut sinüzit atakları yaşıyorsa mutlaka bir Kulak Burun Boğaz Uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. Bu durumda, kronik sinüzite neden olabilecek altta yatan sebepler belirlenir ve ancak bu sebeplerin doğru saptanması halinde bu inatçı hastalığın uygun tedavisi yapılabilir.
Çocuklara sinüzit ameliyatı yapılır mı?
Ancak bilinçli ilaç tedavileri ile düzelmeyen, ciddi ve inatçı sinüziti olan çocuklarda ameliyat gündeme gelebilir. Burada bir sinüzit ameliyatı değil; örneğin sebep olarak sorumlu tutulabilecek bir geniz eti saptanmışsa öncelikle bir geniz eti ameliyatı yapılır. Eğer geniz eti sinüslerin temizlenme yolunu tıkıyor ise ya da mikropları barındırarak sinüzit oluşumuna sebep veriyor ise ameliyatla çıkarılması gerekebilir. Geniz eti ameliyatı çoğu çocukta sinüslerin rahatlamasına yardımcı olmaktadır. Ancak bu ameliyat, sinüziti tamamen iyileştirir demek doğru değildir. Bununla birlikte bu çocukların çoğu da artık daha az sıklıkta hastalanmaktadırlar. Çocuklarda doğrudan sinüs ameliyatına başvurulmaz, aylarca hatta yıllarca çocuğun büyümesi beklenilir. Çok zorunlu kalınan bazı çok az sayıda çocuğa sinüzit ameliyatı yapılabilir. Genelleme gerekirse çocuklarda sinüzit ameliyatı yapılmaz. Çocuk hastalar çok uzun sürebilecek izlemelerde bile kolay kolay sinüzit ameliyatına alınmazlar.
