LPG ( Otogaz ) ; Propan (C3 H8) ve Bütan’ın (C4 H10) belirli oranlarda karışımından oluşan ham petrolden elde edilen İngilizce Liquefied Petroleum Gases (Sıvılaştırılmış Petrol Gazı) kelimelerinin baş harfleri ile ifade edilen , çoğunlukla 3 ve 4 karbonlu (C3 ve C4) hidrokarbonları içeren ve düşük basınçlarda sıvılaşabilen gazları tanımlamakta kullanılan bir terimdir. Basıncı düşürülüp, sıcaklığı artırılarak sıvı halden gaz haline dönüştürülür ve benzine mükemmel bir alternatif yakıt haline gelir.
LPG propan (C3H8) ve bütan (C4H10) gazlarının yanısıra kokulandırma amacıyla düşük miktarda etil merkaptan (etan tiol) veya benzeri kükürtlü bileşikler içerir
LPG,benzine oranla doğa dostu bir yakıttır. Kurşunlu ve kurşunsuz, eski ve yeni teknoloji tüm motorlara uyum sağlar.Yanma prosesi sonucu ortaya çıkan HC, CO ve NOX gibi zararlı atık maddeler benzine oranla 10 kat daha azdır.LPG petroldeki en hafif hidrokarbonlardan oluşmaktadır.Normal hava koşullarında gaz ,basınç altında ise sıvı haldedir. Kolay depolama ve taşıma için genellikle sıvı halde tutulur.Petrol kuyularında veya rafineride petrol işlenirken yan ürün olarak elde edilirler.Ayrıca yeraltındaki doğalgaz yataklarından da çıkarılır.Bu gazlar basınç altında 230-267 kat küçülürler.Örneğin 267 metreküplük LPG sıvılaştırıldığında 1 metreküplük bir hacim kaplar.
* LPG renksiz ,kokusuz ve toksik özelliği bulunmayan bir maddedir..Gaz kaçaklarının tespit edilmesi için sonradan kokulandırılmaktadır. Sıvı halde suya benzer
* LPG basınç altında depolanabilir,kalın çelik tank ya da borularla taşınabilir.
* LPG zehirli değildir. Ancak miktarı fazlalaştıkça boğuculuk tehlikesi ortaya çıkar
* LPG yanıcı ve patlayıcı bir gazdır.Üzerindeki basınç kaldırıldığında hava ile hacimsel olarak % 2-9 oranında karıştığında patlayıcı bir gaz haline gelir. .
% 2,4 LPG ve % 97,6 hava karışımı bunun için yeterlidir.
* LPG havadan ağır olduğu için kaçak durumunda su gibi akar ve en derin yerde birikir. .
* Ayrıca kullandığımız sprey kutuları içerisinde itici gaz olarak LPG kullanılmaktadır.
* Düşük sıcaklıkta buharlaşması nedeni ile sıvı gazın insan vücudu ile teması sonucunda ciddi deri yanıkları oluşur.
* Isı arttıkça basıncı artarak kritik bir sıcaklık ve basınçta içinde bulunduğu tankın patlamasına neden olabilir.
* LPG yağ ve boyayı eritebilir.Ayrıca doğal lastiği deforme eder.Bu sebeple motorlu araçlarda standartlara uygun malzemeden yapılmış borular kullanılmalıdır.
* LPG (Sıvılaştırılmış Petrol Gazı), Bütan ve Propan gazlarının basınç altında sıvılaştırılarak belli oranlarda karışımı ile elde edilen yanıcı bir petrol türevidir.
* Dökmegaz olarak konutlara ve endüstriye pazarlanan LPG ise ticari saflıkta propan içermektedir.
* Gaz yakıtlar hidrojence zengindir ve silindirlere gaz fazında girerler. Bu iki karakteristik temiz bir yanma sağlar.
İlk olarak A.B.D. San Diago Gas-Electric Company tarafından denenen LPG (Sıvılaştırılmış Petrol Gazı) benzine alternatif bir yakıt olarak kullanılmaya başlanmış ve tüm dünyada kullanımı çok hızlı bir şekilde yayılmıştır.1975 yılında Rusya da LPG ile çalışan ilk araç piyasaya çıkarılmıştır.Halen A.B.D ve Avrupa ülkelerinde kullanımı teşvik edilen ve benzinin alternatifi bir yakıttır.Başta A.B.D , HOLLANDA, İTALYA,JAPONYA,FRANSA,BELÇİKA olmak üzere birçok gelişmiş ülkede milyonlarca araç LPG OTOGAZ sistemine sahiptir.
Ülkemizde bu karışı m % 30 Propan % 70 Bütan’dır. Gaz yakıtların Oktan sayısı daha fazladır. Yüksek Oktan numarası, motorun yüksek sıkıştırma oranları ile herhangi bir vuruntu olmadan çalışabilmesinden faydalıdır. Böylece bir motordan daha yüksek bir güç, dolayısıyla yakıt ekonomisi sağlanır.
Buhar ya da gaz halinde LPG doğal gaza benzemektedir. Gaz yakıtların standart atmosfer şartları altında tutuşması için gerekli enerjide benzine nazaran daha az olmaktadır.
Dünyada 1940’lı yıllarda otomobillerde kullanılmaya başlanan LPG 30’u aşkın ülkede 4 milyondan fazla araç sahibi tarafından tercih edilmekte ve bu ülkelerde 22.000’den fazla dolum istasyonu hizmet vermektedir. Sadece İtalya’daki LPG’li araç sayısı 1 milyonun üzerindedir. Avrupa’da Mercedes ve BMW gibi son model çok lüks arabalarda bile artık gaz sistemi fabrika çıkışı takılmaktadır.Ayrıca Belçika da bir türk vatandaşımız tarafından Ferrari sine takılan LPG sistemi Belçika Basınını epeyce meşgul etmiştir (2005 yılı) LPG’li otomobil kullanımı 1995 yılında Sanayi Bakanlığı tarafından belirlenen yönetmeliklere uymak şartıyla serbest bırakılmıştır.
DİZEL BENZİN LPG
Hava Yakıt Bileşim Kalitesi Çok zayıf Zayıf İyi
Oktan Değerlendirilmesi N/A 90 100
CO yayılması Orta Yüksek Orta
HC Yüksek Yüksek Orta
NOX Yüksek Yüksek Orta
Hava Yakıt Oranı 14.5/1 14.7/1 15.1/1
LPG VE ÇEVRE
Özellikle LAMBDA KONTROL ÜNİTELERİ (LOVATO LOV U2, STEFANELLI TELGAS 5000 SIMOLEX cihazı CEE (Avrupa Standardı) nın koymuş olduğu normlara uygun cihaz sayesinde bu emisyonlar en asgari düzeye indirilmiştir. LPG çevre sağlığı açısından düşünüldüğünde benzine göre hidrokarbon oranında % 55,karbondioksit oranında ise % 95’lik bir azalma sağlar.
LPG’nin çevreye zararlı yakıt haline gelmesinin sebeplerine bakarsak;
1- Hatalı ve eksik malzeme kullanımı
2- Eksik veya yanlış bakım yapılması.
3- Montajın ehliyetsiz kişilerce yapılması.
4- Düşük maliyet nedeniyle hava yakıt ayarını yaptırmamak veya zengin karışım ayarında kullanmak durumları söz konusudur.
