ABD’li Cargill'e yeni kota kıyağı...
ABD’li Cargill'e yeni kota kıyağı...
Cargill’e yine kota kıyağı
AKP, geçmiş yıllarda Danıştay’ın iptal kararı vermesine rağmen bu yıl yine ABD şirketi için şeker kotası artırımına gitti
Cargill şirketine özel yasal düzenlemelerle tartışma yaratan hükümet, geçmiş yıllarda Danıştay’ın iptal kararı vermesine rağmen bu yıl yine Cargill için şeker kotası artırımına gitti. Çoğunluğunu Cargill’in ürettiği nişasta bazlı şeker (NBŞ) kotasını yüzde 35 artıran Bakanlar Kurulu’nun kararı ile Türkiye NBŞ’de rekor kırdı. Kişi başına, AB’de 1 kilo NBŞ düşerken, Türkiye’de bu miktar 5 kiloya çıktı. Şeker İş Sendikası adına Danıştay 13. Dairesi’nde 25 Nisan Cuma günü dava açan avukat Gökhan Candoğan, 2007-2008 pazarlama yılında nişasta kökenli şekerler için Şeker Kurulu tarafından ayrılan kotanın yüzde 35 oranında artırılmasına dair işlemlerin iptali ile dava sonuna kadar yürütmenin durdurulmasını istedi.
En büyük pay Cargill’in
25 Nisan 2008 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Bakanlar Kurulu kararında, 2007-2008 pazarlama yılında nişasta kökenli şekerler için Şeker Kurulu tarafından ayrılan kotanın, sakaroz kökenli şekerler için ayrılan kotayla ilgilendirilmeksizin yüzde 35 oranında arttırılmasının kararlaştırıldığı belirtilen dava dilekçesinde, 2005-2006 dönemi için yapılan kota artırımının yargı kararı ile durdurulduğu kaydedildi. Dilekçede, tamamıyla ülke kaynakları ile üretilen pancardan şeker üretim kotasının, üretim kapasitesinin sadece yüzde 69’unu karşılayacak düzeyde olmasına karşılık; toplam 765 kişinin istihdam edildiği, beş firmanın faaliyet gösterdiği ve bu beş firmadan da en büyük payı Cargill’in aldığı NBŞ üreticilerini korumaya dönük kota artırımı yapıldığı belirtildi.
Kâr oranı yüzde 300
Dünya ülkeleri, yüksek koruma politikaları ile kendi iç dinamikleri üzerinden şeker kotasını belirlerken, Türkiye’nin, pancar sektörünün üretim/istihdam/katma değer potansiyelini ikinci plana iterek, yabancı sermaye yoğunluklu NBŞ üretimini teşvik etmeye yönelmesinin düşündürücü olduğu belirtilen dilekçede, kota artırımının sektöre darbe vurduğu ifade edildi.
Türkiye’nin üretimi 15 AB ülkesine eşit
Yabancı ülkelerde NBŞ kotalarının bu kadar yüksek olmadığı vurgulanan dilekçede, “Buna rağmen ülkemizdeki satış fiyatı diğer ülkelerin iki katı civarında olduğundan kar oranları yüzde 300’ün altına düşmeyen NBŞ üreticilerinin bu rant hırsı, Türkiye’yi yıllardır adeta bir NBŞ cennetine çevirmektedir” denildi. 376 milyon nüfusu olan AB (15) ülkelerinde NBŞ üretiminin 350 bin ton, 455 milyon nüfuslu AB (25) ülkelerinde 500 bin ton ve 480 milyon nüfuslu AB (27) ülkelerinde yaklaşık 570 bin ton iken, sadece 70 milyon nüfusa sahip Türkiye’nin NBŞ üretim miktarının 351 bin ton olduğunun altı çizilen dilekçede, “Türkiye’de kişi başına 5 kilo NBŞ düşerken, 27 üyeli AB’de kişi başına düşen NBŞ miktarı 1 kilo civarındadır” denildi. Dilekçede, yargı kararlarına rağmen yine kotanın artırıldığı vurgulandı. (ANKA)
ABD şirketinin rant hırsının faturası büyük
ABD şirketi Cargill, yüzde 60’ını ürettiği nişasta bazlı şekerden (NBŞ) yüzde 300 kâr elde ederken, pancardan şeker üreten fabrikalarımız maliyetinin altında çalışmak zorunda kalıyor. NBŞ üreticisi Cargill’in rant hırsı Türkiye’yi yıllardır adeta
nişasta bazlı şeker cennetine çevirdi.
Gül, affı hızla onaylamıştı
Amerikan şirketi Cargill, dünyanın 61 ülkesinde faaliyet gösteren ve 150 bine yakın işçinin çalıştığı bir tarım tekeli. Tayyip Erdoğan’ın 2003 yılının Aralık ayında gerçekleştirdiği ABD ziyareti sırasında Cargill’in faaliyetlerini özgürce sürdürmesi için yasal düzenlemelerin yapılması konusunda Başkan Bush’a söz verdiği iddia edilmiş, söylentilerin ardından Cargill’in fabrikasının kurulu olduğu alan “Özel Endüstri Bölgesi” ilan edilmişti. Açılan davalar sonucunda ise Orhangazi Kaymakamlığı Cargill firmasının faaliyetini durdurma kararı almıştı. Ancak, AKP iktidarının Meclis’ten geçirdiği, Abdullah Gül’ün de jet hızıyla onayladığı “Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile Mera Kanunu’nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”, tarımda tekel olan ABD şirketi Cargill’i rahatlatmıştı.
Özelleştirme muhalifi
Avukat Gökhan Candoğan birçok özelleştirme ihalesini açtığı davalarla durdurdu. Candoğan’a göre Özelleştirme İdaresi ihalelerde büyük yanlışlar yapıyor. Özelleştirmenin bir ekonomik gereklilik olmadığını savunan Candoğan, “Bunun ekonomik örgütlenmede siyasi bir tercih olduğunu düşünüyorum” diyor. “Kamu kuruluşları iyi yönetilebilirse ül***e büyük katkı sağlayabilir” diyen Avukat Gökhan Candoğan, “İhalelerdeki hataların nedeni hükümetin muhalefeti ve yargıyı önemsemeyen, dikkate almayan yönetim anlayışı. Aynı anlayış ÖİB’de de (Özelleştirme İdaresi Başkanlığı) hâkim” şeklinde konuşuyor.
Yeniçağ...
