Bel ağrılarına kalıcı çözüm yolları
Ağrı, insanın var oluşundan başlar. Binlerce yıl ağrının nedeninin bulunması ve başarılı bir şeklide tedavisi hekimlerin en büyük uğraşısı olmuştur.
Bel ağrıları modern toplumların her geçen gün büyüyen önemli sorunlarından biridir. Gelişen teknolojiye uygun olarak hareketsizleşme, kötü beslenme ve her türlü kirlilik, bel ağrılarıyla daha sık karşılaşmamıza neden olmaktadır. ABD’de bel ağrısına harcanan yıllık tutar 50 milyon dolardır. En etkili tedavi, birçok hastada ameliyat dışı yöntemlerdir.
Toplumun yüzde 80’inin yaşamının herhangi bir döneminde bel ağrısından yakındıkları bilinmektedir. Bel ağrısı hastalık değil bir semptomdur.
BEL AĞRISI NEDENLERİ
1 - Kemik yapılara bağlı bel ağrıları
Konjenial (doğumsal ) anomalilere bağlı bel ağrıları: Spina bifida, sakralizasyon, lumbalizasyon, blok vertebra vb…
Dejenerasyona (yıpranmaya) bağlı bel ağrıları: Osteoartrit, spondilozis, dejenaratif disk hastalığı, omurga kanalı darlığı
Inflamatuar hastalıklara bağlı bel ağrıları: Ankilozan spondilit, romatoid artrit vb.
Metabolik ve endokrin nedenlere bağlı bel ağrıları: Osteoporoz (kemik erimesi), osteopeni (kemik zayıflaması), gut hastalığı, hiperparatiroid, radyasyon
Tümöral olaylar: Selim (iyi niyetli), Malign (kötü niyetli), Metastatik (kanserin yayılımına bağlı)
İnfeksiyöz orjinli bel ağrıları: Bakteriyel, tüberküloz, malta humması, mantar, parazitik
2 - Yumuşak dokulara bağlı bel ağrıları
Zorlamalar, gerilmeler, spazmlar
İnfeksiyon hastalıklarından sonra
Pastürel deformiteler: düz tabanlık, skolyoz, artmış veya azalmış bel kavsi, bacaklarda kısalık farkı, gebelir.
Fibromiyalgi
Psikojenik veya çevresel faktörlere bağlı bel ağrıları
Sinir ve damarsal patolojilere bağlı bel ağrıları
3 - Yansıyan ağrılar
Ülser, pankreas iltihabı, taşlı safra kesesi iltihabı
Aort damarı genişlemesi
İdrar yollarındaki taşlar, iltihaplar
Prostat ve mesane sorunları
Rahim haslalıkları
Kenserin uzak etkisi
BEL AĞRILARINDA NASIL TANI KONUR?
Hangi durumlarda doktora başvurmalıyız?
- Muayene
- Laboratuar
- EMG
- Bilgisayarlı Tomografi
- MR (Manyetik Rezonans)
- Direkt grafi
TEDAVİ
- Anı ve şiddetli ağrı
- Bacaklarda uyuşukluk
- Ayağı sürüyerek yürüme
- İdrar çıkışında zorluk
- Geceleri ağrı ( uykudan uyandıran)
- Belde ve karında ağrı
- 2-3 haftadan uzun süren ağrı
- Çocuklarda bel ağrısı
İstirahat, hasta eğitimi, fizik tedavi modaliteleri, ilaç tedavisi, korseler, bel enjeksiyonları, kaplıca tedavileri, aromatirapi ve cerrahi tedavi ana başlıklardır. İstirahat, tedavide ilk basamaktır. Gündelik hayatımızda oturma, ayakta durma, eğilme ve yük kaldırma gibi basit hareketlerde bile bazı kurallara uyulmaması halinde yapımlaş tüm tedaviler ve egzersizlerin hiçbiri bazen bel problemli hastayı kurtaramaz. Koruyucu rehabilitasyon prensipleri, bel egzersileri, bel okulu gibi isimlerden en çok tutulan sonuncusudur.
Hedefler şöyle özetlenebilir:
Fizik Tedavi: soğuk uygulama, sıcak nemli paketler, infraruj, ultrason, lazer, elektroterapi, traksiyon masası, kompeks, iyontoforez gibi yöntemlerin dışında egzersizler-masaj ana öğelerdir. Bazı hastalar erken dönemde cevap verirken, bazı hastalar tedavinin tamamlanmasından sonra iyileşme belirtileri gösterebilir. Fizik tedavi sırasında istirahata ve hava akımına özellikle dikkat edilmelidir.
- Kişide dik düzgün bir postürün bulunması
- Bel omurga çevresi kas ve yumuşak dokuların esnekliğinin sağlanması
- Belin biomekaniği ile ilgili kasların güçlendirilmesi, gerekiyorsa desteklenmesi
- Günlük yaşam hareketlerinin nasıl yapılacağının belirlenmesi
İlaç tedavisi: Ağrı kesiciler, kas gevşeticiler, enflamasyon önleyiciler başta gelirler. Yan etkileri göz önünde tutulmalı v eanlaşılmalıdır. Uygulanım yollarına hastayla doktor birlikte karar vermelidir. Glukosamine kondroitin MSM içeren doğal ürünler tüm artroz-artritlerde olduğu gibi belin aynı rahatsızlıklarında tercih edilebilir.
Bel enjeksiyonları: Ucuz olmasına rağmen, geç dönem kötü sonuçları ve yen etkileri nedeniyle artık “kortizon enjeksiyonları” tercih edilmemektedir. Lokal anestezimler çok ağrılı durumlarda geçici olarak tercih edilebilir. Son zamanlarda arzneilich içeren enjeksiyonlar tamamen doğal olması nedeniyle hem lokal hem kalçadan enjeksiyon şeklinde tercih edilebilir.
Korseler; postür düzelticiler, pozisyon koruyucular, istirahat ettiriciler ve lokal ısıtıcılar başlıkları altında değerlendirilebilirler. Çok uzun süreler kullanmamak kaydıyla tedavide etkilidirler. Ayrıca araba – koltuk destek yastıkları ve ortopedik yataklar tedavide fayda sağlarlar. İyi bir ortopedik yatak, düz, normal sertlikte ve vücut kavislerine giren, dolduran yataklardır.
Kaplıca tedavisi: Kullanılan suların sıcaklıkları 20 derecenin üzerinde olmalı, çözülmüş mineralleri litrede toplam bir gramın üzerinde içermeli, bazı elementleri veya gazları eşik değerinin üzerinde taşımalı ve kesin tedavi edici etkinliği kanıtlanmış olmalıdır. Süresi en az 3 hafta olmalıdır. Sabah 06-10 arası en uygun saatlerdir.
Aromaterapi: Karabiber, zencefil, buhur, biberiye lavanta veya güveyotu’dan 3’er damla, 10 ml karıştırıcı yağla karıştırılır ve masaj yapılır. Gebelerde uygulanmaz.
Fitoterapi: Hamileler doktora danışmadan bu bitkileri kullanmamalıdır. Atkuyruğu, atkestanesi kaynatılıp suyu içilerek, ağaç kabuğu ve kediotu da sıcak veya soğuk kompresle uygulanabilir. Nergis ve sarı kantaron da kullanılır.
Bu tedavi yöntemleri içinde en önemli ve etkili olanlardan biri, bele uygulanan lokal enjeksiyonlardır.
Dikkat edilmesi gereken hususlar:
Bel ağrılarında manuel tıp
- Hastalık akut mu, kronik midir?
- Hastalık hangi dokuya aittir?
- Enjeksiyon için hangi ilaç seçilecektir ve bu ilacın bileşimi nedir?
- Enjeksiyonun dozu nedir?
- Hastanın alerjisi var mıdır?
Herhangi bir nedenle bloke olan bir eklemin kesin bir tanı konma şartıyla, elle yapılan belirli bir müdahale ve manevra ile tekrar serbestliğini kazanması ve buna bağlı olarak gerek ağrı, gerekse birlikte olan diğer bulguların çoğunlukla hızla iyileşmesi esasına dayanır. Etkinliği ile ilgili literatürde birbirine ters bulguların oluşu, etkinliği konusunda kesin karar vermeyi önlemektedir.
Uygulanamayacak durumlar:
Bel ağrıları ve akupunktur vücutta 3000 dolayında akupunktur noktası mevcuttur. Bunlar 12 meridyen üzerinde bulunurlar. Akupunktur tedavisi, bozulmuş olan denge ve uyumu yeniden oluşturmak amacıyla uygulanır. Birçok akupunktur noktası kasların motor noktalarıyla aynıdır. Ağrıyı azaltır, gerginliği geçirir. Lokal ısıyı yükseltir. Yan etkisi yoktur. Hijyen ve uzman eller dikkat edeceğimiz ögelerdir.
- Uygulayıcının yetersizliği
- Kanserler
- Enfeksiyonlar, romatizmal hastalıklar
- Kırık,çıkıklar
- Osteoporoz
- Fazla sayıda komşu sinir basıları
Bel ağrısı ve gerilim miyozit sendromu Tıbbi düşünce ve eğitim, geniş olarak mekanik ve yapısal bozukluklara oriente olmuştur. Hastalık veya sağlık üzerine duygusal durumun da etkili olabileceği son yıllara kadar dikkate alınmamıştır.
Bel ağrılı hastaların çoğunda gerilim, boyun, omur ve bel kas ve sinirlerini içine alan ağrılı bir fiziksel sürece yol açmaktadır. Gerilim, kasları besleyen damarları daraltır, sonuçta kan yoksulluğu ağrılı kas spazmına ve sinir ağrısına neden olur. En yaygın rastlanan durum tekrarlayan akut ataklar tarzında ağrıdır. Bu ataklar günler, haftalar hatta aylar boyunca sürebilir.
Tedavisi: Kişiye ağrılırının kaynağının psikolojik kökenli olduğunun söylenmesi hoşuna gitmeyecektir. Toplumda fiziksel problem çok normal karşılanırken, psikolojik problemle yüzleşmek çok daha zordur.
GMS tedavisinde en önemli faktör, hastanın neyin olup bitiğinin farkına varması yani problem konusunda bilgilendirilmesidir.
Tedavi programı iki temel üzerine kurulmalıdır:
İlaç tedavisi: İki grup ilaç kullanılabilir. Ağrı kesiciler ve trankilizanlar. Genelde psikiyatrik yardım gerekir.
- İlgilendirmenin ve hastalığın nedenleri konusunda bilgi sahibi olmanın gerekliliği
- Bilgilendirme yönünde hareket ederek beynin davranışını değiştirme uygun hasta-doktor işbirliği ile hastaların çoğu 2-6 hafta içerisinde şikayetlerinden kurtulabilir.
Ameliyata karar verilen hastalar için izlenecek cerrahi yöntemler
Operasyon kriterlerine uyan olgu sayısı yüzde 1- 5 arasındadır.
Kemonukleolizis: Kanal içinde disk parçaları olmayan ve dejenerasyon gelişmemiş vakalarda uygulanabilir. Disk dokusu içine “kimopapain” enjeksiyonudur. Ameliyathane şartlarında lokal anestezi ile yapılır. Yüzde 30-40 olguda bulgularda düzelme olmaz. Artık pek tercih edilmeyen bir tedavi yöntemidir.
diskektomi: diskin yaygın yer değiştirmesiyle, sinir kökü basısı gelişen hastalarda uygulanır. Ameliyat dışı yöntemlere dirençli olgularda tercih edilir. Ameliyatta ölüm yüzde 1, sinir köklerinin zedelenme olasılığı yüzde 0,5’tir . “yeni operasyon gerekme” olasılığı daha fazladır.
Perkutan intradiskal dekompresyon: Siyatalgi (siyatik) sinir ağrısı, bel ağrısından daha ön planda olan olgularda bu tedavi tercih edilir. Disk aralığına girilir ve disk boşaltılır. Mikroskop altında gerçekleştirilen işlemlere mikro cerrahi yöntemle yapılan disk operasyonları denilmektedir. Bağlar kesilmez, kemik kaslara dikiş atılmasına gerek yoktur. Dolayısıyla daha faydalı sonuçlar verir.
Cerrahide gelecek; halen çalışmaların devam ettiği rekonstruktif disk cerrahisidir.
YANLIŞLAR
BELİNİZ İÇİN YAPMANIZ GEREKEN EGZERSİZLER
- Bel çekme: uzman kişilerce yapımalıdır. Her bel ağrıyanda uygulanumaz. Tıp eğitimi almamış kişilerin uygulamasıyla , telafisi olmayan sonlar karşımıza çıkabilir.
- Sert zeminde yatmak: yerde, tahta üstünde yatmak, spazmı daha çok arttırır.
- Bardakla, ütüyle yapılan lokal uğraşılar sizi sadece yakar ve iz bırakır.
- Alabalık veya kurşun suyu bağlamak, gevşeme dışında hiçbir sonuç vermez.
- Ayağından tavana asma: zarardan başka bir sonuç ortaya çıkmaz.
Bu hareketlerin her birini 20’şer kez yapmalı ve günde iki kez tekrarlamalısınız.
Sırtüstü yatarak kollarınızı her iki yana uzatın. Dizlerinizi hafifçe kırın. Kollarınızı öne doğru uzatarak başınızı ve omzunuzu hafifçe kaldırın. Birkaç saniye bekledikten sonra tekrar sırtüstü uzanın.
Yere sırtüstü uzanın. Dizlerinizi hafifçe bükün, ayaklarınızı açın. Ayak tabanı yere basar biçimde belinizi ve kalçanızı yavaşça yerden kaldırın karın ve kalça kaslarınızı kasarak birkaç saniye bu şekilde durduktan sonra gevşeyin.
yere sırtüstü uzanın. Sağ dizini ellerinizle tutarak göğsünüze doğru çekin. Bir süre tuttuktan sonra yavaşça bırakın. Daha sonra aynı hareketi sol diziniz ile tekrarlayın.
Ellerinizin ve dizlerinizin üzerinde kedi duruşu pozisyonunda durun. Kalça ve karın kaslarınızı kasılı tutun. Sağ bacağınızı kendinize doğru çekili tutun, kafanızı öne uzatın. Kalça kaslarınızı kasarak bacağınızı yukarı doğru kaldırın. Daha sonra aynı hareketi sol bacağınız ile tekrarlayın.
Ellerinizin ve dizlerinizin üzerinde kedi duruşu pozisyonunda durun, kalça ve karın kaslarınızı kasılı tutun. Karnınızı içeri çekerek başınızı yukarı kaldırın, belinizi yavaşça aşağıya doğru çukurlaştırın. Hareketi birkaç defa tekrarlayın.
Dikkat: Yukarıdaki hareketlerin amacı hekiminizin önerilerinin yerini almak değildir. Hekiminiz, hastalığınızla ilgili en fazla bilgiye sahip olan, aldığınız ilaçları bilen ve genel olarak sağlığınız hakkında bilgi sahibi olan kişidir. Egzersizlerle ilgili ya da genel olarak tedavinizle ilgili sorunuz olursa lütfen hekiminize Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir.
