Kırmızı ette ilaçla oynanan büyük oyun
Türkiye, at-eşek etinden sonra kırmızı et fiyatlarındaki artışı tartışıyor. Artan et fiyatları, dar gelirli vatandaşın et alabilme ihtimalini de azalttı.Etteki fiyat artışının yanı sıra yapılan suistimaller dikkat çekiyor.
Prof. Dr. Bülent Nazlı, Türkiye'de kullanım izni olmayan, "bradmix" adlı Hollanda orijinli kimyevi maddenin, etlerin hacmini yüzde 25-30 artırmak amacıyla kullanıldığını belirtti.
Bradmix adlı ilacın kullanımı Türkiye'de yıllardır tartışılıyor. İstanbul Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Veteriner Gıda Hijyenistleri Derneği Yönetim Kurulu üyesi olan Prof. Bülent Nazlı, özellikle bazı büyük firmaların maliyetlerini düşürmek amacıyla etlere yüzde 25-30 oranında su bağlatma yoluyla ağırlığını artırdıklarını anlattı.
Prof. Nazlı, Hollanda'da bu maddenin, kırmızı etlere kesim, soğutma, taşıma ve işleme gibi teknolojik işlemler esnasında kaybedilen su oranını yüzde 5-8 yeniden kazandırmak veya "marinasyon" denilen, terbiye esnasında daha canlı, parlak ve aromalı bir görünüş sağlamak amacıyla üretildiğini söyledi.
Nazlı, bu işlemin uygulanabilmesi için katkılı suyu, etin iç kısmına enjekte eden şırıngalar, dış kısmından nüfuz etmesini sağlayan tamburlar gibi özel ve pahalı makinelere ihtiyaç olduğunu, bunu da ancak büyük firmaların yapabileceğini söyledi.
Konuyu sorduğumuz Tarım ve Köyişleri Bakanlığı da olayı doğruladı. Bakanlık, 'bradmix' isimli sıvının sulandırılarak ete makineler veya iğneler ile enjekte edildiğini açıkladı.
Veteriner Gıda Hijyenistleri Derneği'nin eski Başkanı Can Demir ise piyasada zor bulunduğu için kaçak yollarla elde edilebilen kimyevi maddeleri ve ekipmanları elinde bulunduranların ürettiği etlerde, zaman zaman karkaslar ve büyük parçalarda çoklu enjektör izine rastlandığını söyledi.
Demir, kasap veya market seviyesinde bu tür uygulamaların mümkün olmadığını anlattı. Demir, bunların, daha çok toplu tüketim ihtiyacı olan yemek sektörü veya mutfağı olan fabrikalar gibi alıcıların yüksek miktarda kırmızı et talep etmesi ve satın alma birimlerinin sadece en ucuz olanı tercih etmesi durumlarında ortaya çıktığını belirtti.
Demir, bizzat laboratuvar tahlili yaparak, dana etinin içinde at ve eşek eti satıldığını gördüğünü vurguladı. Can Demir, güney sahillerinde avlanan domuzların da dana eti yerine kullanıldığını iddia etti. İzmir Kasaplar Odası Başkanı Aydın Mestanlı da paketlenmiş bazı etlerde yüzlerce iğne izi bulunduğunu doğruladı.
Etlerin jel haline getirilip vakumlandığına dikkat çeken Mestanlı, "Bunlar süpermarketlerde satılıyor, çünkü kasapta satılması mümkün değil. Vatandaşlar, et almak için mahalle kasaplarına dönsün." şeklinde konuştu. Mestanlı, piyasadan haksız kazanç elde edenlere uygulanacak cezaların yükseltilmesini de istedi.
Türkiye Kasaplar, Besiciler Et ve Et Ürünleri Esnaf ve Sanatkârları Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Fazlı Yalçındağ da, "Etin içine kimyevi sıvı enjekte eden makineleri ithal edenleri belirlemek mümkün." diye konuştu.
Bakanlık, ilacı doğruladı
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, kırmızı ette sıvı karışımının olduğunu doğruladı. Kırmızı etin hacmini yüzde 25-30 oranında artırmak için kanserojen madde içeren 'Bradmix' isimli sıvının sulandırılarak ete makineler veya iğneler ile enjekte edildiğini açıklayan Bakanlık, yapılan denetimlerde şu ana kadar bradmix adlı ilaca rastlanmadığını açıkladı.
Bakanlık, ilacın ancak büyük parça etlerdeki iğne izlerinden tespit edilebileceğini, küçük parça etlerde veya kıyma gibi işlenmiş etlerde fiziksel olarak tespit etmenin imkansız olduğunu bildirdi.
