Amasya genelgesi

AMASYA GENELGESİ
1. Vatanın bütünlüğü milletin bağımsızlığı tehlikededir,
2. İstanbul Hükümeti, üzerine aldığı sorumluluğun gereklerini yerine getirememektedir. Bu durum, milletimizi adeta yok olmuş gösteriyor.
3. Milletin bağımsızlığını kurtaracak olan yine milletin azim ve kararlılığıdır.
4. Milletin içinde bulunduğu durum ve şartlara göre harekete geçmek ve haklarını yüksek sesle dünyaya duyurmak için her türlü etki ve kontrolden uzak milli bir heyetin varlığı zorunludur.
5. Anadolu' nun her bakımdan en emniyetli yeri olan Sivas' ta milli bir kongrenin acele toplanması kararlaştırılmıştır.
6. Bunun için illerin her sancağından milletin güvenini kazanmış üç temsilcinin mümkün olduğu kadar çabuk yetişmek üzere hemen yola çıkarılması gerekmektedir.
7. Her olasılığa karşı, bu sorunun bir milli sır durumunda tutulması ve temsilcilerin, gerek görülen yerlerde , yolculuklarını kendilerini tanıtmadan yapmaları gereklidir.
8. Doğu illeri adına, 10 Temmuz' da Erzurum' da da bir kongre toplanacaktır. Bu tarihe kadar diğer illerin temsilcileri de Sivas' a gelebilirlerse, Erzurum Kongresi' nin üyeleri, Sivas genel kongresine katılmak üzere hareket ederler.

ERZURUM KONGRESİ
1. Milli sınırlar içinde bulunan vatan parçaları bir bütündür. Birbirinden ayrılamaz.
2. Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı ve Osmanlı Hükümeti' nin iş yapamaz duruma gelmesi durumunda, millet topyekün kendini savunacak ve direnecektir.
3. Vatanı korumakta ve istiklali elde etmekte İstanbul Hükümeti başarılı olamadığı taktirde bu gayeyi gerçekleştirmek için geçici bir hükümet kurulacaktır. Bu hükümet üyeleri milli kongrece seçilecektir. Kongre toplanmamışsa, bu seçimi Heyet-i Temsiliye yapacaktır.
4. Kuva-i Milliye' yi kuvvet tanımak ve milli iradeyi hakim kılmak temel prensiptir.
5. Hıristiyan azınlıklara siyasal hakimiyet ve sosyal dengemizi bozacak imtiyazlar verilemez.
6. Manda ve koruma kabul olunamaz.
7. Milli Meclis' in derhal toplanmasını ve hükümet işlerinin meclis tarafından kontrol edilmesini sağlamak için çalışılacaktır.


SİVAS KONGRESİ
1. Miili sınırlar içinde bulunan vatan parçaları bir bütündür, birbirinden ayrılamaz.
2. Her türlü işgal ve müdahaleye karşı, millet birlik olarak kendisini koruyacak ve karşı koyacaktır.
3. İstanbul Hükümeti, bir dış baskı karşısında memleketimizin herhangi bir parçasını terk zorunluluğunda kalırsa, vatanın bağımsızlığını ve bütünlüğünü koruyacak her türlü önlem ve karar alınmıştır.
4. Kuva-yı Milliye' yi tek kuvvet tanımak ve milli iradeyi hakim kılmak temel prensiptir.
5. Manda ve koruma kabul olunamaz.
6. Milli iradeyi temsil etmek üzere Millet Meclisi' nin derhal toplanması zorunludur.
7. Aynı gaye ile milli vicdandan doğan dernekler "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Derneği" adı altında birleştirilmiştir.
8. Milletimiz çağdaş gayelerin büyüklüğüne inanır ve teknik, sınai ve ekonomik durumumuzu ve gereksinimimizi takdir eder.
9. Mukaddes maksadı ve genel örgütü idare için kongre tarafından bir Heyet-i Temsiliye seçilmiştir.
MİSAK-I MİLLİ
Erzurum ve Sivas Kongreleri' nde saptanıp olgunlaştırılan ilkeler doğrultusunda 28 Ocak 1920' de son Osmanlı Mebuslar Meclisi' nin gizli oturumunda oybirliği ile kabul edilen ve Türkiye' nin kabul edebileceği barış koşullarını açıklayan 6 maddelik bildiridir. Misak-ı Milli temelde Ulusal Kurtuluş ve Bağımsızlık Savaşının bir programı niteliğindedir.
6 maddelik bildiri özetle şöyleydi:
1. Arap kökenli halkın oturduğu ve Mondros Mütarekesi imzalandığı tarihte yabancı devletlerin işgali altında bulunan bölgelerin geleceği, halkın serbest oyuyla belirlenecektir; mütareke sınırları içinde Osmanlı-İslam çoğunluğun yerleşmiş bulunduğu kısımların tümü, gerçekte ya da hükmen hiç bir nedenle birbirinden ayrılamayacak bir bütündür.
2. İlk serbest kaldıkları zamanda kendi istekleriyle anavatana katılan Kars, Ardahan ve Batum illerinde gerekirse yeniden halkoylaması yapılabilecektir.
3. Batı Trakya' nın hukuksal durumu da, halkın tam bir özgürlük içinde verecekleri oylarla saptanmalıdır.
4. İstanbul ve Marmara Denizi' nin güvenliği her türlü tehlikeden uzak tutulacak, Boğazların ticaret gemilerine açık tutulması, ilgili devletlerin aralarındaki antlaşmalarla sağlanacaktır.
5. Antlaşmalarla belirlenen ilkeler çerçevesinde azınlıkların hukuku, komşu ülkelerdeki müslüman halkların aynı haklardan yararlanmaları koşuluyla güvence altında olacaktır.
6. Türkiye' nin siyasal, adli, mali tam bağımsızlığı kabul edilecektir; bu konularda hiçbir kayıt ve kısıtlama getirilemez.