Halide Edip Adıvar - Hayatı ve Eserleri

Halide Edip Adıvar, meşrutiyet ve Cumhuriyet döneminin en önemli yazarlarındandır. Doğum tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber, bazı kaynaklarda 1884 yılında doğduğu belirtilmektedir. Doğum yeri ise İstanbul’dur. 1901 yılında İstanbul Üsküdar Amerikan Kız Kolejini tamamladı. Burada Rıza Tevfik Bölükbaşı’dan Fransız Edebiyatı alanında dersler aldı ve kendisini geliştirdi.



Kolej eğitiminin ardından 1908 yılından itibaren gazetelerde yazılar yazmaya başladı. İlk olarak Tanin gazetesinde yazmaya başlamış, daha sonra bir çok gazetede roman, makale, sohbet ve hikaye türlerinde yazıları yayınlanmıştır. Yazılarında özellikle kadın hakları konusuna değindi. 1909 yılından itibaren eğitim alanında görev almaya başladı, öğretmenlik ve müfettişlik görevleri yaptı. İlk evliliğini Salih Zeki ile, ikinci evliliğini ise 1917 yılında doktor Adnan Adıvar ile yaptı. Halide Edib Adıvar, 1919 yılında Sultanahmet Meydanında yapılan ve İzmir’in işgalinin protesto edildiği mitingde yaptığı konuşma ile adını duyurmuştur. 1920 yılında Anadolu’ya geçmiş ve Milli Mücadeleye katılmıştır. Savaş sırasında onbaşı ve çavuş rütbelerini almıştır.

Mili Mücadeleden sonra Atatürk ile siyasal görüş ayrılığına düşmüş ve Adnan Adıvar ile birlikte yurt dışına çıkmıştır. 1939 yılında ülkesine dönen Adıvar, 1950 yılında Demokrat Parti’den milletvekili seçildi. 1954 yılında da milletvekilliğinden istifa etti. Yazar 1964 yılında hayatını kaybetmiştir.

Adıvar ilk romanlarında aşk temasına ağırlık vermiştir. Daha sonraki romanlarında sosyal konulara eğilmiştir. Milli Mücadele döneminde ise Anadolu’da tanık olduğu olayları ve mücadeleleri konu alan romanlar yazmıştır. 1943 yılında Sinekli Bakkal romanı ile CHP Ödülü’nü kazanmıştır.

Başlıca Eserleri:

Roman: Heyula (1909), Raik’in Annesi (1909), Seviye Talip (1910), Handan (1912), Yeni Turan (1912), Son Eseri (1913), Ateşten Gömlek (1923), Vurun *****ye (1923), Zeyno’nun Oğlu (1928), Sinekli Bakkal (1936), Yolpalas Cinayeti (1937), Döner Ayna (1954), Akile Hanım Sokağı (1958), Sevda Sokağı Komedyası (1959), Çaresaz (1961), Hayat Parçaları (1963)

Hikaye: Harap Mabetler (1911), Dağa Çıkan Kurt (1922)

Oyun: Kenan Çobanları (1916), Maske ve Ruh (1945)

Anı: Türkün Ateşle İmtihanı (1962), Mor Salkımlı Ev (1963)