Addİson HastaliĞi:bÖbrekÜstÜ Bezİ YetersİzlİĞİ

TEMEL BİLGİLER



TANIMLAMA



Böbreküstü bezinin primer hastalığına bağlı yetersiz çalışması surumudur.Böbrek üstü bezinin tamamının veya bir kısmının hasarı nedeniyle oluşur. % 80 vakada bağışıklık sisteminde bozukluk ana sebeptir. Tüberküloz ikinci sıradadır. AİDS, son yıllarda artan nedenlerdendir

• Sürrenal krizi- Böbrek üstü bezini yetmezliğinin ani ve şiddetle gelişmesi sonucu oluşan ciddi bir taplodur.

• Genetik: Genetik geçiş ispatlanmıştır.

• Yaş: Her yaşta görülebilir

• Cinsiyet: Kadınlarda daha fazladır



BELİRTİ VE BULGULAR

• Kuvvetsizlik

• Yorgunluk

• Kilo kaybı

• Tansiyon düşmesi

• Deride koyulaşma

• Zayıflama

• Kusma

• İshal

• Soğuğa toleransın azalması



NEDENLERİ

•Bağışıklık sisteminde bozumaya bağlı böbrek üstü yetmezliği

•Sebebi bilinmeyen böbrek üstü bezi yetersiz büyümesi

• Mantar hastalığı (histoplazmoz. blastomikozis)

• Sarkoidoz hastalığıının böbrek üstü bezine sirayet etmesi

• Böbrek üstü bezi içine kanama

• Hemokromatozis hastalığı

• Ameliyatla her iki böbrek üstü bezinin alınması.

• Böbrek üstü bezi tümörleri

• Bazı hastalıklara(Tüberküloz Sarkoidoz vs) bağlı böbrek üstü bezinine protein tabiatında madde birikmesi (Amiloidoz)

•AİDS



RİSK FAKTÖRLERİ

• Bağısıklık sisteminde bozukluğa bağlı Böbrek üstü yetmezliğinde aile hikayesi vardır

• Uzun süre steroid kullanımı, ciddi infeksiyon, travma veya cerrahi işlemler sonrası



TANI



LABORATUAR

• Düşük serum sodyumu (130 mEq/ L'den az)

• Yüksek serum potasyumu (5 mEq/l_'den fazla)

• BUN yükselir

• Kortizol düşer, renin yükselir

• ACTH seviyesi yükselir

• Orta derecede nötropeni



ÖZEL TESTLER

• Cosyntropin adlı madde 0,25 mg damardan injekte edilir.Enjeksiyondan önce ve sonra kortizol seviyesi ölçülür. Addison hastalığında düşük veya normal bulunur.



GÖRÜNTÜLEME

• Batın bilgisayarlı tomografisimde böbrek üstü bezlerinde anormal büyüklük veya küçüklük.

• Batın grafisinde böbrek üstü bezinin olduğu bölgede kireçlenme odakları.

• Göğüs grafisi: kalp konturlarının küçülmesi





TEDAVİ

• Ayaktan tedavi hafi veya orta vakalrda yapılır

• Adrenal krizde hastaneye yatırmak şarttır.



GENEL ÖNLEMLER

. Adrenal yetmezliği, glukokortikoid ve mineralokortikoid ile tedavi edilir



AKTİVİTE

Tolore edebildiği kadar



DİYET

Sodyumve Potasyum dengesi sağlayacak diyet önerilir.



TERCİH EDİLEN İLAÇLAR



• Hidrokortizon Fludrokortizon Prednisone gibi kortizon preparatları kullanılır.

• Karaciğer hastalığı olanlarda doz azaltılır.

• Kullanılan doz yavaş yavaş azaltılır



ÖNLEM / KAÇINMA

• Addison hastalığının önlemi bilinmemektedir.



BEKLENEN GELİŞME VE PROGNOZ

• Uygun tedavide sonuçlar iyidir

• Aktuf tüberküloz ve mantar infeksiyonlarında ilaç tedavisi gerekir







KAYNAKLAR

Felig, P., Baxter, J.D, Broadus, A.E., et al, (eds): Endoçrinology and ****bolism. 2 nd Ed. New York, McGraw-HİII, I987

• Hershman, J.M.: Endocrine Pathophysiology: A Patient- Oriented Approach, 3 rd Ed Philadelphia, Lea Febiger, I988

Yazarı Dr. E. Lightner