HDMI HAKKINDA
Birinci Bölüm: HDMI’ ın Tarihi ve Gelişimi
HDMI özelliği 2006 yılında, yeniden düzenlemeye tabi tutulmuştur. Mevcut MDMI özelliği HDMI 1.3a sürümüne dönüştürülmesi gerçekleşmiştir.
HDMI nedir?
DVI, “Digital Visual Interface” kelimelerinin kısa halidir. Dijital Görsel Ara Yüz anlamına gelen bu bağlantı tipi, sıkıştırılmamış dijital veri bağlantı şekli, gerçekte PC- Kişisel Bilgisayar endüstrisi için geliştirilmiştir. Önceleri, düşük maliyetli, yüksek bant genişliğinde dijital veri bağlantısı sağlamak, PC ve dijital ekranlar arasında bağlantıyı sağlamak amacıyla tasarlanmıştı. Şimdilerde ise, DVI bilgisayar endüstrisinde lcd paneller gibi dijital ekranlara bağlantı olarak çok daha geniş bir kullanıma sahiptir.
HDMI Versiyonları
HDMI 1.0: 2002 Aralık’ında kullanıma geçildi. Tekil kablo dijital görüntü/ses bağlantısını maksimum 4.9 Gbps hızla sağlama kapasitesindeydi. 165 Megapiksel/ saniye çözünürlük hızında görüntü aktarımını destekliyordu.
HDMI v1.1: Mayıs 2004’te kullanıma geçildi;
DVD görüntü aktarımı yanına ses aktarımı eklenmiştir..
HDMI v1.2: Ağustos 2005’te kullanıma geçildi;
1. Bir Bit ses biçimi desteği eklendi. ( Super Audio-Ses CD DSD:Direct Stream Digital). Ses aktarımı 8 kanala çıkartıldı.
2. Düşük gerilim kaynakları desteği gerekli kılındı. (PCI Express Teknolojisi gibi)
3. PC (Kişisel Bilgisayar) video-görüntü biçimleri için tam destek verir hale getirildi ve Yerel PC HDMI desteği sağlandı.
HDMI v1.2a : 2005 Aralığında Kullanıma geçildi;
Consumer Electronic Control (CEC) Tüketici Elektronik Kontrol özellikleri, komut takımı ve CEC uyumluluğu testleri tüyle özelleştirildi.
HDMI 1.3a: 10 Kasım 2006 tarihinde kullanıma geçildi.
HDMI v1.3: 22 Haziran 2006 tarihinde kullanıma geçildi;
Single-link (tekil bağlantı) 340 MHz (10.2 Gbps) bant genişliğine yükseltildi. HDMI 1.2, HDMI 1.3a kabloları HDMI 1.2a kablolarındaki konektörle aynıdır. Kabloların taşıyabileceği bant genişliği ise yükseltilmiştir. Bütün bu gelişmelerle:
1. Daha geniş aralıkta renk desteği eklendi. (x.v.Renk Desteği)
2. Renklerde derinlik desteği sağlandı.
3. Dolby TrueHD ve DTS-HD Master Audio – Ana/Asli Ses desteği eklendi.
4. Daha hızlı tekil-link(bağlantı) uçları geliştirildi.
5. Lip Sync (Dudak Eş zamanlılığı) : Görüntülerde dudak hareketleriyle, çıkan seslerin eş zamanlılığının ayarlanması.
6. Küçük bağlantı ucu kullanıldı.
Tüketici Elektronik Kontrol (CEC), HDMI içinde bir kanal İleri düzey kontrol fonksiyonlarının ayarlarını yapabilmeye ayrılmıştır. Bu seçenek, üreticilerin sunduğu hoş bir özelliktir. HDMI kablosu vasıtasıyla birbirine bağlanan cihazlar kullanışlı bir şekilde biri diğerini kontrol edebilmektedir. Tüketici Elektronik Kontrol (CEC), her bir markada farklı isimlendirilmiş birer teknolojidir. JVC firması buna (EZ-Sync) demiştir. Bunun gibi; LG Electronics (Simplink), Onyko (RIHD), Panasonic (Viera Link), Samsung (Anynet), Sharp (Aquos Link), Sony (BRAVIA TheatreSync) ve Toshiba (Regza Link) adlarını vermiştir.
HDMI 1.3 sürümüne, x.v Renk desteği eklenmiştir. x.v Renk, terimi IEC renk ölçüm sistemince 61966-2-4 kodunun tüketicilerce anlaşılır hale getirilmiş halidir. Bu ayrıca xyYCC olarak da bilinir ve önceki sRGB renk aralığını yürürlükten kaldırmıştır. X.v Renk önceki kuşak renk sistemlerine nazaran 1.8 kat daha fazla insan gözünün görebileceği rengi destekler.
Yeni HDMI 1.3 sürümünde, iki yeni uncompressed- sıkıştırılmamış ses biçimlerine destek sunulmaktadır. Dolby TrueHD ve DTS Dijital Eğlence birimlerinden DTS-HD Master-Asli/Ana Ses bu biçimlere ek olarak verilebilir. Aynı zamanda, yeni HDMI arayüzü olan 1.3 sürümü ile eski sürüm sıkıştırılmış ses biçimlerine de tam destek vermektedir. Dolby Digital-Sayısal ve DTS ses sistemleri bunlara iyi iki örnek teşkil etmekledir.
Lip Sync ise HDMI v1.3 yeni sürümünde yepyeni bir özellik olarak karşımıza çıkmaktadır. Otomatik dudak eş zamanlılığı için bir teknik terim olan “lip sync”, dudakları ve o dudaklardan çıkması gereken sesin eş zamanlı olmasını sağlar. Bazı filmlerde ses kaymaları olduğuna şahit olmuşsunuzdur, bunun yaşanmamasını sağlar. Bana göre bu, AC3 kodları, yani 5.1 ses sistemine uyumlu şekilde kaydedilmiş sinema seslerinde, merkez kolondan gelen aktör konuşmalarının eş zamanlılığını sağlamaktadır. Lip sync sayısal işlemdeki gecikmeleri engellemeyi sağlar.
Yeni küçük HDMI Bağlantı ucu(mini-HDMI connector), diğer bir adıyla TYPE-C (Tip/çeşit C) olarak bilinen bağlantı ucu, taşınabilir kaydedici cihazların üzerinde bulunabilmesi amacıyla da yeniden tasarlanmış halidir. Yüksek çözünürlüklü dijital görüntü kaydedicilerin şu anki üretilen sürümlerinde bu bağlantı desteği bulunmaktadır. Bu bağlantının nitelikleri üzerinde ikinci bölümde duracağız. İlk tip, Type-A HDMI bağlantısı ile Type-C arasında performans açısından bir fark bulunmamaktadır. Yani veri aktarım hızı açısından bir fark gözlenmemiştir.
İkinci Bölüm: HDMI Bağlantı Kabloları
Analog- (Düzensiz, dijital karşılığı olmayan, sinüs dalgası ya da insan sesi olabilir) sinyallerin taşınmasında, bir merkezden yayılan sinyaller alıcıya ulaşana kadar kablo kalitesine bağlı olarak taşınmaktadır. Bundan farklı olarak HDMI kablolarda ise, sayısal kodlama prensibine dayalı veri aktarımı olduğundan analog sinyaller gibi kablo içinde bozulmalar artmaz.
alıntı:ist bileşim.paylaşım ve bilgilendirme amaçlıdır...
