Hurafeler, hem gereksiz kaygýya hem de teþhis ve tedavide gecikmeye neden oluyor.

Tüm kanser türlerine baðlý ölümler arasýnda, meme kanserine baðlý ölümler 2. sýrada yer alýyor. Bu iç karartan tablonun yaný sýra yüz güldüren bilgiler de var; cerrahi tedavideki geliþmeler ve yapýlan ek tedavilerdeki ilerlemeler sayesinde meme kanserine baðlý ölümlerde önemli düþüþ görülmeye baþlandý. Ancak yine de toplumda meme kanseri hakkýnda yerleþmiþ olan hurafeler bir yandan kadýnýn gereksiz yere kaygýya kapýlmasýna, diðer yandan da erken taný için doktora baþvurmakta gecikmesine veya hatalý davranýþlarýyla tedavi sürecinde baþarý oranýný düþürmesine yol açýyor. Peki ya toplumda yerleþmiþ olan hurafelerin doðrusu nedir? Genel Cerrahi Uzmaný Prof. Dr. Cihan Uras, meme kanseri hakkýndaki hurafeleri anlattý:

1.YANLIÞ: Kadýnýn ailesinde meme kanseri öyküsü yoksa kanser riski yoktur
DOÐRU: Özellikle anne tarafýndan 1. derece akrabasýnda (anne, teyze, anneanne, kýzý) meme kanseri hikâyesi olmasý önemli bir risk faktörü. Bu akrabalarýn meme kanserine menopoz öncesinde yakalanmalarý ve/veya çift taraflý meme kanseri olmalarý, riski daha da artýyor. Ancak ailesinde meme kanseri öyküsü olmamasý kadýnýn meme kanserine yakalanmayacaðýnýn göstergesi olmuyor. Çünkü ‘kadýn olmak’ tek baþýna meme kanseri riski taþýmak anlamýna geliyor. Ayrýca ilerleyen yaþ, ilk adeti erken görmek, menopoza geç girmek, kilo almak, menopoz sonrasý hormon tedavisi görmek, yað bakýmýndan zengin beslenmek ve günde 1 kadehten fazla alkol kullanmak da bu riski artýrýyor.

2.YANLIÞ: Meme kanseri genç kadýnlarda görülmez
DOÐRU: Meme kanseri 50 yaþ üstü kadýnlarda daha yaygýn olsa da her yaþ grubunda ortaya çýkabiliyor. Üstelik Türkiye’de 40 yaþ altý meme kanseri oraný Avrupa’dan daha yüksek. Öyle ki Avrupa’da tüm meme kanserlerinin yüzde 7-10’u genç yaþ grubunda görülürken, Türkiye’de bu oran yüzde 17’ye yükseliyor.

3.YANLIÞ: Kitle yoksa kanser yoktur
DOÐRU: Kitle hissedilmeden de kanser olunabiliyor. Bu nedenle risk grubunda olmayan kadýnlarýn, hiçbir yakýnmalarý olmasa bile 40 yaþýndan sonra senede bir kez klinik meme muayenesi olmalarý ve mamografi çektirmeleri son derece önemli. Risk grubundaki kadýnlar ise hekimleri ile bu durumu konuþmalý ve kiþiselleþtirilmiþ bir tarama politikasý çerçevesinde izlenmeli.

4.YANLIÞ: Mamografi çekimi aðrý veren bir iþlemdir ve memeye zarar verebilir
DOÐRU: Mamografi çekimi sýrasýnda memenin baskýlanmasýnýn 3 nedeni var: Birincisi, memenin hareket etmesini önlemek ve kaliteli görüntü elde etmek. Ýkincisi, memenin kalýnlýðýný azaltarak daha az X-ýþýný verilmesini saðlamak. Üçüncü nedeni de meme içinde birbiri üzerine binen dokularýn açýlmasýný saðlayarak olasý taný hatalarýný engellemek. Memenin baskýlanmasý rahatsýzlýk veren bir durum olsa da memeye zarar vermiyor ve genelde aðrý duyulmuyor. Mamografi çekiminin, memenin daha az hassas olduðu adet dönemi sonrasýna denk getirilmesi, bu rahatsýzlýðý azaltabiliyor.

5.YANLIÞ: Memedeki kitlenin kanser olup olmadýðýný anlamak için mutlaka genel anestezi ile ameliyat olmak gerekir
DOÐRU: Çoðu meme kanseri, cerrahi giriþim gerekmeden lokal anestezi altýnda iðne biyopsileri ile teþhis edilebiliyor. Günümüzde iðne biyopsisi dýþýnda vakum aspirasyon biyopsi tekniði ile milimetrik odaklar tamamen çýkarýlarak taný konabiliyor.

6.YANLIÞ: Meme kanserine yakalanan kadýnlar memesini kaybetmeye mahkumlar
DOÐRU: Geçmiþte, meme kanseri tedavisinde memenin tamamýnýn çýkarýlmasýndan baþka seçenek olmadýðý düþünülüyordu. Ancak günümüzde erken dönemde taný konmuþsa bu iþlem çok daha az sayýda hastaya uygulanýyor. Öyle ki her 2 hastadan birinde sadece tümörü çýkarmak ve sonrasýnda memeye radyoterapi uygulayarak memeyi korumak mümkün olabiliyor. Gerçekleþtirilen tedavi planýna göre memesinin tamamýnýn alýnmasý kararý verilen durumlarda da cerrahiyle eþzamanlý veya tedavi sonrasýnda hastanýn kendi dokusundan veya protezler ile uygulanan ayrý bir cerrahi müdahale ile eskisi kadar doðala yakýn yeni bir meme yapýlabiliyor.

7.YANLIÞ: Þifalý bitkiler meme kanserinin tedavisinde fayda saðlar
DOÐRU: Planlanan tedavi süresince izleyen hekimlerin onayý olmadan herhangi bir bitkisel madde kullanýlmasý doðru bulunmuyor. Çünkü kullanýlacak ilaçlar ve bitkisel maddeler verilen tedaviyle uyumsuzluk gösterip yan etkilere neden olabiliyor ve verilen tedavinin etkinliðini azaltabiliyor. Ayrýca yapýlan çalýþmalar vitamin ilaçlarý kullanýlmasýnýn meme kanseri riskinde azalma saðlamadýðýný ortaya koydu.

8.YANLIÞ: Radyasyon tedavisi meme derisini yakýyor ve zarar veriyor
DOÐRU: Meme kanseri tedavisinde radyoterapi uygulamasý, ciltte güneþ yanýðýna benzer geçici kýzarýklýða neden olabiliyor. Birkaç yýl içinde de radyoterapinin izleri ortadan kalkýyor.

9.YANLIÞ: Radyoterapi alan kadýnlar, radyasyon yayacaklarý için arkadaþlarý ve aileleri ile fiziksel temastan kaçýnmalýlar
DOÐRU: Meme kanseri tedavisinde uygulanan X-ray ýþýnlarý vücutta kalýcý olmuyor. Dolayýsýyla hastanýn tedavi bölgesine özen göstermenin dýþýnda, insanlarla temas etmesini engelleyecek bir neden yok.

10.YANLIÞ: Koltukaltýndaki lenf bezlerinin tümü alýndýðýnda, kol her zaman þiþer
DOÐRU: Koltukaltýndaki lenf bezleri alýnan kadýnlarýn sadece yüzde 25’inde etkilenen kol þiþebiliyor (lenfödem). Radyoterapinin tedaviye eklenmesi de kolda þiþme riskini çoðaltýyor. Ancak günümüzde (sentinel lenf nodu biyopsisi) sayesinde sadece ilk beze çýkarýldýðý için kolda þiþme sorunu genellikle görülmüyor.


Rotahaber