Uzmanlar, ileri yaþlarda ortaya çýkan ve körlüðe neden olan sarý leke hastalýðýna karþý sebze ve meyve tüketilmesini öneriyor



Uzmanlara göre ýspanak, brokoli, havuç ve yaban mersini gibi ''lutein'' maddesinden zengin sebze ve meyvelerin bol miktarda tüketilmesi, ileri yaþlarda ortaya çýkan ve körlüðe neden olan ''sarý leke'' hastalýðý riskini azaltýyor.

Dokuz Eylül Üniversitesi Týp Fakültesi Göz Hastalýklarý Ana Bilim Dalý öðretim üyesi Prof. Dr. Süleyman Kaynak, gözde ''sarý leke'' adý verilen bölgede, daha çok ileri yaþlarda görülen ve körlüðe neden olan hastalýkla ilgili bilgiler verdi.

Dünyada olduðu gibi Türkiye'de de yaþam süresinin uzamasýnýn, bu tür hastalýklarýn görülme sýklýðýný artýracaðýný belirten Kaynak, sarý lekenin körlüðe neden hastalýklar içinde katarakt ve glokomdan sonra üçüncü sýrayý aldýðýný bildirdi. Kaynak, ancak, katarakt ve glokom ile ilgili farkýndalýðýn artmasý ve tedavi yöntemlerinin geliþmesinin, sarý leke hastalýðýnýn daha büyük bir sorun haline gelmesini saðladýðýný söyledi.

-''Zengin fakir fark etmiyor''-

Bu hastalýðýn ekonomik geliþmiþlikle ilgisinin bulunmadýðýný, zengin ya da fakir bütün dünya ülkelerinde benzer sýklýkla görüldüðünü ifade eden Kaynak, ''Yaþlý nüfusun arttýðý ülkelerde yaþa baðlý sarý leke hastalýðý yüksek oranlarda ortaya çýkýyor'' dedi.

Türkiye'de 2050 yýlýnda yaþlýlýkla ilgili sorunlarýn artacaðýný, sarý leke hastalýðýnýn bu sorunlardan biri olacaðýný vurgulayan Kaynak, ''65 yaþ üstündekilerde bu hastalýðýn görülme sýklýðý yüzde 10-30 arasýnda'' dedi.

Hastalýðýn görülme sýklýðýnda özellikle 65 yaþ sonrasýnda büyük artýþ olduðuna dikkati çeken Kaynak, ''Ýnsanlar çok yaþamak istiyor, ama yaþlandýkça bu tür sorunlarla karþýlaþma riski de artýyor'' ifadesini kullandý.

Türkiye'de bu hastalýktan kaynaklanan ekonomik kaybýn ortalama 3 milyar TL olduðunu, uygun tedavi yöntemleri uygulanmasý halinde kamu harcamasýnýn 0.1 milyar TL olacaðýný ifade eden kaynak, ''Bütün hastalara ulaþýlýp tedavi uygulanmasýyla kamunun yapacaðý harcama, bu hastalýktan dolayý oluþacak ekonomik kaybýn ancak yüzde 4'ünü oluþturuyor. Dolayýsýyla hastalara ulaþýlýp tedavi uygulamasý, ülke ekonomisine de büyük katký saðlayacaktýr'' bilgisini aktardý.

Gerekli tedavilerin uygulanmamasý halinde hastalarýn çok kýsa sürede görme kaybýna uðradýðýný, bunun da beraberinde psikolojik ve sosyal sorunlar getirdiðini anlatan Kaynak, hastalarýn yüzde 40'ýnda 5 yýl içinde ikinci gözde ayný hastalýðýn ortaya çýktýðýný söyledi.

Hastalýðýn görülme riskinin yaþ ilerledikçe arttýðýný, aile öyküsü bulunmasý, hava kirliliði, sigara, yüksek kan basýncý, açýk göz rengi, aþýrý ýþýk ve güneþe maruziyet, yanlýþ beslenme ve obezitenin riski artýrdýðýný bildiren Kaynak, hastalýðýn en önemli belirtisinin görme keskinliðinin azalmasý, nesnelerin eðri görülmesi ve renklerin kaybolmasý olduðunu belirtti.

Bu hastalarýn minare ya da direk gibi çevrelerindeki uzun nesneleri eðri, kiþileri dumanlý gördüklerini anlatan Kaynak, hastalýðýn tedavisinde erken tanýnýn çok önemli olduðunu, bu belirtilerin ortaya çýkmasý halinde hemen bir göz hekimine baþvurulmasý gerektiðini söyledi.

Prof. Dr. Kaynak, hastalýktan korunmada beslenme, sigara ve aþýrý güneþ ýþýðýndan uzak durmanýn önemine iþaret ederek, þu bilgileri aktardý:

''Gözdeki sarý leke bölgesi, gerçekten sarý renktedir ve makula boyalarý bulunur. Bunlar makulayý ýþýktan korur ve antioksidan etkileri nedeniyle sinir hücrelerini korur. Bu boyalar yaþla birlikte azalýr. Özellikle ileri yaþlarda, 'lutein' denilen ve bitkilerde bulunan sarý renkli organik renklendiriciden zengin besinler tüketmek, bu hastalýktan korunmada etkilidir. Çünkü lutein maddesiyle makula yoðunluðu korunabilir, böylece gözde savunma bariyerleri kurulur. Bu nedenle ýspanak, brokoli, havuç ve yaban mersini gibi 'lutein' maddesinden zengin sebze ve meyvelerin bol miktarda tüketilmesi, sarý leke hastalýðýnýn görülme riskini azaltýr. 50'li yaþla birlikte vejateryan beslenme benimsenmelidir.''

Bu hastalýðýn tanýsýnda, 60-65 yaþ arasýndakilerin göz muayenelerinde göz bebeðinin büyütülüp arkasýna bakýlmasý gerektiðini bildiren Kaynak, tedavide göz içine enjekte edilen ilaçlarýn kullanýldýðýný söyledi.

Bunlarýn üç ay boyunca, her ay birer doz uygulandýðýný, hastalýðýn ilerlemesi durdurulamadýðý takdirde ikinci bir 3 aylýk tedaviye daha baþlandýðýný belirten Kaynak, ''Bu tedavi SGK tarafýndan karþýlanýyor, ancak 6 ayýn sonunda hastalýðýn ilerlemesi durdurulamazsa devlet yeni tedaviyi karþýlamýyor'' þeklinde konuþtu.

AA