Ýnternet kullanýcýlarýn tüm itirazlarýna raðmen, güvenli internet uygulamasý yarýn baþlayacak. 22 Kasým dönemi olarak da anýlan bu uygulama bazý kullanýcýlara göre, temiz internet’in baþlangýç tarihiyken bazý kullanýcýlara göreyse sansürün ta kendisi.
Ýddialar, Sorular ve Gerçekler
Engellemek için insanlarýn sokaða döküldüðü yeni internet sistemiyle ilgili neler biliyorsunuz? Gerçekten yarýndan itibaren internet sansürlenecek mi? DNS ayarlarýnýzý deðiþtirdiðiniz için mahkeme karþýsýna mý çýkacaksýnýz? Tüm yönleriyle 22 Kasým gerçeðini masaya yatýrdýk. Ýnternet’in yeni yüzünü bu yazýmýzda görebilirsiniz…
Filtreli Ýnternet Nedir?
Özgürlükler dünyasý olarak adlandýrýlan internet 5 yýl önce bu unvanýný kaybetmeye baþladý. Ýlk baþlarda her türlü bilginin ve içeriðin rahatça eriþebildiði bu platform kýsa sürede çocuk *****su þebekelerinin oyuncaðý haline geldi. Uluslararasý anlaþmalarla internet’e karþý ilk sýnýrlandýrma yasadýþý *****larý engellemek için hazýrlandý. Zamanla bu içerikler geliþip, korsan ve yasadýþý siyasi görüþler içinde uygulandý.
Türkiye’deki Sistem Nasýl Ýþleyecek?
Geçtiðimiz yýllarda YouTube’un engellenmesiyle baþlanan filtreli internet çalýþmalarýnýn temelinde iki neden bulunuyordu. Bunlardan birincisi, korsana savaþ vermek için yasadýþý içerik saðlayan sitelerin engellenmesi. Diðer temeldeyse Türk büyüklerini koruma kanunu yer alýyor. Atatürk’e hakaret eden videolar ý sildirmek yerine, mahkemeler sitelerin kapanma kararýný uygulamýþtý. Peki, niye Türkiye’de içerik sildirmek yerine komple siteler kapatýlýyor?
Bu ilginç uygulama ülkemizde internet yasalarýnýn hâlâ oturmamasýndan kaynaklanýyor. Mahkemeler özellikle Türkiye’de Ofisi bulunmayan sitelerle iletiþime geçemedikleri için yasal tedbir olarak ilgili içerik silinene kadar siteyi engelleme cezasý veriyor. Televizyonlarda bir dönem çok görülen kanal kapatma cezasýnýn dijital versiyonu olan bu uygulama zamanla büyük bir karmaþaya neden oldu. Geçtiðimiz yýlýn baþýnda bu sorunlarý engellemek için BTK’ya güvenli internet oluþturma emri verildi.

Türkiye’deki sistem, Ýran ve Çin’deki kadar uç düzeyde uygulanmayacak. Güvenli internet sistemimiz ABD’de ve Avrupa’daki kadar oto kontrol dayalý da olmayacak. BTK’nýn alt komisyonlarla birlikte belirlediði kelimeler zincirine takýlan ya da þikayet almýþ olan siteler kara listeye alýnarak engellenecek.

22 Kasým’da Neler Deðiþiyor?
Yarýn baþlayacak olan sistemin esas amacý, devletin televizyon ve gazetelere getirdiði üst denetim olgusunu sanal dünyaya yansýtmaktý. BTK, çocuklarýn ve ailelerin tercih ettikleri filtre doðrultusunda güvenli internet kullanmasýný hedefliyor. Ýlk baþta, çocuk, aile, yurtiçi paketi olarak adlandýrýlan sistem halkýn yoðun tepkisi üzerine, çocuk ve aile paketi olarak deðiþtirildi. Çocuk paketini kullanan vatandaþlarýn internet aðlarýnda, þiddet, terör, politika ve cinsel içerikli siteler bulunmayacak.
Aile paketindeyse, cinsel ve terör içerikli siteler engellenecek. Hiçbir paketi tercih etmeyen kullanýcýlar ise þu anda kullanmaya devam ettikleri standart paketi kullanmaya devam edecek. Sistem engellemeleri, internet servis saðlayýcý üzerinden yöneteceði için, DNS’le yasadýðý delmek eskisi kadar kolay olmayacak.

Mevcut sistemde, kullanýcýlar DNS’lerini deðiþtirecek yasaklý sitelere girebiliyordu. Ýnternet’in bölgelere ayrýlmasýný saðlayan DNS sistemi servis saðlayýcýlar bir iç að oluþturma imkaný da sunuyor. Normalde bilgisayarýnýz servis saðlayýcýnýzýn sunduðu standart DNS adresini kullanýr. Önceki uygulamalarda, bu DNS’in üzerinde yasaklamalar yapýldýðý için kullanýcýlar aðlarýný deðiþtirip baþka bir bölge ya da özel að üzerinden internet’e baðlanabiliyordu. Güvenli internet sistemindeyse yasaklamalar sitelerin internet’e çýkýþ yaptýðý IP’ler üzerinden yapýlacak. WikiLeaks’e uygulanan bu sistem, sitenin zaten ülkenizdeki internet aðýna hiç ulaþamamasýný saðlýyor.
Ýnsanlar Neden Sisteme Karþý Çýktý?
Geçtiðimiz Nisan ayýnda sistemin ilk kez duyulmasýndan sonra, internet kullanýcýlarýnýn filtreli sisteme karþý tepkileri giderek arttý. Bu tepkiler sonucunda sistem Aðutos ayýndan Kasým’a ertelendi. Ýsteyen seçim yaparak güvenli internet’e geçebileceði bu sistem neden bazý kullanýcýlar tarafýndan, ‘sansür’ olarak adlandýrýlýyor? Madalyonun öteki yüzünden baktýðýmýzda, sistemin standart ayarlarý göze çarpýyor. Hiçbir filtre uygulamasýný seçmezseniz sistem otomatik olarak sizi ‘standart internet’ modeline geçiriyor. Aslýnda þu anda servis saðlayýcýnýzýn saðladýðý DNS’lerle kullandýðýnýz model, yarýndan itibaren de devam edecek.
Standart paketi yakýndan incelersek zaten þu anda binlerce sitenin engellenmiþ olduðunu görüyoruz. Ýnternet kullanýcýlarýnýn birçoðu farklý DNS adreslerini kullandýklarý için bu engellemelerden haberdar deðil. Hemen zaten farklý DNS kullanýyorum bu filtre beni vurmaz diye düþünmeyin.

BTK’nýn, hazýrladýðý bildiriye göre filtreyi aþmaya çalýþmak suç sayýlacak. BTK Baþkaný Tayfun Acarer kendine gelen tepkiler üzerine bu maddenin yanlýþ yorumladýðýný, hiçbir vatandaþ hakkýnda DNS adresini deðiþtirdiði için yasal iþlem baþlatýlmayacaðýný açýkladý. Halk ayrýca, filtre sisteminin neye göre deðiþeceði konusunda da emin deðil. Çok sevdikleri ve zararsýz olan sitelerin filtreye takýlmasýndan çekiniyor. Karþýt görüþlü kiþilerin diðer iddialarýna göre devlet yeni sistemle vatandaþlarý yaptýklarý arama ve girdikleri sitelere göre fiþleyecek.
Ýddialar Ýçin BTK Ne Dedi?
Güvenli internet programýnýn arkasýndaki Bilgi Teknolojileri ve Ýletiþim Kurumu (BTK), sansür iddialarýnýn asýlsýz buluyor. Kurul Baþkaný Dr.Tayfun Acarer güvenli interneti tanýttýðý toplantýlarda, olaylarýn yanlýþ yorumlandýðýný iddia ediyor. Peki, BTK yönetimi bu iddialara nasýl cevaplar verdi? Acarer’e göre ortada bir sansür yok sadece seçme hakký var. Halkýn filtreyi isterse seçeceðini belirten BTK yönetimi halký korkmamasý için telkin etmeye çalýþýyor.
Fiþlenme iddialarýný da yalanlayan kurul ellerinde bu tarz bir sistemin kullanmadýðýný da iddia ediyor. BTK baþkaný bizzat DNS sistemini deðiþtirmenin yasadýþý olmadýðýný basýn mensuplarýna defalarca açýkladý. Tüm olumsuz iddialara cevap veren BTK tek bir konuda sessizliðini bozmuyor. Peki, hangi sitelerin kara listeye gireceðini kim karar verecek? Bu sorunun yanýtý tam olarak belli deðil. Normalde, oluþturulan þikayet sistemine göre anti virüs firmalarýnýn yaptýðý gibi siteler incelemeye alýnýp engellenecek. Özetle en çok þikayet alan sitenin kara listeye girmesi daha kolay olacak.
Filtre Nasýl Çalýþacak?
Ýnternet filtresinin nasýl çalýþacaðý kullanýcýlar tarafýndan bilinmiyor? Çocuk filtresine geçtiðiniz zaman, bundan sonra sosyal aðlara ve ****** resimlere veda mý edeceksiniz?
Güvenli internet’i kullanmak için normal sýnýrlandýrma programlarýnýn çalýþma prensibe benzer bir sistem kullanacaksýnýz. Ýnternet servis saðlayýcýnýzýn size sunduðu þifreyi kullanarak isteseniz filtre sistemini çalýþtýrabileceksiniz. Filtreyi açýp, kapatmak sizin elinizde olacak. Özel web tabanlý sistemi kullanarak seçtiðiniz filtreyi kapatabileceksiniz.
Güvenli Ýnternet’le Ýlgili Bilinmeyen Gerçekler
Filtreli internet’e geçiþ yapmak istiyorsunuz ama size sunulan seçenekleri yeterli bulmuyorsunuz. Peki, bu durumda ne yapabilirsiniz? Sistemin gerçek iþleme prensibine bakarsak aslýnda pek bahsedilmeyen özel filtre seçeneðiyle karþýlaþacaksýnýz. Terör haberleri ya da Türk büyüklerine hakaret canýnýzý sýkýyorsa, özel filtreyi sistemini seçerek internet’in nasýl sýnýrlandýracaðýný belirleyebilirsiniz.
Ýþ yerleri ya da çok kiþinin kullandýðý bilgisayarlar için bu özel filtre seçeneði faydalý bir hizmet olacak. Siteniz kara listeye girerse bu durumdan kurtulmanýz içinde þansýnýz bulunacak. Ýlgili kurumla iletiþime geçip sitenizin engelleme nedenlerini öðrenme hakkýnýz bulunuyor. Zararlý içeriði siteden kaldýrýrsanýz BTK sizi yasal olarak kara listeden çýkarmak zorunda.