Efes / İzmir

Türkiye'nin en çok gezilen antik şehri Efes,ülkemizin dünyaya tanıtımında da önemli rol oynar.İri granit kolonlar şehrin eski ihtişamının bir belgesi olup şehir görülmesi gereken birçok yerle çevrelenmiştirünyanın yedi harikasından biri olan Artemis Tapınağı,Aziz John Kilisesi,Yedi Uyurlar Mağarası,Meryem Ana,İsabey Cami ve Selçuk Arkeoloji Müzesi.



Eskiden denizin kıyısında bir liman şehri olan Efes,Menderes nehrinin alüvyonlarıyla yüzyıllar sonra denizden 5-6 km içeride kalmıştır.


Efes'teki kazı çalıçmaları 129 yıl önce başlayıp günümüzde halen devam etmektedir, ve şüphesiz daha uzun yıllar da devam edecektir:Günışığına çıkarılan her parça arkeologlar için keşfedilmemiş ve çıkarılmayı bekleyen yeni eserlerin ipucu olmuştur.


Kral Kondros'un oğlu Androkles M.Ö 10.yy da şehri bulmuştur.Karyalılar'la olan savaşta Androkles ölünce Efesliler kahramanları ve ilk kralları için bir anıtmezar inşa etmişler.Bu mezar muhtemelen Magnezya kapısı civarındadır.


Tarih

Şehir Küçük Menderes'in Ege Denizi!ne döküldüğü yer olan Knessos limanı kıyısında kurulmuştur.Efes,İyon Birliği'ne katıldıktan sonra buraya Karyalılar ve Lelegonlar yerleşmiştir.Daha sonra kent alüvyonlar nedeniyle "Ayasuluk Tepesi" ne taşınmıştır.


6.yy da Lidya Kralı Kreisos'un şehri işgaliyle Efes zirvesine ulaşmış,sanat ve kültürde antik dünyaya model olmuştur.Yeniden yönetilmeyi istemeyen Efesliler halen günışığına çıkarılmayı bekleyen Artemis'e taşınmışlardır."İyon Ayaklanması"nda Persilyalılar'la savaşmayı istemeyen Efesliler şehirlerinin de tamamen yokolmasına engel olmuşlardır. Daha sonra İyonya'nın bağımsızlığını isteyen Büyük İskender savaşı bitirir.Holigarşik ve demokratik partiler arasındaki kavgada Artemis yıkılmıştır(356 M.Ö)Büyük İskender şehri tekrar inşa etmeyi teklif etmiş ama "bir tanrının başka bir tanrıya tapınak yapmasını" doğru bulmayan şehirliler bunu reddetmiştir.


M.Ö 190'da şehir Romalılar tarafından kontrol altına alınıp Bergama Krallığı'na verilir.Kendini toparlayıp yeniden bir ticaret merkezi olan ve altın çağına dönen şehirde "Celcius Kitaplığı" gibi yeni binalar dikilmiştir.Hristiyanlığın gelmesinden sonra(Aziz John ve Meryem Ana'nın gelişi,Aziz Paul'un vaazları) Yahudi,Hristiyan ve putperestler tapınağı paylaşmak zorunda kalmiştır.Bizans egemenliğinden sonra ise Efes yakınındaki İzmir ve Kuşadası da önemli liman şehirleri haline gelmiştir.