Doðum Kontrol Haplarýnýn Anne Adaylarýna Etkileri

Doðum kontrol hapýný býrakýr býrakmaz hamile kalan kadýnlarý düþük tehlikesi bekliyor.

Marmara Üniversitesi Týp Fakültesi Kadýn Hastalýklarý ve Doðum Anabilim Dalý Öðretim Üyesi Prof. Dr. Neþe Kavak kendisi de düþük yaþamýþ bir doktor. Kavak, hamile kalan her üç kadýndan birinin baþýna gelen düþükle ilgili týp dünyasýnda yapýlan son çalýþmalarla ilgili bilgi verdi:


20 HAFTA!

* Düþük tam olarak nedir?


Düþük, gebeliðin, yirminci gebelik haftasýndan önce sonuçlanmasý, yani bitmesidir. Ýlk 20 haftadaki kayýplarý biz düþük diye tanýmlýyoruz. Gebelik n0 haftalýk bir süreçtir, yirminci haftadan sonra olursa olay erken doðuma girer. Diðer bir tanýmý da 500 gramýn altýndaki bebeðin doðumu ya da kaybýdýr. Ýlk haftalar daha tehlikelidir, düþüklerin yüzde 62'si gebeliðin ilk 12 haftasýnda, yani ilk üç ayýnda ortaya çýkar.

* Düþüðe neler neden olur?


En sýk düþük nedeni yüzde 60 ihtimalle kromozom anomalileridir. Bebeðin yapýsýnda genetik bir problem vardýr. Yaradýlýþýnda bir problem varsa, doða bunlarý kendiliðinden eler ve bebek düþer. Ýkinci sýradaki düþük nedeni ise bilinmeyen nedenlerdir. Her yüz düþükten otuzunun nedeni bulunamaz. Çok küçük bir oran da, annenin enfeksiyonlarý nedeniyle görülür ama bunlar tekrarlayan düþük nedeni kabul edilemez. Yine travmalar düþüklerin nedenlerinden biridir. Annenin karnýnýn üzerine düþmesi, çarpmasý da düþük nedenleri arasýndadýr. Annenin yumurtalýðýnda tümör çýkmasý da düþüðe neden olabilir. Anne adayýnýn tiroit ya da nedenlerinden biridir. Günümüzde þehirli kadýnlarýn geç yaþta doðumu tercih etmesi, düþükleri artýrýyor. Otuzundan sonra anne olmaya baþlayan kadýnlarda kromozomal sorunlar artýyor. Dolayýsýyla düþüklerin görülme sýklýðý da artýyor. Doðum kontrol haplarýný kullanýp býraktýktan sonra hemen hamile kalan kadýnlarýn bebeklerinde kromozom anomalisi görülme riski çok fazla. Bu da düþüðü artýran bir neden. O yüzden biz doðum kontrol hapýný býrakan hastalara muhakkak iki ay korunmalarýný öneriyoruz. Ýki aydan sonra hamile kalmalarýný teþvik ediyoruz ki, bebekte bir poblem olmasýn.


KÜRTAJ ÞART DEÐÝL

* Düþükten sonra mutlaka kürtaj yapýlmalý mý?

Düþüðün tedavisi anne adayýnýn durumuna göre deðiþir. Eðer aniden çok kanama baþlar ve þiddetli kanama olursa bütün materyal kendiliðinden dýþarý atýlmýþ olabilir. O zaman kürtaja gerek kalmaz ama yine de bunun ultrasonla izlenmesi gerekir. Rahmin içi temizse sorun yoktur. Ama çok kanamasý olduðu halde rahmin içinde atýlmamýþ parçalar varsa, o zaman temizlik için kürtaj gerekir.


* Ýlk gebeliðinde kürtaj yaptýranlarýn sonradan düþük yapma riski artýyor mu?


Öyle bir olay yok ama kürtajýn iyi bir elde yapýlmasý çok önemli. Özellikle küçük dönem gebeliklerde ilk 8-10 haftaya kadar sadece vakum kürtajý öneriyoruz. Çünkü bundan sonra rahim içinde yapýþýklýk olma ihtimali çok az. Rahimler kazýnýrsa bu iþlemden sonra rahim içinde yapýþýklýk olma ihtimali fazla. O zaman düþük ihtimali artýyor. Kürtaj basit deðildir. Çünkü insanýn bütün kaderi ile oynayabilir.


Benim de baþýma geldi, ilk gebeliðim düþükle sonuçlandý. O zaman Londra'da ihtisas yapýyordum, çok kanamalý bir þekilde düþük yaptým ve sonra çok zor bir dönem geçirdim. Ýnsaný hem fiziksel hem de ruhsal olarak etkiliyor. Bebek çok isteniyorsa anne adayýný gerçekten çok üzüyor. Ben de o dönemde kendimi suçlamýþtým, 'çok çalýþtým, çok yoruldum düþük oldu' diye düþünmüþtüm ama aslýnda deðildi.

* Düþük olduktan sonra tekrar gebelik ne zaman olabilir?


Düþük olduktan sonra ilk adeti beklemek lazým. Ýlk adet yirmibirinci, otuzbirinci ve kýrkbirinci gün de olabilir. 1. gün de olabilir. Adeti bekledikten sonra eðer hasta kendisini iyi hissediyorsa denemeye baþlamasýnda hiçbir neden yok. Ama zor bir düþük olayý oldu, kanamasý olduysa vücudun toparlanmasýný bekliyoruz. Ondan sonra vücut tekrar eski saðlýk dönemine girdikten sonra gebeliðin olmasýný öneriyoruz.


* Düþükten altý ay sonra bir çift yeniden denemeye karar verdiyse, bu süre içinde en ideal korunma yöntemi hangisidir?


Altý aylýk dönemde ben kesinlikle erkeklere korunma görevinin verilmesi taraftarýyým. Rahimiçi araç takmak ve ilaç kullanmak altý ay için gereksizdir. En ideali, kadýn kendini toparlayana kadar erkek partnerin korunmasýdýr. Bu dönemde ertesi gün haplarýný da önermem; adet düzensizliði ve anormal kanama yapabiliyorlar. Ertesi gün hapý kullanan kadýnlarýn da gebelik için en az iki ay beklemesini öneririm.


Sigara


Sigara ile düþük arasýnda direkt bir iliþki bulunamamýþtýr. Sadece, sigara içen annelerin bebeklerinin doðumdan sonraki geliþimlerinde dikkat ve konsantrasyon bozukluðu keþfedilmiþtir.


Alkol


Alkol kullanýmýný hamilelere önermiyoruz ama alkol kullanýmý ile düþük arasýnda da net bir iliþki yok. Yine aþýrý derecede çay ve kahve kullanýmý ile düþük arasýnda bir baðlantý yok.


Spor


Aðýr egzersiz düþük yapar mý, diye baktýðýmýz zaman soru iþareti var; net bir cevap veremiyoruz. Bu yüzden ben anne adaylarýna ilk 12 haftada fiziksel aktivitelerini kýsýtlamalarýný öneriyorum.
****

Gebeliðin ilk 12 haftasýnda cinsellikte çok dikkatli olmak lazým. Hastanýn özellikle de risk faktörü varsa, ufak bir kanamasý varsa cinselliðe yasak getiriyoruz.

Sýfýr Beden


Sadece eðer anne beslenme olarak çok kötü koþullardaysa, sýfýr bedenlerde düþük oraný daha fazla görülüyor. Uzun süredir kötü beslenen, kötü diyetler yapanlarda da düþük oraný daha fazla oluyor.


Vitamin


Folik asit ve B12 eksikliði ile düþük arasýnda direkt bir iliþki yok. Biz onlarý farklý nedenlerle kullanýyoruz.


Stres


Stres, düþüðü deðil ama erken doðumu tetikleyen bir olay. Kortizon hormonu, aðýr stres altýnda yaþayan kadýnlarda erken doðumu tetikliyor. Ama stersle düþük arasýnda çok net bir iliþki yok.

Aðrý ve kan ilk belirti sayýlýr


En önemli iki belirtisi alt kasýkta aðrý ve kanamadýr. Gebeliðin ilk aylarýnda aðrý görülmesi normal bir bulgudur. Rahim geniþledikçe etraftaki dokulara baský yapar. Eðer aðrý dinlenme ile geçiyorsa üzerinde durmamak lazým. Ama düþükteki aðrý farklý bir aðrýdýr ve çoðu zaman buna vajinal kanama da eþlik eder. Ancak bizim kanamadan kastettiðimiz gebeliðin ilk aylarýndaki kahverengi akýntý deðil, bildiðimiz kýrmýzý kandýr.


* Sizce kaç kere düþük yaþanýrsa tehlike var demektir?

Düþüklerin görülme sýklýðý yüzde 15 ile 40 arasýndadýr. Yani aþaðý yukarý üç gebelikten biri düþükle sonuçlanýyor. Çok sýk görülen bir olay. Özellikle ilk gebelik düþükle sonuçlandýðý zaman çok büyük moral bozukluðu yaþýyorlar, "Neden benim baþýma geldi, neden bebeðimi kaybettim" diyorlar. Halbuki her üç kadýndan biri yaþýyor. Ama arka arkaya üç kez düþük olursa o zaman bir problem var demektir. Araþtýrmaya baþlamak gerekir. Onun haricinde bir kere düþük oldu diye hemen neden araþtýrmaya baþlamýyoruz. Çünkü bunlarýn yüzde 60 nedeni kromozom problemidir. Ýstatistik olarak yaþanma olasýlýðý fazladýr.












<div>
___________________________________________________________________________
Ne Cenneti Merak Ediyorum Ne De Cehennemi;

Çünkü Ben Annemi Gülerken De Gördüm, Aðlarken De...

[/b]