Fatsa
İl merkezine 53 km.dir. Güzel ve gelişmiş bir kazamızdır. Merkez nüfusu 64.400´dür. İlçe merkezine bağlı 96 köy, 13 mahalle ve 8 belde vardır. Ki adları şöyledir:
İslamdağ, Kösebucağı, Hatipli, Yalıköy, Ilıca, Bolaman,A slancami ve Geyikçeli.
Eski adı Fatisa olan Fatsa'nın tarihi M.Ö. 6.yüz yıla kadar iner.
14. asırda Hacı Emiroğulları Beyliği tarafından Türk iskan alanına dahil edilmiştir.
1876'da Canik'e (Samsun) bağlı bir kaza merkezi yapılmış,Ordu'nun 1921'de il olmasından sonra,ilimize bağlanmıştır. Fatsa'nın hinterlandı çok derin ve geniştir. Çamaş,Çatalpınar,Kabataş,Aybastı,Ünye ile her bakımdan(ekonomik,ticari,sosyal olarak) ilişkisi vardır. Bu sebeple,ekonomik ve ticari piyasa çok canlı geçer.
Şirin ilçemiz Fatsa,doğal ve tarihsel olarak çok zengindir. O nedenle,tam manası ile bir turistik cazibe merkezi olmaya adaydır.
Bazı tarihi yer ve mekanları şunlardır:
Cıngırt Kale Yerleşmesi: Burası, merkez Dolunay Mahallesi sınırları içinde olup,1995'de Trabzon Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunca, 1.derece arkeolojik sit alanı olarak korumaya alınmıştır. Fa-kat,Cmgırt ve çevresi aynı zamanda doğal olarak da bir başka güzellik arz eder. Ciddi bir çalışma yapıldığı takdirde Fatsa ve elbette ilimiz turizmine katkısının büyük olması beklenmektedir.
Göller Kale Yerleşmesi: Göller köyündedir. Trabzon T.V.K.K. tarafından 1.derece arkeolojik sit alanı olarak ilan edilmiştir. (1990).
Kaleönü köyü Kale Yerleşmesi: 1.Derece arkeolojik sit alanıdır. (1999-Trabzon K.T.V.K.K.)
Bolaman Kalesi: 1979'da sit alanı olarak tescillenmiştir. Tek kelimeyle, bir doğa ve tarih mekanıdır.
Yenipazar Gölbaşı Camii: Ilıca yolu sapağının az doğusunda olup güzel bir tarihi eserdir.
Yalıköy Sahil Camii de ahşap mimarinin en nadide örneklerindendir.
Doğal olarak şunları söyleyebiliriz: Gaga Gölü,Çamlık,Bolaman ırmağı,Bolaman ve Yalıköy'deki kıyıları ve koyları.
Belicesu,Yapraklı ve Bolaman Çayı,önemli akarsularıdır.
Atatürk Parkı ve içindeki anıt ağaçlar,özellikle belirtilmelidir.
Ekonomik hayat,deniz ürünleri ve tarıma dayalıdır. Fındığın en önemli merkezlerindendir.
BOLAMAN KALESİ VE HAZNEDAROĞLU KONAĞI
Fatsa ilçemizin en nadide köşelerinden biri olan Bolaman Yarımadası üzerinde girişte yükselen konak. Haznedaroğlu Konağıdır. Çok güzel bir mimarisi vardır. Bu yarım ada üzerinde yine aynı aileye mensup üç güzel ve ihtişamlı konak daha vardır.
Yer imleri