Ankara - Roma Hamamý




Ulus Meydanýndan Yýldýrým Beyazit Meydanýna uzanan Çankýrý Caddesi üzerinde, Ulus'tan itibaren yaklaþýk 400 m. uzaklýkta, yolun batýsýnda, caddeden 2.5 metre kadar yükseklikte yer alan Roma Hamamý, III. Yüzyýlda Septimius Severus'un oðlu Roma Ýmparatoru Caracalla (212-217) tarafýndan Saðlýk Tanrýsý Asklepion adýna yapýlmýþtýr.


Bugün Roma Hamamý olarak adlandýrýlan bu platformun bir höyük olduðu, en üstte Roma Çaðý (Kýsmen Bizans ve Selçuk katlarý), onun altýnda Frig Devri yerleþmesinin kalýntýlarý tespit edilmiþtir.


Höyük altýnda kalan taþ kalýntýlar çok iyi bir þekilde korunduðundan yapýnýn planý anlaþýlabilecek durumdadýr. Buna göre yapýnýn bir taþra kenti hamamýndan çok Ýmparatorluk standartlarýna göre yapýldýðý anlaþýlmaktadýr.


Hamam 80 x 130 m. boyutunda, taþ ve tuðladan yapýlmýþtýr. Çankýrý Caddesindeki giriþi ile, sütunlu bir revak kalýntýsýnýn çevrelediði geniþ bir alana yayýlan ve Palaestra denilen beden eðitimi ve güreþ yapýlan yere girilmektedir. Bu kýsmýn sað tarafýnda yer alan sütunlu yolun üzerinde dört köþeli ve yuvarlak birçok yazýlý sütun bulunmaktadýr.


Spor alanýnýn hemen arkasýnda phirigidarium (soðukluk) kýsmý, solunda ise kenarlarýnda oturma basamaklarý bulunan piscina (yüzme havuzu) ile apoditarium (soyunma yeri), saðda yuvarlak tuðludan yapýlmýþ sütun parçalarý bulunan soðukluk yer almaktadýr. Ýkinci sýrada bulunan tepidarium (ýlýklýk) kýsmýnda yine yuvarlak tuðladan sütun parçalarý bulunmaktadýr. Yýkanma odalarý bu sütunlarýn üzerinde bulunmaktaymýþ. Caldarium (sýcaklýk) kýsmý ise hamamýn en arka kýsmýnda yer almakta olup, 12 adet külhaný bulunmaktadýr.


Ilýklýk ve sýcaklýk kýsýmlarýnýn diðer bölümlerden daha geniþ olmalarýnýn nedeni Ankara'nýn çok soðuk kýþ þartlarýna baðlanmalýdýr. Bunlar, etrafýnda ocaktan gelen sýcak havanýn rahatça dolaþtýðý tuðla sütunlardan oluþan bir yer altý ýsýtma tesisatý ile desteklenir ve yukarýda bulunan odalar da bu þekilde ýsýnýrlardý.


VII. yüzyýlda geçirdiði bir yangýn sonucu tahrip olan yapýnýn, kazýlar sýrasýnda ele geçen sikkelerden, yaklaþýk beþyüz yýllýk bir süre ile kullanýldýðý ve zaman zaman onarýldýðý anlaþýlmaktadýr.


1938-1943 yýllarý arasýnda Türk Tarih Kurumu tarafýndan yapýlan arkeolojik kazýlarda, hamamýn soyunma ve yýkanma kýsýmlarý ile yer altýndaki külhan ve servis yollarý ortaya çýkarýlmýþtýr.