Tarihi Asansör | Ýzmir - Karataþ - Mithatpaþa Caddesi Ýle Halil Rýfat Paþa Arasýnda Ulaþýmý Kolaylaþtýrmak Ýçin 1907 Yýlýnda Ýnþaa Edildi, Asansörün Türkçe bilgi kitabesi - Seyir Kulesi

Tarihi Asansör | Ýzmir - Karataþ










Mithatpaþa Caddesi ile Halil Rýfat Paþa semti arasýndaki yükselti farkýndan dolayý, iki semt arasýndaki ulaþýmý kolaylaþtýrmak amacý ile 1907 yýlýnda bir asansör inþa edilmiþtir.







50 m. ‘ lik yükseklikte yer alan Halil Rýfat Paþa semtine 155 basamaklý merdivenle çýkýlýyordu. Buraya inþa edilen asansör kulesi ile, iki semt arasý birleþtirilmiþtir. Bu kulede iki asansör bulunmakta, bunlardan soldaki buharla, saðdaki ise elektrik ile çalýþmaktaydý.







1985 yýlýnda gerçekleþtirilen restorasyonla her iki asansör de elektirikle çalýþýr duruma getirilmiþtir. 1994 yýlýnda yapýlan ikinci restorasyonda Asansör Sokaðýnýn çevre düzenlemesi yapýlarak, hizmete sokulmuþtur.








1900 lü yýllarda Museviler'in yoðun olarak yaþadýðý semt olan Karataþ'da bulunan Asansör, Musevi vatandaþlarýmýzdan Nesim Levi ismindeki kiþi tarafýndan yaptýrýlmýþtýr.





Ayný zamanda Vilayet Ýdare Meclisi üyesi de olan Nesim Levi, Bayraklý mazalarýnýn sahibi oluðu için Nesim Levi Bayraklý olarak da bilininen bu kiþi Ýzmir'de bir çok bina sinagog yaptýrmýþ ayný zamanda da Karataþ Hastanesi'nin yapýmý için üç evini baðýþlayarak bu hastanenin kurulmasýna ön ayak olmuþtur.







Nesim Levi'nin Fransa ve Ýtalya'dan getirttiði mühendislerin çizdiði plana göre yapýlan asansör önceleri su gücüyle çalýþýyordu. Asansörün yapýldýðý yerde daha önceleri taþ ocaðý bulunuyor ve Karataþ ile Halil Rifat Paþa'yý birleþtiren merdivenlerin kýþýn özellikle geceleri yaþlý kiþiler tarafýndan çýkýlmasý çok güç oluyordu.








Asansörün giriþ kýsmýnýn üzerindeki Plakette Fransýzca ve Ýbranice olarak kulenin hizmete açýlýþ yýlý olan 1907 ve yaptýran kiþinin ismi olan Nesim Levi yazmaktadýr.


1942 yýlýnda Þerif Remzi Reyent'e satýlýncaya kadar Asansör, Musevi Hastanesi'nin (Karataþ Hastanesi) mülklerindendi ve geliri hastanenin giderlerini karþýlamakta kullanýlýyordu.







1970'li yýllarýn ortalarýna kadar su gücüyle çalýþan Asansör, 1980 li yýllarda restore edilerek elektrik ile çalýþýr hale getirildi.


1907 yýlýnda inþa edilen asansörün kabinleri bugün belki eski teknoloji ile çalýþmýyor ama kütlesi ve düþüncesiyle yüzüncü yaþýyaný kutlayan bir izmir klasiði artýk.



Asansörün Türkçe bilgi kitabesi





Asansörün orjinal kitabesi. Semtin kuruluþ yýllarýndaki sakinleri hakkýnda bilgi verir mahiyette: Fransýzca ve musevice. Yani levantenler ve günün geçerli ticari dillerini konuþan Museviler.







Seyir Kulesi








Dario Moreno Sakaðý