Dünyanýn farklý yerlerinde kurulan sahte çaðrý merkezlerinden vatandaþlarýn telefonlarýna gelen çaðrýlar, kabul edilmesi veya geri aranýlmasý durumunda yüksek faturalara neden olabiliyor.

Telefon üzerinden yapýlan birçok dolandýrýcýlýk yönteminin deþifre olmasýnýn ardýndan arayýþlara giren dolandýrýcýlar, yeni yöntemler geliþtiriyor.
Yurt dýþýndaki bazý çaðrý merkezlerinden rastgele numaralarý arayan ya da cevapsýz çaðrý býrakan dolandýrýcýlar, aramayý kabul eden ya da geri dönüþ yapan vatandaþlardan haksýz kazanç elde etmeye devam ediyor.
AA muhabirine açýklama yapan Tüketiciler Birliði Genel Baþkaný Mehmet Bülent Deniz, yurt dýþýndaki bazý çaðrý merkezlerinden yapýlan aramalarýn dolandýrýcýlýk maksatlý yapýldýðý konusunda vatandaþlarý uyardý.
Deniz, genelde bu çaðrý merkezlerinden vatandaþlara SMS ve çaðrý geldiðine dikkati çekerek, ''Gelen çaðrýlara ya da mesajlara cevap verilmemelidir. Bu numaralarla iletiþim kurduðunuzda size pahalýya mal olabilir. Bu nedenle tanýmadýðýnýz yurt dýþýndan gelen ve özellikle cinsel ve siyasi mesajlarý dikkate almayýn'' diye konuþtu.
Son zamanlarda kötü niyetli olarak yurt dýþýnda kurulan çaðrý merkezlerinin olduðunu dile getiren Deniz, buradan gelen çaðrýlarý kabul eden ya da geri dönüþ yapan vatandaþlarýn yüksek faturalarla karþýlaþabildiðini anlattý.
Tüketicinin istemediði telefon aramalarýný engellemesinin bir yolunun olmadýðýný vurgulayan Deniz, þöyle devam etti:
''SMS'ler engellenebiliyor telefonlara kýyasla. Ama aramalarýn önüne tümüyle geçilemiyor. Çünkü sadece numara engelleme hakkýmýz var. Bu da sorunun önüne geçmeye yetmiyor. Çünkü bir numarayý kapatýyorsunuz, bir baþka numaradan arýyorlar.''
Cep telefonlarýn suiistimale son derece açýk bir sistemle iþlediðini savunan Deniz, cep telefonu kullanýcýlarýnýn aldýklarý ya da yaptýklarý aramalar konusunda son derece dikkatli olmasý gerektiðini ifade etti.
Deniz, kýsa mesaj ve telefon suretiyle yapýlan pazarlamada da yasa dýþý ve dolandýrýcýlýða matuf noktalarýn olabileceðinin altýný çizdi. Aslýnda var olmayan bir takým mal ve hizmetlerin vatandaþlara pazarlandýðýný vurgulayan Deniz, ''Örneðin; '24 saat ücretsiz saðlýk hizmeti kazandýnýz' þeklinde bir mesaj ile baþlýyor. Aradýðýnýzda hemen sizden kredi kartýnýzýn numarasýný isteniyor. Numaranýzý verdiðinizde, hemen hizmet bedeli çekiliyor. Halbuki siz 24 saat saðlýk hizmeti satýn aldýðýnýzý düþünürken satýn aldýðýnýz þey aslýnda 24 saat ücretsiz verilen ambulans hizmetidir. Siz devletin verdiði bedava ambulans hizmetini parayla satýn almýþ oluyorsunuz. Bunun farkýnda bile deðilsiniz'' diye konuþtu.
''Müsait deðilim'' derseniz, kurtulursunuz
Tüketicilerin dolandýrýlmamasý için sürekli olarak tavsiyelerde bulunduklarýný anlatan Deniz, ''Tüketici bir kere alýþveriþ yapacaksa görerek, tartarak ve dokunarak alýþveriþini yapmalýdýr.
Pazarlama taktiðiyle dolandýrýcýlýk yapan bir takým çaðrý merkezlerinin de olduðuna deðinen Deniz, ''Sizi arayarak yalandan 'müsait misiniz?' diye sorarlar. 'Müsaitim' dediðiniz andan itibaren hiç istemediðiniz bir görüþmeyi kabul etmiþ oluyorsunuz. Size yapýlan psikolojik baský sonucunda, hiç arzulamadýðýnýz bir þeyi almýþ oluyorsunuz. Üstelik çok pahalýya da almýþ oluyorsunuz. Bu yüzden bu tür telefonlara 'Müsait deðilim' derseniz, kurtulursunuz'' dedi.
Vatandaþlarýn hiç bilmediði ve tanýmadýðý insanlarýn sesine bakarak görmediði bir hizmeti satýn almalarýný yanlýþ bulduðunu söyleyen Deniz, þunlarý söyledi:
''Aldýðýnýz ürünü 7 gün içerisinde iade hakkýnýz var. Ancak aldýðýnýz ürünü iade etmek için muhatap bulmakta sýkýntý çekersiniz. Bu süre aylarý, yýllarý bulabilir. Bazýlarýna ise hiç ulaþmayabilirsiniz. Bu nedenle kendinizi riske atmayýn. Tüketici görmediði, dokunmadýðý ürünler konusunda yanýlabileceði için parasýný kaybetmesi çok daha mümkün hale geliyor.''
''SMS engellenebilir, telefon zor''
Deniz, Bilgi Teknolojileri ve Ýletiþim Kurumu tarafýndan 2008 yýlýnda yürürlüðe konulan Tüketici Haklarý Yönetmeliði'nin, vatandaþlara cep telefonu kullanýmý konusunda bazý rahatlýklar getirdiðini aktardý.
GSM müþterisi olanlarýn istenmeyen mesajlarýn kendilerine ulaþmasýný GSM firmasýna müracaat ederek engelleyebildiðini ifade eden Deniz, ''Böylece büyük oranda bu pazarlamacýlýða ve dolandýrýcýlýða yönelik sms mesajlarý tüketiciye ulaþmayacaktýr. Ancak gelen telefonlarla ilgili yani sigarayý býraktýrma, bazý bitkisel ilaçlarýn pazarlamasý ve bankalardan gelen telefonlar var. Kredi kullandýrmak için gibi telefonlar var. O telefonlarýn engellenmesi þu aþamada mümkün deðil. Çünkü siz ancak numarayla engelleyebiliyorsunuz. Belli bir numarayý engelleyebilseniz bile baþka bir numaradan size pazarlama için telefon geldiðinde problemi çözememiþ oluyorsunuz.''