'Nature' dergisinin araştırmasına göre 55 milyon yıl önce gerçekleşen iklim değişikliğine bağlı ısınma okyanustaki akıntıların yönünü tersine çevirdi. Bilim adamlarına göre bu, bugün için açık bir ders.

Araştırma, 'Palosen-Eosen maksimum ısı' (PETM) adı verilen bu olayın etkisiyle, yerkürenin ısısının kısa bir süre içinde beş ile sekiz derece arttığını, bunun da derin akıntıların yönünün değişmesine yol açtığını gösteriyor.

Sıcaklık artışının derin okyanus akıntılarının ters dönmesine nasıl katkıda bulunduğunu araştıran California Üniversitesi Denizbilim Enstitüsü'nden Flavia Nunes ve Richard Norris, akıntıların yön değiştirmesinin sıcaklıkların artışını tetiklediğini belirledi.

Okyanusların 14 noktasından alınan örneklerde, karbon-13 seviyesi incelendi ve sabır gerektiren bir çalışma sonucunda ekip, okyanustaki akıntı sisteminin, PETM etkisiyle ve yeniden yön değiştirmeden önce, tam bir yarı tur yaptığını saptadı.

40 bin yıl ters akıntı

Araştırmaya göre PETM'den önce, derin akıntılar Güney Yarımküre'ye dfoğruydu, ancak 40 bin yıl boyunca Kuzey Yarımküre'ye doğru yön değiştirdi. Akıntıların başlangıçtaki yönüne kavuşması için ise yaklaşık 100 bin yıl geçmesi gerekiyor.

PETM'nin kaynağı konusundaki karışıklık ise sürüyor. İncelenen alanlar, bir dizi volkanik patlamanın ya da ısınmayla serbest kalan metan gazının bulunduğu yarıkların kırılmasının, binlerce gigaton karbondioksitin ortaya çıkmasına yol açtığı sanılıyor.

Bugüne ders olsun

Sıcaklıktaki önemli artışın sadece birkaç bin yıl sürdüğünü düşünen araştırmacılar, bu ısınmanın bugün için yeterince açık bir ders olduğu görüşünü dile getiriyor.

Bilim adamları, "günümüzde fosil enerjilerin kullanımına bağlı olarak biyosfere karbondioksit salımının, PETM süresinde ortaya çıktığı tahmin edilen emisyona yakın olduğu" uyarısında bulunuyor.

Araştırmacılar, "PETM örneği, insana bağlı salımların artışının sadece dünya iklimi üzerinde değil, aynı zamanda derin okyanus akıntıları üzerinde uzun vadeli etkileri olduğunu gösteriyor" diyor.

Sıcaklık artıyor, akıntılar yavaşlıyor

Kasım ayında yapılan bir araştırma, Avrupa'nın daha ılıman bir iklimden yararlanmasına olanak sağlayan Atlantik'teki Gulf Stream akıntısının küresel ısınmaya bağlı olarak akış hızının azaldığını ortaya koymuştu.

Birleşmiş Milletler'in küresel ısınma konusunda görev yapan uzmanlarından oluşan bir grubun son çalışmalarına göre, dünya sıcaklığının 1990'dakine nazaran 2100'e kadar 1.4 ile 5.8 derece artması bekleniyor.

Alıntı cnnturk.com