1- Sûrenin Fazileti:


Tirmizî'nin Ubey b. Ka'b'dan rivayetine göre Rasulullah (s.a) şöyle buyur*muştur: "Allah Tevrat'ta da İncil'de de Ümmu'l-Kur'ân (Kur'ân'ın anası olan Fatiha sûresi) gibisini indirmemiştir. es-Seb'ul-Mesani odur. Yüce Allah da bu*yuruyor ki o, benim ile kulum arasında ikiye pay edilmiştir. Kuluma da is*tediği verilecektir." Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir.
İmam Mâlik de el-A'la b. Abdurrahmân b. Yakub'dan şunu rivayet etmek*tedir: Abdullah b. Amir b. Keriz'in azatlısı Ebu Said'in kendisine haber ver*diğine göre Rasulullah (s.a) namaz kılmakta olan Ubey b. Ka'b'a seslenmiş*tir... dedi ve hadisin geri kalan kısmını zikretti. Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir.
İbn Abdi'1-Berr der ki: Ebu Said'in adı tesbit edilememektedir. Medineli-ler arasında sayılır. Ebu Hureyre'den rivayeti ve bu hadisi mürseldir. Yine bu hadis-i şerif Ebu Said b. el-Mualla'dan da rivayet edilmiştir. Bu ashab-ı kiram*dan birisi olup yine adının ne olduğu tesbit edilememiştir. Bu hadisi Ebu Sa-id'den Hafs b. Asım ve Ubeyd b. Huneyn rivayet etmişlerdir.
Derim ki: Aynı şekilde et-Temhid'de de: "Onun ismi tesbit edilememek*tedir" demiştir. Ayrıca es-Sahabe, el-İstîâb fi Ma'rifeti'l-Ashâb adlı eserinde de ismiyle ilgili görüş ayrılıklarını sözkonusu etmektedir. Bu hadis-i şerifi Bu-harî de Ebu Said el-Mualla'dan rivayet etmiştir. Ebu Said, dedi ki: Mescidde namaz kılıyordum. Rasulullah (s.a) beni çağırdı, ancak ben onun çağrısına cevap vermedim. (Daha sonra): Ey Allah'ın rasulu namaz kılıyordum, dedim (ve mazaretimi beyan ettim). Hz. Peygamber şöyle buyurdu: "Yüce Allah: "Sizi çağırdığı zaman Allah'ın ve rasulünün çağırışına uyun" (el-Enfal, 8/24)diye buyurmuyor mu?" Daha sonra şöyle devam etti: "Şüphesiz ben mescid-den çıkmadan önce Kur'ân-ı Kerim'deki en büyük sûreyi sana öğreteceğim." Sonra elimden tuttu. Mescidden çıkmak istediğini görünce ona şöyle dedim: Bana Kur'ân-ı Kerim'deki en büyük sûreyi öğreteceğini söylememiş miydin? Şöyle buyurdu: "O: Elhamdülillahi rabbi'l âlemin..dir. es-Sebu'1-Mesani ve ba*na verilen Kur'ân-ı azim odur. " Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir.
İbn Abdi'1-Berr ve başkaları şöyle demektedir: Ebu Said b. el-Mualla en-sarın en değerlilerinden ve ileri gelen efendilerindendir. Bunu sadece Buha*rı rivayet etmiştir. Adı Rafı'dir. Adının el-Haris b. Nufey' b. el-Mualla veya Evs b. el-Mualla olduğu da yahut Ebu Said b. Evs b. el-Mualla olduğu da söyle*nir. Altmış dört yaşında ve yetmişdört hicri yılında vefat etmiştir. Kıblenin de*ğiştirildiği sırada Kabe'ye doğru ilk namaz kılan kişi odur. İleride gelecektir.
Baş tarafta kaydettiğimiz Ubey b. Ka'b'ın rivayet ettiği hadisi tam bir se*nedi ile Yezid b. Zurey' kaydederek şöyle demiştir: Bize Ravh b. el-Kasım, el-Ala b. Abdurrahmân'dan, o babasından o da Ebu Hureyre'den rivayetle de*di ki: Rasulullah (s.a) namaz kılmakta olan Ubeyy b. Ka'b'ın yanına çıktı... Daha sonra hadisin geri kalan kısmını aynı manada zikretti.
İbnu'l-Enbârî de "Kitabu'r-Red" adlı eserinde şunu söylemektedir: Bana babam anlattı, bana Ebu Ubeydullah el-Verrak anlattı, bize Ebu Davud an*lattı, bize Şeyban, Mansur'dan o Mücâhid'den anlatarak dedi ki: Şüphesiz İb*lis (Allah'ın laneti üzerine olsun) dört defa sarsıla sarsıla inlemiştir. Lanete uğradığı zaman, cennetten indirildiği zaman, Muhammed (s.a) peygamber ola*rak gönderildiği zaman ve Fâtihatü'l-kitab indirildiği zaman. Ve o sûre Me*dine'de indirildi. Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir.

2- Sûreler, Âyetler ve Allah'ın Güzel İsimleri Arasında Fazilet Farkı:


İPrn adamları bazı sûre ve âyetlerin diğer bir kısmından, yüce Allah'ın gü*zel isimlerinden bazısının diğer bazısından üstün olup olmadığı hususunda farklı görüşlere sahiptirler. Kimisi, şöyle der: Bir kısmının diğer bir kısmına üstünlüğü yoktur. Çünkü hepsi Allah'ın kelamıdır. İsimleri de böyledir. Bi*rinin diğerine üstün olması sözkonusu değildir. eş-Şeyh Ebu'l-Hasan el-Eş'ari, Kadi Ebu Bekir b. et-Tayyib, Ebu'Hakim Muhammed b. Hibban el-Bus-tî ve fakihlerden bir grup bu kanaattedir. İmam Mâlik'ten de bu anlamda bir rivayet gelmiştir. Yahya b. Yahya der ki: Kur'ân'ın bir kısmının diğer kısmı*na üstün olduğunu kabul etmek yanlışlıktır. Aynı şekilde İmam Mâlik de sa*dece bir sûrenin defalarca tekrarlanıp durmasını (diğerlerinin okunmaması*nı) mekruh görmüştür. (Yahya b. Yahya) İmam Mâlik'ten yüce Allah'ın: "On*dan daha hayırlısını... getirmedikçe." (el-Bakara, 2/106) buyruğu hakkında şöyle demiştir: Yani nesh edilen âyet yerine muhkem bir âyet getiririz, de*mektir.
İbn Kinane de bütün bu kanaatlerin benzerini İmam Mâlik'ten rivayet et*miş bulunuyor. Bu görüşü savunanlar, şu şekilde delil getirirler: Birşeyin da*ha üstün olması kendisinden üstün olanın eksikliği izlenimini verir. Halbu*ki bunların hepsi özleri itibariyle birdir. Bu da Allah'ın kelamı olmaktır. Yü*ce Allah'ın kelamında ise eksiklik sözkonusu olmaz.
el-Busti der ki: Hz. Peygamber'in: "Tevrat'ta da İncil'de de Ümmü'l-Kur'ân gibisi yoktur" buyruğunun anlamı şudur: Şanı yüce Allah; Tevrat ve İncil'i okuyan kimseye Ümmü'l-Kur'ân'ı okuyan kişiye verdiği sevabın ben*zerini vermez. Çünkü yüce Allah kendi lütfü ve fazl-u keremiyle bu ümme*ti diğer ümmetlerden üstün kılmış ve bu ümmete kendi yüce kelamını oku*ması karşılığında diğer ümmetlere kendi kelamını okuması karşılığında verdiği lütuf ve faziletten fazlasını vermiştir. Bu da Allah'ın bu ümmete bir lütfudur.
Yine el-Busti der ki: Hz. Peygamber'in: "En büyük sûre" ifadesi ile kas*tettiği ecir itibariyle en büyük sûredir. Yoksa Kur'ân-ı Kerim'in bir kısmının bir diğer kısmından üstün olduğu anlamına gelmez.
Kimi ilim adamları da aralarında üstünlük ve fazilet bakımından farklılık olduğu görüşündedir. Yüce Allah'ın: "Hepinizin ilahı tek bir ilahtır. O'ndan başka hiçbir ilah yoktur. O, hem rahman hem de rahimdir." (el-Bakara, 2/163); Âyetu'l-Kürsi (el-Bakara, 2/255), Haşr sûresinin son âyetleri (59/22-24) ve İhlas sûresinde (112. sûre) bulunan yüce Allah'ın vahdaniyyetine ve sıfatına delalet eden buyruklardaki özellikler, mesela: "Ebu Leheb'in iki eli kurusun" (Tebbet, 111/1) buyruğunda ve benzerlerinde bulunmamaktadır.
Üstünlük âyet ve sûrelerin ihtiva ettiği hayret verici anlamlar ve bu anlam*ların çokluğunda sözkonusudur. Nitelik bakımından değildir. Bu görüş doğ*ru görüştür. İshak b. Rahveyh (Rahuye) ve onun dışında birtakım ilim adam*ları ve kelamcılar üstünlük bulunduğu görüşünü kabul ederler. Kadı Ebu Bekr b. el-Arabi'nin ve İbnu'l-Hassar'ın tercih ettiği görüş de budur. Bu tercihe se*bep ise (az önce kaydedilen) Ebu Said b. el-Mualla tarafından rivayet edilen hadis ile Ubey b. Ka'b'dan gelen şu hadis-i şeriftir: Ubey dedi ki: Rasulullah (s.a) bana dedi ki: "Ey Ubey, sana göre Allah'ın Kitab'ında en büyük âyet han*gisidir?" Ben şöyle dedim: (Bana göre en büyük âyet): "Allah odur ki, ondan başka hiçbir ilah yoktur. Haydır, kayyumdur..." (el-Bakara, 2/255) âyetidir. Bunun üzerine Rasulullah (s.a) göğsüme vurdu ve şöyle dedi: "İlme doya-sın ey Ebu'l-Münzir (Ubey b.Kab'ın künyesi)" Bunu Buharî ve Müslim riva*yet etmiştir. Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir.
İbnu'l-Hassar der ki: Bu naslara rağmen konu ile ilgili görüş ayrılığından söz edenlere şaşarım. İbnü'l-Arabi der ki: Hz. Peygamber'in: "Allah Tevrat'ta ta İncil'de de ve Kur'ân-ı Kerim'de de onun benzerini indirmemiştir" buyru*ğunda diğer kitapları (indirilmiş sahifeler, Zebur ve benzerlerini.) sözkonu-su etmemesinin sebebi sözü geçen bu kitapların en üstün ve faziletli olma*larından dolayıdır. Herhangi birşey en faziletlinin de faziletlisi ise o vakit hep*sinin de en faziletlisi olur. Mesela, Zeyd, alimlerin en faziletlisidir, dediğiniz*de insanların en faziletlisidir, demek olur.
Fâtiha'da başka sûrelerde bulunmayan birtakım nitelikler vardır. Hatta: Kur'ân-ı Kerim'in tümü ondadır da denilmiştir.
Bu sûre yirmibeş kelimedir ki Kur'ân-ı Kerim'in ihtiva ettiği bütün ilim*leri kapsamaktadır. Şanı yüce Allah'ın bu sûreyi kendisi ile kulu arasında iki*ye ayırmış olması da bu sûrenin şerefi cümlesindendir. O olmaksızın yüce Allah'a yakınlık (namaz) sahih olmaz. Hiçbir amel onun sevabına ulaşamaz. İşte bu bakımdan bu sûre Kur'ân-ı Azim'in anası (Ummu'l Kur'ân) olmuştur. Nitekim: "De ki: O Allah'tır, bir ve tektir." (el-İhlas, 112/1) diye başlayan sûre de Kur'ân'ın üçte birine denktir. Çünkü Kur'ân-ı Kerim tevhid, ahkam ve öğüt*ler ihtiva etmektedir. "De ki: O, Allah'tır, bir ve tektir" buyruğunda ise tev*hidin bütünü açıklanmıştır. İşte bu anlamda Hz. Peygamber (s.a)'in Ubey b. Kab (r.a)'a: Kur'ân-ı Kerim'de en büyük âyet hangisidir?" diye sorunca o da: "Allah odur ki, O'ndan başka hiçbir ilah yoktur, haydır, kayyumdur" diye*rek Âyetu'l Kürsi olduğunu söylemiştir. Bunun en büyük âyet olarak nitelen*dirilmesinin sebebi tümüyle tevhidi kapsamasıdır. Nitekim Hz. Peygam*ber'in: "Benim ve benden önceki bütün peygamberlerin söylediği en fazilet*li söz: Allah'tan başka hiçbir ilah yoktur. O, bir ve tekdir, O'nun ortağı yoktur" sözüdür Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir. buyruğu gereğince bu ifade zik*rin en faziletlisidir. Çünkü bu kelimeler tevhid ile ilgili bütün bilgileri ihti*va etmektedir. Fatiha sûresi de hem tevhidi hem ibadeti hem de öğüt ve ha*tırlatmayı ihtiva etmektedir. Yüce Allah'ın kudreti için de böyle bir şey uzak görülmemelidir. Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir.

3- Fatiha ve Âyetu'l-Kursi:


Ali b. Ebi Talib (r.a) dedi ki: Rasûlullah (s.a) şöyle buyurmuştur: "Fâtiha-tü'1-kitab Âyetül-Kürsi, "Allah kendisinden başka hiçbir ilah olmadığını... açıkladı" (Al-i İmran, 3/18); "De ki: Ey mülkün sahibi Allah'ım..." (Al-i İm-ran, 3-26-27) âyetleri Arş'a asılıdır. Bunlarla Allah arasında bir perde yoktur." Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir. Bu hadisi Ebu Amr ed-Dani, Kitabu'l-Beyan adlı eserinde senedini kaydede*rek zikretmektedir. Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir.