11- Fatiha Her Rekatte mi Okunur?


İbnu'l-Arabi der ki: Peygamber (s.a)'den: "Fâtiha'yı okumayan kimsenin namazı yoktur" şeklinde gelen bu delil hakkında insanlar farklı görüşlere sa*hiptir: Acaba buradaki nefy (olmayacağını ifade eden buyruk) mükemmel*lik ve tamamlılık ile ilgili midir yoksa yeterlilik ile mi ilgilidir? Delili tetkik edenin durumuna göre fetvada da değişiklik görülmektedir. Bu asıl delil ile ilgili en meşhur ve en güçlü olan şekil, nefiy genellilik ifade eder, şeklinde olduğundan dolayı, İmam Mâlik'ten gelen güçlü rivayet de: Fatiha sûresini namazında okumayanın namazının batıl olacağı şeklindeki rivayettir. Fakat öte taraftan bu sûrenin her bir rek'atte tekrar edilmesi ile ilgili görüşü tet*kik ettiğimizde şunu görürüz: Peygamber (s.a)'ın: "Ve sen bunu namazının tümünde böylece yap. Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir. "buyruğunu bu esasa göre tevil edip anlayan bir kimsenin tıpkı rükû ve sücudunu tekrarladığı gibi, kıraatini de tekrarlama*sı gerekir. Doğrusunu en iyi bilen Allah'tır. Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir.

12- Fatiha Okumanın Farz Olup Olmadığı:


Bizim, bu bölümde zikrettiğimiz ve muayyen olarak Fâtiha'nın okunması gerektiğini ortaya koyan hadis-i şerifler ile bu doğrultudaki diğer hususlar, Ku*lelilerin muayyen olarak Fâtiha'nın okunması gerekmez ve Fatiha ile Kur'ân'ın başka âyetleri arasında fark yoktur, şeklindeki görüşlerini Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir. reddetmektedir. Çünkü Peygamber (s.a) -açıkladığımız üzere- kendi buyruğu ile Fatiha sûre*sini tayin etmiş bulunmaktadır. Şanı yüce Allah'ın: "Namazı kılınız" buyruğun*dan neyi murad ettiğini beyan eden odur. Diğer taraftan Ebu Davud, Ebu Sa-id el-Hudrî'nin şöyle dediğini rivayet etmektedir: "Bize Fâtihatü'l-Kitab ile Kur'ân-ı Kerim'den kolayımıza gelen buyrukları okumamız emrolundu." Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir. İş*te bu hadis-i şerif Hz. Peygamber'in bedeviye: "Kur'ân'dan ezberlediklerin*den kolayına geleni oku" Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir. buyruğundaki emrinin Fâtiha'dan fazlasını kas*tettiğini göstermektedir. Yine bu yüce Allah'ın: "O halde ondan kolayınıza ge*leni okuyun." (el-Müzemmil, 73/20) buyruğunu da açıklamaktadır.
Diğer taraftan Müslim, Ubade b. es-Samit'ten şunu rivayet etmektedir: Ra-sulullalı (s.a) buyurdu ki: "Ummu'l-Kur'ân'ı (Fâtiha'yı) okumayanın namazı yoktur." Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir. Bir diğer rivayette de: "... ve ondan başka bir miktar okumaya*nın..." ilavesini de eklemektedir. Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir.
Hz. Peygamber'in: "Eksiktir -sözünü üç defa tekrarlayarak- tamam değildir" şeklindeki buyruğu ise sözü geçen deliller gereği, yeterli değildir, anla*mındadır. Çünkü hadis-i şerifte geçen (ve eksiktir anlamı verilen kelime olan): kelimesi eksiklik ve fasid oluşu ifade eder. el-Ahfeş der ki: tabiri eksik olarak, tamamlanmadan doğumunu yapan dişi de*ve hakkında kullanılır. Hilkati tam olsa dahi doğum vaktinden önce erken doğum yaptığı takdirde de (yine aynı kökten gelen) : kelimesi kul*lanılır.
Konu üzerinde düşünüldüğü takdirde: "Eksiklik" halinde namazın caiz ol*maması gerekir. Çünkü eksik bir namaz tamam olmayan bir namazdır. He*nüz tamam olmaksızın namazdan çıkan bir kimsenin emrolunduğu şekilde (böylesinin de) namazı iade etmesi gerekir. Kıldığı o namazın hükmü ne ise iadesinin hükmü de odur. Eksik kalacağını kabul etmekle birlikte namazın caiz olacağı iddiasında bulunan kimsenin ise delil getirmesi gerekir. Sustu*rucu bir şekilde delil getirebilmesine ise imkan yoktur. Doğrusunu en iyi bi*len Allah'tır. Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir.

13- Namazda Kur'ân Okumak:


İmam Mâlik'ten namazın herhangi bir bölümünde kıraatin vacib olmadı*ğı rivayet edilmiştir. İmam Şafiî de kıraati unutan kimse hakında Irak'ta bu*lunduğu sûrede aynı şekilde fetva vermekteydi. Ancak Mısır'da bu görüşün*den dönerek şöyle demeye başlamıştır: "Fâtiha'yı güzel bir şekilde okuyabi*len bir kimsenin Fâtiha'yı okumadan namazı sahih olmaz. Fâtiha'dan bir harf eksik okuması dahi yeterli değildir. Eğer Fâtiha'yı okumayacak yahut bir harf dahi eksik okuyacak olur ise, Fâtiha'dan başka yerler okumuş olsa dahi na*mazını iade eder." Bu mesele ile ilgili sahih olan pörüş de budur. Hz. Ömer'den rivayet edilen akşam namazını Kur'ân okumaksızın kıldırdığı, bu durum kendisine anlatıldığında: Rükû ve sücud nasıldı? diye sorması üzeri*ne: Güzeldi cevabını alınca, O halde bir mahzur yoktur, şeklinde cevap ver*diği şeklindeki rivayet ise lafzı münker ve isnadı munkatı' (kesik) bir hadis*tir. Çünkü bunu İbrahim b. el-Haris et-Teymi Hz. Ömer'den rivayet etmek*tedir. Bir diğerinde de İbrahim, Ebu Seleme b. Abdurrahmân'dan, o Hz. Ömer'den rivayet etmektedir ki her iki sened de munkatı'dır ve bunda de*lil olacak bir taraf yoktur. İmam Mâlik bunu Muvatta'da zikretmiştir. Bu Muvatta'ın ravilerinin birisinin Muvatta rivayetinde yer almakla birlikte, Yah*ya ve onunla birlikte bir grubun rivayet ettiği Muvatta'da yoktur. Çünkü İmam Mâlik daha sonraları bunu pek yerinde görmeyerek Muvatta'ından çıkarmış ve şöyle demiştir: Uygulama buna göre değildir. Çünkü Peygamber (s.a) şöy*le buyurmuştur: "Kendisinde Fâtiha'nın okunmadığı her bir namaz eksiktir." Diğer taraftan Hz. Ömer'in sözü geçen namazı iade ettiği de rivayet edilmiş*tir. Ondan gelen sahih rivayet de budur.
Yahya b. Yalıya en-Neysaburi'nin şöyle dediği rivayet edilmektedir: Bize Ebu Muaviye, el-A'meş'ten, o İbrahim en-Nehai'den, o Hemmam b. el-Ha-ris'ten rivayet ettiğine göre, Ömer (r.a) akşam namazında kıraati unuttu, son*ra da cemaatle birlikte namazı iade etti. İbn Abdi'1-Berr ki: Bu muttasıl bir ha*distir. Buna Hemmam Hz. Ömer'den rivayetle tanık olduğunu belirtmiştir. De*ğişik yollardan bu şekilde rivayet edilmiştir.
Eşheb'in rivayetine göre Mâlik şöyle demiştir: Mâlik'e Kur'ân okumayı unu*tan kişi hakkında soru sorulmuş ve: Ömer'in bu konudaki sözünü beğeniyor musun? diye sorulunca şu cevabı vermiştir: Ben Ömer'in böyle birşey yap*tığını kabul etmiyorum dedi ve böyle bir hadisin olmayacağını söyledi. Son*ra da şunları ekledi: İnsanlar (cemaat) akşam namazında açıktan Kur'ân oku*madığını görecekler de ona unuttuğunu hatırlatmak üzere sübhanallah de-meyeceker, öyle mi? Benim görüşüme göre böyle bir işi yapan kişinin nama*zı iade etmesi gerekir. Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir.