14- Kur'ân Okumaksızın Namaz Kılmak:
Konu ile ilgili kabul ettikleri usullerine göre (aslî delillerine) az önce açık*landığı üzere ilim adamları Kur'ân okumaksızın namazın olamayacağını ic-ma ile kabul etmişlerdir. Aynı şekilde Fâtiha'nın okunuşundan sonra kıraatin vaktini tayin etmemek hususunda da görüş birliğine varmışlardır. Şu kadar var ki kişinin Fatiha ile birlikte sadece tek bir sûre okumasını müstehab gö*rürler. Çünkü Peygamber (s.a)'den çoğunlukla rivayet edilen hal budur. İmam Mâlik der ki: Kıraatte sünnet olan ilk iki rek'atte Fatiha ile bir sûre oku*ması, son iki rek'atte de yalnızca Fatiha'yi okumasıdır. el-Evzaî de der ki: Fâ-tiha'yı okur, eğer Fâtiha'yı okumayıp bir başka sûre okuyacak olsa bu da onun için yeterlidir. Yine el-Evzaî der ki: Eğer üç rek'atte okumayı unutacak olur*sa namazını iade eder.
es-Sevri de der ki: İlk iki rek'atte Fatiha ile bir sûre okur, son iki rek'at*te de dilediği takdirde teşbih getirir, dilerse Kur'ân okur. Kur'ân da okuma*yıp teşbih de getirmeyecek olursa namazı caizdir.
Ebu Hanife ile diğer Kufelilerin görüşü de budur. İbnu'l-Münzir der ki: Biz Ali b. Ebi Talib (r.a)'dan şöyle dediğini rivayet ediyoruz: İlk iki rek'atte Kur'ân oku, son iki rek'atte de teşbih getir. en-Nehai de bu görüştedir. Süf-yan der ki: Şayet üç rek'atte Kur'ân okumayacak olursa namazı iade eder. Çün*kü bir tek rek'atte Kur'ân okumak onun için yeterli değildir. Yine Süfyan der ki: Sabah namazının bir rek'atinde Kur'ân okumayı unutması halinde de du*rum budur.
Ebu Sevr der ki: Her rek'atte Fâtiha'nın okunmadığı bir namaz caiz olmaz. İmam Şafiî'nin Mısır'daki (Cedid) görüşü gibi. İmam Şafiî mezhebinin bütün ilim adamları da bu görüştedir. Mâliki mezhebine mensup İbn Huveyzimendad da böyle söylemiştir: Bize göre her rek'atte Fatiha sûresinin okunması vaciptir. Bu meseledeki sahih görüş de budur. Müslim Ebu Katâde'den şöy*le dediğini rivayet etmektedir: "Rasulullah (s.a) bizlere öğle ve ikindi namaz*larını kıldırır, ilk iki rek'atte Fâtihatü'l-Kitab ile iki sûre okurdu. Kimi zaman bize bir âyeti işittirir idi. Öğlenin ilk rek'atini uzunca kıldırır, ikincisini kısa keserdi. Sabah namazında da böyle yapardı." Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir. Bir diğer rivayette de şöy*le denilmektedir: "Son iki rek'atte de Fâtihatü'l-Kitabı okurdu." Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir. İşte bu İmam Mâlik'in kabul ettiği görüşün lehine açık bir nas ve sahih bir hadistir. Her bir rek'atte Fatiha'nın muayyen olarak okunacağına -bu görüşü kabul etmeyen*lerin hilafına- açık bir nastır. Delil ise Sünnette olandır, Sünnete muhalif olan*da delil olma özelliği yoktur. Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir.
15- Namazda Fâtiha'dan Başka Okuma:
Cumhur, Fâtiha'dan fazla okumanın vacib (farz) olmadığı görüşündedir. Çünkü Müslim, Ebu Hureyre'nin şöyle dediğini rivayet etmektedir: "Her namazda kıraat vardır. Peygamber (s.a)'ın bize işittirerek okuduğunu biz de size işittirerek (yani açıktan) okuyoruz. Bizden gizleyerek okuduğunu biz de sizden gizleyerek okuyoruz. Her kim Fâtiha'yı okuyacak olursa bu onun için yeterlidir. Ve her kim daha fazlasını okuyacak olursa bu da daha faziletli*dir." Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir. Buharî'deki ifade ise: "Eğer daha fazla okuyacak olursan bu bir ha*yırdır." şeklindedir. Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir.
İlim adamlarının çoğunluğu zaruret sebebiyle veya zaruretsiz olarak faz*ladan bir sûre okumayı terketmeyi kabul etmezler. İmran b. Husayn, Ebu Sa-id el-Hudrî , Havvat b. Cübeyr, Mücâhid, Ebu Vail, İbn Ömer, İbn Abbas ve başkaları bu görüştedirler. Bunlar derler ki: Fâtihatü'l-Kitab ile birlikte Kur'ân-ı Kerim'den herhangi bir bölüm okumayanın namazı olmaz. Araların*dan kimisi iki âyet, kimisi de bir âyet ile bunu sınırlandırırken kimisi de bu*na sınır getirmeyip: Fatiha ile birlikte Kur'ân'dan bir bölüm, demekle yetin*miştir. Bütün bunlar her halükarda Fatiha ile birlikte Kur'ân-ı Kerim'den ko*laya gelen bir bölümü öğrenmeyi gerektirmektedir. Çünkü Ubade b. es-Sa-mit ile Ebu Said el-Hudrî ve başkalarının rivayet ettikleri hadisler bunu ge*rektirmektedir.
(İmam Mâlik'in) el-Müdevvene adlı eserinde şöyle denilmektedir: Veki', el-Ameş'ten, o Hayseme'den rivayetle dedi ki: Bana Ömer b. el-Hattab'ı şöy*le derken dinleyen birisi anlattı: Fâtihatü'l-Kitabı ve onunla birlikte bir mik*tar Kur'ân okumayanın namazı yeterli değildir.
Mezhebimizde (Mâlikî mezhebinde) Fâtiha'dan sonra sûre okumanın hükmü ile ilgili üç farklı görüş vardır: Sünnet, fazilet ve vacib görüşü. Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir.
16- Fatiha'yı Öğrenemeyen:
Bütün gücünü harcadıktan sonra Fatiha'yı öğrenemeyen yahut Kur'ân-ı Ke-rim'den hiçbir şey belleyemeyen veya hafızasında ondan hiçbir şey tutama*yan kimsenin Kur'ân okunması gereken yerlerde tekbir, tehlil, tahmid, teş*bih, temcid yahut la havle vela kuvvete illa billah'tan mümkün olanı söyle*yerek Allah'ı zikretmesi gerekir. Bu şekilde zikir yalnız başına namaz kılma*sı veya imamın gizliden okuduğu namazlarda imam ile birlikte kılması ha*linde sözkonusudur. Çünkü Ebu Davud ve başkaları Abdullah b. Ebi Evfa'dan şöyle dediğini rivayet etmektedirler: Bir adam Peygamber (s.a)'ın yanına ge*lerek şöyle dedi:Ben Kur'ân-ı Kerim'den herhangi birşey ezberlemek imka*nını bulamıyorum. Bana onun yerini tutacak birşeyler öğret. Hz. Peygamber: "De ki Allah'ı teşbih ederim. Hamd yalnız Allah'ındır. O'ndan başka ilah yoktur. Allah en büyüktür. Bütün gücümüz ve takatimiz ancak Allah'ın yardımı ile*dir." Bunu soran sahabi: Ey Allah'ın rasulü, bunlar Allah için söyleyeceğim sözlerdir. Ya kendim için ne diyeyim? Hz. Peygamber şöyle buyurdu: De ki: Allah'ım bana merhamet buyur, bana afi*yet ver, beni doğru yola ilet, beni rızıklandır." Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir.
17- Hiçbir Dua Okuyamayan:
Şayet bu lafızlardan herhangi birisini de söylemekten aciz ise elinden gel*diği kadar imam ile birlikte (yani cemaatle) namaz kılmayı terketmesin. İnşa-allah imam bu konuda onun sorumluluğunu yerine getirir. Ölüm gelinceye ka*dar aralıksız olarak Fatiha'yı ve onunla birlikte bir miktar Kur'ân-ı Kerim'i öğ*renmek için bütün gayretini ortaya koymalıdır. O bu gayret içerisinde ona ölüm gelmelidir ki Allah'a karşı beyan edebileceği bir mazeret sahibi olsun. Bu Linki Görmeniz İçin SupersatForuma Uye Olmanız Gerekmektedir.
Yer imleri