Fiber optik, insanýn saç teli kalýnlýðýnda ve çok hassas üretilmiþ saf bir cam ip üzerinden ýþýðýn iletilmesi prensibiyle çalýþan bir sistemdir. Bu þekilde üretilmiþ kablolarýn tercih edilmesinin en büyük sebebi, çevresel þartlarýn aðýr olduðu; nemli, rutubetli, elektriksel alan parazitlerinin yoðun olduðu yerlerden etkilenmemesi ve her zaman stabil bir baðlantý sunmasýdýr. Fiber optik kablolar, iletimi ýþýk hýzýyla yani saniyede 300 bin km’lik hýzla gerçekleþtirirler. Bu yönleri sebebiyle uzak mesafelere veri aktarýmý için tasarlanmýþlardýr.
Fiber optik bir kablonun kesitine bakýldýðýnda iç kýsýmlarý þunlardýr:
Merkez – Iþýðýn hareket ettiði ince cam tabaka
Cam Örtü – Merkezin dýþýný saran optik malzemeden üretilmiþ, merkezden yasýyan ýþýðý tekrar merkeze geri gönderen kýsým
Kýlýf – Kabloyu darbelere ve neme karþý koruyan dýþ katman
Yüzlerce hatta binlerce optik fiberden oluþan bu kablolar, merkez çaplarýna,yapýldýklarý malzemeye ve ýþýðýn kýrýlma þekline göre ikiye ayrýlýrlar.
1. Tekil Modlu Fiberler: Yaklaþýk 9 mikronluk çapa sahip olan ince merkezli kablolardýr ve 1300 ile 1550 nanometre arasýnda dalgaboyu deðerine sahip kýzýlötesi lazer ýþýðýný iletirler. Bu kablo tipi genellikle veri kaybýnýn daha az olmasý istenen yerlerde kullanýlýr.
2. Çoðul Modlu Fiberler: Yaklaþýk 62.5 mikronluk çapa sahip olanlardýr ve 850 ile 1300 nanometre arasýnda dalgaboyu deðerine sahip kýzýlötesi lazer ýþýðýný iletirler.Üretim maliyeti daha uygun olduðundanen çok kullanýlan kablo türüdür. Kayýp miktarý tekil modlu kablolara göre daha fazladýr.
Bazý fiber kablolar ise plastikten üretilmiþtir ve 1mm’ye varan merkeze sahiptirler. Bu kablolar 650 nanometre dalgaboyuna sahip görülebilir kýrmýzý ýþýðý iletirler.
Fiber Optik Kablolar Iþýðý Nasýl Ýletirler?
Lazerden gönderilen ýþýn demeti ilk baþta doðrusal bir yol izler. Ýlk baþta ýþýk sinyali 1 ve 2 olarak çýkan alt – üst sýnýr ýþýnlarý þekilde görüldüðü gibi kablonun kývrýldýðý noktalarda; ýþýk cam örtüye çarpýp geri yansýr bu þekilde yansýya yansýya merkezdeki yoluna yavaþlayarak ve bir miktar kayba uðrayarak da olsa devam ederler. Bu nedenledir ki, fiber kablolarýn fazla kývrým yapmadan genellikle düz bir yol izlemesi, veri iletim hýzý ve kalitesi açýsýndan önemlidir. Cam örtü tabakasý ýþýðý kesinlikle absorbe etmez ve neredeyse tam olarak yansýtýr bu da bilginin kayýpsýz þekilde ulaþmasý için çok önemli bir noktadýr.
Fiber optik kablolar kullaným yeri ve þartlarýna baðlý olarak çelik zýrh ya da jel tabakasý gibi baþka koruyucu ve esneklik kazandýrýcý kýsýmlar da ilave edilebilmektedir. Kablonun üzerine yerleþtirilen bu koruyucu tabaka ayný zamanda kemirgenlerin ýsýrmalarýna engel olmak için özel kimyasal maddeler içerir. Bu maddeler kemirgenlerin kabloyu ýsýrdýklarýnda tiksinerek kabloyu koparmalarýna engel olur.
Yer imleri