Ağ için Windows Ayarları
Gelelim Windows XP altında ağ kurulumu için yapılması gereken ayarlara. Temel olarak, aslında bir ağda yapmanız gereken herhangi bir ayar yok. Bilgisayarlardaki yerel ağ bağlantısı ayarlarları ile oynamadıysanız; sadece kabloları yerlerine takıp, bilgisayarları veya cihazları açmanız yeterli olacaktır. Geri kalanını Windows kendisi halledecektir. Yine de ağ bağlantısı kurulumu için yapılması gerekenleri beraberce inceleyelim.
Öncelikle Başlat> Ayarlar> Ağ Bağlantıları (Start> Settings> Network Connections) yolunu izleyerek bu pencereyi açın. Sihirbaz (Wizard) kısmında iki tane seçenek göreceksiniz. Bunlardan Ağ Kurulum Sihirbazını (Network Setup Wizard) çalıştırın. Aşağıdaki yönergeleri takip edin.
İlk çıkan pencerede İleri (next) tuşuna tıkladıktan sonra gelen ikinci pencerede network için gerekli bir takım hazırlarlardan bahsediliyor. Bu pencereyi de İleri tuşu ile geçtikten sonra size bir çok seçenekten oluşan bir pencere gelecek. Bu noktada sihirbazı çalıştırdığınız bilgisayarın ağdaki rolüne uygun olan seçeneği seçip, ileri tuşu ile ilerleyin.
Karşınıza gelen pencerede sizden bilgisayarınız için bir isim belirlemeniz isteniyor. Bu pencerede yer alan bilgisayar tanımlaması kutusunu boş bırakabilirsiniz.
İleri tuşuna bastığınızda çalışma grubunun atanacağı pencereye ulaşıyorsunuz. Burada ağınızda yer alan bilgisayarlar için bir çalışma grubu adı belirlemelisiniz ve ağdaki bütün bilgisayarlarda bu ad aynı olmak zorundadır.
Bir sonraki adımda yapılan ayarlar için bir onay penceresi karşınıza gelecek. Bilgileriniz doğruysa ileri tuşuna basarak bir sonraki adıma geçin.
Ayarların uygulanması gerçekleştikten sonra diğer bilgisayarlar için uygulanabilecek bir takım seçenekler karşınıza çıkacak. Bu noktada eğer ağdaki diğer bilgisayarlar Windows XP işletim sistemini kullanıyorsa bu sihirbazı diğer bilgisayarlarda da bir kere çalıştırmanız yeterli olacaktır. Bu sebeple son seçeneği seçmelisiniz. Eğer Ağınızda Windows 98 gibi bir işletim sistemine sahip bilgisayarlar mevcut ise ilk seçeneği seçerek bir ağ kurulum disketi oluşturabilirsiniz. Bu disketi eski işletim sistemine sahip bilgisayarlarda çalıştırmanız yeterli olacaktır.
Ağ ayarlarının elle yapılması
Ağ ayarlarını sihirbaza gerek duymadan gerçekleştirebilirsiniz. Bunun için öncelikle bilgisayarınıza bir ad atamalı ve bir çalışma grubu belirlemelisiniz. Eğer ağda otomatik IP yapılandırması kullanılıyorsa bu durumda sadece bu iki ayarı yapmanız ağa bağlanabilmeniz için yeterli olacaktır.
Öncelikle Bilgisayarım (My Computer) simgesine sağ tıklayarak özelliklerine (properties) girin. Sekmeler arasından Bilgisayar Adı (Computer Name) sekmesini bulun. Bu pencerede Değiştir (Change) tuşuna tıkladığınızda karşınıza çıkacak olan pencerede, bilgisayarınız için bir ad ve çalışma grubu atayabilirsiniz.
Bilgisayar ve çalışma grubu adlarının atanması
Bu işlemin ardından Başlat> Ayarlar> Ağ Bağlantıları yolunu izleyerek Yerel Ağ Bağlantısını bulup, özelliklerine girin.
Yerel ağ bağlantısına ait özellikler penceresi
Gördüğünüz gibi bu pencerenin tepesinde ağ kartınızın ismi gözüküyor. Farenizin imlecini buraya sürüklediğinizde ağ kartınızın hangi slotta takılı olduğunu ve fiziksel ağ adresinin (MAC adresi) ne olduğunu görebilirsiniz. Ortada yer alan liste kutusunda ise ağ bağlantısı için gerekli uygulamaları ve protokolleri görebilirsiniz. Burada Internet Protocol (TCP/IP) hepimizin bildiği Dünyada kullanılan en yaygın ağ protokolüdür. Bunu seçip, özelliklerine girerek IP yapılandırılması ile ilgili ayarlara ulaşabilirsiniz.
Eğer sabit IP ataması yapma durumundaysanız bunu şu şekilde gerçekleştirebilirsiniz. Internet Protocol seçili durumdayken Özellikler (Properties) tuşuna basarak ilgili pencereyi açın. Varsayılan olarak otomatik IP alınması ile ilgili seçeneğin aktif olduğunu göreceksiniz. Hemen altındaki seçeneği seçerek IP adresi, Alt ağ maskesi (Subnet mask), Varsayılan ağ geçidi (Default gateway) kutularını aktif hale getirin. Örneğin IP adresi 192.168.0.2 olarak atanması gereken bir bilgisayarın alt ağ maskesi 255.255.255.0’ dır. Aşağıda görüldüğü şekilde kutuları doldurduktan sonra OK tuşu ile ayarlarınızı kaydedin.
Elle IP yapılandırması
IP adreslerinin ve alt ağ maskesinin belirlenmesi, ağ geçidi (gateway), domain (alan adı) gibi konuların her biri başlı başına sayfalarca ele alınabilecek kadar çok ayrıntılara sahip oldukları için bu başlık altında daha fazla ayrıntıya girmeden burada bitiriyoruz.
Servisler ve paylaşım
Ağınızda yer alan bilgisayarların paylaştırılmış dosyaları arasında gezinti yapmak istiyorsanız eğer şu servislerin otomatik olarak başlatılmasını sağlamalısınız:
Server (Sunucu)
Workstation (İş İstasyonu)
Computer Browser (Bilgisayar Tarayıcısı)
Dikkat ederseniz eğer, Bilgisayar Tarayıcısı hizmeti diğer iki hizmete bağımlı olarak çalışmaktadır. Kısacası bu hizmetten yararlanabilmek için diğer ikisi mutlaka çalışıyor olmalıdır.Windows XP altında klasörlerinizi paylaştırmak için iki seçeneğiniz var: basit dosya paylaşımını kullanmak veya kullanmamak; işte bütün mesele bu [IMG]http://www.**************/forum/showthread.php/images/smilies/36_1_13.gif[/IMG]. Basit dosya paylaşımı Windows XP varsayılan paylaşım düzenidir. Bir klasörde bu özelliği kullanmak için klasör üzerine farenizin sağ tuşu ile tıklayıp özelliklerine girdikten sonra Paylaşım sekmesinde “Bu klasörü ağda paylaşıma aç” (“Share this folder on the network”) kutucuğunu aktif haline getirin. Bu şekilde açılan paylaşım sonrasında ağdaki kullanıcılar, o klasör içerisinde bulunan dosyaları sadece okuyabilirler. Dosyalar üzerinde değişiklik yapılmasına da izin vermek istiyorsanız “Ağ kullanıcıları dosyalarımı değiştirebilsin” (“Allow network users to change my files”) kutucuğunu da aktif hale getirmelisiniz.
Basit dosya paylaşımı
Ağdaki paylaşımlarınızı basit dosya paylaşımını kullanmadan da açabilirsiniz. Bunun için Bilgisayarım penceresini açın. Araçlar> Klasör Seçenekleri (Tools> Folder Options) yolunu izleyerek açılan pencerede Görünüm (View) sekmesine gidin. Listede “Basit dosya paylaşımı kullan” (“Use simple file sharing”) kutusundaki işareti kaldırın. Bu işlemden sonra yine bir klasörün özelliklerinden Paylaşım sekmesine gittiğiniz zaman arayüzde değişiklikler olduğunu göreceksiniz. Burada kullanıcı sınırı koyabileceğiniz gibi her bir kullanıcıya veya kullanıcı gruplarına değişik yetkiler verebileceğiniz pencereye İzinler (Permissions) tuşunu kullanarak ulaşabilirsiniz.
Basit dosya paylaşımının kaldırılması
Gelişmiş dosya paylaşımı ve kullanıcı izinleri
Bizim tavsiyemiz kullanımı basit olduğundan ve güvenlik sebeplerinden dolayı basit dosya paylaşımını kullanmanızdan yanadır.
Ağ Denetiminde Kullanılabilecek Bazı Temel Komutlar
Birazdan bahsedeceğimiz komutları Başlat>Çalıştır (Start>Run) yolunu izleyerek açacağınız pencereye “cmd” (tırnaksız olarak) yazarak ulaşacağınız komut penceresinde uygulayabilirsiniz. Komut örnekleri tırnak içerisinde verilmiştir; tırnaksız olarak uygulamalısınız.
Ipconfig
Bu komutla bilgisayarınızın ağa ait olan bilgilerini görebilirsiniz. Bunların arasında ağa bağlanırken kullanılan IP adresi, gateway sunucusunun IP adresi gibi bilgiler bulunabiliyor.
Ipconfig komutunun uygulanması
Bu komutun sağladığı en büyük yarar bilgisayarımızın ağa bağlanırken kullanacağı geçerli bir IP adresi alınıp, alınmadığını öğrenmemizi sağlar.
Ping
Ağ ortamında kullanılan en can alıcı komut budur. Kullanımı “ping IPadresi” şeklindedir. IP adresi kısmına ping çekmek istediğiniz bilgisayarın IP adresi veya domaini (alan adı) yazılmalıdır. Eğer sadece “ping” komutunu kullanırsanız, bu komuta ait bilgilerle karşılaşırsınız.
Ping komutuna ait ekran görüntüsü
Bu komutu kullanarak ağ ortamında bir bilgisayarın bağlı olup, olmadığını veya kendi ağ bağlantınızın çalışıp, çalışmadığını kontrol edebilirsiniz.
Tracert
Bu komutun kullanımı “ping” komutuna benzerdir: “tracert IPadresi”. Ip adresi yerine yine alan adı yazılabilir. Bir ağ ortamında bir noktaya ulaşırken geçtiğiniz yol üzerinde yer alan sunucu, router gibi geçiş (hop) noktalarının sırası ve bu noktalara çekilen ping değerlerini görebilirsiniz. Sizin ve ulaşmak istediğiniz nokta arasında bir hop noktasında problem varsa paketleriniz burada kaybolacaktır. Bu komutla bu olayı gözlemleyebilirsiniz.
Tracert komutu, ilk hop noktası yerel ağda yer alan ağ geçidinin olduğuna dikkat edin
Netstat
Bilgisayarınızın bir ağ ortamında kurmuş olduğu bağlantıların bir listesini çıkartır. Bu listede bağlı bulunan noktanın IP veya DNS adresi, TCP port numarası gibi bilgiler bulunur. Bu komut sisteme doğru veya sistemden dışarıya doğru oluşan bir worm, hack veya benzeri bir saldırı durumunda çok işe yarar. Örneğin tüm pencereleri kapatmanıza rağmen sistemden dışarıya doğru bir çok SMTP bağlantısının görülmesi muhtemel bir solucan (worm) varlığına dalalettir.
Netstat komutunun oluşturduğu liste
Bu komutların sadece yerel ağlar için değil internet gibi geniş alan ağlarında (WAN - Wide Area Network) da sıklıkla kullanıldığını belirtelim. Tabii internette dolaşırken resimde görülen liste daha uzun oluyor.
Değerlendirme
Yazımızın bu son kısmında güvenlik hakkında bir iki ufak hatırlatma yapmak uygun olur sanırım. Eğer ağınız internete açılacaksa bir firewall yazılımı veya donanımı kullanmanız kaçınılmazdır. Bunun dışında düzenli olarak ağ trafiğini kontrol edin. Trafikte karşılaşılacak anormal değişimler, bir solucanın varlığını haber verebilir. Bu sebeple ağdaki her bir bilgisayarda virus ve anti-trojan yazılımlarıbulundurmanız veri güvenliğiniz için faydalı olacaktır. Günümüzde virusler, ağ üzerinden oldukça etkili olabilmektedirler.
Bu yazımızda donanımsal ve yazılımsal olarak en basit düzeyde bir ağın nasıl yapılandırılabileceğini ele aldık. Bunu yaparken hemen her konuya biraz değinmeye çalıştık. Unutmayın ki burada anlatılan bir çok başlık kendi içerisinde uzun uzun ele alınıp, incelenebilir.
Kendi oluşturduğunuz ağ ortamında grup çalışmasının nimetlerinden faydalanırken boş vakitlerinizde yalnız başınıza oyun oynamak yerine ağ üzerinden insan zekasına karşı mücadele verebilirsiniz. Sanırım bir ağ oluşturmanın en zevkli yanı bu olsa gerek
Yer imleri