Saglı Bilgisi ve Ansiklopedisi

[beaverss]

ÇAM(Pinnus sativus L.) : Çeşitli türleri ile yurdumuzda çok yaygın olan uzun ömürlü bir ağaçtır. Çam fidanları fidanlıklarda kozalakların içindeki tohumlardan yetiştirilir. Fidanken çok naziktir. İyi bakım ister ve hele budanmaya hiç gelmez. Ancak geliştikten sonra güçlenir ve dayanıklılık kazanır. Şifası, ağaç dibine dökülmüş kozalaklardan elde edilen çamfıstığındadır.

* Halsizliklerde; çam kozalaklarından elde edilen çam fıstığı bir kuvvet macunudur. Havanda, kuru üzümle dövüldüğünde elde edilen macundan, sabah akşam birer tatlı kaşığı yenirse halsizliklere iyi gelir.

* Doğumu kolaylaştırmak için; doğum öncesinde, çam fıstığını havanda döverek elde edilen undan, 50 grama 1 litre su s hesabı ile hazırlanacak çorbanın, doğumu kolaylaştırdığı Anadolu'da halk arasında bazı yörelerde yaygın bir kanıdır.

[beaverss]

ÇAKAL ERİĞİ(Prunus Spinosa L.) : Erik yurdumuzda en yaygın meyveler arasındadır. Çeşitli türleri vardır. Bunlardan İlkbahar'da ilk meyve vereni çakal eriğidir. Bodur bir ağaçtır. Meyvesi ekşi ve ufaktır. Lezzet olarak pek tutulmaz, ama şifa kaynağı olarak büyük önem taşır. Yaprak vermeden önce çiçek açar. Bu beyaz çiçekler henüz açmışken, yapraklar körpeyken meyvesi de henüz olgunlaşmamışken toplanır ve gölgede kurutularak saklanır. Ayrıca ağacından, meyve verdikten sonra sıyrılarak alınmış kabukları da kurutularak dövülür, toz halinde kullanılır. Erik ağacı çekirdekten yetişir. 5-6 yaşında meyve verir. 35-40 yıllık ömrü vardır. Hangi cins olursa olsun çekirdekten filizlenen erik çakal eriğidir. Genç fidanlar aşılanarak başka başka türler elde edilir. Erik sık budanmaya gelmez. Budarken iki yıllık dallara dokunmamak gerekir. Çakal eriğinin çok yönlü bir şifa kaynağı olarak ev ilaçları arasında önemli bir yeri vardır.

* Mide ve bağırsak bozukluklarında; 30 gram çakal eriği, 1 litre suda haşlanır. Bu çay yemeklerden sonra birer kahve fincanı içilirse çok yararlı olur.

* İshalde; kurutulmuş 10 gram ağaç kabuğu havanda dövülür ve 1 litre suda kaynatılır. Süzülen bu çayda üç öğün birer fincan içilirse, faydasını kısa zamanda gösterecektir.

* Soğuk algınlıklarında; kurutulmuş çiçek ve yapraklarından 30 gram 1 litre suda kaynatılır. Bu su çay gibi içilirse içeni kısa zamanda terletir ve ateşi düşürür. Bu çayı ılıtarak yapılan gargara, bademciklere de çok iyi gelir.

[beaverss]

ÇAY(Thea sinensis L.) : Herkesin evinde bulunan çayın ev ilaçları kadar güzellik losyonları arasında da yeri vardır.

* Yanıklarda; hafif yanıklar, bir tülbent arasına konulmuş çay posası ile sarılırsa acı kesilir ve daha çabuk iyileşir.

* Güzellik için; Yorgun gözlerdeki kızarıklar için, soğuk çayla yapılan göz banyosu faydalı olur. Uzun ve canlı kirpiklere sahip olmak için, soğuk çaya batırılmış pamukla "kompres" kısa zamanda fayda sağlar.

[beaverss]

ÇİLEK (Fragaria vesca L.) : İlkbaharın en sevilen ve reçeli de yapılan meyveleri arasındadır. Yurdumuzda Osmanlı çileği ve Bursa çileği olarak iki çeşidi yaygındır. İlki reçellik, ikincisi ise sofralıktır. Ilıman iklimi ve suyu sever. Kumlu, humuslu topraklarda çabuk gelişir. Kol atan sürgünlerini daldırmakla, ya da kesip bir başka yere dikmekle çabuk ürer. Beyaz çiçekler açtıktan sonra meyvesini verir. Fide diplerindeki toprağı sonbahara kadar ara sıra kabartmak gerekir. Dondan korumak için de fideleri kışa yakın, samanlı çiftlik gübresi ile hafifçe örtmek gerekir. Şifası, kök ve yapraklarındadır. Meyvesi de güzellik sütü olarak çok yararlıdır. Çilek içinde çok bol A,B,C vitaminleri olduğu için özellikle çocukların ve bluğ çağındaki gençlerin can dostudur.

* İştahsızlık çekenler için; çilek yapraklarından ve köklerinden 20 gramı 1 litre suda çay gibi haşlanır ve yemeklerden önce bu sudan birer fincan içilirse çok faydalıdır.

* Güzellik için; kurutulmuş yapraklarla fide kökleri havanda dövülür. Bu unla fırçalanacak dişler inci gibi parlayıverir. Yine bir avuç çilek yaprağı ile fide kökü 1 litre suda kaynatılır. Bu su ile eller ve ayaklar ovuldukça güzelleşir. Yüz güzelliği için bir avuç olgun çileği iyice ezip de bir tülbentten süzerek aynı ölçüde sütte üç saat bekletirseniz, cilt için harika bir "güzellik sütü" elde edilir. Akşamları makyaj temizlendikten sonra yüz bu sütle iyice silinir. Sonra bolca temiz soğuk su ile yıkanır. Yüz canlılık kazanır.

* Dikkat; bazı bünyelerde çilek kurdeşen tipi alerji yapabilir. Bu tip bünyeye sahip olanlar çilekten uzak durmalıdır.

[beaverss]

ÇÖREKOTU (Nigella sativa L.): Düğün çiçeği grubundan bir bitkidir. Ülkemizde bol yetişir. Çöreklerin üzerine ekilen hoş kokulu, küçük siyah tanecikleri vardır. Özellikle şekerli çöreklerin iç bayıltıcı tadını hafifletir, ayrı bir çeşni verir.

* İştah açıcı, hazmı kolaylaştırıcı, bağırsak gazlarını giderici; özellikleri nedeni ile bir çok kişinin bu gibi sorunlarına iyi gelir.

[beaverss]

DEREOTU (Pencedanula graveolans L.): Özellikle mutfaklarda yemeklerin bir çoğunda çeşni olarak kullanılır. Ülkemizde her yerde yetişir. Hoş kokuludur. Tohumdan yetişir. Bahçede 1 metre karelik yere 20-25 gr civarında tohum mütecanis olarak serpilip üzeri ince bir tabaka (1 cm kadar) toprak kapanır, düz bir tahta veya tokmakla hafifçe bastırılır. Yeterince süzgeçli kovayla su verilir. Fazla güneşi sevmez. Yaprakları taze olarak kullanılır. Sonbaharda verdiği tohumlar gölgede kurutulur. Taze dereotu yaprakları, sadece yemeklere çeşni vermez, aynı zamanda iştah açar, hazmı kolaylaştırır, ev ilaçları arasındadır.

* Küçük çocukların hasımsızlık nedeniyle karınlarındaki şişmelerde ve her yaşta hıçkırıklarda; İki fincanlık bir cezve suya, bir kahve kaşığı dereotu tohumu konularak kaynatılır. Süzülen bu su ılıyınca, çocuklara yemekten sonra iki üç kahve kaşığı içirilir. İstenirse hafif şekerle tatlandırılır. Hıçkırık tutmalarında da bu sudan aynı miktar yeterlidir.

[beaverss]

DİŞBUDAK AĞACI (Fraksinus ekselsior L.) : Daha çok ormanlık alanlarda bulunur. Gövdesi düz 30 metreye kadar boylanabilir. Genç ağaçlarda açık gül rengi olan kabuk yaşlı ağaçlarda koyudur. Kerestesi değerlidir. Şifası yapraklarındadır. Dantele benzeyen bu ağacın yaprakları genç ağaçlardan ilkbahar ve yazın toplanır, taze veya kurutularak ev ilaçları olarak kullanılabilir.

* Romatizma, soğuk algınlıklarındaki hafif ateş ve emzikli bayanların sütünü artırmak için; 20 gram dişbudak yaprağı, 1 litre suda çay gibi haşlanır. Bu çaydan sabah ve akşam birer kahve fincanı içilir.

* Peklik çekenler için; 40 gram dişbudak yaprağı 1 litre suda çay gibi haşlandıktan sonra sabah akşam birer kahve fincanı içilir. Çok fazla kullanmamak gerekir, müshil etkisi yapar.

[beaverss]

DOMATES (Lycopersicum esculentum L.): 18. Yüzyıldan beri mutfaklarda kullanılan domates her yerde yetişir. Faydası çoktur.

* Peklik çekenler için; her sabah aç karnına içilecek 1 bardak domates suyu çok yaralıdır.

* Mafsal Romatizmasında; bir domatesi ince ince dilip, tülbentle ağrıyan yere bağlarsak, ağrıyı hafifletir.

* Zayıflamak için; Bir domates 20 kalori gibi çok düşük enerji ve çok az yağ içerdiği için zayıflamak isteyenler bol domates yiyerek karınlarını doyurup, az kalori alarak bir aylık kür ile istedikleri sağlıklı kiloyu yakalayabilirler.

[beaverss]

DUT AĞACI (Morus nigre L.) : Ülkemizde çok yaygın bulunan bir ağaçtır. Beyaz ve kara dut olarak iki çeşidi vardır. Beyaz dut kurutulmuş olarak çok sevilir. Karadutun olgun meyvelerinin tadı mayhoştur, fazla dayanmaz, kurutulmaya gelmez. Ancak suyunu sıkarak "Dut şurubu" hazırlanarak saklanır. Dut ağacı çelikle üretilir. Kökleri suyu ararken çok derinlere inmediği için yumuşak topraklara dikilmelidir. Uzun ömürlüdür. Bu ağaç haziranda budanır. Aşırı budamadan kaçınılmalıdır. Beyaz dut veren ağacın şifası taze yapraklarında kara dutunda meyvesindedir.

* İdrar zorluğu çekenler için; 7 gram beyaz dut yaprağı, 1 su bardağı dolusu suda çay gibi haşlanır, içilirse idrar söktürücü olarak faydalıdır.

* Diş eti ve bademcik iltihabında; kara dut şurubu ağızda dişetlerinde meydana gelen iltihaplarda günde birkaç kez bir parça pamuğa damlatılarak bu yaralara sürülürse iyileşmesinde çok faydalı olur. 30 gram hatmi çiçeği 1 litre suda çay gibi haşlanır ve buna bir kaşık dut şurubu katılıp gargara yapılırsa bademciklerin iyileşmesinde çok etkilidir.

* Dikkat: Küçük çocukların ağızlarında oluşan pamukçukta kullanılmaz, çocuklarda bir bardak ılık suda bir kahve kaşığı karbonat eritilir, yara sık sık bu su ile ıslatılan bir tülbentle silinir.

[beaverss]

EBEGÜMECİ (Malva Rotundifolia): Serin ve nemli yerlerde yetişir. Yaban ve Karagöz ebegümeci diye iki çeşidi vardır. Bunlardan ilki daha çok ormanlarda, ikincisi ise kırlarda ve özellikle dere kenarlarında yetişir. Yaban çeşidi şifa olarak karagözden daha etkilidir. Karagöz çeşidi yemeklerde ve salatalık olarak kullanılır. Şifası, mayıstan eylül sonuna kadar toplanabilecek kökleri ile mayıs-ağustos ayları arasında açan ve mora çalan çiçeklerindedir. Bunlar kurutularak da kullanılabilir. Ancak, kurutulan çiçekler bozulmaması için kapalı kutularda ve ışık almayan yerlerde saklanmalıdır.

o Soğuk algınlığında; 40 gram ebegümeci çiçeği, 1 litre suda çay gibi haşlanır. 10 dakika kadar demlenmeye bırakıldıktan sonra günde 3-5 kez ılıtılarak kahve fincanı ile içilirse, göğsü yumuşatır, öksürüğe iyi gelir. Ayrıca mideyi düzeltir ve bulantıları keser.

o Hafif ateşte ve bademcik iltihaplarında; 40 gram ebegümeci kökü, 1 litre suda haşlayarak elde edilen çay, soğuk algınlıklarında ılık olarak günde 2-3 kez bir kahve fincanı içilirse hafif ateşi düşürür. Ferahlık verir. Bu çayla yapılacak gargara bademcik iltihaplarında da faydalıdır.