Konuya Etiketlenenler

Teþekkur Teþekkur:  0
Beðeni Beðeni:  0
6 sonuçtan 1 ile 6 arasý

Konu: Sabit Sürücü (Harddisk) Nedir? Nasýl Çalýþýr? Ne Ýþe Yarar?

  1. #1

    Kullanýcý Bilgi Menüsü

    Sabit Sürücü (Harddisk) Nedir? Nasýl Çalýþýr? Ne Ýþe Yarar?

    @mehmetkarahanlý@


    Bilgisayarýn kapatýlmasý veya elektriðin kesilmesi halinde bellekteki bütün bilgiler silinmektedir. Bellekte geçici olarak saklanan bilgileri kalýcý olarak saklamak için manyetik bir ortama aktarýlmasý gerekmektedir. Bunun için de harddisk yani sabit sürücülerden faydalanýlmaktadýr. Sabit sürücüler bilgisayara elektriðe baðlý deðilken veya kapalýyken bile güvenli bir þekilde saklamak için kullanýlan hafýza türüdür. Bilgisayardaki tüm bilgilere sabit sürücüde kayýtlý bir biçimde tutulurlar, ancak bilgisayarýn ihtiyacý olan bir bilgi geçici olarak RAM’e yazýlýp oradan okunmaktadýr.RAM’in sabit sürücüden farký ise, ona göre çok daha hýzlý olmasýdýr. Sabit sürücüler verilere eriþimin hýzý açýsýndan RAM’e göre oldukça yavaþtýr, fakat maliyetinin düþük olmasý bu hafýza türlerinin tercih edilmesini saðlamaktadýr.
    Bir sabit sürücü (harddisk) alýrken ne kadar büyüklükte bir sabit sürücüye ihtiyacýnýz olduðunu bilmeniz gerekmektedir. Depolayacaðýnýz videolar, fotoðraflar, MP3 dosyalarý gibi bilgilerin kapladýðý alaný bilmeli, ona yetecek büyüklükte bir sabit sürücü almalýsýnýz.
    Sabit Sürücü (Harddisk) Nedir?

    Veri depolanmasý amacý ile kullanýlan manyetik kayýt ortamlarýdýr. Sabit sürücülerin en sýk kullaným yeri bilgisayarlardýr. Ses, görüntü, yazýlýmlar, veri tabanlarý gibi büyük miktarlardaki bilgiler, gerektiðinde kullanýlmak üzere sabit sürücülere kayýt edilir. Bu sürücülerde veri yazýmý; metal, cam veya plastikten yapýlmýþ, yüzeyi demir oksit ya da baþka manyetik özellikteki malzeme ile kaplý diskler üzerine yapýlýr. Bu kayýt edilen bütün veriler ya da bilgiler mýknatýslanma yolu ile kaydedildiðinden istenerek silinene kadar sabit kalmaktadýrlar. Bütün veriler veya bilgiler elektrik kesintileri gibi durumlarda bilgisayar bellek yongalarýndaki gibi kaybolmazlar bu nedenle de sabit sürücü olarak adlandýrýlmaktadýr.
    Bazý harddiskler bilgisayara takýlýp çýkartýlabilirken, elektrik tasarruf cihazlarýný destekleyen harddiskler bilgisayara sabit olarak kalmaktadýr. Ayrýca harddiskler kullanýmlarý bakýmýndan dayanýklý ve uzun ömürlüdür. Yani bilgisayarýn bilgi depolamak için kullandýðý en temel birimidir. Bir sabit sürücünün saklayabileceði bilgilerin miktarý, MB (Mega Byte), GB (Giga Byte) ve TB (Tera Byte) ile ölçülür. Günümüz sabit sürücülerin kapasitesi 500 GB – 2TB arasýnda deðiþmektedir.
    Sabit Sürücü (Harddisk) Nasýl Çalýþýr?

    Sabit sürücüler bir diðer adýyla harddisk sürücüleri, dönen disklerden oluþan bir cihazdýr. Her bir diskin yüzeyi, manyetik alan etkisine sahip manyetik bir bantla kaplanmýþtýr. Disk plaklarý manyetik özelliðe sahip olmayan alüminyum ya da cam gibi malzemelerden yapýlmaktadýr. Disklerin yüzeyine çok yakýn olarak konumlandýrýlan yazma/okuma kafalarý vardýr. Manyetik kafanýn daha önce belirtilen yapýsal özellikleri itibariyle verinin bu plaka üzerindeki organizasyonu kolaylýkla saðlanýr.
    Bu veri organizasyonu ”iz” (track) adý verilen halka setleri ile yapýlmaktadýr. Plaka üzerinde eþit geniþlikte ve binlerce iz bulunmaktadýr. Ayrýca her halka seti arasýnda belli büyüklükte boþluklar bulunur. Bu boþluklar sayesinde kafanýn yanlýþ hizalanmasý ya da manyetik alanlara giriþim yaparak hatalara neden olmasý önlenmiþ olur. Dönen diskin merkezine yakýn olan bir bit sabit bir noktadan merkeze uzak bir bite göre daha yavaþ geçer. Okuma kafasý bitleri okurken oluþan hýz farký nedeniyle oluþabilecek hatalarý ve yavaþlamayý önlemek için bütün bitler ayný hýzla okunmak zorundadýr. Bunu yapabilmek için diskin segmentlerine kaydedilen bitlerin arasýndaki boþluklarýn artýrýlmasý saðlanmalýdýr. Bu sayede veriler sabit bir hýzla dönen bir diskte sabit bir oranla taranabilir.
    Sabit Sürücü (Harddisk) Ne Ýþe Yarar?

    Sabit sürücü harddisk veya HDD olarak bilinmektedir. Bilgisayarlarda bilgi depolanmasýna yarayan, RAM’lerden farklý olarak elektrik kesilse bile bilgilerin halen saklandýðý farklý hýzlarda ve farklý boyutlarda bulunan manyetik bir ortamda verilerin, bilgilerin kayýt altýna alýnmasýný saðlayan bilgisayarýn hafýza türlerinden biridir. Yani kalýcý hafýza birimidir. Yapýsý gereði içinde üzerinde þekillenebilir metallerin olduðu disk plakalar üzerinde çalýþmaktadýr.
    Bilgisayarlarda birden fazla sabit sürücü bulunabilir ya da sabit sürücü iki ya da daha fazla bölüme ayrýlabilir. Ýlk sabit sürücü C sürücüsü diye adlandýrýlýr. Daha sonra takýlan harddiskler sýrasýyla D, E, F harflerini alýr. D harfi de genellikleCD-ROM sürücüsü için kullanýlýr. Sabit sürücüler bilgisayarýnýzý açtýðýnýzda iþletim sistemini ve diðer yazýlýmlarý sistem belleðine yükler ve kalýcý olarak saklamaya karar verdiðiniz bilgileri bilgisayarýnýz kapalý olsa bile korumaya devam eder. Sabit sürücüler saklanmasý gereken verileri disk üzerine manyetik deðiþim gerçekleþtirerek yazmaktadýrlar.

  2. #2

    Kullanýcý Bilgi Menüsü

    Standart

    Hard Disk

    Sabit Disk Bileþenleri
    Öncelikle þekil üstünde sabit disklerin bileþenlerine göz atalým.
    Disk kasasý…
    Disk kasasýný bilgisayar içerisine monte etmede kullanýlan vida delikleri…
    Sabit disk kapaðýnýn montaj delikleri…
    Manyetik plakalar ve ve plakalarýn dönüþünü saðlayan devir merkezi…
    Kollarýn ve plakalarýn hareketini saðlayan hareket motoru…
    Hakaret kollarý ve bunlarýn ucunda yer alan okuma yazma kafalarý…
    Verilerin aktarýldýðý þerit kablo ve SATA arayüz baðlantýsý…
    Motora enerji saðlayan enerji baðlantýsý ve en son disk içindeki hassas hava dengesini ayarlayan hava filtresi…

    Genel Olarak Diskin Çalýþmasý
    Bütün sabit sürücüler özel bir motor tarafýndan kontrol edilen kollarýn üzerinde yer alan okuma/yazma baþlýklarý ve plaklardan oluþur.
    Plakalar manyetik malzeme ile kaplý alüminyumdan yapýlmýþtýr.
    Kollarýn ucundaki iki küçük okuma/yazma kafasý, bu plakalar üzerinde okuma ve yazma iþlemleri gerçekleþtirir.
    Plakalar dakikada 3.500 ile 15.000 devirle dönerler ve devir hýzý RPM olarak ifade edilir.
    Plakalar ile kafalar arasýndaki boþluk uçuþ yüksekliði olarak ifade edilir ve bu yükseklik, bir parmak izinin kalýnlýðýndan bile daha azdýr.
    Okuma/yazma baþlýklarý diske ne kadar yaklaþýrsa, bilgi sürücüye o kadar yoðun depolanýr.

    Sabit Disk Ýçerisindeki Hava Basýncý
    Uçuþ yüksekliðinin çok hassas olmasý, plaka ve kafalarýn dýþarýdaki havaya maruz kalmamasýný zorunlu kýlar.
    Disk üzerindeki küçücük bir toz parçasý bile okuma/yazma baþlýklarýnýn yolunda bir dað etkisi yapar ve sürücüde çok ciddi zararlara neden olur.
    Sürücünün içindeki havayý temiz tutmak, iç ve dýþ hava basýncýný dengelemek için bütün sürücüler çok küçük boþluklu, aðýr bir filtre kullanýrlar.

    Veri Kodlama ve Flux
    Sabit diskler bilgileri 1 ve 0’a karþýlýk gelen; “manyetik olan” ve “manyetik olmayan” nokta çiftleri halinde saklarlar.
    Bu ikili küçük küçük manyetik alanlara flux, yani Türkçe ifadesiyle “aký” veya “elektriksel aký” denilir.
    Sabit diskler verileri flux ile manyetik alaný kutuplandýrarak yazar ve kutuplanmýþ alaný yine ayný yolla okurlar.
    “Flux Reversal” kavramý, flux üzerindeki manyetik dönüþümleri ifade eder.
    Bu iþlemde bir yöndeki akýlar “0” diðer yöndekiler “1” okunur.
    Sabit diskler veriye ulaþýrken yada veriyi yazarken, bu flux deðiþimlerini þekilde temsil gösterildiði gibi okur ve bu okuma iþlemi çok hýzlý bir þekilde gerçekleþtirilir.

    Veri Kodlama Teknikleri
    Günümüzün sabit diskleri özel kodlama sistemleri kullanarak flux dönüþümlerini yorumlarlar.
    Bu yöntemlerin etkinliði de, karmaþýklýðý da zaman içersinde ciddi biçimde artmýþtýr.
    Yaklaþýk olarak 1991’den itibaren sabit sürücüler RLL, yani “sýnýrlanmýþ koþum uzunluðu” olarak bilinen bilgi kodlama sistemini kullanmaya baþladýlar.
    Ancak günümüzdeki sürücüler PRML, yani “kýsmi yüksek olasýlýk karþýlýðý” kodlamasý adý verilen ve RLL’nin oldukça geliþmiþ bir sürümü olan yöntemi kullanýr.
    Bilgi kodlama sistemi tamamen sabit diskte miras kalmýþtýr ve görünmezdir.
    Bilgi kodlama iþlemleri ve ilgili teknikler, tamamen sabit disklerin kendi iç mekanizmalarýnda gerçekleþtirilir.
    Bu noktada bilmeniz gereken en önemli þey, disk kapasitelerindeki artýþýn büyük ölçüde bu kodlama tekniklerinin ilerlemesine baðlý olduðudur.

    Sabit Disk Kol Hareketi
    Bugüne kadar sabit disklerde kollarý hareket ettirmek için kullanýlan 2 tip teknoloji vardýr.
    Birincisi step, yani adým motor, ikincisi de Voice Coil, yani bobin teknolojisidir.
    Baþlangýçta sabit diskler step motor teknolojisini kullandýlar. Ama bugün tamamý bobin teknolojisine geçmiþtir.
    Step motor teknolojisi, kolu, sabit artýþ veya adýmlarla hareket ettiriyordu.
    Motorla hareketlendirici kol arasýndaki arabirim zamanla kollarýn konumlanmasýndaki kusursuzluðu bozmaktaydý ve bu fiziksel bozukluk bilgi taþýmada hatalara sebep oluyordu.
    Ayrýca, sýcakta step motor sürücülerine zarar veriyordu ve bileþenler ýsýndýkça doðru konumlanmasý deðiþiyordu.
    Teknolojinin bu sýnýrlamalarý, kendi sonunu getirmiþtir.
    Bugün yapýlan bütün sabit sürücüler, hareketlendirici kollarý çalýþtýrmak için düz bir motor kullanýr.
    Bu teknolojide kollarý doðru pozisyona getirmek için ince ayarlamalar yapýlýr ve bu amaçla plaka üzerinde bir veri haritasý tutulur.

    Geometri
    Geometri, bir sabit diskin bilgileri fiziksel olarak nerede depoladýðýný belirler.
    Geometri konusunda bilinmesi gereken üç temel bileþen vardýr; baþlar, silindirler ve sektörler.
    Eski sistemlerde disk geometri bilgisinin öncelikle CMOS ekranýndan bilgisayara tanýtýlmasý gerekmekteydi.
    Günümüzde ise geometri bilgisi sabit disk üzerinde saklanýr ve BIOS tarafýndan otomatik olarak algýlanýr.

    Kafalar (Heads)
    Kafalar, hareket kollarýnýn ucunda bulunan ve okuma/yazma yapabilen uçlardýr.
    Plaka baþýna, altta ve üstte olmak üzere iki kafa bulunur. Ancak “plaka sayýsý çarpý 2” gibi formülü de yoktur.
    Çünkü bir HDD’de özel amaçlar için farklý kafalar da bulunabilir.
    Kafalarýn plakalar üzerinde gezerken üstünden geçtiði veri miktarý ne kadar çok ise, kapasite o kadar yüksek olacaktýr.
    Bu mantýk ile yakýn zamanda geliþtirilen dikey kayýt teknolojisi sayesinde ayný alana daha fazla veri saklanabilmektedir.
    Fluxlar disk üzerinde þekilde gördüðünüz gibi yatay deðil, dikey þekilde dizilirler.
    Bu da veri yoðunluðunu arttýrdýðýndan hem kapasitenin artmasýný, hem de performans artýþý saðlamaktadýr.

    Ýz (Track) ve Silindirler (Cylinders)
    Tüm plakalarýn üzerinde, disk üzerinde tam bir tur atan; yani daire þeklinde izler vardýr. Bu izler, track olarak adlandýrýlýr.
    Bu plakalar ve üzerindeki izleri normal CD/DVD diskleri gibi de düþünebilirsiniz.
    Bir plaka üzerinde merkezden dýþa doðru binlerce track çizebilirsiniz.
    Þekilde de gördüðünüz gibi bir sabit diskin içinde üst üste birkaç tane plaka vardýr.
    Her plakada ayný çapa sahip tracklarý bir bütün olarak düþündüðünüzde, bu track birleþimi bir silindire benzetilebilir.
    Dolayýsýyla her sabit disk, plakalar tek baþlarýna düþünüldüðünde binlerce track’a, plakalar üst üste deðerlendirildiðinde ise bir plakadaki track sayýsý kadar silindire sahip olacaktýr.
    Þimdi de, plakalardaki tracklarý silindirler halinde deðerlendirmenin amacý denir, ona bakalým.

    Sektörler
    Plaka üzerindeki 2 track arasýnda kalan bölge; bir silindir parçasýdýr ve sektör olarak adlandýrýlýr.
    Soldaki þekilde, track, silindir ve sektör kavramlarý arasýndaki iliþkiyi daha net algýlayabilirsiniz.
    Ýþte bu sektörler sabit disklerin atomudur.
    Yani bilgiyi depolarken bölümden daha küçük bir þeye bölemezsiniz.

    Sabit Disk Sýnýflandýrmalarý
    Daha önceki donaným incelemelerimizde olduðu gibi, sabit disklerin sýnýflandýrmalarýnda da temel özelliklerini esas alacaðýz.
    Sabit disklerde en temel sýnýflandýrma, baðlantý arayüzleridir.
    Bugün piyasada en aktif bulunan sabit disk arayüzleri ATA ve SCSI arayüzleridir.
    Kiþisel bilgisayarlarda daha yaygýn kullanýlmasýndan dolayý ATA sabit diskleri daha fazla görürsünüz.
    SCSI’nin de kendi geliþim sürecinde alt arayüzleri vardýr. Ancak biz daha çok ATA türünün deðiþik versiyonlarý olan PATA, SATA ve e-SATA ile ilgileneceðiz.
    Sabit disklerin günlük kullanýmda en çok kapasiteleri ile anýldýðýný göreceksiniz. Genellikle diðer teknik özellikleri teferruat kabul edilir.
    Fiziksel büyüklük sýnýflandýrmasýnýn ise günlük hayatta, 3.5” veya 2.5” yerine PC sabit diski veya notebook sabit diski þeklinde kullanýldýðýný görebilirsiniz.
    Sabit disklerin sýnýflandýrýlmasýnda kullanýlan diðer özellikler olarak ise, içindeki plakalarýn dönüþ hýzlarý, ön bellek miktarlarý ve sunduðu yeni teknolojileri sayabiliriz.
    Þimdi sýrasýyla bu özellikleri detaylý þekilde ele alalým.

    ATA Arayüzleri ATA Arayüzleri
    ATA sürücülerinin temelde iki türü vardýr. Ýlki paralel ATA yani PATA sürücüleri, diðeri de seri ATA, yani SATA’dýr.
    Günümüzde SATA teknolojisi, hýzla PATA’nýn yerini almaktadýr.
    Bu süreci tam olarak anlamak için ATA standartlarýnýn daha eski günlerine göz atýlmasý gerekir.
    ATA’nýn tarihsel geliþimine bakmadan önce bir kavram karmaþasýna dikkat çekmek gerekiyor.
    PATA, SATA ve IDE kavramlarýnýn sektörde yanlýþ bir þekilde tanýmlanmasý söz konusudur.
    IDE ve SATA iki ayrý sýnýflandýrma olarak deðerlendirilir; oysa ki SATA’da, PATA’da IDE arabirimini kullanan disk teknolojileridir.
    IDE’nin yanlýþ olarak PATA ile eþanlamlý kullanýldýðýný görebilirsiniz.
    Klasik ATA terimi, SATA’nýn çýkmasýyla PATA olarak revize edilmiþtir.

    ATA-1 Standardý
    IBM 1980’lerin baþýnda ilk AT PC’yi çýkardýðýnda sabit sürücüler için BIOS desteði sunmuþtu.
    Western Digital ve Compaq tarafýndan 1989’da AT standardý üzerine geliþtirilen ATA-1, AT’nin üzerine tümleþik kontrol birimi ve bir kablo yerleþtirilmesiyle elde edilmiþtir.
    Tümleþik elektronik sürücü anlamýna gelen IDE kavramý, bu kontrol birimini ifade eder.
    Ýlk AT disk standardý dýþýndaki tüm diskler IDE kullanýrlar.
    Burada ilginç olan bir durum da, IDE kontrolcüsünün adýndaki “tümleþik” tanýmýna karþýlýk kontrolcünün sabit disk üzerinde deðil, anakart üzerinde yer alýyor olmasýdýr.
    ATA-1 standardý, bilgilerin hareket hýzýný ve iþleniþ tarzlarý için 2 standart tanýmlamýþtýr.
    Bunlardan ilki PIO, yani programlanabilir I/O yöntemi, diðer ise DMA, yani doðrudan bellek eriþimidir.
    ATA-1’de 3 tane PIO ve 3 tane de tek sözcüklü DMA modu bulunmaktaydý.
    Bir bilgisayar baþlatýldýðýnda BIOS sürücüye hangi modlarý kullandýðýný sorar ve daha sonra otomatik olarak en hýzlý moda uyum saðlar. Hýz konusunda elle ayarlanmasý gereken bir þey yoktur.

    ATA Sürücü Baðlayýcýsý
    Ýlk ATA sürücüleri, sürücüden sabit disk kontrolcüsüne 40 hatlý bir þerit kablo ile baðlanýyordu. Ýleride ATA sürücüler 80 hatlý kablo kullanmaya baþlamýþtýr.
    Tek bir þerit kablo üzerine en fazla 2 tane sürücü tanýmlanabilir.
    Tek kablo üzerinde yer alan 2 sürücüden birisinin “master”, diðerinin ise “slave” olarak ayarlanmasý zorunluluðu vardýr. Bunu bir nevi o kablo üzerinde I/O adresi gibi de düþünebilirsiniz.
    Kablo üzerinde 2 master veya 2 slave aygýt olursa, kontrolcü bunlardan birisini veya ikisini birden göremez.
    Master ve slave ayarlarý kablo üzerinden otomatik olarak veya sabit disk üzerinden jumper ile ayarlanýr.
    ATA-1 ile gelen master / slave ayarlamasý, halen tüm PATA sürücüler için geçerlidir.

    ATA-2 Standardý
    ATA-2 ile gelen geliþtirmeler EIDE olarak tanýmlanmýþtýr. Geliþtirilmiþ IDE anlamýna gelen EIDE kavramý aslýnda Western Digital’in bir pazarlama terimidir.
    ATA-2 yüksek kapasite, sabit disk olmayan aygýtlarýn da desteklenmesi, 2 yerine 4 aygýta destek verebilme ve fazlasýyla arttýrýlmýþ özellikleri içerdiði için ATA standartlarýnda en önemlisidir.
    ATA-1’de 504 MB olan maksimum disk boyutunu birim geçiþi ve LBA’dan faydalanarak 8.2 GB’a çýkarmýþtýr. Birim geçiþi ve LBA kavramlarýný birazdan özetleyeceðiz.
    ATA-2 ile birlikte ATAPI adý verilen bir uzantý tanýmlanmýþtýr.
    ATAPI, sabit disk olmayan CD-ROM ve teyp gibi aygýtlarýn bilgisayara ATA kontrolcüsü ile baðlanabilmesini saðlar.
    Hýz açýsýndan ATA-2 2 yeni PIO modunun yanýnda, ATA-1’deki tek sözcüklü DMA modunun yerine 3 tane çok sözcüklük DMA modu kullanýr.
    ATA-1’de 8.3 MB/s olan aktarým hýzý, ATA-2 ile 16.6 MB/s’ye çýkmýþtýr.

    Birim Geçiþi Kavramý ve LBA
    ATA-2’nin disk kapasitesini artýrabilmesinin sýrrý birim geçiþi ve LBA’dýr.
    ATA diskler, iki geometrisi olacak þekilde tasarlanmýþtýr.
    Ýlki fiziksel geometri olup, sürücünün kendi içindeki CHS’nin gerçek planýný belirler.
    Mantýksal geometri ise, sürücünün CMOS’a nasýl göründüðünü tanýmlar.
    Birim geçiþi sürücünün kapasitesini asla deðiþtirmez; o sadece BIOS sýnýrlarý içerisindeki geometriyi deðiþtirir.
    LBA’nýn mantýðý burada devreye girer. Yerel blok adresleme anlamýna gelen LBA, birim geçiþini geliþtirerek BIOS limitlerinden yüksek sabit disklerin kullanýmýna olanak sunar.
    LBA, bir nevi BIOS’a yalan söylemekte, bu sayede 8.2 GB’a kadar olan sabit diskleri destekleyebilmektedir.

    ATA-3 Standardý
    ATA-3 standardý ATA-2’den çok kýsa bir süre sonra gelmiþtir ve hýz açýsýnda bir geliþtirme içermez.
    ATA-3’ün Getirdiði yenilik S.M.A.R.T teknolojisidir. Kendi kendine görüntüleyebilme, analiz ve raporlama teknolojisi olarak tercüme edilebilir.
    S.M.A.R.T. sabit diskin mekanik ekipmanýný görüntüleyerek, aygýtýn ne zaman çökebileceðini kestirmeye yardýmcý olmaktadýr.
    S.M.A.R.T. özelleþmiþ sunucu sistemleri için son derece güzel bir fikir ve oldukça da popüler ancak karmaþýktýr.
    Bunlarýn bir sonucu olarak, sadece bazý uygulamalar sabit diskinizdeki S.M.A.R.T. verisini okuyabilmektedir.
    En saðlýklý yöntem, üreticilerin özel yazýlýmlarý ile bu verilere ulaþmaktýr.

    ATA-4 Standardý
    Daha hýzlý bir sabit disk, elbette daha iyi bir sabit disktir.
    ATA 4, Ultra DMA adýnda yeni bir DMA teknolojisi getirmiþtir ve bu günümüzde de halen sabit disk bilgisayar haberleþmesinin birincil yoludur.
    Ultra DMA, DMA bus mastering kullanarak PIO ve eski tarz DMA ile ulaþýlabilecek hýzlardan çok daha yüksek hýzlara çýkabilmektedir.
    ATA-4, ile 3 farklý “Ultra DMA” modu tanýmlanmýþtýr ve maksimum hýz 33,3 MB/s’dir.
    Ultra DMA 2 modunu destekleyen sabit disk sürücüleri, ATA/33 sürücüleri olarak da bilinirler.

    INT13 Extensions
    Daha önce ATA-1’de maksimum disk kapasitesinin 504 MB olduðunu söylemiþtik.
    Aslýnda ATA-1 standartlarý 137 GB’a kadar destek verebiliyordu; 504 MB sýnýrý, BIOS’daki sýnýrlandýrmalara dayanýyordu.
    ATA-2 ile gelen LBA, BIOS’a yalan söyleyerek 8.2 GB’a kadar olan sürücülere destek saðlamýþtý.
    Disk kapasitelerindeki artýþ, bir süre sonra LBA çözümünü de yetersiz býrakmýþtýr.
    BIOS üreticileri bu iþten sorumlu olduklarýný kabullendiler ve INT13 adý verilen BIOS komut setini geliþtirdiler.
    Kesme 13 geniþlemeleri olarak da bilinen bu komut seti ile BIOS’un desteklediði kapasite limiti de 137 GB’a yükseldi.

    ATA-5 Standardý
    Ultra DMA çok baþarýlý olunca, ATA 5 ile iki yeni daha hýzlý Ultra DMA modu daha geliþtirildi.
    Ultra DMA 4 modu, ATA/66 olarak bilinmektedir.
    Ultra DMA 4 ve 5 modu çok hýzlý çalýþtýðý için ATA 5 standardý bu hýzlarý destekleyebilmek için yeni bir þerit kablo tipi tanýmladý.
    Bu 80 hatlý kabloda hala 40 pin bulunmaktaydý. 40 normal hatta ek olarak 40 hat toprak olarak görev yaparak kablonun yüksek hýzlý sinyallerdeki performansýný arttýrmaktaydý.
    ATA/66 eski sistemlerle uyumludur. Bu sayede sorunsuz bir þekilde daha eski bir sürücüyü rahatlýkla ATA/66 kablo ve kontrol birimine baðlayabilirsiniz.
    Bir ATA/66 sürücüyü daha eski bir kontrol birimine de baðlayabilirsiniz. Bu durumda sadece diskiniz ATA/66 modunda olmayacaktýr.
    Yapýlabilecek tek riskli davranýþ bir ATA/66 kontrol birimi ve sürücüsünü ATA/66 olmayan, yani 40 hatlý bir kablo ile kullanmaktýr.
    Bu, kesinlikle hoþ olmayan veri kayýplarýna yol açacaktýr.

    ATA-6 Standardý
    21. yüzyýl baþýnda sabit disk kapasitelerinde bir patlama yaþandý ve sabit diskler ulaþýlamaz görülen 137 GB sýnýrýna dayandýlar.
    120 GB kapasitesine ulaþýldýðýnda Maxtor’un zorlamasýyla yeni endüstriyel standartlar geliþtirildi.
    “Big Drives” adý verilen büyük sürücü desteði ile yeni sýnýr 144 PetaByte’a, yani yaklaþýk 140 milyon GB’a ulaþmýþtýr.
    Bu kapasite artýþý 24 bit adreslemeli LBA ve INT13 geniþlemesi yerine yeni 48 bit LBA adresleme kullanýlmasýyla saðlanmýþtýr.
    Ayrýca tek partide transfer edebilecek veri miktarý 256 sektörden 65.536 sektöre çýkmýþtýr.
    Transfer hýzlarýnda da Ultra DMA 5’e geçilmiþtir.
    Ultra DMA 5 modu 100 MB/s hýzýndadýr ve ATA/100 olarak da bilinir.
    ATA-7 Standardý
    ATA-7 iki büyük yenilik getirmiþtir.
    ATA-7’nin klasik geliþmesi Ultra DMA 6 modudur. Ultra DMA 6 ile transfer hýzý 133 MB/s’ye çýkmýþtýr ve ATA/133 adýný almýþtýr.
    ATA-7’nin asýl devrimsel geliþimi ise, ****** ATA yani SATA standardý olmuþtur.
    Hatta ATA/133 modu SATA’nýn karþýsýnda gereken ilgiyi görmemiþtir ve bir çok kiþi ATA-7 adýný bile anmadan bu geliþimi SATA olarak da adlandýrýr.
    SATA’nýn hýzlarýna göre 2 ayrý modu vardýr; 150 MB/s hýzýna sahip SATA 1 ile, 300 MB/s hýzýna sahip SATA II.

    ATA Sürümleri Karþýlaþtýrmasý
    SATA’nýn özelliklerine detaylý bakmadan önce þu ana kadar gördüðümüz ATA türevlerini bir tabloda karþýlaþtýrmalý olarak inceleyelim.
    Ýlk ATA diskler sadece PIO 0 modunda çalýþýyordu. Maksimum hýz 3.2 MB/s idi ve 10 MB’a olan kapasiteleri destekliyordu.
    ATA-1, PIO 0 modunun yaný sýra PIO 1, PIO 2, Single DMA 0, 1 ve 2 modlarýný destekledi. Transfer hýzý 8.3 MB/s, maksimum kapasite ise 504 MB oldu. IDE kavramý ATA-1 ile hayatýmýza girdi.
    ATA-2 PIO 3, PIO 4, Multi DMA 1 ve 2 modlarýyla beraber 16.6 MB/s hýz ve 8.2 GB maksimum kapasite imkaný elde edildi.
    ATA-2’ini diðer yenilikler, LBA ve ATAPI oldu.
    ATA-3 hýz ve kapasite açýsýnda bir yenilik sunmadý. Sadece S.M.A.R.T. teknolojisini getirdi.
    ATA-4, klasik DMA modlarýný býrakýp Ultra DMA 0, 1 ve 2 modlarýný getirdi. Maksimum hýz 33.3 MB/s oldu ve ATA/33 olarak anýldý. INT 13 geniþlemeleri ile maksimum kapasite de 137 GB oldu.
    ATA-5 Ultra DMA’yý geliþtirdi ve ATA/66 olarak bilinen Ultra DMA 3 ve 4 modlarý ile tanýþtýk. Maksimum hýz 66.6 MB/s oldu. Hýzýn artmasý baðlantý kablosunun 80 hatlý olmasý sonucunu doðurdu.
    ATA-6, Ultra DMA 5 ile 100 MB/s’ye ulaþtý. ATA/100 olarak anýldý ve 48 Bit LBA sayesinde maksimum disk kapasitesi bugün için ulaþýlmaz sayýlabilecek 144 PB’a ulaþtý.
    Burada unutmamak lazým ki, ATA-4 ile disk kapasiteleri 137 GB olduðu zamanlarda herkes 137 GB’ý ulaþýlmaz görüyordu.
    ATA-7 Ultra DMA 6 ile 133 MB/s hýz sunsa da, SATA ve SATA II ile 150 ve 300 MB/s hýzlarý ile tanýþmamýzý saðladý.
    ATA-8 ise þu anda geliþtirilmektedir. Hibrit sabit disklerin, ATA-8 kapsamýnda standartlaþmasý beklenmektedir.

    PATA Problemleri ve SATA’ya Geçiþ
    SATA’nýn doðuþunun temel güdüsü, PATA’nýn yaþadýðý problemlerdir.
    SATA’da aygýtlar ve kontrol birimi arasýnda direkt baðlantý kurulur. Dolayýsýyla master ve slave ayarlamalarýna gerek kalmamýþtýr.
    Adýndan da anlaþýlabileceði gibi paralel yerine seri veri transferine geçilmiþtir. Dolayýsýyla daha az fiziksel hat gerekir. 80 hatlý kablo yerine 7 hatlý kablo kullanýlmaya baþlanmýþtýr.
    Daha ince kablolar, geniþ paralel kablolarda olduðu gibi hava akýþýný engellemez.
    SATA ile birlikte eskiden maksimum 45 cm olabilen veri kablosu, 1 metreye kadar çýkabilmektedir ve bu yenilik tower kasalarda kullaným açýsýndan ciddi kolaylýk getirmiþtir.
    Yeni tip enerji baðlantýsý, SATA aygýtlara hotswap desteði sunmaktadýr.
    Yine bunun bir sonucu olarak veri ve güç kablolarýnýn baðlayýcýlarý da deðiþmiþtir.
    SATA’da baðlanabilecek maksimum aygýt miktarýnda teorik olarak bir sýnýrlama bulunmamaktadýr.
    Bütün bunlarýn yanýnda SATA’nýn asýl yeniliði getirdiði ciddi hýz artýþýdýr.

    SATA ve Hýz
    SATA aygýtlar, eski nesil ATA sürücülerin aksine veriyi paralel olarak deðil, seri olarak aktarýrlar. Bu geliþme ile eski ATA aygýtlar PATA, yani paralel ATA olarak isimlendirilmeye baþlanmýþtýr.
    Teorik olarak seri tek tel üzerinden veri aktarýmýnýn, paralel olarak birçok hattan veri aktarýmýndan daha hýzlý olmamasý gerektiði düþünülebilir.
    Ancak tek tel üzerinden aktarýmda veriler karþý tarafa sýralý ulaþmakta ve bu da hata denetimini oldukça kolaylaþtýrmaktadýr.
    Dolayýsýyla SATA aygýttaki tek bir veri dalgasý, paralel aygýtlardaki çoklu dalgalardan çok daha hýzlý ilerlemektedir.
    Bunun yanýnda paralel aktarýmda olduðu gibi birden fazla tel kullanýlmadýðýndan teller arasýndaki etkileþim de oldukça azalmaktadýr.
    SATA aygýtlarda genel kabul gören 2 sürüm bulunmaktadýr. SATA I 150 MB/s, SATA II ise 300 MB/s hýzýndadýr.
    Yakýnda zamanda SATA III standardý ile hýzýn 600 MB/s’ye çýkmasý beklenmektedir.

    SATA Baðlayýcýlar ve Uyumluluk
    SATA önceki PATA standartlarýyla uyumludur. Bu uyumluluk PATA aygýtlarýn bir SATA köprüsü kullanarak SATA olarak sisteme baðlanabilmesine izin verir.
    SATA köprüsü 40 pinli PATA sürücüye direkt baðlayabileceðiniz küçük bir karttýr.
    SATA ile deðiþen güç baðlantýsý, sadece yapýsal bir deðiþiklik deðildir.
    15 pinli SATA enerji kablosunda 3.3 V, 5 V ve 12 V gerilimleri, 3 pinin bir araya gelmesiyle saðlanýr. Kalan 5 pin ise topraklamayý saðlar.
    Her 3 gerilimden birer pin hotplugging için kullanýlýr.
    4 pinli molex baðlayýcýsýný SATA güç baðlayýcýsýna çevirmek için adaptörler kullanýlabilir.
    Ancak 4 pinli Molex baðlayýcýlarý 3.3V saðlamadýðý için bu SATA aygýtlarý hotplugging'i gerçekleþtiremez.

    External SATA
    e-Sata, harici diskler için SATA’nýn geliþtirilmiþ bir versiyonudur. e-SATA SATA yol standardýný harici aygýtlara geniþletir.
    e-Sata aygýtlar da, dahili SATA konektörlerini kullanmaktadýrlar ancak farklý anahtarlamalarý sayesinde birbirlerine karýþtýrýlmazlar.
    Ayný zamanda özel yalýtýmlý ve koruma düzeyi daha yüksek kablolarýn kullanýlmasýyla kablo uzunluðunu artýrýlmýþtýr.
    2 metreye kadar menzili bulunan e-SATA kablolarý hotplug desteði de sunmaktadýr.
    e-SATA, SATA bus hýzýný aynen sunabilmektedir.

    SCSI: Small Computer System Interface
    SCSI, 1970’lerden beri var olan bir standarttýr ve pek çok özelleþmiþ sunucu bilgisayar tarafýndan halen kullanýlmaktadýr.
    Çoðunlukla sunucu sistemlerinde bulunur ve RAID amacýyla kullanýlýr.
    SCSI aygýtlar sistem içinde veya dýþýnda bulunabilirler.
    SATA, SCSI’nin iyi yönlerini almýþtýr ve bir çok yönden SCSI’nin yerini almaktadýr.

    SCSI Zinciri
    SCSI kendisini bir SCSI zinciri vasýtasýyla görünür kýlar.
    Bir dizi SCSI aygýtý bir sunucu adaptör üzerinden çalýþýr.
    Adaptör, SCSI zinciriyle bilgisayar arasýndaki arayüzü oluþturur.
    SCSI sunucu adaptörleri, SCSI kontrol birimi veya SCSI kartý olarak da bilinirler.
    SCSI aygýtlarý dahili ve harici aygýtlar olmak üzere iki gruba ayrýlabilir.

    Ýç ve Dýþ SCSI Aygýtlarý
    Dahili SCSI aygýtlarý bilgisayara eklenmiþlerdir ve sunucu adaptöre dahili baðlayýcý aracýlýðýyla baðlýdýrlar.
    PATA kablosuna benzeyen, yassý ve esnek kablo olan 68 pinli þerit kablo kullanýrlar.
    Harici aygýtlarýn çoðu ise sunucu adaptöre 50 pinli HD kablo ile baðlý iken, bazý ileri seviye SCSI aygýtlar 68 pin HD kablo kullanýrlar.
    Dýþ aygýtlar arkalarýnda iki baðlantýya sahiptir, böylece 15 aygýta kadar papatya dizilimi yapýlabilir.

    SCSI ID (Kimlikler)
    Eðer birden fazla aygýtý SCSI zincirine baðlayacaksanýz, sunucu adaptörü için aygýtlarý birbirinden ayýrt etmesini saðlayacak bir sistem oluþturmanýz gerekmektedir.
    Aygýtlarý ayýrt etmek için SCSI, SCSI ID adýnda özel bir tanýmlama sistemi kullanmaktadýr.
    SCSI ID numaralarý 0 ila 15 arasýnda deðiþmektedir.
    SCSI ID’lerinde herhangi bir sýralama yoktur; aygýt boþta olan herhangi bir ID’yi alabilir.
    Her SCSI aygýtýnýn SCSI ID numarasýný ayarlamak için farklý bir yöntemi vardýr.
    Bazý aygýtlar bunun için jumper veya anahtarlamalar bulundururken, bazý aygýtlar yazýlýmsal ayarlar da kullanýlabilir.

    Sonlandýrýcýlar / Terminators
    Tüm elektronik sinyaller hat boyunca ilerledikten sonra geri yansýyarak eko oluþtururlar.
    SCSI gibi baðlantýlarda bu yansýma probleme neden olur ve sinyal bozulmalarýna neden olabilir. Aygýtlar hangi sinyali dinleyeceklerine karar veremezler.
    Sonlandýrýcý, basitçe bir dirençten oluþmaktadýr. Bu sayede sona ulaþmýþ sinyal, hattan absorbe edilerek eko oluþturmasýnýn önüne geçilir.
    SCSI zinciri baþlangýç ve bitiþ noktalarýndan sonlandýrýlmalýdýr.
    Ýlk baðlantý host adaptör olduðundan zaten sonlandýrýlmýþ olarak üretilirler.
    Buna karþýn her SCSI aygýtý zincir sonunda olabileceði için üreticilerin çoðu SCSI aygýtlarýna sonlandýrýcýyý dahil ederler.
    Bazý aygýtlar ise zincirin sonunda olduklarýný otomatik olarak algýlayarak kendi kendilerine sonlandýrýcýyý devreye sokabilirler.

    SAS: ****** Attached SCSI
    SAS, standart SCSI’lerin yerine kullanýlmak üzere dizayn edilmiþ bir veri yolu teknolojisidir.
    Hem þu andaki veri transfer hýzýndan daha fazla hýza izin vermektedir, hem de SATA aygýtlar ile de geriye dönük uyumluluða sahiptir.
    Geleneksel SCSI aygýtlarýn kullandýðý paralel iletimin aksine SAS seri iletim kullanmaktadýr.
    SCSI komutlarýný kullanan SAS’da, SAS uyumlu aygýtlar arasýnda paralel SCSI’de yer almaktadýr.

    SAS ve Paralel SCSI
    SAS, paralel SCSI’nin aksine aygýtlar arasýnda daha az sinyalleþme kullanan seri transfer protokolü kullanýr ve bunun sonucunda daha yüksek hýzlara ulaþýr. SCSI hatlarý çok duraklý olmasýna karþýn SAS hattý noktadan noktaya baðlantý içerir.
    SAS, paralel SCSI’de olduðu gibi herhangi bir sonlandýrýcý sorununa sahip deðildir ve sonlandýrýcý paketine gerek duymaz. SAS, hat üzerindeki gecikmeleri elemine eder ve senkronizasyon problemi yaþamaz. Paralel SCSI en fazla 32 aygýt ile sýnýrlý iken SAS 16.384 aygýta kadar destek saðlar.
    SAS 1.5, 3.0 ya da 6.0 Gbps gibi yüksek transfer hýzlarý saðlar
    Bu hýz her bir aygýt için ayrý ayrý gerçeklenirken, paralel SCSI’de hýz SCSI hattý üzerindeki her bir aygýt için paylaþýlýr.

    SAS ve SATA
    SAS’da, SATA’nýn NCQ sistemine benzeyen TCQ, yani “Ýþaretli Komut Sýralama” desteði vardýr.
    SATA, ATA standardýnýn devamý olarak onun komut setini kullanýr ve sadece sabit diskler ile optik sürücüleri destekler.
    SAS ise sabit diskler, tarayýcýlar, yazýcýlar, optik sürücüler gibi geniþ bir yelpazedeki birçok aygýtýn kullanýmýný desteklemektedir.
    SATA öncelikli olarak ev bilgisayarý kullanýmý gibi kritik olmayan uygulamalar için kullanýlmakla beraber SAS saðlam yapýsý nedeni ile kritik server uygulamalarý için kullanýlabilir. SAS’ýn hata kurtarma ve raporlama özellikleri de, SATA’dan daha üstündür. Tüm bunlara karþýn SAS, SATA’yý tamamlayýcý niteliktedir ve asla onun rakibi deðildir. Ayrýca SATA’da kullanýlan kablo uzunluðu 1m ile sýnýrlý iken SAS aygýtlarýnda 8m’ye kadar kablo kullanabilir.

    Kapasite
    Kapasite bir depolama cihazýnýn depolayabileceði veri büyüklüðünü ifade eder.
    Sabit disklerin kapasiteleri bayt ve katlarý olarak ifade edilir. Günümüzde terabyte seviyesinde diskler bulunabilmektedir. Yakýn gelecekte ise daha yüksek kapasiteler söz konusu olacaktýr.
    400 GB veya 1 TB ifadeleri depolanabilecek bilgi miktarýný belirtir.
    Ancak disk üreticileri, disk kapasitelerini 1000'in katlarýna göre sýnýflandýrýr. Gerçek kapasite ise 1024'ün katlarýna göre hesaplanýr.
    Dolayýsýyla örnek olarak 250 GB olarak aldýðýnýz bir sabit disk gerçekte 232,83 GB olacaktýr.

    Fiziksel Büyüklük
    Disk büyüklüðü inç olarak ifade edilir.
    Bilgisayarda yaygýn olarak kullanýlan 2 tip büyüklük vardýr. Masaüstü bilgisayarlarda 3.5 inç, dizüstü bilgisayarlarda ve taþýnabilir ünitelerde ise 2.5 inç boyutunda diskler kullanýlmaktadýr.
    Ancak özel cihazlar için daha farklý boyutlarda diskler de bulunabilir.
    Bu ölçülendirme mantýðýnda belirtilen ölçüler yaklaþýk olarak, sabit disk içindeki kayýt diskinin ölçülerini belirtir. Dýþ ölçüler biraz daha büyüktür.

    Dönüþ Hýzlarý
    Bir sabit diskin dönüþ hýzý, kayýt diskinin dönme hýzýný gösterir ve RPM, yani dakikadaki tur sayýsý olarak ifade edilir.
    3.600, 5.400, 7.200, 10.000, 15.000 RPM gibi hýzlara sahip sabit diskleri piyasada bulabilirsiniz.
    Disk üzerindeki verilere ulaþýlmasý için geçen zaman, büyük ölçüde bu hýza baðlýdýr.
    Ancak dönüþ hýzý, sabit diskin hýzýný tek baþýna ifade etmeye yetmez. Eriþim süresi ve aktarma hýzý deðerleri de beraber deðerlendirilmesi gereken etkenlerdir.
    Sabit diskin önbellek miktarý da, bu sürelerin üzerinde etkileþimli olarak rol oynar.

    Önbellek
    Okuma kafasýnýn veriye ulaþmasý ile bu verinin ana sisteme ulaþmasý arasýnda geçen zamana aktarma süresi denir.
    Günümüzde sabit disklerde veriler okuma kafasý tarafýndan okunduktan sonra, sabit diskin içinde yer alan ön belleðe aktarýlarak oradan ana sisteme iletilirler.
    Bu ön bellek, zaman kaybýný önlemek için kullanýlýr.
    Üreticiler, kayýt diskinden ön belleðe ve ön bellekten ana sisteme iletim hýzlarýný ayrý olarak belirtmektedirler.
    Ön belleðe iletim hýzý Mbit/sn, ana sisteme iletim hýzý ise MB/sn olarak ifade edilir.

    Önbellek Boyutlarý
    Piyasada 2, 8, 16 ve 32 MB önbellekli sürücüler bulunmaktadýr.
    Daha büyük önbellekler, düþük fiyatlý DRAM’ler ve teknik açýdan anlamsýzdýr.
    Sabit diskler verileri ön belleklemek için veya verilerin tekrar kullanýlmasý ihtimaline karþýn önbellekte tutmak için bazý kurallar kullanýrlar.
    SATA sürücüler gelen komutlarý saklamak ve verimli þekilde kullanmak için bir miktar belleðe ihtiyaç duyarlar.
    Verimli kullaným, yani en düþük kafa hareketi için komut sýralarýný deðiþtirebilen özelliðe NCQ denir.

    Disk Eriþim/Gecikme Süresi
    Sabit disk üzerinde verilerin okunabilmesi için, önce ilgili sektöre ait kafanýn bu kýsma eriþmesi gereklidir.
    Kafanýn sabit disk üzerindeki herhangi bir bölüme ulaþmasý için gereken bu süre eriþim süresidir ve milisaniye ile ifade edilir.
    Seek time veya latency kavramý ile de ifade edilir.
    Daha düþük bir eriþim süresi daha hýzlý bir sabit disk demektir.
    Dönüþ hýzý ile ters orantýlý þekilde azalmaktadýr.
    Ancak dönüþ hýzý dýþýnda kullanýlan disk eriþim teknolojisi, önbellek nitelikleri ve önbellek miktarý ile de alakalýdýr

    NCQ: Native Command Quening
    NCQ, Intel ve Seagate tarafýndan birlikte yazýlýp geliþtirilen “SATA Native Komut Sýralamasý”dýr.
    NCQ, sadece SATA disklerde uygulanabilen bir komut protokolüdür ve birden çok komutun disk içinde ayný anda yer almasýný saðlar.
    NCQ sistemi, sabit disk bir komut için veri araþtýrýrken, ayný anda ilave komutlar verilmesini saðlayan bir mekanizmaya sahiptir
    Sabit disk sürücü kafasýnýn açýsal ve döner konumunu kendiliðinden bilir.
    Bu sayede de arama ve döngüsel gecikmeleri en aza indirgeyecek bir sonraki veri transferini seçer.

    Verinin Korunmasý ve RAID
    Bilgisayardaki en pahalý aygýtý dahi en fazla birkaç yüz dolara deðiþtirebilirsiniz. Ama kritik bir veri paha biçilemezdir. Dolayýsýyla bilgisayardaki en önemli ve deðerli þey verilerdir.
    Yedekleme elbette bir çözümdür; ancak yedekleme çözümüne fýrsat kalmayacak þekilde sabit disklerin bozulmasý, geri dönüþü olmayan veri kayýplarýna neden olabilir.
    Bunun için disk ve/veya disk kontrolcüsü bazýnda çeþitli yedeklemeli çalýþma sistemleri geliþtirilmiþtir.
    Bu sistemler, çoklu disk kullanýmýna dayanýr ve güvenliðin yaný sýra performans artýþý da saðlanýr.
    RAID, bu amaçla kullanýlan bir sistemdir ve çeþitli uygulamalarý vardýr.

    RAID 0: Disk Stripping
    RAID 0, “disk stripping”, yani disk þeritleme yöntemidir ve en az 2 sürücü gerektirir.
    RAID 0 her hangi bir güvenlik sunmaz. Yani disklerden birinin çökmesi durumunda veri kaybedilir.
    RAID 0’da veri bir kerede birden fazla sabit diske bölünerek yazýlýr ve bu sayede yazma ve okuma hýzý artar.

    RAID 1: Disk Mirroring / Duplexing
    RAID 1’in “Disk Mirroring” ve “Disk Duplexing” olarak adlandýrýlan 2 tür uygulamasý vardýr.
    Her iki durumda da en az 2 adet disk gerekir ve çift olmak koþuluyla herhangi bir sayýda sürücüyle de çalýþabilir.
    RAID 1’de birincil olarak kullanýlan diskin kopyasý, diðerine üretilir.
    Mirroring yani disk aynalama durumunda 2 disk ayný kontrolcüye baðlanýrken, duplex yani ikizleme yönteminde farklý kontrolcü kartlar kullanýlýr.
    Bu açýdan duplexing, mirroring’e göre daha güvenilir bir sistemdir.
    RAID kontrol kartlarýndan birinin bozulmasý durumunda mirroring’de veriler yanlýþ yazabilecekken, duplexing’de kopyalardan birisi saðlam kalabilecektir.
    RAID 1’in dezavantajý ise, yer israfýdýr. 100 GB veri saklamak için iki adet 100 GB sabit disk gerekmektedir.

    RAID 3 ve 4: Dedicated Disk Stripping
    RAID 2, 3 ve 4 aktif olarak kullanýlmayan sistemlerdir.
    Çoklu denklik sürücüsüyle disk þeritleme yöntemi olan RAID 2, anlamsýz bir fikir olarak kalmýþ ve asla pratik olarak kullanýlmamýþtýr.
    RAID 3 ve 4 ise, atanmýþ denklik ile disk þeritleme yöntemidir. RAID 3 ve 4 arasýndaki fark önemsizdir.
    RAID 2’nin aksine kýsa süreli de olsa kullaným þansý yakalamýþ olsalar da, RAID 5 kýsa sürede bunlarýn yerini almýþtýr.

    RAID 5: Striped Parity Disk Stripping
    RAID 5, bölüþtürülmüþ denklik ile disk þeritleme yöntemidir ve adýndan da anlaþýlacaðý üzere veri ve denklik bilgisi sürücülere daðýtýlmýþ durumdadýr.
    Ayný zamanda sürücü alanýný da daha verimli kullanmaktadýr.
    En yaygýn RAID türüdür ve en az 3 adet disk gereklidir.
    Sabit disklerinizden birini kaybedilmesi durumunda, sorunlu disk yenisi ile deðiþtirilip dizinlerin yeniden oluþturulmasý saðlanýr.
    Ancak tekrar oluþturma tamamlanana kadar veriler yine risk altýndadýr.

  3. #3

    Kullanýcý Bilgi Menüsü

    Standart

    Hard Disk

    Sabit Disk Bileþenleri
    Öncelikle þekil üstünde sabit disklerin bileþenlerine göz atalým.
    Disk kasasý…
    Disk kasasýný bilgisayar içerisine monte etmede kullanýlan vida delikleri…
    Sabit disk kapaðýnýn montaj delikleri…
    Manyetik plakalar ve ve plakalarýn dönüþünü saðlayan devir merkezi…
    Kollarýn ve plakalarýn hareketini saðlayan hareket motoru…
    Hakaret kollarý ve bunlarýn ucunda yer alan okuma yazma kafalarý…
    Verilerin aktarýldýðý þerit kablo ve SATA arayüz baðlantýsý…
    Motora enerji saðlayan enerji baðlantýsý ve en son disk içindeki hassas hava dengesini ayarlayan hava filtresi…

    Genel Olarak Diskin Çalýþmasý
    Bütün sabit sürücüler özel bir motor tarafýndan kontrol edilen kollarýn üzerinde yer alan okuma/yazma baþlýklarý ve plaklardan oluþur.
    Plakalar manyetik malzeme ile kaplý alüminyumdan yapýlmýþtýr.
    Kollarýn ucundaki iki küçük okuma/yazma kafasý, bu plakalar üzerinde okuma ve yazma iþlemleri gerçekleþtirir.
    Plakalar dakikada 3.500 ile 15.000 devirle dönerler ve devir hýzý RPM olarak ifade edilir.
    Plakalar ile kafalar arasýndaki boþluk uçuþ yüksekliði olarak ifade edilir ve bu yükseklik, bir parmak izinin kalýnlýðýndan bile daha azdýr.
    Okuma/yazma baþlýklarý diske ne kadar yaklaþýrsa, bilgi sürücüye o kadar yoðun depolanýr.

    Sabit Disk Ýçerisindeki Hava Basýncý
    Uçuþ yüksekliðinin çok hassas olmasý, plaka ve kafalarýn dýþarýdaki havaya maruz kalmamasýný zorunlu kýlar.
    Disk üzerindeki küçücük bir toz parçasý bile okuma/yazma baþlýklarýnýn yolunda bir dað etkisi yapar ve sürücüde çok ciddi zararlara neden olur.
    Sürücünün içindeki havayý temiz tutmak, iç ve dýþ hava basýncýný dengelemek için bütün sürücüler çok küçük boþluklu, aðýr bir filtre kullanýrlar.

    Veri Kodlama ve Flux
    Sabit diskler bilgileri 1 ve 0’a karþýlýk gelen; “manyetik olan” ve “manyetik olmayan” nokta çiftleri halinde saklarlar.
    Bu ikili küçük küçük manyetik alanlara flux, yani Türkçe ifadesiyle “aký” veya “elektriksel aký” denilir.
    Sabit diskler verileri flux ile manyetik alaný kutuplandýrarak yazar ve kutuplanmýþ alaný yine ayný yolla okurlar.
    “Flux Reversal” kavramý, flux üzerindeki manyetik dönüþümleri ifade eder.
    Bu iþlemde bir yöndeki akýlar “0” diðer yöndekiler “1” okunur.
    Sabit diskler veriye ulaþýrken yada veriyi yazarken, bu flux deðiþimlerini þekilde temsil gösterildiði gibi okur ve bu okuma iþlemi çok hýzlý bir þekilde gerçekleþtirilir.

    Veri Kodlama Teknikleri
    Günümüzün sabit diskleri özel kodlama sistemleri kullanarak flux dönüþümlerini yorumlarlar.
    Bu yöntemlerin etkinliði de, karmaþýklýðý da zaman içersinde ciddi biçimde artmýþtýr.
    Yaklaþýk olarak 1991’den itibaren sabit sürücüler RLL, yani “sýnýrlanmýþ koþum uzunluðu” olarak bilinen bilgi kodlama sistemini kullanmaya baþladýlar.
    Ancak günümüzdeki sürücüler PRML, yani “kýsmi yüksek olasýlýk karþýlýðý” kodlamasý adý verilen ve RLL’nin oldukça geliþmiþ bir sürümü olan yöntemi kullanýr.
    Bilgi kodlama sistemi tamamen sabit diskte miras kalmýþtýr ve görünmezdir.
    Bilgi kodlama iþlemleri ve ilgili teknikler, tamamen sabit disklerin kendi iç mekanizmalarýnda gerçekleþtirilir.
    Bu noktada bilmeniz gereken en önemli þey, disk kapasitelerindeki artýþýn büyük ölçüde bu kodlama tekniklerinin ilerlemesine baðlý olduðudur.

    Sabit Disk Kol Hareketi
    Bugüne kadar sabit disklerde kollarý hareket ettirmek için kullanýlan 2 tip teknoloji vardýr.
    Birincisi step, yani adým motor, ikincisi de Voice Coil, yani bobin teknolojisidir.
    Baþlangýçta sabit diskler step motor teknolojisini kullandýlar. Ama bugün tamamý bobin teknolojisine geçmiþtir.
    Step motor teknolojisi, kolu, sabit artýþ veya adýmlarla hareket ettiriyordu.
    Motorla hareketlendirici kol arasýndaki arabirim zamanla kollarýn konumlanmasýndaki kusursuzluðu bozmaktaydý ve bu fiziksel bozukluk bilgi taþýmada hatalara sebep oluyordu.
    Ayrýca, sýcakta step motor sürücülerine zarar veriyordu ve bileþenler ýsýndýkça doðru konumlanmasý deðiþiyordu.
    Teknolojinin bu sýnýrlamalarý, kendi sonunu getirmiþtir.
    Bugün yapýlan bütün sabit sürücüler, hareketlendirici kollarý çalýþtýrmak için düz bir motor kullanýr.
    Bu teknolojide kollarý doðru pozisyona getirmek için ince ayarlamalar yapýlýr ve bu amaçla plaka üzerinde bir veri haritasý tutulur.

    Geometri
    Geometri, bir sabit diskin bilgileri fiziksel olarak nerede depoladýðýný belirler.
    Geometri konusunda bilinmesi gereken üç temel bileþen vardýr; baþlar, silindirler ve sektörler.
    Eski sistemlerde disk geometri bilgisinin öncelikle CMOS ekranýndan bilgisayara tanýtýlmasý gerekmekteydi.
    Günümüzde ise geometri bilgisi sabit disk üzerinde saklanýr ve BIOS tarafýndan otomatik olarak algýlanýr.

    Kafalar (Heads)
    Kafalar, hareket kollarýnýn ucunda bulunan ve okuma/yazma yapabilen uçlardýr.
    Plaka baþýna, altta ve üstte olmak üzere iki kafa bulunur. Ancak “plaka sayýsý çarpý 2” gibi formülü de yoktur.
    Çünkü bir HDD’de özel amaçlar için farklý kafalar da bulunabilir.
    Kafalarýn plakalar üzerinde gezerken üstünden geçtiði veri miktarý ne kadar çok ise, kapasite o kadar yüksek olacaktýr.
    Bu mantýk ile yakýn zamanda geliþtirilen dikey kayýt teknolojisi sayesinde ayný alana daha fazla veri saklanabilmektedir.
    Fluxlar disk üzerinde þekilde gördüðünüz gibi yatay deðil, dikey þekilde dizilirler.
    Bu da veri yoðunluðunu arttýrdýðýndan hem kapasitenin artmasýný, hem de performans artýþý saðlamaktadýr.

    Ýz (Track) ve Silindirler (Cylinders)
    Tüm plakalarýn üzerinde, disk üzerinde tam bir tur atan; yani daire þeklinde izler vardýr. Bu izler, track olarak adlandýrýlýr.
    Bu plakalar ve üzerindeki izleri normal CD/DVD diskleri gibi de düþünebilirsiniz.
    Bir plaka üzerinde merkezden dýþa doðru binlerce track çizebilirsiniz.
    Þekilde de gördüðünüz gibi bir sabit diskin içinde üst üste birkaç tane plaka vardýr.
    Her plakada ayný çapa sahip tracklarý bir bütün olarak düþündüðünüzde, bu track birleþimi bir silindire benzetilebilir.
    Dolayýsýyla her sabit disk, plakalar tek baþlarýna düþünüldüðünde binlerce track’a, plakalar üst üste deðerlendirildiðinde ise bir plakadaki track sayýsý kadar silindire sahip olacaktýr.
    Þimdi de, plakalardaki tracklarý silindirler halinde deðerlendirmenin amacý denir, ona bakalým.

    Sektörler
    Plaka üzerindeki 2 track arasýnda kalan bölge; bir silindir parçasýdýr ve sektör olarak adlandýrýlýr.
    Soldaki þekilde, track, silindir ve sektör kavramlarý arasýndaki iliþkiyi daha net algýlayabilirsiniz.
    Ýþte bu sektörler sabit disklerin atomudur.
    Yani bilgiyi depolarken bölümden daha küçük bir þeye bölemezsiniz.

    Sabit Disk Sýnýflandýrmalarý
    Daha önceki donaným incelemelerimizde olduðu gibi, sabit disklerin sýnýflandýrmalarýnda da temel özelliklerini esas alacaðýz.
    Sabit disklerde en temel sýnýflandýrma, baðlantý arayüzleridir.
    Bugün piyasada en aktif bulunan sabit disk arayüzleri ATA ve SCSI arayüzleridir.
    Kiþisel bilgisayarlarda daha yaygýn kullanýlmasýndan dolayý ATA sabit diskleri daha fazla görürsünüz.
    SCSI’nin de kendi geliþim sürecinde alt arayüzleri vardýr. Ancak biz daha çok ATA türünün deðiþik versiyonlarý olan PATA, SATA ve e-SATA ile ilgileneceðiz.
    Sabit disklerin günlük kullanýmda en çok kapasiteleri ile anýldýðýný göreceksiniz. Genellikle diðer teknik özellikleri teferruat kabul edilir.
    Fiziksel büyüklük sýnýflandýrmasýnýn ise günlük hayatta, 3.5” veya 2.5” yerine PC sabit diski veya notebook sabit diski þeklinde kullanýldýðýný görebilirsiniz.
    Sabit disklerin sýnýflandýrýlmasýnda kullanýlan diðer özellikler olarak ise, içindeki plakalarýn dönüþ hýzlarý, ön bellek miktarlarý ve sunduðu yeni teknolojileri sayabiliriz.
    Þimdi sýrasýyla bu özellikleri detaylý þekilde ele alalým.

    ATA Arayüzleri ATA Arayüzleri
    ATA sürücülerinin temelde iki türü vardýr. Ýlki paralel ATA yani PATA sürücüleri, diðeri de seri ATA, yani SATA’dýr.
    Günümüzde SATA teknolojisi, hýzla PATA’nýn yerini almaktadýr.
    Bu süreci tam olarak anlamak için ATA standartlarýnýn daha eski günlerine göz atýlmasý gerekir.
    ATA’nýn tarihsel geliþimine bakmadan önce bir kavram karmaþasýna dikkat çekmek gerekiyor.
    PATA, SATA ve IDE kavramlarýnýn sektörde yanlýþ bir þekilde tanýmlanmasý söz konusudur.
    IDE ve SATA iki ayrý sýnýflandýrma olarak deðerlendirilir; oysa ki SATA’da, PATA’da IDE arabirimini kullanan disk teknolojileridir.
    IDE’nin yanlýþ olarak PATA ile eþanlamlý kullanýldýðýný görebilirsiniz.
    Klasik ATA terimi, SATA’nýn çýkmasýyla PATA olarak revize edilmiþtir.

    ATA-1 Standardý
    IBM 1980’lerin baþýnda ilk AT PC’yi çýkardýðýnda sabit sürücüler için BIOS desteði sunmuþtu.
    Western Digital ve Compaq tarafýndan 1989’da AT standardý üzerine geliþtirilen ATA-1, AT’nin üzerine tümleþik kontrol birimi ve bir kablo yerleþtirilmesiyle elde edilmiþtir.
    Tümleþik elektronik sürücü anlamýna gelen IDE kavramý, bu kontrol birimini ifade eder.
    Ýlk AT disk standardý dýþýndaki tüm diskler IDE kullanýrlar.
    Burada ilginç olan bir durum da, IDE kontrolcüsünün adýndaki “tümleþik” tanýmýna karþýlýk kontrolcünün sabit disk üzerinde deðil, anakart üzerinde yer alýyor olmasýdýr.
    ATA-1 standardý, bilgilerin hareket hýzýný ve iþleniþ tarzlarý için 2 standart tanýmlamýþtýr.
    Bunlardan ilki PIO, yani programlanabilir I/O yöntemi, diðer ise DMA, yani doðrudan bellek eriþimidir.
    ATA-1’de 3 tane PIO ve 3 tane de tek sözcüklü DMA modu bulunmaktaydý.
    Bir bilgisayar baþlatýldýðýnda BIOS sürücüye hangi modlarý kullandýðýný sorar ve daha sonra otomatik olarak en hýzlý moda uyum saðlar. Hýz konusunda elle ayarlanmasý gereken bir þey yoktur.

    ATA Sürücü Baðlayýcýsý
    Ýlk ATA sürücüleri, sürücüden sabit disk kontrolcüsüne 40 hatlý bir þerit kablo ile baðlanýyordu. Ýleride ATA sürücüler 80 hatlý kablo kullanmaya baþlamýþtýr.
    Tek bir þerit kablo üzerine en fazla 2 tane sürücü tanýmlanabilir.
    Tek kablo üzerinde yer alan 2 sürücüden birisinin “master”, diðerinin ise “slave” olarak ayarlanmasý zorunluluðu vardýr. Bunu bir nevi o kablo üzerinde I/O adresi gibi de düþünebilirsiniz.
    Kablo üzerinde 2 master veya 2 slave aygýt olursa, kontrolcü bunlardan birisini veya ikisini birden göremez.
    Master ve slave ayarlarý kablo üzerinden otomatik olarak veya sabit disk üzerinden jumper ile ayarlanýr.
    ATA-1 ile gelen master / slave ayarlamasý, halen tüm PATA sürücüler için geçerlidir.

    ATA-2 Standardý
    ATA-2 ile gelen geliþtirmeler EIDE olarak tanýmlanmýþtýr. Geliþtirilmiþ IDE anlamýna gelen EIDE kavramý aslýnda Western Digital’in bir pazarlama terimidir.
    ATA-2 yüksek kapasite, sabit disk olmayan aygýtlarýn da desteklenmesi, 2 yerine 4 aygýta destek verebilme ve fazlasýyla arttýrýlmýþ özellikleri içerdiði için ATA standartlarýnda en önemlisidir.
    ATA-1’de 504 MB olan maksimum disk boyutunu birim geçiþi ve LBA’dan faydalanarak 8.2 GB’a çýkarmýþtýr. Birim geçiþi ve LBA kavramlarýný birazdan özetleyeceðiz.
    ATA-2 ile birlikte ATAPI adý verilen bir uzantý tanýmlanmýþtýr.
    ATAPI, sabit disk olmayan CD-ROM ve teyp gibi aygýtlarýn bilgisayara ATA kontrolcüsü ile baðlanabilmesini saðlar.
    Hýz açýsýndan ATA-2 2 yeni PIO modunun yanýnda, ATA-1’deki tek sözcüklü DMA modunun yerine 3 tane çok sözcüklük DMA modu kullanýr.
    ATA-1’de 8.3 MB/s olan aktarým hýzý, ATA-2 ile 16.6 MB/s’ye çýkmýþtýr.

    Birim Geçiþi Kavramý ve LBA
    ATA-2’nin disk kapasitesini artýrabilmesinin sýrrý birim geçiþi ve LBA’dýr.
    ATA diskler, iki geometrisi olacak þekilde tasarlanmýþtýr.
    Ýlki fiziksel geometri olup, sürücünün kendi içindeki CHS’nin gerçek planýný belirler.
    Mantýksal geometri ise, sürücünün CMOS’a nasýl göründüðünü tanýmlar.
    Birim geçiþi sürücünün kapasitesini asla deðiþtirmez; o sadece BIOS sýnýrlarý içerisindeki geometriyi deðiþtirir.
    LBA’nýn mantýðý burada devreye girer. Yerel blok adresleme anlamýna gelen LBA, birim geçiþini geliþtirerek BIOS limitlerinden yüksek sabit disklerin kullanýmýna olanak sunar.
    LBA, bir nevi BIOS’a yalan söylemekte, bu sayede 8.2 GB’a kadar olan sabit diskleri destekleyebilmektedir.

    ATA-3 Standardý
    ATA-3 standardý ATA-2’den çok kýsa bir süre sonra gelmiþtir ve hýz açýsýnda bir geliþtirme içermez.
    ATA-3’ün Getirdiði yenilik S.M.A.R.T teknolojisidir. Kendi kendine görüntüleyebilme, analiz ve raporlama teknolojisi olarak tercüme edilebilir.
    S.M.A.R.T. sabit diskin mekanik ekipmanýný görüntüleyerek, aygýtýn ne zaman çökebileceðini kestirmeye yardýmcý olmaktadýr.
    S.M.A.R.T. özelleþmiþ sunucu sistemleri için son derece güzel bir fikir ve oldukça da popüler ancak karmaþýktýr.
    Bunlarýn bir sonucu olarak, sadece bazý uygulamalar sabit diskinizdeki S.M.A.R.T. verisini okuyabilmektedir.
    En saðlýklý yöntem, üreticilerin özel yazýlýmlarý ile bu verilere ulaþmaktýr.

    ATA-4 Standardý
    Daha hýzlý bir sabit disk, elbette daha iyi bir sabit disktir.
    ATA 4, Ultra DMA adýnda yeni bir DMA teknolojisi getirmiþtir ve bu günümüzde de halen sabit disk bilgisayar haberleþmesinin birincil yoludur.
    Ultra DMA, DMA bus mastering kullanarak PIO ve eski tarz DMA ile ulaþýlabilecek hýzlardan çok daha yüksek hýzlara çýkabilmektedir.
    ATA-4, ile 3 farklý “Ultra DMA” modu tanýmlanmýþtýr ve maksimum hýz 33,3 MB/s’dir.
    Ultra DMA 2 modunu destekleyen sabit disk sürücüleri, ATA/33 sürücüleri olarak da bilinirler.

    INT13 Extensions
    Daha önce ATA-1’de maksimum disk kapasitesinin 504 MB olduðunu söylemiþtik.
    Aslýnda ATA-1 standartlarý 137 GB’a kadar destek verebiliyordu; 504 MB sýnýrý, BIOS’daki sýnýrlandýrmalara dayanýyordu.
    ATA-2 ile gelen LBA, BIOS’a yalan söyleyerek 8.2 GB’a kadar olan sürücülere destek saðlamýþtý.
    Disk kapasitelerindeki artýþ, bir süre sonra LBA çözümünü de yetersiz býrakmýþtýr.
    BIOS üreticileri bu iþten sorumlu olduklarýný kabullendiler ve INT13 adý verilen BIOS komut setini geliþtirdiler.
    Kesme 13 geniþlemeleri olarak da bilinen bu komut seti ile BIOS’un desteklediði kapasite limiti de 137 GB’a yükseldi.

    ATA-5 Standardý
    Ultra DMA çok baþarýlý olunca, ATA 5 ile iki yeni daha hýzlý Ultra DMA modu daha geliþtirildi.
    Ultra DMA 4 modu, ATA/66 olarak bilinmektedir.
    Ultra DMA 4 ve 5 modu çok hýzlý çalýþtýðý için ATA 5 standardý bu hýzlarý destekleyebilmek için yeni bir þerit kablo tipi tanýmladý.
    Bu 80 hatlý kabloda hala 40 pin bulunmaktaydý. 40 normal hatta ek olarak 40 hat toprak olarak görev yaparak kablonun yüksek hýzlý sinyallerdeki performansýný arttýrmaktaydý.
    ATA/66 eski sistemlerle uyumludur. Bu sayede sorunsuz bir þekilde daha eski bir sürücüyü rahatlýkla ATA/66 kablo ve kontrol birimine baðlayabilirsiniz.
    Bir ATA/66 sürücüyü daha eski bir kontrol birimine de baðlayabilirsiniz. Bu durumda sadece diskiniz ATA/66 modunda olmayacaktýr.
    Yapýlabilecek tek riskli davranýþ bir ATA/66 kontrol birimi ve sürücüsünü ATA/66 olmayan, yani 40 hatlý bir kablo ile kullanmaktýr.
    Bu, kesinlikle hoþ olmayan veri kayýplarýna yol açacaktýr.

    ATA-6 Standardý
    21. yüzyýl baþýnda sabit disk kapasitelerinde bir patlama yaþandý ve sabit diskler ulaþýlamaz görülen 137 GB sýnýrýna dayandýlar.
    120 GB kapasitesine ulaþýldýðýnda Maxtor’un zorlamasýyla yeni endüstriyel standartlar geliþtirildi.
    “Big Drives” adý verilen büyük sürücü desteði ile yeni sýnýr 144 PetaByte’a, yani yaklaþýk 140 milyon GB’a ulaþmýþtýr.
    Bu kapasite artýþý 24 bit adreslemeli LBA ve INT13 geniþlemesi yerine yeni 48 bit LBA adresleme kullanýlmasýyla saðlanmýþtýr.
    Ayrýca tek partide transfer edebilecek veri miktarý 256 sektörden 65.536 sektöre çýkmýþtýr.
    Transfer hýzlarýnda da Ultra DMA 5’e geçilmiþtir.
    Ultra DMA 5 modu 100 MB/s hýzýndadýr ve ATA/100 olarak da bilinir.
    ATA-7 Standardý
    ATA-7 iki büyük yenilik getirmiþtir.
    ATA-7’nin klasik geliþmesi Ultra DMA 6 modudur. Ultra DMA 6 ile transfer hýzý 133 MB/s’ye çýkmýþtýr ve ATA/133 adýný almýþtýr.
    ATA-7’nin asýl devrimsel geliþimi ise, ****** ATA yani SATA standardý olmuþtur.
    Hatta ATA/133 modu SATA’nýn karþýsýnda gereken ilgiyi görmemiþtir ve bir çok kiþi ATA-7 adýný bile anmadan bu geliþimi SATA olarak da adlandýrýr.
    SATA’nýn hýzlarýna göre 2 ayrý modu vardýr; 150 MB/s hýzýna sahip SATA 1 ile, 300 MB/s hýzýna sahip SATA II.

    ATA Sürümleri Karþýlaþtýrmasý
    SATA’nýn özelliklerine detaylý bakmadan önce þu ana kadar gördüðümüz ATA türevlerini bir tabloda karþýlaþtýrmalý olarak inceleyelim.
    Ýlk ATA diskler sadece PIO 0 modunda çalýþýyordu. Maksimum hýz 3.2 MB/s idi ve 10 MB’a olan kapasiteleri destekliyordu.
    ATA-1, PIO 0 modunun yaný sýra PIO 1, PIO 2, Single DMA 0, 1 ve 2 modlarýný destekledi. Transfer hýzý 8.3 MB/s, maksimum kapasite ise 504 MB oldu. IDE kavramý ATA-1 ile hayatýmýza girdi.
    ATA-2 PIO 3, PIO 4, Multi DMA 1 ve 2 modlarýyla beraber 16.6 MB/s hýz ve 8.2 GB maksimum kapasite imkaný elde edildi.
    ATA-2’ini diðer yenilikler, LBA ve ATAPI oldu.
    ATA-3 hýz ve kapasite açýsýnda bir yenilik sunmadý. Sadece S.M.A.R.T. teknolojisini getirdi.
    ATA-4, klasik DMA modlarýný býrakýp Ultra DMA 0, 1 ve 2 modlarýný getirdi. Maksimum hýz 33.3 MB/s oldu ve ATA/33 olarak anýldý. INT 13 geniþlemeleri ile maksimum kapasite de 137 GB oldu.
    ATA-5 Ultra DMA’yý geliþtirdi ve ATA/66 olarak bilinen Ultra DMA 3 ve 4 modlarý ile tanýþtýk. Maksimum hýz 66.6 MB/s oldu. Hýzýn artmasý baðlantý kablosunun 80 hatlý olmasý sonucunu doðurdu.
    ATA-6, Ultra DMA 5 ile 100 MB/s’ye ulaþtý. ATA/100 olarak anýldý ve 48 Bit LBA sayesinde maksimum disk kapasitesi bugün için ulaþýlmaz sayýlabilecek 144 PB’a ulaþtý.
    Burada unutmamak lazým ki, ATA-4 ile disk kapasiteleri 137 GB olduðu zamanlarda herkes 137 GB’ý ulaþýlmaz görüyordu.
    ATA-7 Ultra DMA 6 ile 133 MB/s hýz sunsa da, SATA ve SATA II ile 150 ve 300 MB/s hýzlarý ile tanýþmamýzý saðladý.
    ATA-8 ise þu anda geliþtirilmektedir. Hibrit sabit disklerin, ATA-8 kapsamýnda standartlaþmasý beklenmektedir.

    PATA Problemleri ve SATA’ya Geçiþ
    SATA’nýn doðuþunun temel güdüsü, PATA’nýn yaþadýðý problemlerdir.
    SATA’da aygýtlar ve kontrol birimi arasýnda direkt baðlantý kurulur. Dolayýsýyla master ve slave ayarlamalarýna gerek kalmamýþtýr.
    Adýndan da anlaþýlabileceði gibi paralel yerine seri veri transferine geçilmiþtir. Dolayýsýyla daha az fiziksel hat gerekir. 80 hatlý kablo yerine 7 hatlý kablo kullanýlmaya baþlanmýþtýr.
    Daha ince kablolar, geniþ paralel kablolarda olduðu gibi hava akýþýný engellemez.
    SATA ile birlikte eskiden maksimum 45 cm olabilen veri kablosu, 1 metreye kadar çýkabilmektedir ve bu yenilik tower kasalarda kullaným açýsýndan ciddi kolaylýk getirmiþtir.
    Yeni tip enerji baðlantýsý, SATA aygýtlara hotswap desteði sunmaktadýr.
    Yine bunun bir sonucu olarak veri ve güç kablolarýnýn baðlayýcýlarý da deðiþmiþtir.
    SATA’da baðlanabilecek maksimum aygýt miktarýnda teorik olarak bir sýnýrlama bulunmamaktadýr.
    Bütün bunlarýn yanýnda SATA’nýn asýl yeniliði getirdiði ciddi hýz artýþýdýr.

    SATA ve Hýz
    SATA aygýtlar, eski nesil ATA sürücülerin aksine veriyi paralel olarak deðil, seri olarak aktarýrlar. Bu geliþme ile eski ATA aygýtlar PATA, yani paralel ATA olarak isimlendirilmeye baþlanmýþtýr.
    Teorik olarak seri tek tel üzerinden veri aktarýmýnýn, paralel olarak birçok hattan veri aktarýmýndan daha hýzlý olmamasý gerektiði düþünülebilir.
    Ancak tek tel üzerinden aktarýmda veriler karþý tarafa sýralý ulaþmakta ve bu da hata denetimini oldukça kolaylaþtýrmaktadýr.
    Dolayýsýyla SATA aygýttaki tek bir veri dalgasý, paralel aygýtlardaki çoklu dalgalardan çok daha hýzlý ilerlemektedir.
    Bunun yanýnda paralel aktarýmda olduðu gibi birden fazla tel kullanýlmadýðýndan teller arasýndaki etkileþim de oldukça azalmaktadýr.
    SATA aygýtlarda genel kabul gören 2 sürüm bulunmaktadýr. SATA I 150 MB/s, SATA II ise 300 MB/s hýzýndadýr.
    Yakýnda zamanda SATA III standardý ile hýzýn 600 MB/s’ye çýkmasý beklenmektedir.

    SATA Baðlayýcýlar ve Uyumluluk
    SATA önceki PATA standartlarýyla uyumludur. Bu uyumluluk PATA aygýtlarýn bir SATA köprüsü kullanarak SATA olarak sisteme baðlanabilmesine izin verir.
    SATA köprüsü 40 pinli PATA sürücüye direkt baðlayabileceðiniz küçük bir karttýr.
    SATA ile deðiþen güç baðlantýsý, sadece yapýsal bir deðiþiklik deðildir.
    15 pinli SATA enerji kablosunda 3.3 V, 5 V ve 12 V gerilimleri, 3 pinin bir araya gelmesiyle saðlanýr. Kalan 5 pin ise topraklamayý saðlar.
    Her 3 gerilimden birer pin hotplugging için kullanýlýr.
    4 pinli molex baðlayýcýsýný SATA güç baðlayýcýsýna çevirmek için adaptörler kullanýlabilir.
    Ancak 4 pinli Molex baðlayýcýlarý 3.3V saðlamadýðý için bu SATA aygýtlarý hotplugging'i gerçekleþtiremez.

    External SATA
    e-Sata, harici diskler için SATA’nýn geliþtirilmiþ bir versiyonudur. e-SATA SATA yol standardýný harici aygýtlara geniþletir.
    e-Sata aygýtlar da, dahili SATA konektörlerini kullanmaktadýrlar ancak farklý anahtarlamalarý sayesinde birbirlerine karýþtýrýlmazlar.
    Ayný zamanda özel yalýtýmlý ve koruma düzeyi daha yüksek kablolarýn kullanýlmasýyla kablo uzunluðunu artýrýlmýþtýr.
    2 metreye kadar menzili bulunan e-SATA kablolarý hotplug desteði de sunmaktadýr.
    e-SATA, SATA bus hýzýný aynen sunabilmektedir.

    SCSI: Small Computer System Interface
    SCSI, 1970’lerden beri var olan bir standarttýr ve pek çok özelleþmiþ sunucu bilgisayar tarafýndan halen kullanýlmaktadýr.
    Çoðunlukla sunucu sistemlerinde bulunur ve RAID amacýyla kullanýlýr.
    SCSI aygýtlar sistem içinde veya dýþýnda bulunabilirler.
    SATA, SCSI’nin iyi yönlerini almýþtýr ve bir çok yönden SCSI’nin yerini almaktadýr.

    SCSI Zinciri
    SCSI kendisini bir SCSI zinciri vasýtasýyla görünür kýlar.
    Bir dizi SCSI aygýtý bir sunucu adaptör üzerinden çalýþýr.
    Adaptör, SCSI zinciriyle bilgisayar arasýndaki arayüzü oluþturur.
    SCSI sunucu adaptörleri, SCSI kontrol birimi veya SCSI kartý olarak da bilinirler.
    SCSI aygýtlarý dahili ve harici aygýtlar olmak üzere iki gruba ayrýlabilir.

    Ýç ve Dýþ SCSI Aygýtlarý
    Dahili SCSI aygýtlarý bilgisayara eklenmiþlerdir ve sunucu adaptöre dahili baðlayýcý aracýlýðýyla baðlýdýrlar.
    PATA kablosuna benzeyen, yassý ve esnek kablo olan 68 pinli þerit kablo kullanýrlar.
    Harici aygýtlarýn çoðu ise sunucu adaptöre 50 pinli HD kablo ile baðlý iken, bazý ileri seviye SCSI aygýtlar 68 pin HD kablo kullanýrlar.
    Dýþ aygýtlar arkalarýnda iki baðlantýya sahiptir, böylece 15 aygýta kadar papatya dizilimi yapýlabilir.

    SCSI ID (Kimlikler)
    Eðer birden fazla aygýtý SCSI zincirine baðlayacaksanýz, sunucu adaptörü için aygýtlarý birbirinden ayýrt etmesini saðlayacak bir sistem oluþturmanýz gerekmektedir.
    Aygýtlarý ayýrt etmek için SCSI, SCSI ID adýnda özel bir tanýmlama sistemi kullanmaktadýr.
    SCSI ID numaralarý 0 ila 15 arasýnda deðiþmektedir.
    SCSI ID’lerinde herhangi bir sýralama yoktur; aygýt boþta olan herhangi bir ID’yi alabilir.
    Her SCSI aygýtýnýn SCSI ID numarasýný ayarlamak için farklý bir yöntemi vardýr.
    Bazý aygýtlar bunun için jumper veya anahtarlamalar bulundururken, bazý aygýtlar yazýlýmsal ayarlar da kullanýlabilir.

    Sonlandýrýcýlar / Terminators
    Tüm elektronik sinyaller hat boyunca ilerledikten sonra geri yansýyarak eko oluþtururlar.
    SCSI gibi baðlantýlarda bu yansýma probleme neden olur ve sinyal bozulmalarýna neden olabilir. Aygýtlar hangi sinyali dinleyeceklerine karar veremezler.
    Sonlandýrýcý, basitçe bir dirençten oluþmaktadýr. Bu sayede sona ulaþmýþ sinyal, hattan absorbe edilerek eko oluþturmasýnýn önüne geçilir.
    SCSI zinciri baþlangýç ve bitiþ noktalarýndan sonlandýrýlmalýdýr.
    Ýlk baðlantý host adaptör olduðundan zaten sonlandýrýlmýþ olarak üretilirler.
    Buna karþýn her SCSI aygýtý zincir sonunda olabileceði için üreticilerin çoðu SCSI aygýtlarýna sonlandýrýcýyý dahil ederler.
    Bazý aygýtlar ise zincirin sonunda olduklarýný otomatik olarak algýlayarak kendi kendilerine sonlandýrýcýyý devreye sokabilirler.

    SAS: ****** Attached SCSI
    SAS, standart SCSI’lerin yerine kullanýlmak üzere dizayn edilmiþ bir veri yolu teknolojisidir.
    Hem þu andaki veri transfer hýzýndan daha fazla hýza izin vermektedir, hem de SATA aygýtlar ile de geriye dönük uyumluluða sahiptir.
    Geleneksel SCSI aygýtlarýn kullandýðý paralel iletimin aksine SAS seri iletim kullanmaktadýr.
    SCSI komutlarýný kullanan SAS’da, SAS uyumlu aygýtlar arasýnda paralel SCSI’de yer almaktadýr.

    SAS ve Paralel SCSI
    SAS, paralel SCSI’nin aksine aygýtlar arasýnda daha az sinyalleþme kullanan seri transfer protokolü kullanýr ve bunun sonucunda daha yüksek hýzlara ulaþýr. SCSI hatlarý çok duraklý olmasýna karþýn SAS hattý noktadan noktaya baðlantý içerir.
    SAS, paralel SCSI’de olduðu gibi herhangi bir sonlandýrýcý sorununa sahip deðildir ve sonlandýrýcý paketine gerek duymaz. SAS, hat üzerindeki gecikmeleri elemine eder ve senkronizasyon problemi yaþamaz. Paralel SCSI en fazla 32 aygýt ile sýnýrlý iken SAS 16.384 aygýta kadar destek saðlar.
    SAS 1.5, 3.0 ya da 6.0 Gbps gibi yüksek transfer hýzlarý saðlar
    Bu hýz her bir aygýt için ayrý ayrý gerçeklenirken, paralel SCSI’de hýz SCSI hattý üzerindeki her bir aygýt için paylaþýlýr.

    SAS ve SATA
    SAS’da, SATA’nýn NCQ sistemine benzeyen TCQ, yani “Ýþaretli Komut Sýralama” desteði vardýr.
    SATA, ATA standardýnýn devamý olarak onun komut setini kullanýr ve sadece sabit diskler ile optik sürücüleri destekler.
    SAS ise sabit diskler, tarayýcýlar, yazýcýlar, optik sürücüler gibi geniþ bir yelpazedeki birçok aygýtýn kullanýmýný desteklemektedir.
    SATA öncelikli olarak ev bilgisayarý kullanýmý gibi kritik olmayan uygulamalar için kullanýlmakla beraber SAS saðlam yapýsý nedeni ile kritik server uygulamalarý için kullanýlabilir. SAS’ýn hata kurtarma ve raporlama özellikleri de, SATA’dan daha üstündür. Tüm bunlara karþýn SAS, SATA’yý tamamlayýcý niteliktedir ve asla onun rakibi deðildir. Ayrýca SATA’da kullanýlan kablo uzunluðu 1m ile sýnýrlý iken SAS aygýtlarýnda 8m’ye kadar kablo kullanabilir.

    Kapasite
    Kapasite bir depolama cihazýnýn depolayabileceði veri büyüklüðünü ifade eder.
    Sabit disklerin kapasiteleri bayt ve katlarý olarak ifade edilir. Günümüzde terabyte seviyesinde diskler bulunabilmektedir. Yakýn gelecekte ise daha yüksek kapasiteler söz konusu olacaktýr.
    400 GB veya 1 TB ifadeleri depolanabilecek bilgi miktarýný belirtir.
    Ancak disk üreticileri, disk kapasitelerini 1000'in katlarýna göre sýnýflandýrýr. Gerçek kapasite ise 1024'ün katlarýna göre hesaplanýr.
    Dolayýsýyla örnek olarak 250 GB olarak aldýðýnýz bir sabit disk gerçekte 232,83 GB olacaktýr.

    Fiziksel Büyüklük
    Disk büyüklüðü inç olarak ifade edilir.
    Bilgisayarda yaygýn olarak kullanýlan 2 tip büyüklük vardýr. Masaüstü bilgisayarlarda 3.5 inç, dizüstü bilgisayarlarda ve taþýnabilir ünitelerde ise 2.5 inç boyutunda diskler kullanýlmaktadýr.
    Ancak özel cihazlar için daha farklý boyutlarda diskler de bulunabilir.
    Bu ölçülendirme mantýðýnda belirtilen ölçüler yaklaþýk olarak, sabit disk içindeki kayýt diskinin ölçülerini belirtir. Dýþ ölçüler biraz daha büyüktür.

    Dönüþ Hýzlarý
    Bir sabit diskin dönüþ hýzý, kayýt diskinin dönme hýzýný gösterir ve RPM, yani dakikadaki tur sayýsý olarak ifade edilir.
    3.600, 5.400, 7.200, 10.000, 15.000 RPM gibi hýzlara sahip sabit diskleri piyasada bulabilirsiniz.
    Disk üzerindeki verilere ulaþýlmasý için geçen zaman, büyük ölçüde bu hýza baðlýdýr.
    Ancak dönüþ hýzý, sabit diskin hýzýný tek baþýna ifade etmeye yetmez. Eriþim süresi ve aktarma hýzý deðerleri de beraber deðerlendirilmesi gereken etkenlerdir.
    Sabit diskin önbellek miktarý da, bu sürelerin üzerinde etkileþimli olarak rol oynar.

    Önbellek
    Okuma kafasýnýn veriye ulaþmasý ile bu verinin ana sisteme ulaþmasý arasýnda geçen zamana aktarma süresi denir.
    Günümüzde sabit disklerde veriler okuma kafasý tarafýndan okunduktan sonra, sabit diskin içinde yer alan ön belleðe aktarýlarak oradan ana sisteme iletilirler.
    Bu ön bellek, zaman kaybýný önlemek için kullanýlýr.
    Üreticiler, kayýt diskinden ön belleðe ve ön bellekten ana sisteme iletim hýzlarýný ayrý olarak belirtmektedirler.
    Ön belleðe iletim hýzý Mbit/sn, ana sisteme iletim hýzý ise MB/sn olarak ifade edilir.

    Önbellek Boyutlarý
    Piyasada 2, 8, 16 ve 32 MB önbellekli sürücüler bulunmaktadýr.
    Daha büyük önbellekler, düþük fiyatlý DRAM’ler ve teknik açýdan anlamsýzdýr.
    Sabit diskler verileri ön belleklemek için veya verilerin tekrar kullanýlmasý ihtimaline karþýn önbellekte tutmak için bazý kurallar kullanýrlar.
    SATA sürücüler gelen komutlarý saklamak ve verimli þekilde kullanmak için bir miktar belleðe ihtiyaç duyarlar.
    Verimli kullaným, yani en düþük kafa hareketi için komut sýralarýný deðiþtirebilen özelliðe NCQ denir.

    Disk Eriþim/Gecikme Süresi
    Sabit disk üzerinde verilerin okunabilmesi için, önce ilgili sektöre ait kafanýn bu kýsma eriþmesi gereklidir.
    Kafanýn sabit disk üzerindeki herhangi bir bölüme ulaþmasý için gereken bu süre eriþim süresidir ve milisaniye ile ifade edilir.
    Seek time veya latency kavramý ile de ifade edilir.
    Daha düþük bir eriþim süresi daha hýzlý bir sabit disk demektir.
    Dönüþ hýzý ile ters orantýlý þekilde azalmaktadýr.
    Ancak dönüþ hýzý dýþýnda kullanýlan disk eriþim teknolojisi, önbellek nitelikleri ve önbellek miktarý ile de alakalýdýr

    NCQ: Native Command Quening
    NCQ, Intel ve Seagate tarafýndan birlikte yazýlýp geliþtirilen “SATA Native Komut Sýralamasý”dýr.
    NCQ, sadece SATA disklerde uygulanabilen bir komut protokolüdür ve birden çok komutun disk içinde ayný anda yer almasýný saðlar.
    NCQ sistemi, sabit disk bir komut için veri araþtýrýrken, ayný anda ilave komutlar verilmesini saðlayan bir mekanizmaya sahiptir
    Sabit disk sürücü kafasýnýn açýsal ve döner konumunu kendiliðinden bilir.
    Bu sayede de arama ve döngüsel gecikmeleri en aza indirgeyecek bir sonraki veri transferini seçer.

    Verinin Korunmasý ve RAID
    Bilgisayardaki en pahalý aygýtý dahi en fazla birkaç yüz dolara deðiþtirebilirsiniz. Ama kritik bir veri paha biçilemezdir. Dolayýsýyla bilgisayardaki en önemli ve deðerli þey verilerdir.
    Yedekleme elbette bir çözümdür; ancak yedekleme çözümüne fýrsat kalmayacak þekilde sabit disklerin bozulmasý, geri dönüþü olmayan veri kayýplarýna neden olabilir.
    Bunun için disk ve/veya disk kontrolcüsü bazýnda çeþitli yedeklemeli çalýþma sistemleri geliþtirilmiþtir.
    Bu sistemler, çoklu disk kullanýmýna dayanýr ve güvenliðin yaný sýra performans artýþý da saðlanýr.
    RAID, bu amaçla kullanýlan bir sistemdir ve çeþitli uygulamalarý vardýr.

    RAID 0: Disk Stripping
    RAID 0, “disk stripping”, yani disk þeritleme yöntemidir ve en az 2 sürücü gerektirir.
    RAID 0 her hangi bir güvenlik sunmaz. Yani disklerden birinin çökmesi durumunda veri kaybedilir.
    RAID 0’da veri bir kerede birden fazla sabit diske bölünerek yazýlýr ve bu sayede yazma ve okuma hýzý artar.

    RAID 1: Disk Mirroring / Duplexing
    RAID 1’in “Disk Mirroring” ve “Disk Duplexing” olarak adlandýrýlan 2 tür uygulamasý vardýr.
    Her iki durumda da en az 2 adet disk gerekir ve çift olmak koþuluyla herhangi bir sayýda sürücüyle de çalýþabilir.
    RAID 1’de birincil olarak kullanýlan diskin kopyasý, diðerine üretilir.
    Mirroring yani disk aynalama durumunda 2 disk ayný kontrolcüye baðlanýrken, duplex yani ikizleme yönteminde farklý kontrolcü kartlar kullanýlýr.
    Bu açýdan duplexing, mirroring’e göre daha güvenilir bir sistemdir.
    RAID kontrol kartlarýndan birinin bozulmasý durumunda mirroring’de veriler yanlýþ yazabilecekken, duplexing’de kopyalardan birisi saðlam kalabilecektir.
    RAID 1’in dezavantajý ise, yer israfýdýr. 100 GB veri saklamak için iki adet 100 GB sabit disk gerekmektedir.

    RAID 3 ve 4: Dedicated Disk Stripping
    RAID 2, 3 ve 4 aktif olarak kullanýlmayan sistemlerdir.
    Çoklu denklik sürücüsüyle disk þeritleme yöntemi olan RAID 2, anlamsýz bir fikir olarak kalmýþ ve asla pratik olarak kullanýlmamýþtýr.
    RAID 3 ve 4 ise, atanmýþ denklik ile disk þeritleme yöntemidir. RAID 3 ve 4 arasýndaki fark önemsizdir.
    RAID 2’nin aksine kýsa süreli de olsa kullaným þansý yakalamýþ olsalar da, RAID 5 kýsa sürede bunlarýn yerini almýþtýr.

    RAID 5: Striped Parity Disk Stripping
    RAID 5, bölüþtürülmüþ denklik ile disk þeritleme yöntemidir ve adýndan da anlaþýlacaðý üzere veri ve denklik bilgisi sürücülere daðýtýlmýþ durumdadýr.
    Ayný zamanda sürücü alanýný da daha verimli kullanmaktadýr.
    En yaygýn RAID türüdür ve en az 3 adet disk gereklidir.
    Sabit disklerinizden birini kaybedilmesi durumunda, sorunlu disk yenisi ile deðiþtirilip dizinlerin yeniden oluþturulmasý saðlanýr.
    Ancak tekrar oluþturma tamamlanana kadar veriler yine risk altýndadýr.

  4. #4

    Kullanýcý Bilgi Menüsü

    Standart

    Hard Disk Nedir ? Nasýl Çalýþýr ?



    Hard Disk (HDD) Nedir ?

    Verilerimizi kalýcý olarak saklamak için kullanýlan bir saklama birimidir. Sabit disk döner bir mil üzerine sýralanmýþ, metal veya plastikten yapýlma ve üzeri manyetik bir tabaka ile kaplý plakalar ve bu plakalarýn alt ve üst kýsýmlarýnda yerleþen okuma/yazma kafalarýndan oluþur. Veriler sabit diskteki bu manyetik tabakalar üzerine kaydedilir. Verilerin kaydedilmesinde mýknatýslanma mantýðý kullanýlýr. Mýknatýsýn iki kutbu dijital olarak 1 ve 0 ‘ý temsil eder. Verilerimiz böylece küçük mýknatýslar halinde bu manyetik ortamlara yazýlýrlar. Bu manyetik tabakalarýn üstü dairesel çizgilerle örülüdür. Bunlara iz (track) denir.
    Sabit disk’te birden fazla plakalar üst üste dizilmiþtir. Bu plakalarýn hem alt hem de üst tarafýna bilgi yazýlabilir. Herbir plaka üzerinde altlý-üstlü yerleþen ve herbirinin ortadaki mile uzaklýðý ayný olan izlerin oluþturduðu gruba silindir ismi verilir. Sabit disk üzerinde herbir yüz bir kafa tarafýndan okunmaktadýr. Bu nedenle kafa ve yüz ayný terime karþýlýk gelir. Ýz yapýsýný pasta dilimi þeklinde bölünmesiyle oluþan ve sabit disk üzerinde adreslenebilir en küçük alana denk gelen parçaya ise sektör (Sector) adý verilir ve bir sektörün barýndýrabileceði veri miktarý 512 byte uzunluðundadýr. Bu sektör, kafa ve izler sabit diskte verinin adreslenmesi için kullanýlýrlar.
    Hard disk Alýrken nelere dikkat edilmeli?

    1-Depolama Kapasitesi
    2-Dönüþ Hýzý
    3-Ýz baþýna sektör sayýsý
    4-Eriþim süresi
    5-Dahili veri transferi
    6-Kullanýlan arabirim(ATA ,SATA ,..)

    Hard disk Kullanýmýnda dikkat edilecek hususlar?

    1-Kasanýn en alt kýsmýna montaj edilmeli.
    2-Baðlantý uçlarý (Power ile IDE) kýrmýzý renkli uçlarý birbirine dönük olmalýdýr.
    3-Harddisk sanal olarak en az ikiye bölünmelidir.
    4-Darbelerden kaçýnýlmalýdýr.
    5-Çalýþýrken kesinlikle hareket ettirilmemelidir.
    6-Kapaklarýnýn vidalarý gevþetilmemelidir.
    7-Jampýr ayarlarýnýn uygunluðu kontrol edilmelidir.

    Hard Disk (HDD) Nasýl Çalýþýr ?





    Bütün hard diskler temelde ayný yapýdadýr. Bir hard disk en basit haliyle þu parçalardan oluþur: Bilgilerin manyetik olarak depolandýðý bir veya daha fazla sayýda plaka (platter), okuma yazma kafalarý, plakalarla okuma yazma kafalarýnýn hareketini saðlayan motorlar ve diskin kontrolünden sorumlu devreleri üzerinde barýndýran kontrol kartý.
    Günümüzde bir masaüstü bilgisayar çoðunlukla 60GB ile 300GB arasýnda veri depolama kapasitesine sahiptir. Diske yüklenen dosyalar, plaka üzerinde byte denilen en küçük veri paketçikleri þeklinde saklanýr. Aslýnda 1 byte 8 bitten oluþur, bunu düþündüðümüzde en küçük birim bit denilebilir fakat 1 bitin depolama olarak bir anlamý yoktur. Çünkü diske yazýlan her veri byte olarak paketlenir. Örneðin bir programýn açýlmasý için çaðrýlan dosyalar byte’lar halinde iþlemciye gönderilir.

    Þimdi bu parçalarý ve bir hard diskin nasýl çalýþtýðýný inceleyelim...

    Plakalar
    Bilgileri saklamak için kullanýlan plakalar alümünyum, cam gibi manyetik duyarlýlýðý olmayan maddelerden yapýlýr. Plakalarda daha uygun ýsý direnci özellikleri ve daha ince yapýda kullanýlabildiði için temel madde olarak modern disklerde alüminyum yerine cam kullanýlýr ve cama kýrýlmasýný engelleyecek kadar da seramik karýþtýrýlýr. Daha sonra bu plakalarýn yüzeyleri manyetik duyarlýlýðý olan bir filmle kaplanýr.


    Bir hard diskte birden fazla plaka bulunabilir.

    Eskiden plakalarýn yüzeylerine temel maddesi demir oksit olan bir sývý daðýtýlarak sürülürdü fakat hard disklerin kapasitelerinin artmasýyla bu teknolojinin sýnýrlarýna ulaþýlmasý çok sürmedi. Ayrýca okuma/yazma kafasýnýn plakaya çarpmasý durumunda da bu yöntemle üretilen plakalar kurtulamýyordu ve diski deðiþtirmekten baþka çare yoktu. Günümüzdeyse electroplating denen bir yöntemle plakalarýn yüzeyi kobalttan oluþan bir filmle kaplanýr. Son olarak da bu filmin üzerine kafa çarpmalarýna karþý bir miktar koruma saðlayan bir tabaka daha çekilir.
    Bilgiler plakalarda sektörler (sector) ve izler (track) halinde saklanýr. Her sektör 256, 512 gibi belirli bir sayýda byte içerir ve plaka boyunca yanyana duran bütün sektörlerin oluþturduðu yapýlara da iz denir. Diskin kendisi veya iþletim sistemi sektörleri gruplayarak onlarý cluster denen yapýlar halinde topluca iþler. Low level formatting denen iþlemle plakalar üzerinde sektörler ve izler oluþturulur, bunlarýn baþlangýç ve bitiþ noktalarý plakalar üzerinde belirlenir. Daha sonra da high level formatting yapýlarak dosya depolama yapýlarý oluþturulur ve dosyalarýn palakarda oluþturulan sektörlere ve izlere hangi düzende yazýlacaðý belirlenir. Low ve high level formatting iþlemleri sonrasýnda plakalar okuma/yazmaya hazýr hale gelir. Aþaðýdaki þekilde mavi renkle bir sektör, sarýyla da bir iz gösteriliyor.

    Plakar üzerinde veri depolanan noktalar moleküler boyutta olduklarýndan hard diskin içindeki bir toz tanesi bile plakalarý çizerek onlara zarar verebilir. Bunun için hard diskler tozsuz ortamda üretilir ve üretildikten sonra kapatýlýr. Ýç basýnçla dýþ basýncýn dengelenmesi için de çok iyi filtrelenmiþ bir havalandýrma deliði bulunur.

    Plakalar ortalarýndan geçen bir mil üzerine belirli aralýklarla yerleþtirilirler ve bu mil etrafýnda bir motor tarafýndan belirli bir hýzda sürekli döndürülürler. Böylece plakanýn üzerinde duran okuma/yazma kafasý plakanýn yaptýðý bu dönme hareketi sayesinde bir iz boyunca iþlem yapabilir.
    Okuma/Yazma Kafalarý

    Bir okuma/yazma kafasýnýn görevi adýndan da anlaþýldýðý gibi plaka üzerinde okuma/yazma iþlemlerini yapmaktýr.


    Aslýnda bir okuma/yazma kafasý yaklaþýk 1 mm2 çapýndaki minyatür bir elektromýknatýstan baþka bir þey deðildir. Aþaðýdaki resimde en basit haliyle bir okuma/yazma kafasýný görebilirsiniz. Kafalar okuma yazma iþlemi sýrasýnda plakayla temas etmezler, dönen plakalarýn yarattýðý hava akýmý kafalarý plakalarýn sürekli bir miktar yukarýsýnda tutar. Eski disklerde plakayla kafa arasýnda 0,2 mm civarýnda bir boþluk varken modern disklerde bu boþluk 0,07 mm civarýndadýr. Disk çalýþmadýðý zaman da kafalar plakalar üzerinde Landing Zone denilen bölgelerde sabit olarak dururlar. Bu bölge bilgi depolamak için kullanýlmaz. Güçte ani bir kesilme veya dengesizlik sonucu kafa disk yüzeyine çarpar ve Head Crash dediðimiz kafa çarpma olayý olur. Kafa landing zone yerine bir sektörün üzerine düþerse o sektör hasar görerek kullanýlamaz hale gelir ve kullanýlamayan bu bozuk sektöre Bad Sector denir. Diski tekrar sorunsuz kullanabilmek için Scandisk gibi bir araç kullanarak diskteki bad sectorler kullanýlmamalarý için iþaretlenmelidir. Baþka bir yöntemse diske low level format atarak sektörleri tekrar oluþturmaktýr, bu esnada sektörler plakadaki bozuk kýsýmlar atlanarak saðlam bölgelerde tekrar oluþturulur.
    Okuma/yazma iþlemi aslýnda çok karmaþýktýr; bunu sizlere en basit haliyle anlatmaya çalýþacaðým: Bir plakaya bilgi yazmak için kafadan plakaya akým dalgalarý gönderilir ve bu akýmla yüzeydeki hedef nokta polarlanýr. O nokta manyetik polarizasyonuna göre 0 veya 1 deðerini alýr ki ikili sistemle çalýþan bilgisayarlarýmýz için anlamý olan tek deðerler bunlardýr. Okuma sýrasýndaysa okunacak noktanýn kafadaki boþlukta yarattýðý manyetik alanýn yönüne göre o noktanýn deðerine (0 veya 1) ulaþýlýr.

    Aslýnda bir kafada okuma ve yazma için ayrý kýsýmlar bulunur ve yukarýdaki þekilde olduðundan çok daha karmaþýktýr.
    Kafalarýn disk yüzeyinde içeriye ve dýþarýya doðru hareketini saðlayan ayrý bir motor vardýr ve kafalar bu motora baðlý kollarýn ucunda dururlar. Kafayý tutan kolla kafadan oluþan yapýya Head Gimbal Assembly (HGA) denir. Bu motor sayesinde kafa, plaka üzerindeki farklý izler üzerinde iþlem yapabilir. Modern disklerde voice coil adý verilen motor teknolojisi kulanýlýr. Çalýþma prensibi hoparlörle aynýdýr.

    Sarýmlardan akým geçtiðinde HGA denen yapý hareket eder ve sarýmlardan geçen bu akýmýn yönüne göre kafa plaka yüzeyinde içe ve dýþa doðru hareketler yapar. Bu sayede bir okuma/yazma kafasý palaka üzerindeki farklý izlere gidip gelebilir.
    Kontrol Kartý

    Son olarak inceleyeceðimiz kýsým ise kontrol kartý. Bir kontrol kartýnýn diski “kontrol” ettiðini söyleyebiliriz. Plakalardaki sektölerin, izlerin, hatalý sektörlerin ve landing zone denen bölgenin fiziksel yerleri kontrol kartýna kaydedilir ve kontrol kartý da kafalarý bu bölgelere yönlendirir. Hard diskler bilgisayarlarýmýzla veriyollarýný kullanarak haberleþirler ve veriyoluyla hard disk arasýndaki baðlantýyý kurmak da kontrol kartýnýn en önemli görevlerindendir.

    Diskin tamponlama için kullandýðý bellek ve veriyoluyla haberleþmesini saðlayan kontrol yongalarý bu kartýn üzerindedir. Hard disk arýzalarý kontrol kartý yüzünden de meydana gelebilir, bu durumda diskinizin kontrol kartýný ayný model bir kontrol kartýyla deðiþtirerek diskinizi tekrar kullanýlabilir hale geitrebilirsiniz. Kontrol kartý hard diskin alt kýsmýna vidalanýr ve sadece tek bir baðantýyla diske baðlanýr, bu yüzden kontrol kartýný deðiþtirmek çok kolay bir iþtir.
    Bir Hard Diskin Kapasitesini ve Performansýný Belirleyen Özellikler



    Bir hard diskin nasýl çalýþtýðýný öðrendikten sonra bir hard disk hakkýnda yorum yapabilmek için bilmemiz gerekenlere kýsaca bir göz atalým.
    Hard disklerde kapasiteyi plakalardaki veri yoðunluðu ve plaka sayýsý belirler. Modern disklerde çift yüzlü ve 80 GB`a kadar veri depolayan plakalar kullanýlýr. Bir hard diskin performansý hakkýnda yorum yaparken kullandýðýmýz en önemli kavramlar plakalarýn dönüþ hýzý, eriþim süresi ve veri aktarým hýzýdýr.
    - Dönüþ Hýzý: Plakarýn dönüþ hýzýdýr. Plakalar masaüstü sistemlerimizde kullandýðýmýz IDE disklerde genelde 5400 veya 7200 RPM (Rotates Per Second, dakikadaji dönüþ hýzý) hýzýnda dönerken SCSI disklerde bu hýz 15000 RPM`ye kadar çýkabilir.
    - Eriþim Süresi: Okuma/yazma kafasýnýn disk üzerindeki bir noktaya ulaþmasý için geçen süre. Ortalama eriþim süresi modern IDE disklerde 10 ms`nin altýndayken SCSI disklerde daha da düþüktür.
    - Veri Aktarým Hýzý: Hard diskin saniyede aktarabildiði veri miktarýdýr. Kullanýlan arabirime ve diskin özelliklerine göre deðiþir.


    Arabirimler
    Günümüzde hard diskler için en çok kullanýlan arabirimler masaüstü sistemlerimizde görmeye alýþýtýðýmýz IDE ve sunucularla iþ istasyonlarý pazarýna hakim olan SCSI`dir.
    IDE bir donaným standardý deðil, iþlemciyle hard disk arasýndaki veri akýþýnýn kontrolüyle ilgili bir standarttýr. IBM`in Advanced Technology (AT) arabiriminden geliþtirilen Paralel ATA (AT Attachment) arayüzüyle arabirim için bir komut seti tanýmlanarak hard disk ve bilgisayar arasýndaki haberleþme için evrensel bir standart oluþturuldu. IDE arabirimin yaratýlýþ amacý uygun fiyat ve uyumluluktur, bu yüzden de masaüstü sistemlerde kýsa zamanda en yaygýn arabirim haline geldi. Paralel ATA arayüzü sürekli geliþerek günümüzde Ultra ATA/133`le 133 MB/s hýzýna ulaþtý ve bundan sonra da yerini ****** ATA`ya býrakmasý bekleniyor.
    ****** ATA`da veri iletimi paralel deðil seri olarak yapýlýyor, Paralel ATA`ya göre avantajlarýný kýsaca aþaðýdaki gibi sýralayabiliriz:

    Daha az pin ve daha düþük voltaj.
    Daha ince baðlantý kablosu (Belki de biz son kullanýcýlarýn ilgisini en çok çeken özellik, bu sayede kasa içi hava akýmýný düzenlemek çok daha kolay olacak).
    Daha geliþmiþ hata bulma ve düzeltme olanaklarý.




    SCSI arabirimiyse günümüzde profesyonel uygulamar için sunucularda ve iþ istasyonlarýnda kullanýlýr. SCSI arabirminin maliyeti IDE`ye göre oldukça yüksektir. SCSI arabiriminin IDE arabirimine göre en büyük avantajý asenkron çalýþmasýdýr, yani IDE aygýtlarda olduðu gibi ayný kontrolcüye baðlý SCSI aygýtlar birbirlerinin performansýndan ve veri aktarýmýndan çalmazlar. Ayrýca SCSI arabirimi için kullanýlan “SCSI Host Adapter” kartlar üzerlerinde veri aktarýmýný düzenlemek için ayrý bir iþlemci ve çoðu zaman da tampon olarak kullanmak için ek bir bellek bulundururlar ve bu yüzden SCSI aygýtlar sisteme IDE aygýtlara göre çok daha az yük bindirirler. Paralel ATA ile kanal baþýna sadece iki aygýt kullanýlabilirken SCSI arabirimiyle her kanala 15 taneye kadar cihaz baðlanabilir. Bu sayý stanadart masaüstü sistemlerin ihtiyaçlarýnýn çok üstünde olsa da özellikle sunucularýn ihtiyaçlarýný düþünürsek onlar için bir gerekliliktir.


    IDE arabirimini kullanan disklerin aksine, SCSI diskler uzun yýllar boyunca sorunsuz çalýþmak için üretilirler ve çalýþma ömürleri IDE disklerden çok daha uzundur, sunucular için bu da bir gerekliliktir. Ayrýca sisteme bindirdiði yükün fazla olmamasý ve eriþim süresinin de daha az olmasýndan dolayý özellikle video montajý gibi sisteme çok aðýr yük bindiren ve verilerin sabit bir hýzda kesintiye uðramadan su gibi akmasý gereken uygulamalarda SCSI diskler IDE disklerden çok daha üstündür. SCSI disklerin bir avantajý da yapýlarý gereði çoklu eriþim için uygun olmalarýdýr. Bir IDE diskte bir dosyaya ayný anda iki kaynak ulaþmak isterse performans &

  5. #5

    Kullanýcý Bilgi Menüsü

    Standart

    RAID 6: Dual Striped Parity Disk Stripping
    RAID 6, daðýtýlmýþ eþlik ile süper disk þeritleme yöntemidir.
    RAID 6, RAID 5’in fazladan denklik verisi eklenmiþ halidir. RAID 6 için en az beþ sürücü gerekmektedir.
    Ama bu sayede iki sürücüye kadar kaybetmeniz halinde dahi sorun yaþamazsýnýz.
    RAID 6’nýn popülaritesi daha büyük dizi kullanmak isteyenler sayesinde artmaktadýr.

    Çoklu RAID Çözümleri
    Ýlk RAID seviyeleri tanýmlandýktan sonra, bazý üreticiler farklý RAID’leri birleþtirme fikriyle geldiler.
    RAID 0+1, 2 çift stripping uygulanmýþ sürücünün aynalanmasý iken, RAID 1+0, 2 çift aynalanmýþ sürücünün stripping yapýlmasýdýr.
    Farklý RAID kombinasyonlarýyla üretilen yeni RAID çözümlerine çoklu RAID çözümleri adý verilir.
    Çoklu RAID örnekleri de gerçek dünyada kullaným alanýna sahip olsalar da, RAID 0, 1 ve 5 tekli çözümlerine kýyasla çok nadirdirler.

    RAID in gerçeklenmesi
    RAID seviyeleri veri güvenliði ve hýz için faklý yöntemler sunar.
    Ancak bu yöntemlerin nasýl uygulanacaðýna deðinmezler.
    RAID kurulumunda binlerce farklý yöntem kullanýlabilir.
    Kullanýlacak yöntem büyük ölçüde istenilen RAID seviyesine, kullanýlan iþletim sistemine ve mali duruma baðlýdýr.
    Disk tercihi açýsýndan geçmiþte SCSI ilk seçenekti, ancak SATA günümüzde karþýlaþtýrýlabilir güçlü bir çözümdür.

    Donanýmsal ve Yazýlýmsal RAID
    RAID uygulamalarý yazýlýmsal veya donanýmsal olarak ayarlanabilir.
    Veri güvenliði ve hýz söz konusu ise donaným kullanýlmalýdýr.
    Donanýmsal RAID’de özel kontrol birimleri kullanýlýr ve iþletim sistemi tüm diskleri tek parça olarak görür.
    Ücret faktörü performanstan önemliyse yazýlým ön plana çýkabilir.
    Yazýlýmsal RAID’de özel kontrol birimlerine gerek yoktur. Ýþletim sistemi tüm disklerin farkýndadýr ve kendisi bunlarý tek parça olarak birleþtirir.
    Özelleþmiþ bir donaným olmamasýndan dolayý sistem kaynaklarý RAID için iþletim sistemi üzerinden kullanýlýr.

    Sabit Disklerin Montajý
    Sabit disklerin montajýnda iki temel adým vardýr.
    Sabit diskin ilgili yuvaya yerleþtirilmesi ile güç ve veri baðlantýlarýnýn yapýlmasý.
    Ayrýca bazý sürücülerde, montaj öncesinde jumper ayarlamalarý yapýlmalýdýr.
    Masaüstü bilgisayar kasalarýnda 3.5” sürücüler için standart montaj yuvalarý bulunur.
    Hangi yuvanýn kullanýlacaðý, kullanýlacak kablo uzunluklarýna ve imkanýna göre seçilmelidir.
    Bazý kasalarda disk yuvalarý sökülüp kasa dýþýna çýkarýlabilir.
    Yuvalarýn yatay veya dikey olmasý mümkündür ve bu bir sorun teþkil etmez.
    Elbette sabit disk ile çalýþýrken statik elektrikten korunmaya, diskin alt yüzeyine temas etmemeye ve göbek kýsmýndan darbe almamasýna dikkat edin.

    PATA Sürücülerde Jumper Ayarlarý
    PATA sürücüler için master ve slave ayarlamasý yapýlmalýdýr.
    Jumper ayalarýný kasa içerisinde yapmak çok zordur. Bu sebeple montaj iþlemi öncesinde bu ayarlarý yapmalýsýnýz.
    Sabit diskin genelde üst yüzeyinde, jumper konumlarýnýn hangi moda karþýlýk geldiði yazýlýdýr.
    Pek çok PATA sabit disk, master/slave gibi “cable select” yani kablo seçimi adýnda bir seçim þansý da sunmaktadýr.
    Bu durumda adýndan da anlaþýlacaðý üzere sürücünün kablo üzerinde bulunduðu yer, aygýtýn master ya da slave oluþunu etkileyecektir.
    Kablo sonu master olurken, ortadaki sürücü slave olmaktadýr.
    Kablo seçiminin düzgün çalýþmasý için her iki sabit diskin de kablo seçimi ayarýnýn seçilmiþ olmasý ve kullanýlan kablonun da kablo seçimi seçeneðini destekler nitelikte olmasý gerekmektedir.

    SATA Sürücülerde Hýz Jumper Ayarý
    Daha önce SATA sürücülerde master ve slave ayarlamasý olmadýðýndan bahsetmiþtik. Ancak yine de SATA sürücülerde bir jumper ayarý bulunur.
    Üzerinde jumper bulunan SATA diskler genelde SATA II’dir ve bu jumper ayarý aygýtýn çalýþma hýzýný belirler.
    Bazý durumlarda SATA II disklerin SATA I modunda çalýþtýrýlmasý gerekebilir.
    Bu jumper ayarýný da gerekli ise mutlaka montaj iþlemine baþlamadan gerçekleþtirin.

    Diskin Yuvaya Yerleþtirilmesi
    Eðer sökülebilir bir yuva var ise, öncelikle bu yuvayý sökün ve sabit diski kasa dýþýnda yuvaya monte edin.
    Eðer sökülebilir bir yuva yok ise, geniþleme kartlarý ve ekran kartýnýn yuvanýn önünü kapatmadýðýndan emin olun.
    Eðer engel teþkil ediyorsa, geniþleme kartlarýný sökün veya yeni bir sistem topluyorsanýz, önce sabit diskleri yuvalarýna takýn.
    Diski kasa içerisinde ya da yuvayý dýþarý çýkardýktan sonra uygun pozisyona getirip 4 farklý yerden vidalayýn.
    Bu iþlem titreþimi azaltacak, böylece ses seviyesi de azalacak ve diskinizin ömrü uzayacaktýr.

    Enerji ve Veri Baðlantýlarý
    PATA sürücülerin tümü ve bazý SATA sürücüler molex güç baðlantýsý kullanýrlar.
    SATA sürücüler ise daha önce belirttiðimiz gibi 12 pin özel bir güç baðlantýsý kullanýr.
    Eðer SATA sürücülerde molex veya molexden çevirici ile enerji baðlantýsý yapýlýrsa, SATA’nýn hotplug özelliði kullanýlamaz.
    Sabit diskler için kullanýlabilecek kablolarýn hepsi anahtarlanmýþtýr ve sadece uygun olan yuvaya tek yönde takýlabilirler.

    Dizüstü Bilgisayarda Sabit Disklerin Baðlanmasý
    Dizüstü bilgisayarda yaygýn olarak 2.5” boyutunda diskler kullanýlýr.
    Diskin genellikle bilgisayarýn alt yüzeyindeki özel bir kapaðýn altýnda yer alýr.
    Kapaðýn altýnda sabit diskin monte edildiði özel bir çerçeve bulunur ve bu çerçeve notebook kasasýna vidalanmýþtýr.
    Veri ve güç baðlantýsý için bir kablo yoktur.
    Çerçeve üzerinde yer alan ve yatay hareketi saðlayan tutamaçlar ile pinler direkt olarak bir sokete yerleþtirilir.
    Bazý modellerde montaj yeri yan yüzeyde yer alýr ve montaj yönü doðal olarak zaten yataydýr.
    Bu montaj çerçevesinin boyutu ve montaj þekli üreticiden üreticiye deðiþebilir.

    SCSI Disklerin Baðlanmasý
    SCSI aygýtlarýn montajý için 3 temel gereksinim vardýr.
    Sürücülerle çalýþan bir kontrol birimi, kontrol birimi ve sürücü için SCSI ID ayarlamalarý ve SCSI þerit kablo ve güç kablosu baðlantýlarýnýn yapýlmasý.
    SCSI’de veri kablonun ters takýlmasý diske, veriye yada her ikisine de zarar verebilir. Güncel sistemlerde kablolarýn ters takýlmasýný engelleyici yönlendirmeler bulunmaktadýr.
    SCSI montajýnda unutulmamasý gereken bir diðer husus da, daha önce de anlattýðýmýz gibi hattýn sonlandýrýlmasý gerekliliðidir.

    CMOS Ayarlarý ve Sürücüler
    Eski sistemlerde sabit disklerin geometri bilgisinin CMOS’a girilmesi gerekmekteydi.
    Yine eski sistemlerde diskler belirli boyuta kadar desteklenmekteydi.
    Ancak güncel bir sistemle çalýþtýðýnýz sürece bunu için endiþe etmeniz gerekmez.
    Tüm ATA sabit diskler için BIOS ayarlarý sadece aygýtý açýk veya kapalý duruma getirmekten ibarettir.
    SCSI aygýtlar için ise yazýlýmsal sürücüler ya da sunucu adaptör için firmware gerekmektedir.

    CMOS Kontrolleri
    Bir sürücün çalýþmasý için disk kontrolcülerin aktif olmasý gerekir.
    CMOS içerisinde güç tasarrufu için bazý kontrolcüler kapatýlabilmektedir. Kullandýðýnýz kontrolcünün açýk olduðuna emin olun.
    Ayrýca her disk slotu için otomatik tanýma açýk ise, diskler otomatik olarak listelenecektir.
    Daha ileri düzey disk kurulum ve yapýlandýrma iþlemleri, sonraki bölümün konusudur.

    Bilgisayarýn Sabit Diskten Açýlýþ Ýþlemi
    Bilgisayarýn sabit diskten açýlma sürecini inceleyecek olursak öncelikle sistem gerekli güç deðerlerini saðlayýp elektriksel olarak baþladýktan sonra post iþlemi ile donaným testi gerçekleþtirilir.
    POST iþlemi sonrasýnda CMOS’da belirtilen sýra ile sabit disk veya benzer ortamlar kontrol edilir.
    Yani sistem BIOS’u sistemi hangi kaynaktan baþlatacaðýný öðrenir.
    Sabit diskler kontrol edilirken, diskin ilk tarafýnda bulunmasý beklenen MBR, yani “Master Boot Record” bölümü aranýr.
    Kontrol edilen bir disk üzerinde MBR bölümü yok ise BIOS, CMOS üzerinde tanýmlanan diðer sürücüler kontrol etmeye devam eder.
    Disk üzerinde MBR bölümü bulunur ise, BIOS buradaki tanýmlý yazýlým çalýþtýrýr ve kendisini devreden çýkarýr.

    Hibrit Sabit Diskler
    Bu eðitimin öncelikli konusu olmamasýna raðmen kýsaca bahsetmemiz gereken 2 adet yeni nesil sabit disk türü vardýr.
    Bunlardan ilki olan hibrit sabit diskler, standart 2.5” dizüstü sabit disklerine 128 MB veya 256 MB flash bellek eklenmesiyle oluþturulan disklerdir.
    Bu sürücüler sistem açýlýþýný yarý zamana indirebilmektedirler.
    Disklerin sürekli dönmek zorunda olmamalarý taþýnabilir bilgisayarda 20 - 30 dk. fazladan batarya süresi saðlamaktadýr.

    SSD: Solid State Drive
    SSD olarak adýný duyurmaya baþlayan “Solid State Disk” yani katý hal diskleri, sabit disk teknolojisinin geleceði olarak nitelenmektedir.
    SSD, bu ders kapsamýnda öðrenilen tüm þeyler çöpe gönderebilecek yapýdadýr ve bu potansiyele sahiptir.
    Bu tür, tamamen flaþ bellekten oluþturulmuþtur.
    Temel amacý düþme ve sarsýlma sonrasý içindeki verilerin kaybolmasý veya diskin bozulmasý sonuçlarýný önlemektir.
    En önemli avantajý, içinde hareketli bir parça olmamasýdýr.
    Normal sabit diskler, 2 ms içinde 350 G'ye dayanabilirken, SSD'ler 0,5 Milisaniye içinde 1500 G'ye dayanabilmektedir.
    Ayrýca 2.5” dizüstü diskleri 2 Watt harcarken, SSD'ler 0,5 Watt harcar.
    SSD’lerin ýsý dayanýmý da daha yüksektir. Standart diskler 0/60oC'de çalýþýrken, SSD'ler -25/85oC'de çalýþabilir.

    NAS: Network Attached Storage
    Herhangi bir aða doðrudan baðlanabilen ve merkezi veri sunucusu hizmeti üstlenen depolama teknolojisidir.
    Ýstemci/sunucu iliþkisini esas alýr ve iþlevlerini yerine getirmek için gömülü bir iþletim sistemi kullanýrlar.
    Ýstemci taraflý herhangi bir iþletim sistemi barýndýrmadýðý için dýþarýdan gelebilecek saldýrýlara karþý savunmasý daha güçlüdür.
    Deðiþtirilebilir diskler dýþýnda sabit bir donanýma sahiptirler.
    Performans problemlerine karþýn RAM veya CPU yükseltmesi de yapýlabilmektedir.
    Dosya sunucularýnda olmasý beklenen bir çok özelliði sunarlar.
    TCP/IP hizmetlerinin yanýnda HTTP ve FTP gibi web tabanlý hizmetleri de sunabilirler.

    @mehmetkarahanlý@

  6. #6

    Kullanýcý Bilgi Menüsü

    Standart

    SanDisk Ultra 128 GB USB Type-C Flash Bellek
    USB Type-C baðlantý standardýnýn yaygýnlaþmasý ile birlikte hem bilgisayarlara, hem telefonlara takýlabilen yeni Flash bellekler de yaygýnlaþýyor.

    Klasik USB bellekler de Type-C deðiþiminden payýný alýyor. SanDisk’in MWC 2016’da tanýttýðý yeni taþýnabilir bellek baþparmak boyutunda 16, 32, 64 ve 128 GB depolama alaný seçenekleri sunuyor.
    Biglisayarlarda ve telefonlarda gittikçe yaygýnlaþan USB Type-C portu simetrik olduðu için belleði ters takamamak gibi bir sorun kalmýyor. Ayný zamanda bu belleklerin oldukça hýzlý olmasý da önemli bir artý.
    Mobil belleklerin hýzlarý arttýkça farklý cihazlar arasýnda bellek ile daha hýzlý veri taþýmak, birden çok cihaza kopyalama ve aktarým yapmak kolaylaþýyor. Öte yandan elbette hem cihazlarýnýzda Type-C portu olmalý, hem de mobil bir cihazda kullanacaksanýz OTG Desteði bulunmalý.


    OTG Nedir? Ne iþe Yarar? Videomuzda USB On-The-Go teknolojisinin Android telefonlarda ne iþe yaradýðýný ve nasýl kullanýlacaðýný gösteriyoruz…

    Android cep telefonunuzda ya da tablet bilgisayarýnýzda þarj ve veri aktarýmý için bir baðlantý portu bulunur. Günümüzde bu ufak uçlu bir porttur yani Micro USB standardýndadýr. USB teknolojisinin sürümü deðiþse iþlevi aynýdýr, güç ve veri aktarýmý yapar.




    OTG nedir? Ne iþe yarar?Peki USB OTG nedir? Bu her USB portunda olmayan, bazý cihazlarda karþýmýza çýkan bir teknoloji, bir özelliktir. 2001 Yýlýnda resmileþen bustandart sayesinde USB cihazlarý baþka USB cihazlarýnýn baðlanabildiði bir ev sahibi, yani Host özelliðine sahip olurlar. USB üzerinden telefona ya da tablete klavye, fare ya da oyun kontrolcüsü gibi diðer USB aygýtlarý takmak için kullanýlabilir.
    Fiziksel olarak USB portuna her türlü USB cihazý takabilsek de USB OTG olmadan bu cihazlar çalýþmaz. Host yani ev sahibi özelliði olmayan yani OTG desteklemeyen telefonlarda USB portu, baþka USB cihazlarýn baðlanýp çalýþmasýný desteklemez.
    USB 2.0 standardýnýn evrensel bir parçasý olarak kabul edilmesine karþýn günümüzde halen OTG desteklemeyen cihazlar mevcuttur.
    USB 3.0 ve USB 3.1’de OTG

    USB 2.0 teknolojisinin yanýnda USB 3.0 teknolojisinde de OTG bulunur. SuperSpeed OTG olarak da adlandýrýlan USB 3.0 OTG, USB 2.0 OTG ile geriye dönük olarak uyumludur.
    USB 3.1 henüz yeni yaygýnlaþan bir standart olarak yine OTG’yi desteklemektedir. Hatta dünya pazarlarýnda USB 3.1 Type-C OTG adaptörleri 2015 yýlýnda görünmeye baþladý bile.
    USB 3.1 Type-C OTG kablosuOTG ile Neler Yapabiliriz?

    Testlerimizde, telefon incelemelerimizde cihazlara baðlý Gamepad gören izleyicilerimiz sýk sýk “Telefona Gamepad nasýl baðlanýr?” sorusunu soruyor. Benzer þekilde iþ kullanýmýna önem verenler telefon ve tabletlerine USB bellek baðlama konusunda meraklý. OTG sayesinde USB bellek ya da harici disktakýp içerisindeki verilere eriþebilir, geniþ ekranlý telefonlarda ya da telefonu televizyon gibi bir cihaza baðladýðýmýzda geniþ ekranda klavye, fare, oyun kontrol kolu (Gamepad) kullanarak rahat edebiliriz.
    Elbette her cihaz direkt çalýþmayacaktýr. Örneðin USB modemler ya da kameralar, mikrofonlar ek sürücü gerektirebilirler, ya da bazý yüksek güç kullanan cihazlar çalýþmayabilir. Kontrolcü ve bellek konusunda nispeten rahat olsak da henüz USB bile her cihazý evrensel ve sorunsuz olarak çalýþtýracak kadar geliþmedi.

Konu Bilgileri

Users Browsing this Thread

Þu an Bu Konuyu Gorunteleyen 1 Kullanýcý var. (0 Uye ve 1 Misafir)

Bu Konudaki Etiketler

Yer imleri

Yetkileriniz

  • Konu Acma Yetkiniz Yok
  • Cevap Yazma Yetkiniz Yok
  • Eklenti Yükleme Yetkiniz Yok
  • Mesajýnýzý Deðiþtirme Yetkiniz Yok
  •