Dosya sistemi içinde gezinmek

Ubuntu'da, klasörler arasında gezinmek için Dosyalar (orijinal adıyla GNOME Files) adında bir dosya yöneticisi kullanılmaktadır. Dosya yöneticisini açmak için başlatıcı çubuktaki dosya dolabı biçimindeki simgeye tıklamanız yeterlidir. Ayrıca bu simgeye Resim 1'deki gibi ters tıklayarak (yani sağ tıklayarak) Resimler, Müzikler, Belgeler gibi sık kullanılan bazı dizinlere kısa yoldan ulaşabilirsiniz.
"C: , D:" gibi sabit disk bölümleri nerede?

Ubuntu masaüstünü ilk açtığınızda Windows'taki gibi bir “Bilgisayarım” bölümünün bulunmadığını fark edecek ve muhtemelen C: , D: gibi yerel disk bölümlerini bulmaya çalışacaksınız. Ubuntu gibi Linux tabanlı işletim sistemlerinde depolama aygıtları; Windows'taki gibi C: , D: gibi harfler ile değil farklı bir şekilde adlandırılırlar.
Ubuntu'da, bilgisayarınızdaki mevcut yerel disk bölümlerine, USB disk-bellek, hafıza kartı, CD/DVD gibi tüm depolama ortamlarına, Resim 2'de göründüğü gibi dosya yönetisi arayüzünde sol kenardaki aygıt listesinden kolayca ulaşabilirsiniz ve sistemden kaldırabilirsiniz.
Ayrıca bilgisayarınıza USB bellek, hafıza kartı, CD/DVD gibi bir ortam yerleştirdiğinizde başlatıcıya otomatik olarak ilgili bir simge yerleşmektedir. Örneğin bilgisayarınıza bir USB bellek taktığınızda başlatıcıda otomatik olarak Resim 3'teki gibi bir simge ortaya çıkar. Bu simgeye tıklayarak USB belleğin içeriğine kolayca ulaşabilir ve ayrıca bu simgeye ters tıklayarak güvenli kaldırma seçeneğine ulaşabilirsiniz.


Resim 1: Dosya yöneticisi simgesine ters tıklama menüsü


Resim 2: Dosya yöneticisinde aygıtlar bölümü


Resim 3: Bir USB bellek güvenli kaldırılırken
Yukarıda belirttiğimiz gibi Windows'taki C: , D: gibi yerel disk bölümlerine dosya yöneticisinde aygıtlar bölümü üzerinden kolayca erişilebileceğiniz gibi isterseniz dizin hiyerarşisinde /media ya da /mnt dizinleri üzerinden de ulaşabilirsiniz. Konu hakkında ayrıntılı bilgi için Linux dosya sistemi hiyerarşisi belgesine bakmanızı tavsiye ederiz.
Ayrıca Ubuntu'da Windows'tan farklı olarak; CD/DVD sürücünüz içinde herhangi bir disk takılı değil iken, dosya yöneticisinde CD/DVD ile ilgili herhangi bir seçenek göremezsiniz.
Program kurma / kaldırma / güncelleme

Programlar nasıl kurulur?





Ubuntu(Linux), Windows ve Mac OS X farklı birer işletim sistemidir. Ubuntu'da, Linux desteği bulunan programlar kurulabilir.
Ubuntu'da bir yazılım kurmak son derece basittir. Windows'ta kullanıcılar, bir program kurmak istediğinde o programı internette arayıp herhangi bir web sitesi üzerinden indirip kurarken Ubuntu'da kullanıcılar kurmak istedikleri programları Ubuntu Software arayüzü aracılığıyla uygulama mağazasından temin edilerek kurarlar.
Ubuntu'nun resmi İnternet depolarında yer alan binlerce program, Ubuntu Software aracılığıyla kolayca temin edilip kurulabilir. Yeni bir programa ihtiyaç duyduğunuzda Ubuntu Software'i açın, istediğiniz programı arama kutucuğunu kullanarak ya da kategoriler (Örn. eğitim, grafik, internet gibi) arasında gezinerek bulun, "Kur" düğmesine tıklayarak yükleyin, hepsi bu kadar. "Kur" düğmesine bastığınızda program İnternet'ten indirilir ve otomatik olarak kurulur. Ubuntu depoları son derece zengindir, 50.000'den fazla paket barındırır. Bununla birlikte Ubuntu kurulduğu anda kullanıcılarına; ofis programlarından medya oynatıcıya, İnternet araçlarından müzik çalara, fotoğraf yönetiminden PDF okuyucuya kadar uzanan çok sayıda paket sunar. Bu yüzden Windows'tan gelen "işletim sistemini kurdum, şimdi programlarımı kurayım" alışkanlığını tekrarlamadan önce kurulu programları incelemenizde fayda vardır...
Ubuntu'da program kurulumu konusunda aklınıza gelebilecek diğer soruların cevapları için Ubuntu'da yazılım kurmak maddesine bakabilirsiniz.
Windows programları (.exe dosyaları) çalıştırılabilir mi?

Hem evet hem de hayır. Önceki başlıkta da belirttiğimiz gibi Ubuntu(Linux), Windows ve Mac OS X farklı mimarilere sahip işletim sistemleridir. Bir işletim sisteminin mimarisine uygun olarak yazılmış programlar, diğer işletim sistemlerinde çalışmazlar. Ubuntu'da program kurulum dosyalarının uzatısı .deb dir.
Bu nedenle, Windows üzerinde kullandığınız bir programın üreticisi eğer programın Linux sürümünü üretmiyor ise, bu program Ubuntu'da normal şartlar altında kuramazsınız. Çünkü setup.exe, install.exe gibi program kurulum dosyaları tamamen Windows platformuna hitaben hazırlandıkları için Ubuntu gibi Linux temelli işletim sistemleri için bir anlam ifade etmezler.
Diğer yandan, .exe uzatılı programların Linux altında kullanılabilmesi için Wine gibi üçüncü parti öykünücü yazılımlar (İng. emulator) geliştirilmiştir. Wine sayesinde pek çok Windows programı (.exe dosyası) Linux altında çalıştırılarak kullanılabilmektedir. Ancak öykünüm yazılımları her yazılımı çalıştıramazlar, çalışan yazılımların da düzgün çalışacağını ve tüm özelliklerinin kullanılabileceğini garanti edemezler.
Windows yazılımlarını Ubuntu üzerinde çalıştırmayı denemek yerine Linux dünyasında yer alan kaliteli muadil özgür yazılımları araştırıpkullanmanız daima en sağlıklı ve verimli çözüm olacaktır.
Windows'taki programlarının eşdeğerleri nelerdir?

Windows'ta sıkça kullanılan programların Ubuntu'daki bazı alternatiflerini Windows programların Ubuntu'daki karşılıkları sayfasından öğrenebilirsiniz.
Programlar nasıl kalıdırılır?

Programlar kaldırma işlemi de yine Ubuntu Software paket yöneticisi üzerinden yapılır. Kaldırmak istediğiniz programı Ubuntu Software arayüzündeki arama kutucuğunu kullanarak bulun ve programın sağında çıkan "Kaldır" düğmesine tıklayarak kaldırın.
Güncellemeler nasıl yapılır?

Windows'ta "Windows Update" isimli güncelleme aracı kullanılarak Windows'un kendisi ve Windows'a ait diğer bazı yazılımlar güncellenebilir. Bu nedenle Windows kullanıcıları, sistemlerine sonradan kurdukları müzik çalar, CD yazıcı, İnternet tarayıcı, Flash Player, Rar/Zip sıkıştırıcı gibi akla gelebilecek her türlü programı tek tek güncellemeleri gereklidir. Linux'ta yani Ubuntu'da ise sisteme sonradan kurulan programlar da dahil olmak üzere her türlü yazılımı denetleyip tek tıkla güncelleyebilen bir paket yönetim sistemi ve güncelleme aracı bulunur. Böylelikle kullanıcılar, sisteme resmi paket depoları üzerinden yükledikleri her türlü yazılımı tek seferde günceleyerek sürümlerini yükseltebilirler.
Ubuntu'da güncellemeler öntanımlı olarak arkaplanda otomatik olarak denetlenir, depolara yeni güncelemeler geldiğinde, Ubuntu size bir bildirimde bulunarak bu güncellemeleri yükleyip isteyip istemediğinizi soracaktır. Güncellemeleri herhangi bir zamanda elle denetlemek isterseniz seçke menüsünda arama kutucuğunda “Yazılım Güncelleştirici” aracını aratarak çalıştırabilirsiniz. Güncelleme ayarlarını değiştirmek isterseniz “Sistem Ayarları > Yazılım ve Güncelleştirmeler > Güncelleştirmeler” yolunu izleyebilirsiniz.