13/01 Ekonomi Haberleri

[umsado]

Bugün buraya arkadaşlar.

[umsado]

Türkiye, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) ülkeleri içinde, benzindeki vergi yükü bakımından 3’üncü, benzin satış fiyatında ise 1’inci sırada yer alıyor.


ANKARA - İngiltere’de 1 litre benzin için ödenen paranın yüzde 70,2’sini vergiler oluşturuyor. Bu oran, Danimarka’da 69,7, Türkiye’de 69,2, ABD’de ise 17,4. Türkiye, benzinden sonra elektriği de en pahalı satan ülke durumunda bulunuyor.
Gelir İdaresi Başkanlığı Gelirler Başkontrolörü Semih Öz’ün yaptığı araştırmaya göre, motorlu taşıtlarda akaryakıt kullanımından elde edilen vergiler, birçok ülkede en önemli gelir kaynağı olarak değerlendiriliyor. Bazı ülkeler, vergi idarelerinin etkin çalışmaması nedeniyle, gelir politikalarında az mükelleften kolaylıkla tahsil edilebilen akaryakıt vergilerine ağırlık veriyor.

ABD gibi ülkelerde, benzin kullanımından elde edilen vergiler, otoyolların yapım ve bakımına harcanıyor. Birçok ülke ise bu vergiler ile bütçelerini finanse etme yoluna gidiyor.

TÜRKİYE VE DİĞER ÜLKELER
Araştırmaya göre, 1996’dan 2005 yılının son çeyreğine kadar olan dönemde, Türkiye dışındaki OECD ülkelerinde akaryakıttan alınan vergilerin, satış fiyatına oranında düşme meydana geldi. Türkiye’de ise tersi bir gelişme yaşandı ve 1996’da yüzde 65,8 olan akaryakıttaki vergi yükü, 2005 yılında yüzde 70’lere yaklaştı.

Veriler, Türkiye’nin OECD üyesi ülkeler içinde, kurşunsuz benzin satış fiyatında, en yüksek vergi oranına ulaşan 3 ülkeden biri olduğunu ortaya koyuyor. Listenin başında yüzde 70,2’lik vergi yükü ile İngiltere yer alırken, Danimarka yüzde 69,7, Türkiye ise yüzde 69,2’lik oran ile bu ülkeyi izliyor. Ancak Türkiye, benzin satış fiyatında bütün ülkeleri geride bırakıyor. Ülkemiz, motorin fiyatları yönünden de OECD üyesi ülkeler arasında, İngiltere ve Norveç’ten sonra 3. sırada bulunuyor.

Öte yandan Avrupa Birliği’nde 1995-2003 yılları arasında, bütün enerji ürünleri üzerinden alınan tüketim vergilerinin, toplam vergi gelirlerine oranı yüzde 5,2 olarak hesaplandı. Akaryakıt ürünlerine yüzde 18 oranında KDV ve ayrıca sabit tutarlarda özel tüketim vergisi uygulayan Türkiye’de ise Ekim 2005 sonu itibarıyle, toplam vergi gelirlerinin yüzde 19’u, sadece petrol ürünlerinden alınan özel tüketim vergisinden geldi.

Bu rakamlara, akaryakıt ürünlerinden tahsil edilen KDV de eklendiğinde, petrol ürünlerinden alınan verginin Türkiye bütçesine katkısı, çok daha yüksek seviyelere ulaşıyor.

ELEKTRİK FİYATLARI
Öz’ün araştırmasında, Türkiye ile diğer OECD ülkelerindeki elektrik fiyatları da kıyaslanıyor. Araştırmaya göre, OECD üyesi ülkelerde en pahalı elektrik İtalya, Japonya ve Türkiye’de tüketiliyor. Türkiye’de elektriğin yaklaşık yüzde 50’si sanayide kullanılıyor. Sanayide kullanılan elektriğin satış fiyatı üzerindeki vergi yükünün en fazla olduğu ülkeler de, İtalya, Norveç ve Türkiye olarak sıralanıyor. Ancak Norveç’in OECD’de en düşük elektrik fiyatına sahip ülkelerden biri olduğu da dikkat çekiyor. Almanya, Fransa ve Yunanistan gibi ülkeler, sanayide kullanılan elektrikten vergi almıyor.

Ülkemizde ise elektrikte yüzde 18’lik KDV’nin yanında, brüt hasılat üzerinden hesaplanan yüzde 2 TRT payı, yüzde 1 Enerji Fonu, sanayi kullanımında yüzde 1 ve haneler için ise yüzde 5 oranında tahsilat esasına dayalı belediye tüketim vergisi bulunuyor.

BENZİN VE ELEKTRİKTE DURUM
Çeşitli OECD üyesi ülkelerdeki kurşunsuz benzin ve elektrik fiyatları şöyle:


Alıntı ntvmsnbc.com

[umsado]

Karayolunda taşımacılık yapanlara lisans almaları için tanınan süre sona eriyor. Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırması Genel Müdürlüğü'nün lisans alımı için ikinci kez uzattığı süre, 28 Şubat 2006 tarihinde sona erecek.

Lisans almayanlar bu tarihten sonra taşımacılık sektöründe faaliyet gösteremeyecek. Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırması Genel Müdürü Talat Aydın, yaptığı açıklamada, Türkiye'de ulaştırma sektöründe taşımacılığın yüzde 95 oranında karayolu üzerinden gerçekleştirildiğini, deniz, hava ve demiryolu taşımacılığının yüzde 5-6 dolayına kaldığını belirtti.

Bu durumun, bugüne kadar taşımacılık sektöründe bir düzenlemenin yapılmamasından kaynaklandığını ifade eden Aydın, daha önce taşımacılık yapmak için herhangi bir yeterlilik aranmadığını, ehliyeti olan herkesin yurtiçi eşya taşımacılığı yapabildiğini hatırlattı. Aydın, karayollarında ihtiyaçtan 2-3 kat fazla aracın taşımacılık yaptığını belirterek, bunun hem arz fazlalığına hem de haksız rekabete yol açtığını söyledi.

“LİSANS ALMA SÜRESİ UZATILMAYACAK”

Bu nedenlerle 2003 yılında çıkarılan Karayolu Taşıma Kanunu gereği sektörde mali ve mesleki yeterlilik ile mesleki saygınlık ilkesinin arandığını anlatan Aydın, bunun ardından da Karayolu Taşıma Yönetmeliği'nin yayınlandığını anlattı.
Düzenlemelerin kamyoncular, komisyoncular, kooperatifçiler ve eşya taşımacılığı alanında çalışanları ilgilendirdiğini vurgulayan Aydın, sektörün uyumu için mevzuatta tanınan sürenin 28 Şubat 2006 tarihinde dolacağını bildirdi. Yönetmeliğin, taşımacılık sektöründe faaliyet gösterenlerin Bakanlık'tan yetki belgesi almalarını zorunlu tuttuğunu vurgulayan Aydın, lisansların alımı için tanınan sürenin 2 kez uzatıldığını ancak bir daha süre uzatımının söz konusu olmayacağını bildirdi.

Talat Aydın, sektörde daha önce dar kapsamlı uluslararası eşya taşımacılığı ve şehirlerarası yolcu taşımacılığı lisansı uygulandığını, bu kapsamda 30 yılda 4 bin 771 işletmeciye lisans verildiğini söyledi. Aydın, düzenlemelerin ardından da lisanslı karayolu taşımacılık işletmesi sayısının bugün itibariyle 32 bini aştığını bildirdi.

YAKLAŞIK 100 BİN LİSANS VERİLECEK

Verilecek lisans sayısının yaklaşık 100 bin civarında olacağını tahmin ettiklerini kaydeden Aydın, kamyoncuların da aralarında bulunduğu ferdi taşımacılık yapanların büyük kısmının henüz lisanslarını almadıklarını belirtti.
Aydın, Türkiye'de toplam 667 bin kamyon, tanker, çekici ve yarı römorkör bulunduğunu, bunların 100 bininin uluslararası taşımacılık yaptıkları için zaten lisansları olduğunu, 100 bininin de resmi plaka taşıdıkları için lisans almalarına gerek olmadığını ifade etti. Geriye kalan 467 bin aracın lisans alması gerektiğini vurgulayan Aydın, ancak filosunda çok sayıda araç bulunan şirketlerin tek lisansla çalışabileceğini hatırlatarak, bu nedenle verilecek lisans sayısının daha az olacağını dile getirdi.

Kara Ulaştırması Genel Müdürü Aydın, sürdürdükleri otomasyon projesinin de 1 ay içinde tamamlanacağını, bu sayede karayolunda taşımacılık yapan her türlü aracın plaka ve sürücü bilgilerinin GSM şebekesi üzerinden sorgulanarak, anında lisanslı olup olmadığının belirleneceğini sözlerine ekledi.

Alıntı hurriyet.com.tr

[umsado]

İşçi, memur ve emeklilerde, vergi iadesi telaşı başladı.

İşçi ve memurlar, 2005 yılına ait vergi iadesi formlarını 20 Ocak'a, emekliler de ay sonuna kadar teslim edecek.
2005 sonuna kadar, TL'nin, YTL ile birlikte tedavülde bulunacağı dikkate alınarak, emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanlara, TL ve YTL cinsinden aldıkları fişler için 2 ayrı vergi iadesi formu hazırlama şansı tanınıyor. Ancak, emekliler isterlerse, TL cinsinden yaptıkları harcamaları YTL'ye çevirerek, tek bildirim de sunabilecek.
Çalışanlar ise tüm harcamalarını YTL esaslı tek bildirimde toplayacak.

ASGARİ ÜCRETLİ 365 YTL ALACAK

Çalışanlar, 2005 yılı harcamalarına ilişkin düzenledikleri belgenin, 3.300 YTL'ye kadar olan kısmı için yüzde 8, 3.300 YTL'den 6.600 YTL'ye kadar olan bölümü için de yüzde 6 vergi indirimi alacak.
6.600 YTL'yi aşan bildirimlerde de 6.600 YTL için yüzde 7, üstüne yüzde 4 vergi iade oranı uygulanacak.
Buna göre asgari ücretliler, 2005 harcamaları için 4.983 YTL'lik belge verecek ve karşılığında 365 YTL vergi indirimine hak kazanacak. Ankara Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası'nın yaptığı hesaplamaya göre, bazı gelir gruplarına ait vergi iade matrahı ve elde edilecek vergi indirimleri şöyle:

NET ÜCRET VERGİ İADE MATRAHI VERGİ İND. TUTARI
. (YTL) (YTL)
--------- ------------------ -----------------
500 7.150 484
750 10.934 635
1.000 14.717 787
1.500 22.774 1.109
2.000 30.921 1.435
2.500 39.560 1.780
3.000 48.205 2.126

EMEKLİLER SON KEZ FORM DOLDURUYOR

Emekliler, son kez vergi iade formu dolduruyor. Vergi iadesi için emeklilere, 1 Ocak 2006'dan itibaren maaşlarının yüzde 4'ü kadar ödeme yapılacak. Emeklilerin artık fiş ve fatura beyan etmesi gerekmeyecek.
Emekliler, 2005 harcamalarına ilişkin bildirimlerini ise ay sonuna kadar maaş aldıkları banka şubelerine teslim edecek.
Yüzde 5 iadeye tabi olan emeklilerin yıllık vergi iadeleri hesaplanacak. 2005 içinde emeklilere 3'er aylık dönemler halinde avans şeklinde ödenmiş olan iadeler, hesaplanan iade miktarından düşülecek, kalan kısım da Şubat ayında kendilerine ödenecek.
Ocak ayında vergi iadesi bildirimi vermeyen emeklilerin maaşlarından da yıl içinde ödenen avanslar kesilecek. Bildirilen harcama üzerinden hesaplanan vergi iadesi tutarının, avans miktarından düşük olması halinde de yine fazladan ödenen avans için aynı kesinti yapılacak.

ESAS ALINACAK HARCAMALAR

Çalışanlar ve emeklilerin, vergi iade formu hazırlarken esas alacakları harcamalar şöyle:

HARCAMALAR ÇALIŞANLAR EMEKLİLER
------------------------ ---------- ---------
Yiyecek-içecek (alkolsüz) Geçerli Geçerli
Giyecek Geçerli Geçerli
Temizlik Geçersiz Geçerli
Sağlık Geçerli Geçerli
Otel, motel, konaklama Geçersiz Geçerli
Kira Geçerli %20 Geçerli
Boya badana Geçersiz Geçerli
Seyahat Geçersiz Geçerli
Şehirlerarası taşıma Geçersiz Geçerli
Eğitim-öğretim, kırtasiye Geçerli Geçerli
Tüketim mal. tamir, onarım Geçersiz Geçerli
Süs ve ziynet eşyası Geçersiz %20 Geçerli
Çocuk oyuncakları Geçersiz Geçerli
Çiçek, berber, kuaför Geçersiz Geçerli
Tiyatro, sinema, konser Geçersiz Geçerli
Doğalgaz, likit gaz Geçersiz Geçerli

Alıntı hurriyet.com.tr

[umsado]

Sanayi maddeleri arasında yer alan alkollü içkilerde geçen yılın Ocak-Kasım dönemi şampiyonu, 824,4 milyon litrelik üretim ile bira oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine dayanarak yapılan hesaplamalara göre, 2005 yılı Ocak-Kasım döneminde toplam 824 milyon 393 bin 938 litre bira üretildi.

Söz konusu dönemde sanayi maddeleri içinde, biradan sonra en fazla üretim miktarı 38 milyon 795 bin 439 litre ile rakıda ve 23 milyon 81 bin 819 litre ile de şarapta görüldü.

Geçen yılın Ocak-Kasım döneminde, viski üretimi 176 bin 936 litre, votka üretimi 2 milyon 215 bin 297 litre, cin üretimi 629 bin 783 litre, kanyak üretimi 518 bin 739 litre, likör üretimi 4 milyon 712 bin 192 litre oldu. Söz konusu dönemde sigara üretimine bakıldığında ise en fazla üretim 96 bin 733 ton ile filtreli sigarada gerçekleşti. Geçen yılın 11 ayında üretilen toplam filtresiz sigara miktarı ise sadece 3 ton oldu. Bu dönemde kibrit üretimi ise (10'luk paket) 252 milyon 22 bin 369 adet olarak gerçekleşti.

GİYİMDE ÜRETİM

Ocak-Kasım 2005 döneminde, seçilmiş sanayi ürünleri içinde bulunan giyim eşyalarından ayakkabı üretimi 11 milyon 58 bin 834 çift olurken, spor ayakkabı üretimi 198 bin 523 çift oldu.
Bu dönemde üretilen çorap miktarı ise 389 milyon 142 bin 178 çift olarak hesaplandı.
Geçen yıl 11 ayda züccaciye üretimi ise 224 bin 49 ton oldu.
Seçilmiş sanayi maddeleri içinde yer alan bazı ürünlerin üretimleri, geçen yıl Ocak-Kasım itibarıyla şöyle:

. ÖLÇÜ OCAK-KASIM
MADDE ADI BİRİMİ ÜRETİM MİKTARI
-------- -------- --------------
Rakı litre 38.795.439
Kanyak litre 518.739
Viski litre 176.936
Votka litre 2.215.297
Cin litre 629.783
Şarap litre 23.081.819
Likör litre 4.712.192
Bira litre 824.393.938
F.li Sigara ton 96.733
F.siz Sigara ton 3
Çoraplar çift 389.142.178
Ayakkabı çift 11.058.834
Spor Ayakkabısı çift 198.523
Züccaciye ton 224.049

Alıntı hurriyet.com.tr

[umsado]

Çalışanlar için bir ek gelir haline gelen nema ödemelerinde sona geliniyor. Nitekim, zorunlu tasarruf nema ödemeleri bu yıl Mart ve Haziran aylarında yapılması beklenen iki ödeme ile birlikte sona erecek.

Yaklaşık 4,3 milyon hak sahibini ilgilendiren, kamuoyunda zorunlu tasarruf olarak bilinen tasarrufu teşvik fonu ana para ödemeleri kapsamında vatandaşa 1 milyar 277 milyon YTL ödendi.
Bunun ardından şimdiye kadar gerçekleştirilen 8 nema taksiti ile de hak sahiplerinin cebine 8 milyar 536 milyon YTL girmiş oldu.

Bu arada, emekli olanlara yapılan zorunlu tasarruf ödemeleri ise 958 milyon YTL olarak hesaplandı.
Böylelikle zorunlu tasarruf kapsamında hak sahiplerinin şimdiye kadar aldıkları para tutarı 10 milyar 771 milyon YTL'yi buldu.

ÖDEMELER 13 MİLYAR YTL'Yİ BULACAK

Mart ve Haziran aylarında yapılması beklenen ödemelerde ise yapılması beklenen yaklaşık 2 milyar 250 milyon YTL'lik ödeme ile hak sahiplerinin alacakları bitecek.

Sonuçta öngörülen tutarın gerçekleşmesi durumunda devletin hak sahiplerine ödeyeceği tutar 13 milyar 21 milyon YTL'yi bulacak. Böylelikle bu hesap da tarihe karışmış olacak. Nemada 8. taksit ödemeleri Aralık ayında gerçekleştirilmiş ve yaklaşık 4,3 milyon hak sahibine 1 milyar 125 milyon YTL tutarında ödeme gerçekleştirilmişti.
Nema ana para ödemeleri Ağustos 2003'te ödenirken, nema taksit ödemelerine 2004 yılı Mart ayında başlanmış ve her 3 ayda bir taksit ödenmişti.

Alıntı hurriyet.com.tr

[umsado]

Amerikalı otomobil devi General Motors, dünya genelinde 2005 yılında 9,17 milyon sattı.

General Motors'dan yapılan açıklamada, şirketin, araç satışlarının 2004 yılına oranla yüzde 2 oranında artarak 8,99 milyondan 9,17 milyona çıktığı belirtildi. Açıklamada, 1978 yılındaki 9,5 milyon araç rekorunun ardından 2005 yılının “ikinci en çok satış” yapılan yıl olduğu ifade edildi.

General Motors, satışların, Asya Pasifik Bölgesi'nde yüzde 20, Latin Amerika, Afrika ve Ortadoğu'da yüzde 19, Avrupa'da ise yüzde 1,3 oranında arttığını bildirdi. Şirketin, Amerika'daki satışları ise 2005 yılında yüzde 4 oranında düştü.

Açıklamada, şirketin, 2006 yılı için daha fazla büyüme beklentisinde olduğu ifade edildi.
General Motors, bir süre önce, harcamaları kısmak ve üretimini talep düzeyine çekmek için Kuzey Amerika'daki 9 fabrikasını kapatacağını, 30 bin kişiyi işten çıkaracağını açıklamıştı.

Alıntı hurriyet.com.tr

[umsado]

Kuş Gribi'nin sektör üzerinde olumsuz etki yarattığını ve satışlarının durma noktasına geldiğini söyleyen tavuk üreticileri, sektörün doğal afet kapsamına alınmasını istiyor.

Hatay'da faaliyet gösteren Karaoğlan Tavukçuluk Yönenetim Kurulu Başkanı İsmail Karaoğlan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kuş gribi nedeniyle beyaz et satışlarının durma noktasına geldiğini ve ülke ekonomisine istihdam yaratan sektörün yaralarının acilen sarılmasını istedi.

Sektörün içinde bulunduğu durumdan kurtulması için biran önce doğal afet kapsamına alınması gerektiğini belirten Karaoğlan, “Kuş gribine kriz demek yetmez. Bu resmen doğal afettir. Tüm sektör çaresizlik içinde. Hükümetin bu konuda çok ciddi katkı sağlamasını bekliyoruz” dedi.

Kuş gribinin Avrupa ve diğer ülkelerde de görüldüğünü, ancak ciddi teknik ve önlemlerle yaşanan sıkıntıların önlendendiğini ifade eden Karaoğlan, Türkiye'de ise sorun gidermede ilkel metotların kullanıldığını savundu.
Karaoğlan, sektörün çok güç durumda olduğunu ve bir haftadır firma olarak satış yapamadıklarını ifade ederek, şöyle konuştu:

“Şu anda 100 çalışanımız bulunuyor. Şayet böyle giderse Türkiye genelinde olduğu gibi işçileri istemediğimiz halde çıkartmak zorunda kalacağız. Sektör, 2 yıl kadar önce hormon tartışmalarıyla darbe yedi. Şimdi de ilki Ekim ayında başlayan ve tam toparlanacağımız zaman yeniden gündeme gelen kuş gribinin yaratacağı sıkıntıları kaldıramaz. Bu nedenle, gerekenler biran önce yapılmalı. Sektörün doğal afet kapsamına alınmasının yanında TMO'nun desteğiyle ucuz fiyatta ve uzun vadede yem sağlanmalı. Vergi, SSK ve diğer borçlar ertelenmeli, düşük fiyatla enerji sağlanmalı, hepsinden önemlisi de sektördeki tüm üreticilere düşük fiyatta uzun vadede kredi verilmeli. Aksi halde, direkt ve endirekt olarak sektörde çalışan iki milyonu aşkın kişi mağdur olur.”


Alıntı hurriyet.com.tr

[umsado]

Siirt'te Organize Sanayi Bölgesi'nin (OSB) yapımının tamamlandığı bildirildi.

Ticaret ve Sanayi Odası Başkan Vekili Nedim Kuzu, Siirt Şirvan karayolu üzerinde yapılan ve 2001 yılında temeli atılan OSB'nin altyapı çalışmasının tamamlandığını söyledi.

OSB'nin toplam 700 bin metrekarelik alanda yapıldığını ve 81 adet parselin bulunduğunu belirten Kuzu, önümüzdeki aylarda arsa tahsis işlemlerinin yapılacağını bildirdi.

Kuzu, parsellerin çok kısa bir sürede tahsis işlemlerinin tamamlanacağını umduklarını ifade ederek, “Verilen teşvik uygulamalarına ek olarak Siirt'in Irak pazarına yakınlığı sanayici için burayı cazip kılmaktadır. Tüm Siirt halkı gelecek yatırımcılara ellerinden gelen yardımı göstermeye hazırdır” dedi.

Alıntı hurriyet.com.tr

[umsado]

Uluslararası ham petrol fiyatları, İran ve Nijerya konusundaki kaygılar nedeniyle yükseldi.

Londra Borsası'nda Brent petrolün varili 32 sent artışla 62,94 dolar, ABD hafif petrolünün fiyatı da 18 sent artışla 64,12 dolar düzeyine ulaştı.

Petrol fiyatlarının yükselmesinde, dünyanın en büyük 4. ham petrol ihracatçısı İran'ın yeniden nükleer yakıt araştırmalarına başladığı süreçte, bu konumunu politik bir silah olarak kullabileceği endişesinin yanı sıra dünyanın en büyük 8. petrol ihracatçısı Nijerya'daki Royal Dutch Shell petrol tesislerinin saldırıya uğraması sonucu üretiminin yüzde 10 düşmesi etkili oldu.

Alıntı hurriyet.com.tr