Türk futbol tarihinde iz býrakanlar

Türk futbol tarihinde geçmiþten günümüze neler deðiþti? Belki unutulmaya yüz tutsalar da kimler yeþil sahalarý doldurdu? Kimler attýklarý gollerle taraftarý coþturdu?

* ÝÞTE TÜRK FUTBOL TARÝHÝNDE ÝZ BIRAKAN FUTBOLCULAR

Çok deðil biraz geriye dönüp baktýðýmýzda akla ilk gelenler "Þeytan" lakaplý Rýdvan Dilmen, attýðý sert þutla aðlarý yýrtan Metin Oktay, Ýtalya da bizi en iyi þekilde temsil eden Can Bartu ve daha sayamadýðýmýz, adýný yýldýz harflerle Türk futbol tarihine yazdýran birçok isim...


METÝN OKTAY--1956 yýlýnda Galatasaraya gelen Metin Oktay, Ýtalyanýn Palermo takýmýna transfer olduðu 1961-62 sezonu dýþýnda sürekli Sarý Kýrmýzýlý formayý giymiþtir. Daha Ýzmirsporda oynarken, attýðý 17 golle Ýzmir Profesyonel Ligi gol kralý olan Metin Oktay, ondan sonraki yýllarda da bu ünvaný nadiren baþkalarýna kaptýrmýþtýr. Metin Oktay kral olamadýðý yýllarda da çok sayýda golle listenin hep ilk sýralarýnda yer almýþ, toplam 614 golle bir rekorun sahibi olmuþtur. (Bazý kaynaklarda bu sayýnýn 632 olduðu belirtilmektedir.) Bir sezonda attýðý 38 golle oluþan rekor ise, tam 25 yýl sonra yine Çolak tarafýndan kýrýlabilmiþtir. Metin Oktay, 36sý A, 4ü de genç olmak üzere Milli Takým formasýný 40 kez giymiþ, 7 kez kaptanlýk yaparken, 19 gol atmýþtýr. 10 Haziran 1959da Fenerbahçe kalesinin aðlarý yýrtan golü, Türk futbol tarihine geçen büyük olaylarýndan biridir.




METÝN OKTAY--Türk futbolunun efsane golcüsü Metin Oktay, 13 Eylül 1991de bir trafik kazasý sonucunda yaþamýný yitirmiþti.



CAN BARTU--1970'de futbolu býrakan Can Bartu, futboldan kopamayarak, spor yazarlýðýna baþladý. Þýk giyimi nedeniyle Ýtalyan futbolseverler tarafýndan "Sinyor Bartu" olarak tanýnan Can Bartu, Türk futbolunun "sinyor"u olarak unutulmazlar arasýndaki yerini aldý.Þu anda spor yazarlýðý yapmakta



RIDVAN DÝLMEN--Fenerbahçe ile özdeþleþmiþ futbolculardan biridir. Lakabý kendisinin benimsemediði Þeytan Rýdvan'dýr.Bu lakabý kendisine þeytani zekasýna atfen Muðlaspor antrenörü Kemal Dirikan yakýþtýrmýþtýr. Fenerbahçe'nin 1988-89 sezonundaki þampiyonluðunda attýðý 19 gol ve attýrdýðý 38 golle büyük rol oynadý. Öldürücü çalýmlarý, olaðanüstü oyun zekasý, son sürat dribling yaparken birdenbire durarak rakibini oyundan düþürmesi gibi kendine özgü özellikleri nedeniyle Þeytan lakabýný aldý.




RIDVAN DÝLMEN--Rýdvan Dilmen, þu anda birçok kanalda televizyon yorumculuðu ve Milliyet'te köþe yazarlýðý yapmaktadýr.




TANJU ÇOLAK--Türkiye Birinci Futbol Liginde 240 golle en çok gol atan 2. futbolcudur. Futbola Samsun Yolspor'da baþladý daha sonra Samsunspor'da iki defa gol kralý (1985-1986, 1986-1987) oldu. 1987 yýlýnda Galatasaray SK'ya transfer oldu. Galatasaray formasýyla 1987-1988 sezonunda 39 gol atarak üçüncü defa gol krallýðýna ulaþýrken hem Metin Oktay'a ait bir sezonda en çok gol atma rekorunu kýrdý, hem de Avrupa liglerinde o yýl en çok gol atan futbolcu ünvanýný aldý. 1988-1989 sezonu Þampiyon Kulüpler Kupasý'nda yarý final oynayan Galatasaray'ýn kadrosunda bulunan Tanju Neuchatel Xamax ve AS Monaco FC'ya attýðý gollerle takýmý sýrtlayan oyuncu oldu. 1990-1991 sezonunda dördüncü gol krallýðýna ulaþmasýyla kariyerinin zirvesine ulaþtý. 1991-1992 sezonunda Fenerbahçe'ye transfer oldu. 1992-1993 sezonunda beþinci ve son kez gol kralý oldu. Yavaþ yavaþ kariyeri gerilemeye baþlayan Çolak bir süre 2. ligde Ýstanbulspor'da forma giydikten sonra 1994'te futbolu býraktý.




TANJU ÇOLAK--Tanju Çolak þuan kendine ait progol adýnda menejerlik bürosunda menejerlik yapmaktadýr





ÞENOL GÜNEÞ-- 16 Aðustos 2000 tarihinde Türk Milli Takýmýnýn baþýna getirildi ve millî takýmýn 48 yýl aradan sonra dünya kupasýna katýlmasýnda büyük pay sahibi oldu. Millî Futbol Takýmýmýz, Þenol Güneþ’in teknik direktörlük yaptýðý dönemde, 2002 FIFA Dünya Kupasý’nda tarihe altýn harflerle geçen bir üçüncülük kazandý. UEFA’nýn resmî internet sitesinde düzenlenen ankette 2002’nin en iyi teknik adamý seçildi. 2003’ün Haziran ayýnda Fransa’da yapýlan 2003 Konfederasyon Kupasý’nda da oynattýðý güzel futbolla yine Millî Futbol Takýmýný üçüncülüðe taþýdý.






FATÝH TERÝM--1974 yýlýnda Galatasaray'a transfer oldu. Önceleri orta sahada oynuyordu sonraki yýllar libero oynamaya baþladý. 327 kez Galatasaray formasýný giydi. 1985 yýlnda Galatasaray'da futbolu býraktý. Hiç þampiyon olamadý ama 3 kez (1976, 1982 ve 1985) Türkiye Kupasý'ný kazandý. 51 defa Millî Takýmda oynadý, 32 defa kaptanlýk yaptý ve 2 gol kaydetti.



FATÝH TERÝM--21 Yaþaltý Millî Takýmý’ný 1993 Akdeniz Oyunlarý þampiyonu yaptý. Ekim 1993'de Sepp Piontek'ten boþalan Türk Milli Takýmý'nýn baþýna geçti. Fatih Terim'in baþýnda bulunduðu Türk Milli Takýmý 1996 yýlýnda Avrupa Þampiyonasý'na ilk defa katýlma hakký kazandý. 1996 yýlýnda Türk Milli Takýmý'ndan ayrýldý. 2005 yýlýnda tekrar Türk Milli Takýmý'nýn baþýna getirildi.






FEYYAZ UÇAR--Efsanevi Metin-Ali-Feyyaz üçlüsünün en skorer ismiydi. 16 sezonda 320 lig maçýnda 170 golle, Beþiktaþ'ýn Türkiye Ligi'ndeki en büyük golcüsü oldu. Beþiktaþ'a geldiði ve genellikle yedek beklediði ilk 4 sezon haricinde 15 golün altýna düþmedi. 1989-1990'da da 33 maçta 28 golle 1.Lig'in gol kralý oldu. Avrupa Kupalarý'nda da 6 gole imza attý. Derbilere damgasýný vuran ünlü forvet Galatasaray'a 18, Fenerbahçe'ye 16 gol atarak Hakký Yeten ve Þeref Görkey'in ardýndan Beþiktaþ'ta yetiþen en büyük golcü olduðunu kanýtladý. Ayrýca Türkiye Kupasý'nda da 17 golle tüm zamanlarda bu kupada en çok gol atan Beþiktaþlý unvanýný elde etti.





FEYYAZ UÇAR--Daha önce 2005-2006 sezonunun 2. yarýsýndan 2006-2007 sezonunun son haftasýna kadar Lig A takýmý Karþýyaka Spor Klubü'nü ve Mardinspor'u çalýþtýran Feyyaz Uçar, þu an yine Lig A takýmý olan Altay'ý çalýþtýrmaktadýr.




HAGÝ--Rumen teknik direktör ve eski futbolcu Hagi, Karpatlarýn Maradonasý olarak bilinir. Ülkesi Romanya'da 6 kez yýlýn futbolcusu ve son olarak da yüzyýlýn futbolcusu seçilen Hagi, ülkesi dýþýnda Ýspanya ve dünyanýn en büyük kulüplerinden Real Madrid ve Barcelona'da da oynamýþ, son olarak Galatasaray'da hem kendi hem de Galatasaray futbol kulübü kariyerlerinin en parlak döneminde baþ aktörlerden biri olarak yer almýþtýr.



HAGÝ-Aktif futbol yaþamamýný noktaladýktan sonra bir süre ülkesinde milli takýmda, daha sonra ise Bursaspor ve Galatasaray'da teknik direktörlük yapmýþ, daha sonrasýnda ise tekrar ülkesine dönmüþtür.




LEFTER KÜÇÜKANDONYADÝS-Türkiye'nin ve Fenerbahçe Spor Kulübü'nün efsane futbolcularýndan biridir. Birçok spor otoritesine göre, Lefter Fenerbahçe Spor Kulubü'nün ve Türk futbol tarihinin gördüðü en yetenekli oyunculardandýr.



LEFTER KÜÇÜKANDONYADÝS-1963'te futbolu býraktýktan sonra Yunanistan'ýn Egaleo, Güney Afrika'nýn Johannesburg takýmlarýnda futbolcu ve antrenör olarak yer aldý. Daha sonra Samsunspor, Orduspor, Mersin Ýdman Yurdu ve Boluspor'da teknik direktörlük yaptý. Þu anda Büyükada'da yaþamaktadýr



CEVAD PREKAZÝ-1988/89 sezonunda Þampiyon Kulüpler Kupasý'nda yarý finale kadar çýkan Galatasaray'ýn en önemli oyuncularýndandý. 15 Mart 1989 tarihinde Köln'deki Monako - Galatasaray maçýnýn 61. dakikasýnda 37 metre mesafeden attýðý sýradýþý gol ile izleyenlerin beðenisini kazanmýþtýr. Tanju ve Mirsad ikilisine yaptýðý asistlerle sayýsýz golü hazýrladý. Galatasaray'da 1987 ve 1988 yýllarýnda lig þampiyonluðu yaþadý.



Cevad Prekazi - 1991 yýlýnda Galatasaray'a veda etti. Bir süre Altay ve Bakýrköyspor'da top oynadýktan sonra ülkesine geri döndü.




MEHMET ÖZDÝLEK-Oyun stili ile dönemin Belçika'lý yýldýz futbolcu Enzo Scifo'ya benzemesi nedeniye kendisine bu futbolcunun adý antrenörü tarafýndan lakap olarak takýldý ve futbol hayatý boyunca Þifo Mehmet olarak anýldý. Kýsa boyuna karþýn zamanlamasý ve futbol zekasý ile sayýsýz kafa golü atan Mehmet Özdilek, oynadýðý 387 lig maçýnda 130 gol kaydetti. Bu rakam ona, tüm zamanlarda Türkiye Birinci Ligi'nde en çok gol atan orta saha futbolusu unvanýný getirdi.



MEHMET ÖZDÝLEK-Malatyaspor'da kýsa süreli teknik deneyimi sonrasý görevi býraktý. 2005 Temmuz ayýnda Fatih Terim'in yardýmcýsý olarak Millî Takým antrenörlüðü görevine baþladý. 16 Kasým 2005 günü Ýsviçre Millî Futbol Takýmý ile oynanan Dünya Kupasý eleme maçýndan sonra Ýsviçreli bir futbolcuya taktýðý çelme sonucunda çýkan olaylar sebebiyle 24 Kasým 2005 günü görevini býraktý. 12 ay ceza yedi.




CEMÝL TURAN-1962 yýlýnda, Ýstanbulspor'da baþlayan futbol hayatý, 1972'de Fenerbahçe'ye transferiyle parladý. 1977'de "Yýlýn Sporcusu" seçilen Turan, üç defa gol kralý oldu: 1974-1975 sezonu (14 gol), 1975-1976 sezonu (17 gol) ve 1977-1978 sezonu (17 gol).



CEMÝL TURAN-52 defa milli olan Cemil Turan, halen Fenerbahçe'de menajerlik yapmaktadýr.




MUSTAFA DENÝZLÝ-Türkiye Süper Ligi'nin gelmiþ geçmiþ en iyi sol ayaklý futbolcularýndan birisidir.1980 yýlýnda 12 gol ile ligin en çok gol atan oyuncusu olmuþtur. Altay’da frikikten ve özellikle kornerden attýðý gollerle büyük ün yaptý.Altay'da Büyük Mustafa olarak nam salmýþtýr. Ýstanbul kulüplerinin transfer tekliflerini Ýzmir’den ayrýlmamak için daima geri çevidi, 1983’te, futbol hayatýnýn son yýllarýnda fikir deðiþtirerek Galatasaray'a transfer oldu. 33 kez Türk Milli Futbol Takýmý'nda oynamýþtýr. 1983-1984 sezonunun sonunda futbolculuðu býrakmýþtýr.



MUSTAFA DENÝZLÝ-1989-1990 sezonunda , Denizli Almanya ikinci lig takýmlarýndan Alemannia Aachen ile çalýþmýþ. Bir sezon sonra Türkiye'ye geri dönmüþ ve tekrar Galatasay'ýn baþýna geçmiþtir. Takým 1990-1991 sezonunda Türkiye Kupasý kazanmýþ ve 1991-92'de Kupa Galipleri Kupasý'nda çeyrek final oynamýþtýr. 1994 ile 1996 yýllarý arasýnda Kocaelispor'u çalýþtýrmýþ ve daha sonra ikinci kez 2000 yýlýna kadar milli takýmýn baþýnda bulunmuþtur. 2000 Avrupa Futbol Þampiyonasý'nda, Türk Milli takýmýna ülke tarihinde ilk kez çeyrek final oynatmýþtýr. Fenerbahçe'yi 5 yýl aradan sonra 2000-2001 sezonunda lig þampiyonu yapan ilk ve tek Türk teknik direktördür. 2 sene sonra Vestel Manisaspor'a geçmiþtir. 2004 yýlýnda, Denizli Ýran'ýn Pas takýmýný çalýþtýrmaya baþlamýþtýr. Ýki kýz çocuðu vardýr.Beþiktaþ taraftarýdýr,ancak Beþiktaþ'ta futbolculuk veya teknik direktörlük yapma fýrsatý bulamamýþtýr.




HAMÝ MANDIRALI-Bitirici vuruþlarý ve mesafe tanýmaksýzýn çektiði sert þutlarýyla tanýndý ve döneminin en iyi forvetlerinden biri olarak Türk Millî Takýmý'nýn önemli oyuncularýndan biri oldu. Millî takýmla oynadýðý 40 maçta 8 gol attý. Avrupa Kupalarý'nda ise 23 gol attý. Çok uzaklardan attýðý birçok frikik golü unutulmazlar arasýna girdi. Ancak her zaman ligin en önemli oyunculardan biri olan Hami baþarýlý kariyerine Türkiye Ligi Þampiyonluðu ekleyemedi. Ancak, 1992 ve 1995'te iki kez Türkiye Kupasý'ný kazandý. Ýki maç üzerinden oynanan final maçlarýnda toplam dört gol atarak bu þampiyonluklarda önemli pay sahibi oldu. 1992 yýlýnda Türkiye Kupasý yarý final maçýnda Beþiktaþ'a attýðý frikik golü yýlýn golü seçildi.




HAMÝ MANDIRALI-1998 yýlýnda Bundesliga takýmý Schalke 04'e transfer oldu. Ancak baþarýlý olamadý ve kýsa sürede Trabzonspor'a dönerek takýmýnýn en golcü oyuncusu unvanýný kulüpten ayrýlana kadar sürdürdü. Jübilesini Trabzon'da yapamadan son senesinde ayrýlmak zorunda kaldý ve Ankaragücü ile sözleþme imzaladý ancak orada 8 maç oynayarak futbolu býraktý.




METÝN TEKÝN-Beþiktaþ Jimnastik Kulübü'nün Sarý Fýrtýna lakaplý ünlü futbolcusu. Oynadýðý dönemde takým arkadaþlarý Ali Gültiken ve Feyyaz Uçar'la çok baþarýlý bir ileri üçlü oluþturmuþ ve isimlerine pek çok özel tezahürat hazýrlanmýþtýr. Futbola babasýnýn desteði ile Kocaelispor altyapýsýnda baþladý. Süratý ve çalýmlarýyla kýsa sürede ilgi çekti ve PAF Ligi'nin yýldýz oyuncusu durumuna geldi. Henüz Kocaelispor'un A takýmýnda oynayamadan Beþiktaþ'a transfer oldu. 18 yaþýnda iken, 1982/1983 sezonunda Beþiktaþ'taki ilk sezonunda forma þansý buldu ve kýsa sürede takýmýn sembol isimlerinde biri durumuna geldi. Burada o dönemde siyah beyazlý takýmýn önemli bir gençleþtirme operasyonuna baþlamasý da önemli rol oynadý. 1982 yýlýndan 1997'ye Beþiktaþ'ta 320 lig maçý oynadý ve 47 gol attý. Feyyaz ve Ali'ye göre daha çok sað kanat oyuncusu olarak oynadýðý için diðer iki takým arkadaþý kadar gol atamasa da, pek çok kritik gole imza attý. Bu dönem zarfýnda 5 Lig Þampiyonluðu yaþadý.




METÝN TEKÝN-Futbolu býraktýktan sonra spor yazarlýðý yapan Metin Tekin, daha sonra teknik direktörlüðe baþlamýþtýr. Önce Erdoðan Arýca'nýn yardýmcýsý olarak Gençlerbirliði ve Samsunspor'da görev almýþtýr. Halen Çanakkale Dardenelspor, Altay gibi takýmlarla baþladýðý teknik direktörlük kariyerini devam ettirmektedir.





Not:Alýntýdýr...