Seçim yaparken birkaç tablo yardýmýyla silahla ilgili eðiliminizi ve hangi silahýn ne maksatla kullanýlabileceðini, basit teknik özelliklerini gözönüne serip bu konuda kendinizi daha iyi tanýmanýza yardýmcý olacaðýmý düþünüyorum. Belirteceðim hususlarýn çoðu þahsi kanaatim olup genel için baðlayýcý özellik taþýmaz.

Öncelikle ülkemizde bulabileceðimiz av silahlarý ile ilgili ana bilgilerin açýklanmasýnda, kulaktan dolma yanlýþ bilgilerin doðru esaslara baðlanmasýnda fayda görmekteyim.

A) YARI OTOMATÝK ( SEMÝ AUTOMATÝC): Þu an ülkemizde kullanýlan en yaygýn av tüfeðidir. Kanun gereði takoz kullanýp 2+1 fiþekle çalýþmasý gerekirken genelde bu yasaða uyulmamakta, atým adedinin fazla olmasý nedeniyle tercih edilmelidir. Tercih nedenlerinden biride yüksek atým sayýsý ve yarý otomatik olmasýnýn getirdiði kendine güvenen hissi, yani hevestir. Bir baþka neden koruma amacýyla makbul görülmesidir. Pek çoðu bu silahlarý tabanca muadili olarak görmektedir. Birde köy düðünleri esnasýnda ve milli maçlar sonrasý insan vurmak için tercih eden yaratýklar vardýr ki bunlar konumuz dýþýndadýr.

Bu silahlar çalýþma prensipleri açýsýndan üç grupta incelenir.

1."Gazlý" Tabir Edilenler: Patlama sonrasýnda tapa namlu aðzýna yanaþtýðýnda geride biriken gaz basýncýnýn namlu içerisindeki delikten alt aktarýlýp mekaniz-manýn geri iletilmesi sistemiyle çalýþýr.

2.Döner Baþlýklar: Patlama sonucunda geriye hareket etme eðiliminde olan fiþeðin mekanizmayý itmesi sonucu çalýþýr.

3.Gazlý ve Döner Baþlýklar: Her iki sistemin avantajlardan istifade etmek maksadýyla çýkarýlan bir mekanizmadýr.

Her üç sistemde de silahýn verimi kullanýlan malzemenin kalitesine, iþçiliðe ve üretim teknolojisine baðlýdýr. Bunlarý iyi kullanan markalarýn silahlarý diðerlerine üstünlük saðlar.

Avantajlý Yönleri Þunlardýr:

1. Geçit avlarýnda avantaj saðlar. Yýlýn hýrsýný ördek ve kaz geçitlerinde katliama dönüþtürmek isteyen iyi bir atýcý için gerçekten sonucu etkileyebilir.(Þahsen tasvip etmiyorum.)

2. Sürek avlarýnda avantajlýdýr. (Tutukluk yapma ihtimaline karþý pompalý silahlar tercih edilmelidir. Pompalý silahlar konusuna ayrýca deðineceðim.) Sürek avý risk avýdýr, özellikle acemi avcý için!!! Birkaç yönden domuzun taarruzuna veya geçitine maruz kalma ihtimali daima vardýr ve yaralý bir domuz her zaman çok tehlikelidir. Bu durumlarda üç veya dördüncü mermi hayat kurtarabilir.

Dezavantajlar:

1. Daima fazla mermi sarfiyatýna neden olur. Bu iþi gerçekten bilenler bir uçara veya kaçara ilk iki mermi isabet etmediyse mesafenin artmasý nedeniyle üçüncü merminin isabet ihtimalinin çok çok az, dördüncüsününse hemen hemen hiç olmadýðýný takdir ederler. Oysa avý kaçýrmama psikolojisiyle genelde üç ve dördüncü atýlýr. Otomatik tabir edilen yarý otomatik tüfekle çok mermi atýp çok av yapacaðýný hayal eden silah meraklýlarý bunu asla unutmamalýdýr. Yani iki olmazsa üçüncü veya dördüncüde vururum hissine kapýlmayýnýz, yanýlýrsýnýz.

2. Aðýrlýðý diðer dezavantajýdýr. Hem silahýn boþ aðýrlýðý, hem de içindeki 7-8 mermi ilavesi keklik, çulluk, tavþan avý gibi zor ve çetin arazi avlarýnda önemli ölçüde dezavantajdýr. Unutmayýnýz, bu tip arazide kat edilen her kilometre silahýn aðýrlýðýný daha da artýracak ve hele ileri yaþtaysanýz sizi oldukça yoracaktýr.

Bir önceki konuda deðindiðimiz gibi bu avlarda 7-8-9 mermi hiçbir avantaj getirmez. Zaten bu kadar çok mermi alan yarý otomatik tüfek yabancý menþeli silahlarda pek görülmez. En kalabalýðý 5+1 dir. Demek ki bu heves sadece bize mahsus.

3. Sportmence deðildir. Eðer avcý için bugün, korumak vurmaktan önemliyse o halde þans tanýmak çevreci avcýnýn görevidir.

B- POMPALI (PUMP ACTÝON):

Ülkemizde genellikle kýsa namlulu üretilmektedir. (Yabancý pompalýlarda uzun namlularda mevcuttur.) Bu, ülkemizde üretilen pompalýlara talebin, avdan ziyade savunma amacý taþýdýðýnýn bir göstergesidir. Zaten 45-50-55 cm.lik namlular pek çok av için yeterli deðildir.

Avantajlar:

1) Her ne kadar av tezkeresi ile temini son derece kolayda olsa da aslýnda iyi bir yakýn savunma silahýdýr. Bilindiði üzere çoðu kez konutlarda, kýrsal alanlarda, araçlarda savunma silahý niyetiyle taþýnmaktadýr. Magnum namlulu bir pompalý uygun mermiyle çok tehlikeli bir silaha dönüþebilir. (Þahsým adýna 60 cm. den kýsa namlulu ve dipçiksiz olanlarýn av tüfeði kapsamýndan çýkarýlmasý gerektiðini düþünüyorum.)

2) Bana göre sürek avýnýn ideal silahýdýr. Birkaç yönden azýlý domuzu karþýsýnda gören veya yaralý bir azýlýnýn karþýsýna çýkan avcý için kurtuluþ olabilir. 1993 yýlýnda Seben Yaylasýnda maalesef bir avcý yaralý bir domuz tarafýndan adeta biçilmiþtir. Yarý otomatiðe göre avantajý tutukluluk ihtimalinin az olmasýdýr. Çünkü boþ kovan atýmý ve yenisinin dolumu manuel (el yardýmýyla) yapýlmaktadýr.

3) Fiyat yönünden diðer sýnýflar içinde en hesaplý olanýdýr.

Dezavantajlarý:

1- 60 cm. den kýsa namluyla bence av tüfeði deðildir. Namlu 60 cm.'den uzun seçilmelidir.

2- Boþaltma-doldurma hareketi (Pump Action) pratik gerektirir. Seri olabilmek için özel çalýþma yapýlmalýdýr.

3- Yarý otomatikler gibi aðýr ve üstelik hantal sayýlabilecek bir silah türüdür. Tüm bunlara raðmen Amerika'da yaygýn bir av silahý olduðunu okumaktayýz.

C. ÇÝFTELER (Yan yana ve üst- alt):

Esasen çifteler tabiri hem süper poze, hem çifteyi kapsamýna alýr. Hiçbir yabancý silah kataloðunda süperpoze terimine rastlayamadýðýmý ifade edebilirim. Doðru ifade yan yana çifte (Side by side) ve üst alt çiftedir.(over and under)

Nostaljik açýdan en eski av silahlarý olmasý sebebiyle apayrý bir önem kazanýrlar. Yapýmý el emeði, ustalýk, incelik ve iyi iþçilik gerektirir. Dolayýsýyla uðraþý, zeka ve beceri el emeði ve göz nurunun sonucudur. Centilmen ve sportmen avcýnýn silahý çiftedir. Üst alt veya yan yana ayýrýmýna girmiyorum. Çünkü bu kiþilerin el alýþkanlýðý, beðenisi ve zevkine baðlýdýr. Her ikisi de temelde aynýdýr. Trap ve skeet yarýþmalarýnda üst alt çifte avantaj saðlar. Av sahasýnda fark kiþilerin beðenisine kalmýþtýr. Süslemeleri (Tam veya yarým çakmak, tam, yarým çeyrek kabze, standart veya ceylan burnu kundak, standart, Ýngiliz, monte carlo dipçik)en iyi gösteren silahlarda bunlardýr. Þahsen yukarýda belirttiðim ayrýntýlarýn yarý otomatik veya pompalýya çifte kadar yakýþtýðýný düþünmüyorum. Bu tür yerli silahlar size kalibre açýsýndan da çok seçenek sunar. Zira yurdumuzda 12 kalibre dýþýnda 16, 20, 28, 36, numaralý çifteler dýþýnda pek yarý otomatik ve pompalý göremezsiniz. 55' den 76' ya kadar pek çok namlu uzunluðu da ayrý bir alternetiftir. Dünyanýn biz hariç her yerinde kýymetli ve popüler olan silahlar çiftelerdir.

D. YÝVLÝ SÝLAHLAR:

Domuz, ayý, geyik, karaca nadiren kurt, çakal, kaz, gibi avlarda tercih edilen mermi atan silahlardýr. Duran hedeflerde daha etkilidir. Hareketli hedefi tek mermiyle uzaktan vurma beceri gerektirir. Uzak mesafeli büyük ava ilgi duyan avcýnýn silahýdýr. Özel ihtisas gerektirdiðinden ve meraklýlarý zaten ayrýntýlarý en iyi þekilde bildiðinden derinlemesine girmiyorum. Yivli silahlarýnda yarý otomatik, pompalý ve tek atan tipte çok çeþitli kalibreleri mevcuttur.

ÇAP AÇISINDAN:

Yivsiz av tüfeðinde çapýn nasýl tespit edildiði derginin önceki sayýlarýnda mevcuttur. Özet olarak 454 gram kurþun örneðin 12 çeþit parçaya ayrýlýr 12'de bir parçasý küre haline getirilirse kürenin çapý 12 çapa tekamül eder. 16'ya ayrýlýp bir parça küre haline getirilirse bu kürenin çapý da 16'ya denk gelir. Bu sistem Ýngilizlerin bulduðu bir sistem olup Dünyada bu þekilde kabul görmüþtür.

1- 16 çap: 12 ve 20 nin arasýnda kalmýþ bir namlu olduðundan þahsen tercih etmem. 12 ye göre bence daha az saçmanýn hedefe daha toplu gitmesi dýþýnda avantajý yoktur.

2- 20 çap: Ülkemizde pek kullanýlmasa da özellikle A.B.D. de yaygýn olduðunu duymaktayýz. Bana göre kullanýmý zevkli bir çaptýr. Azaltýlmýþ barut ve saçma ile kendi fiþeðini dolduranlara maddi avantaj saðlamasý yanýnda sesi ve geri tepmesi de azdýr. Býldýrcýn avýnda rahatlýkla kullanýldýðý gibi toplu gitmesi nedeniyle ördekte bile kullanýlabilir. Hafifliði ve göze hoþ görünümü ayrý bir ayrý bir avantajdýr.

3- 12 çap: Avcýnýn tüfeði 12 çaptýr. Genel olarak fiþek numarasý ve barut saçma oranýnýn iyi ayarlanmasýyla her avda rahatlýkla kullanýlabilen en iyi çaptýr. Öldürücü etkisi, daðýlýmý itibariyle avantaj saðlar. Tabii ki her tür çapta þok seçimi önemlidir. Þok konusunda bilmeniz gerekenleri de derginin önceki sayýlarýnda tüm ayrýntýlarýyla bulabilirsiniz.

YERLÝ- YABANCI FARKI:

Yabancý silah hayranlýðýyla yanlýþ seçimler yapmanýzý istemem. Bu bölümde kesinlikle marka belirtmeyeceðim. Ama yabancý silahlarýn çoðunun 8. Kalite silahlar olduðunu bilerek üç sýfýrlý dolarlarýnýzý heba etmemenizi öneririm ama Beretta, Remington, Winchester, Browning, Group, Bernandelli, S.K.B., Miroku, Antonio Zoli, Darne, Merkel, Saint Etienne, Churchill artýk klasikleþmiþ silah devleridir. Farklarý KALÝTELÝ MALZEME, ÝÞÇÝLÝK, KÝLÝT SÝSTEMLERÝ ve sonuçta UZUN ÖMÜRLÜ olmalýdýr. Bundan dolayý dedemizin silahýný bizde kullanabiliyoruz. Müþteriye saygýlarý da apayrý bir güzellik bence. Bugün A.B.D.' de veya Avrupa' da bir silah fabrikasýna yazdýðýnýz da 15 günde kataloðu elinize yollayacaklardýr. Ben bizim iki büyük silah fabrikasýna çizdiðim þekilleri fakslayýp özel silah yaptýrmak istediðimi en ince ayrýntýsýyla belirtiyorum, beyefendiler fiyatý fakslamaya dahi tenezzül etmiyorlar. Tek fark bu iþte. Tüketici dolayýsýyla insana verilen deðer ve saygý. Yoksa el emeði ve zanaatta (iþleme, süsleme ve gravür) Düzce ustalarýnýn , Beyþehir ustalarýnýn en az Avrupalý kadar iyi olduðunu iddia ediyorum. Ülkemiz silahlarý istenildiðinde Avrupa silahlarýyla boy ölçüþebilecekken maalesef piyasada genelde sýra tüfekleri görüyoruz. Numunelikte olsa ithal ettikleri silahlardan teþhir için bayilere daðýtsalar sizlerde neler yapabileceklerini hayretle göreceksiniz ama...

Sonuçta seçici olduktan sonra yerli veya yabancý da çok iyi veya kötü olabilir ama kilit sistemleri, kubuz ve namlu çeliði, ahþap aksamý, iþçiliði konusunda seçici olmanýzý tavsiye ederim. Bu konunun ayrýntýlarýna ileri ki yazýlarýmda ayrýca deðinmek istiyorum.

Gönlümüz tabi ki paramýzýn ülkemizde kalmasý. Bizler ülkemizle övünüyoruz ve kesinlikle yabancý malý kompleksi taþý-mýyoruz. Yeter ki ayný ihtimamý tüm üreticilerde bize göstersin. Dayanýklýlýk baþlý baþýna bir tercih sebebidir. Bunu tayin eden faktörler ise: Malzeme kalitesi, iþçilik, kilit ve çalýþma mekanizmasýnýn seçimi (Beretta veya Winchester kilit gibi.) dayanýklýlýk, namlu basýnç ve çýkýþ kontrol testlerinin dünya standartlarýna uygun olarak yapýlmasýdýr. Bunlar uygun yapýldýðý taktirde silahýn cinsi, menþei, markasý ne olursa olsun ömrü uzun olacaktýr. Sonuç olarak örneðin yarý otomatik çifteden dayanýklýdýr gibi bir genelleme doðru deðildir.

Silahýn ömrünü tayin eden diðer önemli faktörse kullaným titizliði ve uygun bakýmdýr. Bu konuda da müteakip sayýlarda ayrýntýlý bir yazý hazýrlayacaðým. Gelelim en önemli konuya:

Lütfen silah alacaksanýz yada silah sahibi olupta bugüne dek öðrenme inceliði göstermediyseniz;

Önce silahýn emniyetli bir þekilde nasýl taþýnacaðýný avlakta emniyet kurallarý ve diðer avcýya saygý kültürünü benimseyin, öðrenin ve çevrenize aþýlayýn.

Bir býldýrcýn için insan vuran, avlaða girdiði anda herkesi kaçýran ve bunu marifet sayan eli silahlý magandalardan biri olacaksanýz