Yüksek tansiyon olgularýnýn yüzde 90-95’inde hastalýðýn nedeni bilinmemektedir. Bu durum esansiyel hipertansiyon olarak adlandýrýlmaktadýr...


Kalan yüzde 5-10 olgu ise, baþka bozukluklara baðlý ikincil (sekonder) hipertansiyon olgusudur. Bu bozukluklarýn baþýnda böbrek ve böbrek-damar hastalýklarý gelmektedir. Ayrýca vücutta hormon salgýlayan bazý bezlerin aþýrý salgý yapmasý halinde de hipertansiyon görülebilir. Kalpten çýkan büyük damarýn (aort) doðumsal darlýklarý da ikincil hipertansiyona yol açabilir.
Bu bozukluklar düzeltildiðinde sýklýkla kan basýncý da normale döner.

Kan basýncý ölçümü nasýl yapýlýr?

- Yüksek tansiyon hastasý olduðunuzu anlayabilmenin tek yolu kan basýncýnýzý ölçtürmektir. Çünkü bu hastalýk genellikle belirti vermez ve sanýlanýn aksine, hipertansiyon ille de gergin, sinirli ya da hiperaktif insanlarda görülmez, çok sakin yapýda bir kiþide de pekala yüksek tansiyon olabilir.

- Normal kan basýncý olan kiþiler kan basýnçlarýný en azýndan iki yýlda bir ya da mümkünse daha sýk ölçtürmelidirler. Tansiyonunuzun tek bir defa yüksek çýkmasý sizin hipertansif olduðunuz anlamýna gelmez ancak kan basýncýnýz konusunda daha dikkatli olmanýz konusunda sizi uyarmalýdýr.

- Kan basýncý yüksek normal olan (sistolik 130–139, diyastolik basýnç 85–89 mmHg arasý) kiþilerin ve birinci derece akrabalarýnda yüksek tansiyon olanlarýn kan basýnçlarýný daha sýk (hekimlerinin belirleyeceði sýklýkta) ölçtürmeleri gerekir.

- Kan basýncý ölçümü için elle ölçüm yapýlan civalý, aneroid ve otomatik ölçen elektronik (dijital) tansiyon aletleri kullanýlýr. Ev kullanýmlarý için günümüzde otomatik olarak ölçüm yapan elektronik aletler tercih edilmektedir. Bunlarla ölçüm sýrasýnda, civalý ve aneroid tiplerde olduðu gibi steteskop (dinleme aleti) gerekmez.
- Tansiyon, ideal olarak sakin ve sessiz bir ortamda, kiþi dinlenmiþ ve sakinken ölçülmelidir. Son 15 dakika içinde sigara, çay gibi kan basýncýný etkileyebilecek þeyler alýnmamalýdýr.

- Kan basýncý ölçülecek kol çýplak olmalý, kolu sýkan giysiler giyilmemelidir.

- Tansiyon aletindeki manþon (havanýn doldurulduðu lastik kýsým) kalp hizasýnda olmalý, gerekirse kol alttan yastýk gibi bir cisimle desteklenmelidir.

Türk Kardiyoloji Derneði