Bu Linki Görmeniz Ýçin SupersatForuma Uye Olmanýz Gerekmektedir.
Hipertansiyon nedir
Hipertansiyon basit olarak yüksek kan basýncý demektir. Kan basýncý ya da daha doðru söylemek gerekirse kaný kalpten dokulara taþýyan damarlarýn kan basýncý, hastaya ait özellikler (yaþ, cinsiyet, ýrk gibi) ve fiziksel durumdan (istirahat, efor gibi) etkilenen bir parametredir. Bu nedenle de normal kan basýncý deðerlerini belirlemek gerçekte oldukça güçtür.
Bugün kabul edilen kan basýncý deðeri istirahat halindeki normal bir yetiþkinde 120/80 mmHg’dýr(milimetre civa). Herhangi bir kiþide kan basýncý uyku sýrasýnda düþük, sinirli ya da heyacanlýyken yüksektir. Genellikle de normalin üst sýnýrý olarak kabul edilen deðer 140/90 mmHg’dýr (milimetre civa). Kaný kalpten dokulara taþýyan damar kan basýncý devamlý olarak 140/90 mmHg üzerinde seyrediyorsa hipertansiyondan bahsedilir.
Kan basýncý ayný birey içinde ve bireyler arsýnda farklýlýk gösterir. Bu nedenle bireyin kan basýncý (kan basýncýnýn sfigmomanometre ile ayrý ayrý zamanlarda en az 3 kez ölçülmesi) yapýlýp ortalamasý alýnarak belirlenmelidir.
Hipertansiyon kalp hastalýklarý için ana bir risk faktörüdür. Eðer tedavi edilmezse beyin dolaþýmý, kalp, damar ve böbrek hastalýklarý için ciddi hastalýk ve ölüm oranlarýnda artýþa sebep olur. Bir kez teþhis yapýlýp tedavi baþlanýrsa artan kan basýncý düþürülebilir, kalp ve kalp dolaþým sistemindeki hastalýk riski azaltýlabilir.
Hipertansiyonun Yaygýnlýðý Nedir?
Sanayileþmiþ ülkelerdeki yetiþkin nüfusun %10-20 kadarýnda hipertansiyon bulunduðu hesaplanmaktadýr. Sýnýrda hipertansiyon vakalarý da katýlýrsa bu oran kuþkusuz daha yüksektir. Kiþinin yaþý, cinsiyeti ve ýrký hipertansiyon sýklýðý konusunda belirleyici faktörlerdir. Hipertansiyon siyah ýrkta ve kadýnlarda daha çok görülmektedir.
Kiþi yaþýnýn hipertansiyona olan katkýsý öncelikle damarlarda yaþlanmaya eþlik eden anormalliklerdir. Bu durum özellikle de kaný kalpten damarlara taþýyan damarlardaki esneklik kaybý ile açýklanabilir. Ancak yaþla hipertansiyon arasýndaki bu baðlantýya bazý ilkel toplumlarda hiç ratlanmamaktadýr. Bu durumda etkili faktörün “uygarlaþma” ve bununla baðlantýlý yaþam biçimi olduðu söylenebilir: örn. tuz kullanýmý, aþýrý beslenme, sedanter yaþam (fazla hareket göstermeksizin devamlý oturuþa baðlý), stres, vs.
Hipertansiyon Riskleri
Hipertansiyon ciddi bir durumdur. Hipertansiyon, kendi baþýna öldürücü deðildir; fakat tedavi edilmediðinde hipertansiyonun sonuçlarý öldürücü olabilir. Hipertansiyon kalbi zorlayarak kalp yetmezliðine neden olabilir. Üstelik ateroskleroz ve bunun yol açabileceði iskemik kalp hastalýðý (belli bir bölgede kan akýmýnýn kesilmesi nedeniyle oluþan geçici kansýzlýk; bölgesel anemi) rizikosunu önemli ölçüde arttýrýr. Buna ilaveten, hipertansiyonlu hastalar kanama ve beyindeki kan damarlarýnýn trombozuna (pýhtýlaþma®inme) diðerlerinden daha kolay yakalanýrlar. Hipertansiyon ayrýca koroner arter hastalýðýna’da büyük katkýda bulunur ki, bu hastalýk sanayileþmiþ toplumlarda ölümlerin baþlýca nedenlerinden biridir. Bahsettiklerimizin hepsi tedavi edilmeyen hipertansiyonun sonuçlarý olup hipertansiyona baðlý morbidite (hastalýk), mortalite (ölüm) büyük bir bölümünü oluþturur.
Hipertansiyonun Sýnýflandýrýlmasý
Hipertansiyon sýklýkla nedenine göre sýnýflandýrýlýr. Buna göre iki tip vardýr.
esansiyel (primer) hipertansiyon
sekonder hipertansiyon Hipertansiyon vakalarýnýn yaklaþýk %90′ý, neden (etiyoloji) bilinmediðinden primer ya da daha doðru bir deyimle “esansiyel” hipertansiyon olarak adlandýrýlýr.
Hipertansiyon vakalarýnýn geriye kalan bölümüne, yani yaklaþýk %10′una bu durumun nedeni bilindiðinden “sekonder ” hipertansiyon denir. Böbrek kökenli olan (renal) hipertansiyon bunlarýn en yaygýn olanýdýr.
Sekonder Hipertansiyon
Bu tipte yüksek kanbasýncý, bilinen bir etiyolojiden (hastalýktan) kaynaklanmaktadýr. Neden olan hastalýk tedavi edildiðinde hipertansiyon düzelir.
Böbrek hastalýðý: Renal hipertansiyon olarak adlandýrýlýr. Varolan bir böbrek hastalýðý kan basýncýnýn yükselmesine neden olur.
Endokrin hastalýklarý: Endokrin sistemi etkileyen hastalýklar kan basýncýný da etkiler, çünkü adrenal bezler çeþitli kan basýncýný kontrol eden mekanizmalarý düzenler.
Ýlaçlar: Bazý ilaçlar, örneðin kortikosteroidler, oral kontraseptifler (aldosteron sekresyonu ve plazma reninini arttýrarak), nazal dekonjestanlar, amfetamin, tiroid hormonlarý, NSAID, soðuk algýnlýðý ilaçlarý, siklosporin, eritropoetin, iþtah kesiciler, trisiklik antidepresanlar, MAO inhibitörleri, alkol (günde 70-100 mL civarýnda alkollü içki alýnmasý hipokalemik alkalozla birlikte hipertansiyona neden olur) kan basýncýnýn yükselmesine neden olurlar. Bu ilaçlarýn býrakýlmasý ile kan basýncý normale döner.
Diðer Sebepler
Aort koarktasyonu: aortun doðuþtan dar olmasý
Gebelik toksemisi: hipertansiyon, albuminüri, ödem ile karakterize, gebeliðin ikinci yarýsýnda oluþan bir hastalýk.
Beyin tümörü ya da lezyonu: intrakraniyel basýnca yol açarak kan basýncýnýn hýzla yükselmesine neden olur. Esansiyel (Primer) Hipertansiyon
Hipertansiyonun bu en yaygýn þekli, bilinen nedenlere baðlý deðildir. Bu hipertansiyonun ortaya çýkýþ faktörleri hakkýnda kesin bilgimiz mevcut deðildir. Ayrýca hipertansiyonun baþlangýcýnda rolü olan patogenetik faktörlerin sayýsýda çoktur. Hipertansiyon, kalp dolaþým sistemi, noröendokrin, renal sistemi içeren multisistem bir bozukluktur ve güçlü genetik faktörleri içerir. Bu faktörlerden birine ya da bir baþkasýna farklý derecelerde önem veren çok sayýda ve farklý patogenetik teoriler öne sürülmüþtür.
Esansiyel hipertansiyon ayrýca bazý risk faktörleri ile de ilgidir. Bu faktörler hipertansiyonu daha yaygýn ve/ya da daha þiddetli yapmaktadýr.
sývý ve hacim kontrolünde deðiþiklikle sonuçlanan renal iþlev deðiþikliði
renin-anjiyotensin-aldosteron sisteminde anormallik
arteriol duvarlarýnda artmýþ sodyum ve tuz
baroreseptörlerin yeniden düzenlenmesi
diyetteki tuz miktarýnýn yüksek olmasý
anormal psikolojik uyarý
ýrk
cinsiyet
yaþ
diabetes mellitus
aile hikayesinde hipertansiyon
hiperlipidemi(hiperkolesterolemi)
sigara içimi
obesite(þiþmanlýk) Hipertansiyonun Derecesi
Hipertansiyon az ya da çok bilinen nedenlere dayanan sýnýflandýrýlmasýna ek olarak þiddet derecesine göre de sýnýflandýrýlabilir.
Arteryel hipertansiyon tipi Kan basýncý düzeyi
Sýnýrda 140/90-160/95
Hafif 160/96-160/105
Orta Þiddette 161/106-180/115
Þiddetli 180/115 üzeri
Buradaki sýnýflandýrmaya göre en sýk karþýlaþýlan tip sýnýrda ve hafif hipertansiyondur.


Teþekkur:
Beðeni: 


Alýntý

Yer imleri