"Büyük Patlama" (Big Bang) teorisini doðrulayacak deney için bilim adamlarý uyarýyor: "Dünyayý yutabilecek mini kara delikler ortaya çýkabilir
Sonunda her þey tamam edildi. Þimdi deney için geri sayým baþladý. Tarih belli: 10 Eylül.
Deney, evrenin oluþumunu tetikleyen "büyük patlama" (Big Bang) teorisini doðrulayabilecek nitelikte. Bunun için nükleer deneylerden bile daha karmaþýk sayýlan "parçacýk çarpýþtýrma" iþlemi gerçekleþtirilecek. Tehlikeli bir deney olduðu için yerin altýnda kurulan devasa laboratuvarda gerçekleþtirilecek. Bu yüzden deneyi gerçekleþtirecek olan ekip "güvenli ortam var" diyor ve deneyin yapýlmasýný savunuyor.
Kaos teorisyeni þiddetle karþý çýkýyor
Ancak bir baþka grup bilim adamý dün müthiþ bir uyarýda bulundu. Onlara göre bu deney o kadar tehlikeli ki "dünyanýn sonu olabilir". Bu amaçla daha önce de deneyin durdurulmasý için Avrupa Ýnsan Haklarý Mahkemesi'ne baþvurmuþlardý. Ancak AÝHM, "Büyük Hadron Çarpýþtýrýcý" aleyhindeki baþvuruyu reddetmiþti.
Alman kaos teorisyeni Otto Rössler'in etrafýnda bir araya gelen insanlarýn, AB'nin nükleer araþtýrma merkezi (CERN)'in 10 Eylül'de hizmete sokacaðý laboratuvarda yapýlmasý planlanan "parçacýk çarpýþtýrma" deneyine mani olabilmek için verdikleri dilekçeyi deðerlendiren AÝHM, baþvuruyu geçen hafta reddetti.
"Dünyayý yutabilecek mini kara delikler" ortaya çýkabilir
Evrenin oluþumuyla ilgili "büyük patlama" teorisini doðrulayabileceði düþünülen deneye itiraz edenler, deney sonucu "dünyayý yutabilecek mini kara delikler" ortaya çýkmasý ihtimalini öne sürüyor ve Fransa-Ýsviçre sýnýrýndaki CERN laboratuvarýnýn kapatýlmasýný istiyor.
Vatandaþ grubunun sözcüsü Viyanalý Markus Goritschnig, "Deney durdurulsaydý, þimdiye kadar hiç atýlmamýþ bir adým atýlmýþ olacaktý" dedi ve mahkemenin, yine de dava dilekçesini esastan görüþmesini beklediklerini belirtti.
Maddenin ilk kez kütle kazandýðý ana gitmeyi planlýyorlar.
"Mini kara deliklerin, bilinen en tehlikeli nesneler olabileceðini" söyleyen Goritschnig, deneye katýlan 26 fizikçinin "ateþle oynadýðýný" iddia etti.
Bilimadamlarý, CERN deneyiyle fiziðin baþlangýcýna, maddenin ilk kez kütle kazandýðý ana gitmeyi ve maddenin neden ve nasýl kütle sahibi olduðu sorusunu cevaplandýrmayý tasarlýyor.
Parçacýk hýzlandýrýcýyý harekete geçirmek zor
Ýsviçre-Fransa sýnýrýnda, 27 kilometrelik bir tünel içerisinde bulunan parçacýk hýzlandýrýcýyý harekete geçirmek o kadar kolay deðil; önce makinenin 8 ana parçasý -271 dereceye kadar soðutulacak. Ardýndan, 1600 adet süper-iletken mýknatýs düzgün olarak çalýþtýrýlacak. Deney sýrasýnda bütün parçalarýn senkronize þekilde çalýþmasý þart. En ufak uyumsuzluk risk sayýlýyor.
Saniyede 800 milyon parçacýk çarpýþmasý olmasý beklenen "asrýn deneyi", yerin 150 metre altýnda yapýlacak. Deneye Türkiye'den de bilimadamlarý katýlýyor.


Teþekkur:
Beðeni:

Alýntý



Yer imleri