YAPIMCILARIN HAKLARI NELERDİR?
Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa göre eserler üzerinde, yaratıcısı olan eser sahipleri ile bağlantılı (komşu) hak sahibi olan yorumcu, anlatıcı, icracı ile sesleri ve görüntüleri ilk defa tespit eden fonogram yapımcısı ve radyo televizyon kuruluşlarının manevi ve mali hakları vardır. Bu haklar FSEK 52’ye göre yazılı bir izin ve ruhsat alınmadan kullanılamazlar.
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunumuz 07.06.1995 yılında yapılan değişiklik ile 80. maddesinde "Eser sahibinin maddi-manevi haklarına halel getirmemek şartıyla, fikir ve sanat eserlerini özgün bir biçimde icra eden, yorumlayan, icracı sanatçılarla bir icrayı ya da sesleri ilk defa tespit eden ses taşıyıcısı yapımcıları ve radyo-televizyon kuruluşlarının, eser sahibinin haklarına komşu hakları vardır.” ifadesini kullanarak ilk kez fonogram yapımcılarının haklarını eser sahibinin haklarına komşu haklar arasında saymıştır.
FSEK’nun 80. maddesinin B bendinde Söz konusu maddeye göre;"Bir icra ürünü olan veya sair sesleri ilk defa tespit eden fonogram yapımcıları eser sahibinden ve icracı sanatçıdan mali hakları kullanma yetkisini devraldıktan sonra aşağıda belirtilen haklara sahiptir.
(1) Eser sahibinin ve icracı sanatçının izni ile yapılan tespitin, doğrudan veya dolaylı olarak çoğaltılması, dağıtılması, satılması, kiralanması ve kamuya ödünç verilmesi hususlarında izin verme veya yasaklama hakları münhasıran fonogram yapımcısına aittir. Yapımcılar tespitlerinin işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletimine ve yeniden iletimine izin verme hususunda münhasıran hak sahibidir.
(2) Fonogram yapımcısı, yurt içinde henüz satışa çıkmamış veya başka yollarla dağıtılmamış tespitlerinin aslının veya çoğaltılmış nüshalarının satış yoluyla veya diğer yollarla dağıtılması hususunda izin verme ve yasaklama hakkına sahiptir.
(3) Fonogram yapımcısı, icraların tespitlerinin telli veya telsiz araçlarla satışı veya diğer biçimlerde umuma dağıtılmasına veya sunulmasına ve gerçek kişilerin seçtikleri yer ve zamanda tespitlerine ulaşılmasını sağlamak suretiyle umuma iletimine izin vermek veya yasaklamak hakkına sahiptir. Umuma iletim yoluyla tespitlerin dağıtım ve sunulması yapımcının yayma hakkını ihlal etmez.”