Göz tümörleriyle ilgli merak edilenleri Memorial Hastanesi
[/b]
Göz Merkezi’nden Uzm.Dr. Mustafa Temel anlattı[/b]
NASIL ORTAYA ÇIKAR ?
Gözlerimiz her ne kadar küçük birer
organsa da çok çeşitli dokulardan oluşan,
oldukça kompleks yapılardır. Bu nedenle
çok çeşitli tümörleri de olabilmektedir.
Diğer organların tümörleri gibi göz tümörleri
de iyi yada kötü huylu olabilir. İyi
huylu olmakla birlikte
bazı tümörler bulunduğu
yer itibariyle organın
önemli bir parçasına
baskı yapmak suretiyle
oldukça zarar verici olabilir.
Veyahut bazen iyi
huylu giden bir tümör
kötüleşebilir.
İyi huylu olanlar arasında
dermoid kistler,
kan kistleri, v.s gibi çeşitli
türde kistler, şalazyon,
molluscum contagiosum,
çeşitli yerlerde yerleşebilen
ben’ler, keratoakantoma,
skuamoz hücreli papillom,
başta konjonktiva
olmak üzere gözün çeşitli
dokularının melanizisi,
mukosel,... sayılabilir.
Dermoid kistlerin yüzeyel
olanları çoğu kez göz
çukurunun üst-dış yada
üst-iç kısmında yerleşir, derin olanları ise
göz çukurunun derinlerinde yerleşir.
Mukosel normal sinüs sekresyonunun
drenajının burun veya çevre dokuların enfeksiyonu,
tümör yada başka nedenlerle
bozulmasıyla oluşur. Genellikle frontal
(alın) yada etmoid (burun kökü arkası) sinüslerden
kaynaklanır.
Kötü huylu göz tümörleri arasında ise
kapaklarda cilt dokusundan kaynaklanan
bazal hücreli karsinom ve skuamöz hücreli
karsinom, göz yaşı bezlerinden kaynaklanan
sebase bez karsinomu, pigment hücrelerinden
kaynaklanan malign melanom,
damar dokusundan kaynaklanan ve sıklıkla
AİDS’le birlikte görülen Kaposi sarkomu,
ayrıca hemainjiomlar, rhabdomiyosarkomlar,
göz sinirinden kaynaklanan tümörler,
ve başka yerlerdeki tümörlerden göze atlayan
tümörler sayılabilir.
Malign melanom yetişkinlerde doğrudan
gözden başlayan en yaygın tümördür.
Gözün iris dediğimiz renkli kısmından, hemen
arkasında merceğin asılı olduğu kısmından,
yada daha sıklıkla damar tabakadaki
hücrelerden başlayabilir. En sık 60’lı
yaşlarda görülür. 30 yaşından önce görülme
oranı 4 civarındadır.
Rhabdomiyosarkomlar çoğu kez çocuklukta
görülür ve gözün hızlı ilerleyen öne
doğru çıkması ile kendini gösterir.
Retinoblastomlar çocukluk çağının en
yaygın tümörüdür, büyük çoğunluğu 3 yaşından
önce belirgin olur. 20.000 canlı doğumda
1 görülür. Hastaların 1/3 ‘inde diğer
gözde de olur. Ailesel geçişin etkisi vardır.
Başka yerlerden göze atlayan tümörlerden
çocuklukta görülenler arasında sinir
dokusundan kaynaklanan ve genellikle göğüs
yada karında başlayan nöroblastomlar,
bir kemik tümörü olan Ewing sarkomu,
akut miyeloid lösemi sayılabilir. Erişkinlerde
başka yerden göze atlayan tümörler ise
daha çeşitlidir ve başka yerlerdeki tümörlerin
ilk belirtisi olarak 25 vakada gözde
ortaya çıkmaktadırlar.
GÖZ TÜMÖRLERİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR ?
Tümör eğer gözün açık kısımlarında ise
zaten kendisi görülebilir. Bunun dışında,
süregelen ve bir türlü kapanmayan yaralar,
gözün öne doğru çıkması yada bir yana yer
değiştirmesi, kapak düşüklüğü, çift görme,
göz yaşarması, özellikle çocuklarda olmak
üzere göz bebeğinde beyazlık görülmesi,
gözde kızarıklık, büyüme, gibi belirtiler
olabilir.
GÖZ TÜMÖRLERİ NASIL TEŞHİS EDİLİR ?
Bazen rutin göz muayenesi
ile tümör teşhis
edilebilir. -İhtiyaç duyulduğunda-
rutin muayeneye
ek olarak fundus
floresan anjiyografi,
göz ultrasonu, renkli
dopler ultrason, tomoğrafi,
MR (magnetik
rezonans görüntüleme),
biyopsi,... gibi
testlerden bir yada birkaçını
da uygulamak
gerekebilir. Tomoğrafi
ve MR hem gözdeki
yaygınlığı hem de
başka organlara yayılma
gösterip göstermediğini
anlamada
çok yararlı olmaktadır.
GÖZ TÜMÖRLERİNİN TEDAVİSİ NASIL YAPILIR ?
Tedavide tümörün cinsine ve yerine göre,
lazer, röntgen ışınları, radyoaktif plaklar,
hormonlar, ilaçlar, dondurma, dar yada
geniş kapsamlı çeşitli türde rezeksiyon
ameliyatları kullanılmaktadır. Hastanın geleceği
hakkında söz söylemede tümörün
cinsi, tipi, büyüklüğü, yerleştiği yer, yaygınlığı,
göz yuvarlağı dışında olup olmadığı,
hastanın yaşı, başka organlara yayılım... gibi
pek çok faktör etkilidir.
TEDAVİDE UYGULANAN YENİ YÖNTEMLER VAR MI ?
Özellikle son zamanlarda transpupillertermoterapi,
kombine tedaviler değer kazanmıştır.
Transpupiller termoplasti+radyoaktif
plak buna bir örnektir. Ayrıca bir
kerede yüksek doz ışın tedavisi ile yine son
zamanlarda özellikle başka yerden atlayan
küçük tümörlere fotodinamik tedavi uygulamaları
da yapılmaktadır.
Yer imleri