FAKİR NE DEMEKTİR?



Kelime manası zengin olmayan, yoksul demek olan fakir, mecazen zavallı, biçare, aciz manalarına da kullanılmaktadır.



***Şeriat lisanında fakir, nisaba malik olmayan kişidir... Başka bir ifadeyle, zekat verebilecek ölçüde malı-mülkü, parası-pulu bulunmayan, veya kendisine zekat verilmesi caiz olan kimse demektir. Hatta Kuran-ı Kerimde, zekat verilecek sınıflar arasında ilk sırayı fakirler alır.



***Tasavvuf ıstılahında ise fakir, dervişin hiç bir şeye malik ve sahip olmadığının şuurunda olması; her şeyin hakiki malik ve sahibinin Allah Teala olduğunu idrak etmesidir. İki cihan serveri Efendimiz (s.a.v.) de, bir hadis-i şeriflerinde, fakirlikle iftihar ettiklerini beyan buyurmaktadırlar.



*Kısacası salikin (dervişin, yani maneviyat yolcusunun) kendisini daima fakir, Allaha muhtaç bilmesi; Allahın ise hiçbir şeye ihtiyacının olmadığının idrak ve şuuru içerisinde olması lazımdır. (Herevi, Menazilüs-Sairin, 28)



*Fakirlik, suri ve manevi olmak üzere iki türlüdür.



*Suri fakirlik, kişinin malı-mülkü olmamasıdır.



*Manevi fakirlik ise, kişinin kendisini mutlak surette Hakka muhtaç bilmesi; dolayısıyla varlıklı olmakla yoksul olmayı müsavi görmesi ve olunca şımarmayıp olmayınca da üzülmemesidir. Mühim ve kıymetli olan da, bu manevi fakirliktir.



*Kibir ifade eden ben zamiri yerine bazan, tevazu gösterip fakir sıfatı kullanılır. Hatta eski İstanbul lisanında muhatabın evine devlethane, söz sahibininkine de fakirhane denilirdi. Zira fakirlik mefhumu, manevi hayatın tekemmülü için tasavvufi bir mana ifade ediyordu. Dolayısıyla fakirlik ve sefalet aynı manaya değillerdi.



*Ancak günümüzde sefalet, fakr u zaruretin devamı ve tabii bir neticesi haline geldi. Bir başka ifadeyle, eski kültürümüzde fakirliği, maddi sıkıntıları izale ve ruhları terbiye etmek için kullanmak mümkün iken, rekabet ve enflasyon kıskacındaki günümüzün fakirliği; stres, depresyon, uyuşturucu müptelalığı, hırsızlık ve cinayet gibi maddi ve manevi felaketleri de beraberinde getirerek, tam bir çöküşün hazırlayıcısı olmaktadır. Allah encamımızı hayr eylesin..