Teþekkur: 
Beðeni: 
Kalp krizi her yaþta görülebilir
Uzamanlar son yýllarda son yýllarda hayat tarzýnýn deðiþmesiyle beraber artýk her yaþta insanýn kalp krizi geçirebildiði uyarýsýnda bulunuyor.
Yakýn zamanda ünlü spor yorumcusu ve yazarý Rýdvan Dilmen'e, halý sahada arkadaþlarýyla futbol oynarken ani geliþen nefes darlýðý sonucunda baþvurduðu saðlýk kuruluþunda 'miyokard infarktüsü' tanýsý konarak damarýna stent takýldýðýný hatýrlatan Uzm. Dr. Muhsin Kalyoncuoðlu, "Herkesin yakýndan takip ettiði Ýlhan Selçuk, Rýdvan Dilmen gibi birçok ünlünün baþýna gelen bu durumun 'benim baþýma gelmez' diye düþünmeyin. Özellikle son yýllarda hayat tarzýmýzýn deðiþmesiyle beraber artýk her yaþta insan kalp krizi geçirmektedir" dedi.
Hayatýn her anýnda ve herhangi bir yerde insaný yakalayabilecek kalp krizi hakkýnda bilgi veren Kalyoncuoðlu, "Kalbin kendini besleyen damarlara koroner arterler adý verilir. Kalp krizinin en önemli ve en sýk nedeni bu koroner damarlarýn içine yað birikintilerinin oturmasý sonucu oluþan ateroskleroz yani damar sertleþmesidir.
Bu damarlarýn kalbe kan taþýmasýnda herhangi bir bozulma ve kalbin oksijen tüketimi ve ihtiyacý arasýnda dengesizliðin olmasý (arz-talep dengesinde bozulma) durumunda koroner yetersizlik meydana gelir.
Koroner yetersizlik koroner damarlarda var olan ateroskl****** plaklarýn (yað, kas hücresi ve iltihap hücresinden oluþan ve damar duvarý içinde yerleþim gösteren oluþumlar) yýllar içinde ilerleyerek sadece fiziksel aktivite sýrasýnda göðüs aðrýsý nefes darlýðý gibi þikayetlere yol açabileceði gibi daha yoðun lipid ve iltihap hücresi içeren hassas ateroskl****** plaðýn yýrtýlmasý sonucu oluþan trombusun koroner damarlarý kýsmen veya tam olarak týkamasýyla kalp kasý hücrelerinin ölümüne yol açan kalp krizi þeklinde de karþýmýza çýkmaktadýr. Kalp krizi sonucunda oluþan hasar geri dönüþsüz olup ölen dokunun yerine yenisi gelmez.
Günümüz þartlarýnda kriz sonrasý 30 günde ölüm riski yüzde 30-40 olup, bu ölümlerin yaklaþýk yarýsý hastane öncesi dönemde ortaya çýkmaktadýr. Araþtýrmalara göre hala ölümlerin yüzde 50'sinden fazlasý ilk bir saat içinde gerçekleþmekte olup, 24 saatte bu oran yüzde 80'lere ulaþmaktadýr. Bu süreçte hastaneye ulaþabilenler için mortalite (ölüm) belirgin þekilde azalmaktadýr.
Hastane içi ölüm riski günümüzde týp alanýnda çýðýr açan geliþmelerle beraber hemen hemen yarý yarýya azalmýþ olup, hastane içi ölüm riski yüzde 8'dir. Ateroskl****** plaðýn yýrtýlmasý sonucu kalp krizi geliþimi; damardaki aterosklerozun zaman içinde ilerlemesi, koroner darlýða sebep olmasý ve sonunda plaðýn yýrtýlarak trombus oluþumuna ve kalp krizine yol açmasý" diye konuþtu.
KALP KRÝZÝ BELÝRTÝLERÝ
Kalp krizi belirtilerine deðinen Uzm. Dr. Muhsin Kalyoncuoðlu, "Göðüste tam yeri belli olmayan, fakat daha çok göðüs ortasýnda 'iman tahtasý' olarak da adlandýrýlan bölgede yerleþimli sýkýþma, baský, aðýrlýk veya yanma hissi veren bir aðrý olur. Bazý hastalar aðrýyý tam olarak ifade edemezler. Özellikle þeker hastalarý, yaþlý hastalar veya uzun yýllardýr hipertansif olan hastalar aðrýyý hissedemeyebilirler. Yine bazý hastalar aðrýyý mide ülseri veya gastrit aðrýsý olarak deðerlendirebilirler.
Geniþ alanlý ve yeri tam olarak belirlenemeyen bu aðrýyý hastalar tarif etmek için parmak uçlarýný deðil, avuç içini veya yumruðunu kullanýr. Aðrý sol kola, bazen her iki kola, omuza ve alt çeneye doðru yayýlabilir. Üst çeneye ve göbek altýna yayýlým göstermez. Beraberinde baþ dönmesi, baygýnlýk, bayýlma, bulantý, soðuk terleme ve nefes darlýðý olabilir" þeklinde konuþtu.
RÝSK FAKTÖRLERÝ
Uzm. Dr. Kalyoncuoðlu, kalp krizi risk faktörleri hakkýnda þu bilgileri verdi:
"Yaþ; erkeklerin 45 yaþýn üzerinde olmasý, kadýnlarýn 55 yaþýn üzerinde olmasý. Kadýnlarýn 55 yaþýn altýnda erken menopoza girmesi. Aile öyküsü; birinci derece akrabalarda erkeklerde 55 yaþýn altýnda, kadýnlarda 65 yaþýn altýnda koroner arter hastalý öyküsünün varlýðý. Yüksek tansiyon, þeker hastalýðý. Kan lipidlerinin bozuk olmasý (kötü huylu kolesterolün (LDL-C) yüksek, iyi huylu kolesterolün (HDL-C) düþük, trigliseridin yüksek olmasý). Obezite. Fiziksel inaktivite (sedanter yaþam) ve tütün."
KALP KRÝZÝ ANINDA YAPILMASI GEREKENLER
Kalyoncuoðlu, kalp krizi anýnda yapýlmasý gerekenleri ise þöyle sýraladý:
"Öncelikle paniðe kapýlmayýn. Ölümlerin yarýsý kalp krizi baþladýktan sonraki ilk saat içinde ortaya çýktýðýndan vakit kaybetmeden yakýnlarýnýza haber verin ve 112'yi arayýn. Bulunduðunuz yerin kapýsýný aralayýn. Böylelikle size yardýmýn gelmesini kolaylaþtýrmýþ olursunuz. Yapabilirseniz bulunduðunuz yerdeki pencereyi açarak içeriye oksijen girmesini saðlayýn. Kesinlikle aðrýnýn geçmesi için sýcak veya soðuk suyla duþ almayýn.
Aksine böyle bir durum sizin için daha tehlikeli olabilir. Varsa hemen bir Aspirin (162-325 mg) çiðneyin. Aðrý anýnda fiziksel aktivite yapmaya çalýþmayýn. Bir yere oturun veya uzanýn. Aksi halde aktivite sýrasýnda bilincinizde bozulma olmasý ve sonrasýnda olabilecek bir kafa travmasý sizin için yapýlabilecek kan sulandýrýcý ve damar açýcý tedavilerin uygulanmasýna mani olabilir.
Özellikle baygýnlýk, sersemlik, baþ dönmesi ve kalp ritminizde bozulma hissediyorsanýz üst üste kuvvetlice öksürün. Öksürmeden önce her seferinde derin bir nefes alýn. Bunu yardým gelene dek düzenli olarak birkaç saniyede bir yapmaya çalýþýn. Bu manevralar ritminizin düzelmesine ve koroner kan akýmýnýzýn devam etmesine yardýmcý olarak, bilincinizi kaybetmeden hastaneye yetiþmenize imkan tanýr. Kalp krizi geçiren tüm hastalara tecrübeli saðlýk personeli olmadan hemen dilaltý hapý verilmemeli."
KALP KRÝZÝNDEN KORUNMA YOLLARI
Kardiyoloji Uzmaný Dr. Muhsin Kalyoncuoðlu, kalp krizinden korunma yollarý hakkýnda da þunlarý söyledi:
"Yaþamýmýzda bu risk faktörlerinin sayýsý arttýkça kalp krizine maruz kalma riskiniz o kadar fazladýr. Ancak en azýndan bunlardan birkaçýný deðiþtirmek elinizde. Örneðin sigara, fiziksel inaktivite. Sigarayý býrakabilirsiniz. Eðer kendi baþýnýza sigarayla baþ edemiyorsanýz sigara býrakma polikliniklerine baþvurarak profesyonel destek alabilirsiniz.
Her gün veya haftanýn birkaç günü 30-45 dakika kadar düzenli egzersiz yapabilirsiniz (tempolu yürüyüþ). Kilonuzu ideal limitler arasýnda tutabilirsiniz. Bu konuda da tek baþýnýza baþarýlý olamýyorsanýz obezite polikliniklerinden veya bir diyetisyenden yardým alabilirsiniz.
Düzenli olarak doktor kontrolüne giderek ve doktorunuzun tavsiyelerine uyarak yüksek tansiyon, þeker hastalýðý ve dislipidemi ile baþa çýkabilirsiniz. Böylelikle hayatýnýzda yer alan risk faktörlerinin bir kýsmýný yaþamýnýzdan uzaklaþtýrarak, bir kýsmýný da kontrol altýna alarak olasý kalp krizi riskinizi minimuma indirmek sizin elinizde."
Alýntý
Yer imleri